رایزنی پشت پرده عارف/ اصلاح طلبان تایید صلاحیت می‌شوند؟

رویداد۲۴ رایزنی‌های غیررسمی اصلاح‌طلبان ادامه دارد؛ این آخرین خبر از یازدهمین انتخابات مجلس است؛ در‌حالی‌که جلسه شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان با حضور دبیرکل‌های احزاب اصلاح طلب برگزار شده و بحث‌های زیادی درباره آن شکل گرفته است. رد‌صلاحیت‌های گسترده، اما اصلاح‌طلبان را به سوی رایزنی‌های غیررسمی کشانده؛ جلساتی غیر‌رسمی که البته انتقاد‌های علنی اخیر به شورای نگهبان نیز در آن مطرح شده است.

طبق اخبار رسیده، محمدرضا عارف، رئیس شورای عالی، در همین راستا جلساتی با نهاد‌ها و افراد ذی‌ربط داشته است؛ از فق‌ها و حقوق‌دان‌های شورای نگهبان گرفته تا رئیس دستگاه قضا. تلاش‌ها برای تغییر فضای انتخابات حتی تا پاستور هم پیش رفته است.

انتقاد علنی در جلسات غیررسمی

شنیده‌ها حاکی از آن است که در جلسات عارف، انتقاد‌های اصلاح‌طلبان به عملکرد شورای نگهبان مطرح شده است. این دیدار‌ها با رئیس قوه قضائیه و رئیس مجلس نیز ادامه داشته است. علی لاریجانی نیز گویا بعد از این جلسات بود که به عملکرد شورای نگهبان انتقاد کرد. او گفت: مطالب بیان‌شده از سوی سخنگوی شورای نگهبان درست نیست و درباره عمده‌ترین دلیل رد‌صلاحیت‌ها، یعنی عدم التزام به نظام جمهوری اسلامی و اسلام گفت: «بنده که با برخی آقایان چهار سال، با برخی هشت سال و با بعضی ۱۲ سال همکاری روزانه داشتم، عدم التزام عملی به نظام را در اکثر قریب‌به‌اتفاق نمایندگان تأیید نمی‌کنم». رئیس مجلس حتی تأکید کرد: «هرچه عدم احراز‌ها کاهش یابد، به حضور بیشتر ملت در انتخابات کمک می‌کند که در شرایط فعلی انقلاب ضرورت دارد».

این همان موضعی است که در جلسه شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان مطرح شده است. به نوشته «امیدنامه»، سایت نزدیک به عارف، اعضای شورای عالی تأکید کردند «شرط لازم برای اینکه انتخابات پیش‌رو بتواند کشور را در برابر تهدید‌های فزاینده بیرونی و ناملایمات درونی بیمه کند، این است که امکان برگزاری انتخابات رقابتی، عادلانه و قانونی به‌عنوان مقدمه برگزاری یک انتخابات پرشور، برای همه ایرانیان فراهم شود». از سوی دیگر، اعضای این نشست «ضمن انتقاد به نحوه اعلام مواضع سخنگوی شورای نگهبان در مواجهه با اعتراض داوطلبان رد‌صلاحیت‌شده، این نوع رویارویی را در شرایط ویژه کشور، نقض بی‌طرفی این شورا و نقض الزامات یک انتخابات پرشور و نیز عاملی برای بی‌اعتمادی به نهاد انتخابات و جایگاه مجلس شورای اسلامی قلمداد کردند؛ از همین رو به شورای نگهبان توصیه شد در چارچوب قانون و عمل به مر قانون، زمینه مشارکت فعال مردم در انتخابات را فراهم کند».

برآورد گزارش‌هایی که در این جلسه مطرح شد نیز این بود که «شرایط به‌گونه‌ای است که در صورت عدم تغییر معنی‌دار در وضعیت کاندیدا‌های اصلاح‌طلب، امکانی برای ارائه لیست از طرف اصلاح‌طلبان در اکثر حوزه‌ها وجود ندارد و تقریبا نتیجه انتخابات از هم‌اکنون قابل پیش‌بینی است».

