در گفت‌وگو با رویداد۲۴ مطرح شد؛
زندگی در کشور «ای کاش‌ها»/ گزارشی از شرایط روحی خانواده قربانیان سوانح در ایران
این روزها کمتر کسی پیدا می‌شود که تحت تاثیر فجایعی که طی یک ماه اخیر مسلسل‌وار بر سر جامعه ما بارید قرار نگرفته باشد.این فجایع رد عمیقی از ناامیدی، یاس و هراس را بر پیکر جامعه به جای گذاشته و شرایط روحی شهروندان را در حالت ناپایداری قرار داد.
رویداد۲۴ شادی مکی: دی ماه آبستن حوادث بدی بود، مرگ آزاد و فرهاد خسروی دو برادر کولبر کرد در اثر سرمازدگی، جان باختن تعدادی از مردم شرکت‌کننده در مراسم تشییع پیکر سردار سلیمانی، سیل سیستان و بلوچستان و خبر شو‌ک‌آور سقوط هواپیمای اوکراینی در اثر آنچه خطای انسانی خوانده شد و مرگ ۱۷۶ نفر جامعه موجی از احساس سرخوردگی و رنج را در جامعه برانگیخت. اما حقیقت آن است که در این بین، خانواده جان باختگان، افراد حاضر بر سر صحنه حادثه بیش از همه به لحاظ روحی در شرایط ناپایداری به سر می‌برند.
افرادی که در مراسم خاکسپاری سردار سلیمانی شرکت کرده و هموطنان‌شان در مقابل چشم آنها زیر دست و پا افتاده و جان باختند و اولین گروهی که به لاشه هواپیمای سقوط کرده رسیده و با بدترین صحنه‌های ممکن رسیدند یعنی اهالی منطقه محمودآباد جزو افرادی هستند که در شرایط روحی بسیار بدی به سر می‌برند. آنچنانکه اهالی این محل درگزارشی که درباره آنها منتشر شد همگی از کابوس‌های شبانه، استرس وحالات بد روحی‌شان از بعد از حادثه سخن گفته بودند.
بیشتر بخوانید:
دکترفاطمه منفردپویا رواشناس سلامت درباره شرایط روحی بعد از حادثه و راهکارهای رفع آن به رویداد۲۴ می‌گوید: معمولا بعد از چنین فجایعی اختلالی به نام اختلال استرس در افراد ایجاد می‌شود. افرادی که به نوعی در مواجهه با چنین حوادثی قرار گرفته‌اند مداوم دچار واهمه از این موضوع می‌شوند که حادثه رخ داده برای خودشان هم تکرارشود.
او می‌افزاید: بازماندگان چنین حوادثی اعم از آنها که خود از مهلکه جان سالم به در برده‌اند یا آنها که عزیزان‌شان را در حادثه از دست دادهاند، دچار احساس گناه می‌شوند. مثلا آنها که در مراسم تشییع پیکر سردار سلیمانی در کرمان شرکت کرده بودند، در معرض این احساس قرار دارند که ای کاش کار بیشتری از دست‌مان بر‌می‌آمد و انجام می‌دادیم یا خانواده جانباختگان هواپیما با این احساس مواجه می‌شوند که ای کاش ما نگفته بودیم برو، یا نگفته بودیم بیا و این ای‌کاش‌ها در تمام مدت در ذهن‌وجانشان حضور دارد.
این روانشناس سلامت توضیح می‌دهد: اولین مرحله بعد از چنین حوادثی مرحله هشدار است که افراد هیاهو می‌کنند، مانند فریاد زدن، اعتراض کردن در خیابان و... مرحله بعد فرسودگی است به این معنا که افراد تمام این مدت دچار استرس بعد از حادثه بوده و اضطراب بر آنها غلبه می‌کند، در این مرحله آنها مدام در هراس از تکرار حادثه هستند، مثلا می‌ترسند که سوار هواپیما شده و هواپیما سقوط کند .
وی اضافه می‌کند: در مرحله فرسودگی افراد مستعد ابتلا به انواع بیماری‌های روحی و جسمی هستند. زیرا وقتی اضطراب بر ما غلبه کند سیستم ایمنی بدن ضعیف شده و در این حالت بیماری‌هایی گریبان فرد را می‌گیرد که جنبه روحی و جسمی دارد.
منفردپویا با اشاره به شرکت کنندگان در مراسم کرمان می‌گوید: مثلا این افراد ممکن است دچار ترس از ازدحام و جمعیت شده و به نوعی دچار فوبی اجتماعی شوند. فوبی اجتماعی ترس‌های غیرمنطقی از جمع و اجتماع است. مثلا یک گروه سه یا چهار نفری هم ممکن است در چنین فردی ایجاد ترس کند که مبادا الان حادثه کرمان تکرار شود. یا از فضای بسته مانند آسانسور دچار ترس و احساس خفگی شوند مثلا فکر کنند که هر لحظه ممکن است با یک تکان آسانسور افراد حاضر در آن دچار خفگی شوند.
وی خاطرنشان می‌کند: افرادی که احساس می‌کنند دچار چنین حالاتی شده‌اند حتما باید به روانشناس و روانپزشک مراجعه کنند. به‌خصوص افرادی که مستعد چنین بیماری‌هایی بوده‌اند، افرادی که نزدیکان خود را در این حوادث از دست دادهاند و افرادی مانند ساکنان محمودآباد که در اولین لحظات به هواپیمای سقوط کرده رسیده و صحنه‌های هولناکی را مشاهده کرده‌اند به احتمال زیاد نیاز به دارو درمانی دارند و باید به متخصص مراجعه کنند.
این روانشناس تصریح می‌کند: شرایط افرادی که شاهد عینی بوده‌اند مانند افرادی است که در زمان جنگ در مناطق جنگی زندگی کرده‌اند آنها شاهد مرگ افراد،تخریب منازل، ترس و فرار افراد از محل زندگی بوده‌اند آنها به شدت مساله را لمس کرده‌اند. این افرادباید ابتدا به روانشناس مراجعه کنند اگرروانشناس تشخیص داد که شدت مشکلات آنها بیشتر است آنها را به روانپزشک ارجاع می‌دهد.
وی با بیان اینکه اختلال استرس بعد از حادثه معمولا تا شش ماه طول می‌کشد اظهار می‌کند: اگر بعد از شش ماه افرادی که شاهد حادثه بوده یا نزدیکان خود را از دست دادهاند بهبود نیافتند باید پیگیر باشند زیرا ممکن است در همه عمر درگیر نگرانی و اضطراب بوده و همواره فوبی را داشته باشند.
منفرد پویا با بیان اینکه اگر این مشکلات د رمراحل اولیه درمان شود مزمن و پایدار نمی‌شوند، می‌افزاید: ضروری است نهادهای ذیربط از روانشناسان برای کاهش آلام شاهدان این حوادث باشند. مانند زمانی که حوادث طبیعی رخ می‌دهد در چنین شرایطی روانشناس‌ها نیز درکنار نیروهای امدادی هستند.
خبر های مرتبط
خبر های مرتبط
