مروری بر سرنوشت تلخ هواپیما‌های ساقط شده

رویداد۲۴ صبح چهارشنبه بود که یک فروند هواپیمای بوئینگ ۸۰۰-۷۳۷ متعلق به خطوط هوایی اوکراین اینترنشنال ایرلاین در حوالی تهران سقوط کرد و تمامی ۱۷۶ نفر از مسافران و خدمه پروازی آن جان باختند.

بعد از این حادثه ناگوار، تمامی مسئولان در ایران و کشورهای خارجی مربوطه نظیر اوکراین به منظور بررسی علل و نحوه بروز این سانحه هوایی مرگبار گرد هم آمدند و هر کدام در مورد احتمالات مربوطه اظهار نظر کردند. در نهایت با اعلام بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح مشخص شد که پدافند هوایی به اشتباه و طبق یک خطای انسانی هواپیمای مسافری بوئینگ را مورد هدف و اصابت قرار داده است.

هم زمان با انتشار این خبر، وب سایت انگلیسی Time در گزارشی به تاریخچه چنین سوانح هوایی ناگواری که بیشتر در مواقع حساس و بحرانی کشورها و به اشتباه رخ می دهند، اشاره کرده است که در زیر به مروری بر آن خواهیم پرداخت.

آرنولد بارنت، کارشناس امنیت هوایی و استاد دانشگاه MIT در این خصوص خاطرنشان کرده است: به نظر من این چیزی غیرطبیعی و عجیب نیست چراکه وقتی در کشوری وضعیت بحرانی و جنگی به وجود می آید، ریسک پرواز هواپیماهای عبوری بسیار بالا می رود و این چیزی است که باید ایرلاین ها و تمامی سازمان های هوایی مربوطه مراقب آن باشند.

وی افزود: ایرلاین های مختلف باید به وضعیت بحرانی و جنگی بودن کشورهای در مسیر پروازی توجه و دقت زیادی کنند چراکه احتمال شلیک هوایی و برخورد شتاب زده نیروهای مسلح نسبت به هواپیماهای عبوری بر فراز آسمان به شدت بالا می رود.

مالزی ایرلاین، شماره پرواز ۱۷ - سال ۲۰۱۴ میلادی

خاطره تلخ ساقط شدن یک هواپیمای مسافربری متعلق به مالزی ایرلاین با شماره پرواز ۱۷ که در ژوئیه سال ۲۰۱۴ میلادی نیز یکی از سوانح هوایی ناگواری است که برای شهروندان مالزی تبدیل به یک تراژدی بزرگ شد. این هواپیما در اوج بحران و کشمکش‌های سیاسی و نظامی میان اوکراین و روسیه، به هنگام عبور از آسمان منطقه دونتسک اوکراین مورد اصابت جدایی‌طلبان روسیه قرار گرفت و تمامی ۲۹۸ مسافر آن جان باختند.

ایران ایر، شماره پرواز ۶۵۵ - ۱۹۸۸ میلادی

یکی از تراژدی های بزرگ تاریخ هواپیمایی جهان، در سال ۱۹۸۸ میلادی برای یک هواپیمای مسافربری متعلق به ایرلاین ایران ایر با شماره پرواز ۶۵۵ رخ داد که ارتش آمریکا در خلیج فارس آن را مورد اصابت قرار داد و تمامی ۲۹۰ مسافر آن جان خود را از دست دادند. پرواز شماره ۶۵۵ ایران ایر در تاریخ سوم ژوئیه سال ۱۹۸۸ میلادی تبدیل به یکی از تلخ ترین خاطرات تاریخ ایران شده است.

این هواپیمای مسافربری در بحبوحه جنگ میان ایران و عراق با ۲۹۰ مسافر بر فراز آسمان خلیج فارس و منطقه تنگه هرمز توسط ارتش آمریکا مورد اصابت و هدف قرار گرفت و تمامی سرنیشنان آن جان خود را در این سانحه هوایی مرگبار از دست دادند.

لیبی عرب ایرلاین، شماره پرواز ۱۱۴ - ۱۹۷۳ میلادی

همچنین در فوریه سال ۱۹۷۳ میلادی یک هواپیمایی مسافربری لیبی با بالغ بر ۱۰۰ نفر مسافر که به مقصد قاهره، پایتخت مصر، بر فراز صحرای سینا پرواز می کرد، با شلیک هواپیمای نظامی رژیم صهیونیستی ساقط شد و تمامی سرنشنیان آن کشته شدند. ارتش رژیم صهیونیستی در توجیه این اقدام خود گفته بود که این هواپیما وارد آسمان بخشی از مصر شده بود که در آن زمان تحت تصرف این رژیم اشغالگر بوده است و به هشدارهای پیاپی آنها نیز پاسخی نداده است.

کره ایرلاین، شماره پرواز ۰۰۷- ۱۹۸۳ میلادی

یک هواپیمای مسافربری با شماره پرواز ۰۰۷ متعلق به ایرلاین کره جنوبی نیز که در سپتامبر سال ۱۹۸۳ میلادی از نیویورک آمریکا به سئول، پایتخت کره جنوبی بر فراز منطقه آلاسکا پرواز می کرد، با ۲۶۹ نفر مسافر و خدمه پروازی در بحبوحه جنگ سرد به دلیل تجاوز به حریم هوایی شوروی مورد هدف نیروهای نظامی شوروی قرار گرفت و تمامی سرنیشنان آن کشته شدند.

سیبریا ایرلاینز، شماره پرواز ۱۸۱۲- ۲۰۰۱ میلادی

البته یکی از مواردی که به هنگام وضعیت بحرانی و جنگی میان کشورها رخ نداده است، مورد هدف قرار گرفتن هواپیمای مسافربری متعلق به سیبری ایرلاین با شماره پرواز ۱۸۱۲ بود که در تاریخ چهارم اکتبر سال ۲۰۰۱ میلادی رخ داد. این هواپیما که ازفلسطین اشغالی به روسیه پرواز می کرد، بر فراز آسمان دریای سیاه مورد اصابت نیروی هوایی اوکراین قرار گرفت.

به گفته آسوشیتد پرس، بیشتر مسافران این پرواز اسرائیلی های روسی الاصل بودند. اوکراین در روزهای نخست این حادثه ناگوار از قبول ادعای اصابت شلیک موشک به این هواپیما سرباز می زد ولی بعد از آن مسئولیت آن را برعهده گرفت.