با این همه، رایزنی‌های اصلاح‌طلبان متوقف نشده و به پاستور هم رسیده است. اخبار موثق حکایت از گفت‌و‌گوی تلفنی رئیس فراکسیون امید با رئیس‌دفتر رئیس‌جمهوری در همین راستا دارند؛ گفتگو‌هایی که باید در انتظار نتایج آن ماند. البته این گفتگو ارتباطی با شایعه مطرح‌شده مبنی بر دیدار روحانی با اصلاح‌طلبان درباره انتخابات ندارد؛ شایعه‌ای که معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس‌جمهوری صبح پنجشنبه در توییتی درباره آن نوشت: «رئیس‌جمهوری نه امروز صبح و نه هیچ زمان دیگری، جلسه انتخاباتی نداشته و نخواهد داشت». این در حالی است که برخی منابع از دیدار روحانی با مقامات ارشد نظام خبر دادند؛ دیدار‌هایی که با توجه به موضع‌گیری‌های روحانی، دور از انتظار نیز نیست.

معاون اطلاع‌رسانی دفتر رئیس‌جمهوری در همان توییت نوشته: «روحانی وظیفه خود می‌داند که همه ارکان را برای خلق انتخاباتی رقابتی و پرشور متقاعد سازد». رئیس‌جمهوری بعد از رد‌صلاحیت‌های گسترده از سوی شورای نگهبان، در جلسه هیئت دولت گفته بود: «به مردم نگوییم که در برابر یک صندلی مجلس ۱۷ نفر، ۱۷۰ یا هزار‌و۷۰۰ نفر کاندیدا هستند، ببینیم از چند جناح هزار‌و ۷۰۰ نفر کاندیدا هستند؟ ۱۷ نفر از چند جناح، از یک جناح؟ اینکه انتخابات نمی‌شود. مثل اینکه در مغازه‌ای از یک جنس، دو هزار عدد وجود داشته باشد». روحانی تأکید کرده بود: «با یک جناح نمی‌شود کشور را اداره کرد». در ادامه دیگر مقامات دولتی ازجمله محمود واعظی مواضعی مشابه با روحانی اتخاذ کردند.

اعلام موضع؛ ۱۲ بهمن
در این شرایط، انتقاد‌هایی نیز به جلسات شورای سیاست‌گذاری و مواضع اصلاح‌طلبان مطرح شده است. این انتقاد‌ها معطوف به تلاش اصلاح‌طلبان برای تأیید صلاحیت و تغییر نظر شورای نگهبان است؛ در‌حالی‌که بسیاری از اصلاح‌طلبان ردصلاحیت شده به رأی شورای نگهبان اعتراض کرده‌اند و باید در انتظار نتیجه این اعتراض بمانند. از ۴۲ عضو رد‌صلاحیت‌شده فراکسیون امید نیز تنها عده معدودی به رأی شورای نگهبان اعتراض نکردند. الیاس حضرتی، نماینده تهران، در نامه‌ای به دبیر شورای نگهبان به عملکرد این شورا انتقاد و تأکید کرد به رد صلاحیت خود اعتراضی نمی‌کند.

با این همه، شنیده‌ها حاکی از ایجاد بارقه‌هایی برای تأیید صلاحیت چهره‌های شناخته‌شده اصلاح‌طلب بعد از اعتراض‌ها است. طبق اخبار موثق، شورای عالی سیاست‌گذاری اتخاذ تصمیم نهایی درباره انتخابات را به دوازدهمین روز ماه جاری موکول کرده است و تا آن روز باید صبر کرد. هرچند احتمال تحریم انتخابات منتفی دانسته شده، اما احتمال ارائه‌ندادن لیست انتخاباتی در بسیاری از حوزه‌ها بسیار بالاست.