پشت پرده انفعال اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس یازدهم

رویداد۲۴ با پایان مهلت ثبت‌نام افراد داوطلب حضور در انتخابات مجلس یازدهم، به نظر می‌رسد اصلاح‌طلبان با توجه به اوضاعی که از هر حیث در آن قرار دارند، حضور حداقلی و منفعلی در صحنه داشتند و با نامزد‌های شاخص و جریان ساز خود حضور نیافتند، حال به نظر می‌رسد آن‌ها با این اقدام خود زمین بازی را برای اصول‌گرایان فراخ‌تر کردند.

در میان اصلاح طلبان مجید انصاری معروف‌ترین نامزد انتخابات مجلس یازدهم است. وی که دو سال است از دولت روحانی جدا شده، حالا قصد دارد وارد مجلسی شود که احتمالا اصلاح طلبان در انتخابات آن بازنده هستند. شاید سرنوشت انصاری در مجلس آینده شبیه به مجلس پنجم باشد، رییس فراکسیون اقلیت.

در کناری انصاری شهیندخت مولاوردی که او نیز به تازگی از دولت جدا شده در انتخابات شرکت کرده است. علی شکوری راد، الیاس حضرتی، محمود صادقی، احمد نقیب زاده، علی افشانی، علی مطهری، قدرت الله علیخانی، حسین راغفر، جلال جلالی زاده و ... از دیگر نامزد‌های مشهور اصلاح طلب و میانه رو هستند.

از سویی اصلاح طلبان نتوانستند چهره‌های تازه‌ای را برای انتخابات مجلس رو کنند و به نظر می‌رسد پس از ردصلاحیت چند چهره شاخص احتمالا لیست نهایی این جریان همان روند لیست امید را تکرار خواهد کرد.

سه دلیل حضور منفعل اصلاح‌طلبان در انتخابات

امیر محبیان کارشناس مسائل سیاسی با تاکید بر اینکه فضای سیاسی زمینه‌ای را به وجود آورد که اصلاح‌طلبان حضور حداقلی در انتخابات داشته باشند، اظهار داشت: این حضور کم رنگ نیز به سه دلیل می‌توان باشد، اولا اینکه آن‌ها این استدلال را داشتند که چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب به دلیل اتخاذ برخی مواضع و همچنین عملکرد گذشته آن‌ها ممکن از سد فیلتر شورای نگهبان عبور نکنند و رد صلاحیت شوند.

وی افزود: دلیل دوم نیز مربوط به عملکرد دولت حسن روحانی و فراکسیون امید است، با توجه به انتقاداتی که از این دو مجموعه وجود دارد، اصلاح طلبان با توجه به اینکه مسئولیت به روی کار آمدن دولت فعلی را تاحدود زیادی بر عهده دارند به دلیل دعوتی که از مردم به عمل آورند برای رای دادن به روحانی و لیست امید، بیم دارند که مورد استقبال مردم قرار نگیرند.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: دلیل سوم نیز مربوط به این است که احتمال دارد اگر چهره‌های شاخص اصلاح طلب حضور پیدا می‌کردند، بدنه اجتماعی این جریان مطالبات و خواسته‌های تند و رادیکالی را مطرح می‌کردند که امکان بیان آن از طرف اصلاح‌طلبان وجود ندارد و یا اینکه اگر بیان کنند، این امر به ضررشان تمام شود وبه طور کلی این امر باعث شود که از صحنه رسمی سیاست‌ورزی کشور حذف شوند.

محبیان‌گفت: باتوجه به این موضوعات اصلاح‌طلبان تشخصیص دادند که با افراد شاخص و شناسنامه‌دار خود در صحنه حضور پیدا نکنند به دلیل امکان رد صلاحیت بالای آن‌ها و همچنین حمایت قاطع و علنی‌که از حسن روحانی به عمل آوردند و حدالمقدور با نیرو‌های سفید و کسانی که تا حدودی منتقد دولت روحانی بوده‌اند در صحنه حاضر شوند.

درگیری‌های کارگزاران با عارف و اتحاد ملت

این تحلیل‌گر مسائل سیاسی همچنین در پاسخ به این پرسش که در حال حاضر بین اصلاح‌طلبان یک دوگانه جدی بین حزب کارگزاران از یک سو و حزب اتحاد ملت و عارف از سوی دیگر شکل گرفته و این دو از یکدیگر انتقادات تندی را به عمل آوردند تا حدی که دفتر عارف محمد قوچانی را کارگزار دفتر واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور نامیده، این فضا تا چه حد به حضور انتخاباتی اصلاح‌طلبان لطمه جدی می‌زند، گفت: به هر حال بهره‌مندترین حزب در جریان اصلاحات که در دولت روحانی حضور دارد، کارگزارانی‌ها هستند و آن‌ها بالطبع وتحت هر شرایطی از دولت حمایت می‌کنند، با توجه به نفوذ و حضوری که در کابینه دارند.

وی بیان داشت: از سوی دیگر طیف مشارکتی‌های سابق یا همان حزب اتحاد ملت فعلی قرار دارند که با توجه به نزدیک بودن انتخابات، سعی می‌کنند با انتقاد نسبت به عملکرد دولت فاصله خود را نسبت به حسن روحانی و اقداماتی که او انجام داده نشان دهند، اما از سوی دیگر کارگزارانی‌ها با حمایت قاطع از دولت به دنبال تثبیت شرایط خود به عنوان حامی دولت تا دوسال آینده هستند.

