اظهارات هسته ای اخیر روحانی به معنای بازگشت به پیش از برجام است؟

رویداد۲۴ اندیشکده واشنگتن نوشت: در روز ۱۶ ژانویه، حسن روحانی در جریان یک پخش زنده تلویزیونی، تصریح کرد که در حال حاضر، ایران در حال تولید کمیت بیشتری از اورانیوم، به نسبت قبل از امضای توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۵ است.

در ادامه این مطلب آمده است: در صورتی که اظهارات روحانی درست باشد، این مقدار، یک افزایش غیر عادی در تولید ماهانه اورانیوم غنی شده در ایران است؛ چرا که این مطلب بدین معناست که ایران به شکل ترسناکی به میزان اورانیوم غنی شده مورد نیاز برای ساخت سلاح اتمی نزدیک شده است.

در تازه‌ترین گزارش آژانس بین المللی انرژی هسته ای، که مستند به دوره زمانی بین ۱۹ اگوست و ۳ نوامبر ۲۰۱۹ است، میزان غنی سازی اورانیوم ایران حدود ۵۲ کیلوگرم ماهانه، افزایش داشته و برای رسیدن به میزان ذکرشده روحانی، این میانگین باید سه برابر شده باشد.

با توجه به آنچه در مورد سانتریفیوژ‌های ایرانی می‌دانیم، رسیدن به سطح غنی سازی پیش از برجام، به محض اینکه تصمیم مسئولان، کنار گذاشتن محدودیت‌های ذکر شده در توافق باشد، اقدامی دور از دسترس نیست. بویژه آنکه جمهوری اسلامی می‌تواند با استفاده از سانتریفیوژ‌های نوع «آی آر ۱»، یا راه اندازی سانتریفیوژ‌های پیشرفته‌ای که در اختیار دارد، سطوح بالایی از غنی سازی را محقق کند.

---

بیشتر بخوانید: اسناد رسانه بریتانیایی درباره محسن فخری زاده پدر برنامه‌ هسته‌ای ایران/ مکانیسم ماشه به بهانه ساخت بمب اتم فعال شد؟ +تصاویر

---

با توجه به اینکه این دستگاه‌های پیشرفته تا قبل از برجام، مورد استفاده قرار نگرفته، میزان موفقیت آن‌ها مشخص نیست. اما اگر این دستگاه‌ها طبق انتظار مسئولان ایرانی عمل کند، می‌تواند بخش زیادی از میزان غنی سازی اورانیوم که توسط روحانی مطرح شد را تامین کند.

در تاریخ ۵ ژانویه، مسئولان ایرانی از افزایش استفاده از سانتریفیوژ‌های نوع «آی آر ۱» بعنوان بخشی از گام پنجم خروج از تعهدات برجامی، خبر دادند. در صورتی که تعداد سانتریفیوژ‌های «آی آر ۱» ایران که از زمان شروع برجام تعویض شده اند را در نظر بگیریم، احتمالا باید حدود ۴۶۰۰ دستگاه اضافی برای استفاده داشته باشد، که این تعداد، به همراه ۵۰۶۰ دستگاهی که در حال حاضر مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌تواند به ایران امکان افزایش تعداد سانتریفیوژهایش تا حدود ۹۱۵۶ دستگاهی که قبل از امضای توافق هسته‌ای به کار گرفته می‌شد را بدهد.

تفاصیل دقیق مربوط به اظهارات روحانی، پس از انتشار گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی که در اوایل فوریه خواهد بود، مشخص می‌شود؛ آنچه که اولین گزارش از زمان ریاست رافائل گروسی، محسوب می‌شود و می‌تواند میزان موفقیت سانترفیوژ‌های پیشرفته ایران در غنی سازی اورانیوم را تعیین کند.

اما گام نگران کننده بعدی که ممکن است ایران در راستای آن قدم بردارد، افزایش غنی سازی از ۴.۵ درصد تا ۱۹.۷۵ درصد است؛ که این مقدار، از نظر تکنولوژی، به اورانیوم لازم برای ساخت سلاح، نزدیک است. در صورتی که تهران بتواند به سرعت ذکرشده توسط روحانی، غنی سازی اورانیوم خود را افزایش داده و به میزان ۱۹.۷۵ درصد برسد، بار دیگر، همان نگرانی‌هایی مطرح می‌شود که پیش از امضای توافق هسته‌ای مطرح بود.