این استاد دانشگاه همچنین در مورد میزان استقبال مردم از نامزد‌های اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس یازدهم، گفت: با توجه به شرایطی که در حال حاضر بر کشور حکمفرما است، دغدغه جریان‌های سیاسی این است که میزان مشارکت تا چه حدودی خواهد بود، به بیان دیگر میزان مشارکت ترکیب شرکت‌کنندگان آینده سیاسی مجلس را مشخص خواهد کرد.

محبیان ادامه داد: نکته مهمی که وجود دارد این است که در شرایط حاضر انتقاد از دولت روحانی برای نامزد‌های انتخابات مجلس از هر دو جناح دارای ارزش افروده است، با این حال پیش‌بینی اینکه اصلاح‌طلبان در مجلس چگونه آرایشی را خواهند داشت و اینکه آیا بتوانند اقلیت قوی و منسجمی را تشکیل دهند، برای قضاوت در این مورد زود است و باید زمان بگذرد و موعد انتخابات فرا رسد، تا بر اساس آن بتوان در این زمینه به اظهار نظر پرداخت.

وی با تاکید بر اینکه افکار عمومی برای حضور در انتخابات به صورت شرطی تصمیم‌گیری می‌کند، گفت: به بیان دیگر باید دید افکار عمومی در لحظه آخر و در پای صندوق از چه چیزی خواهد ترسید، اگر اصول‌گرایان از خود یک تصور تند و رادیکال را نشان دهند، ممکن است بدنه اجتماعی اصلاح‌طلبان علیرغم تمام انتقاداتی که به وضعیت موجود دارند، به مانند انتخابات مجلس گذشته از لیست اصلاحات حمایت کنند.

این کارشناس با اشاره به اینکه رفتار اصول‌گرایان در میزان رای اصلاح‌طلبان بسیار تاثیرگذار است، افزود: همان‌طور که عرض کردم ممکن است با توجه به لیست اصول‌گرایان که افراد رادیکال و تندی در آن حضور داشته باشند، این امر طرفداران اصلاح‌طلبان را به پای صندوق‌های رای بکشاند و علیرغم نارضایتی که از عملکرد اصلاح‌طلبان دارند، دوباره رای بدهند.

برخی از اصلاح‌طلبان تنها شریک شادی‌ها هستند

محمدصادق جوادی حصار عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی در پاسخ به این پرسش که چرا اصلاح‌طلبان برای حضور در انتخابات مجلس و ثبت‌نام تا این حد منفعل عمل کردند، گفت: یک دلیل این موضوع مربوط می‌شود به ناامیدی که در جامعه وجود دارد، چه به خاطر این وقایع اخیر و چه به خاطر عملکرد دولت در زمینه‌های مختلف، دوم دیگر نیز مربوط به آن طیف از اصلاح‌طلبانی است که تنها در زمان‌های آسایش و رفاه اصلاح‌طلب هستند و در مواقعی به مانند الان که فضا مساعد نیست، دیگر خود را در زمزه اصلاح‌طلبان نمی‌دانند و در این باره هیچگو‌نه مسئولیتی را برای خود متصور نیستند.

وی افزود: این عده تنها زمانیکه اصلاح‌طلبان اوضاعی مساعدی دارند سر وکله‌یشان پیدا می‌شود، در غیر این صورت ترجیح می‌دهند به عنوان اصلاح‌طلب بودن هزینه پرداختند نکنند، از سوی دیگر کسانیکه که در موعد ثبت‌نام در عرصه حضور پیدا کردند، اصلاح‌طلبان اصیل و دغدغه‌مندی هستند که هدف اصلی آن‌ها خروج کشور از بن‌بست فعلی و همچنین زنده‌نگه داشتن گفتمان اصلاح‌طلبی است که عده‌ای با توجه به وقایع دو سال گذشته درصدد بودند که به جامعه القاء کنند اصلاح‌طلبی مرده است، در صورتیکه ما به عنوان اصلاح‌طلب در صحنه حضور پیدا کرده‌ایم تا مدافع جبهه اصلاحات باشیم و آرمان‌های آن را زنده نگه داریم.

جوادی حصار با تاکید بر اینکه جریان تندرو و اقتدارگرا نیز که با انگیزه فراوان نیرو‌های خود را در انتخابات شرکت داده است، به دنبال حذف جریان اصلاح‌طلب دغدغه‌مند است، گفت: جریان رادیکال با طیفی از اصلاح‌طلبان که به انتخابات و مسائل کشور توجهی ندارند، کاری ندارد، اما در مقابل جریانی می‌ایستد که به دنبال محقق کردن منافع مردم و اصلاح‌طلبان است و همواره در صدد بوده اند، چنین جریانی را به طور کلی حذف کنند.

عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی با بیان اینکه اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان اصیل به دنبال عبور سلامت کشور از بحران فعلی هستند، گفت:، اما هر جریان قرائت‌های متفاوتی از مسائل مختلف از جمله حقوق شهروند، مسئه امنیت و... دارند، اما نکته مهم این است هر دو می‌خواهند کشور به سلامت از گردنه سختی که با آن مواجه شده، عبور کند، با توجه به چنین تفکری است که اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس حضور پیدا کرده‌اند.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا این جریان سیاسی با شورای نگهبان یا سایر نهاد‌های و شخصیت‌های تاثیرگذار در مورد تائید صلاحیت نامزد‌های اصلاح طلب مذاکره‌ای صورت می‌دهد، بیان داشت: با توجه به فضایی که بنده برای خروج کشور از بحران ترسیم کردم به نظر می‌رسد که حاکمیت نیز باید در این زمینه همراهی کند، اما مسئله مهم این است که ما در صحنه حاضر شدیم و امیدواریم در این باره اتفاقات خوبی رخ دهد.