عقب نشینی از مکانیسم ماشه و قول اروپا به تهران؛ آیا اروپا مشغول خریدن زمان و انتظار کشیدن برای شکست ترامپ است؟

رویداد۲۴ محمد خواجوئی در الاخبار نوشت: به دنبال ترور سردار سلیمانی و کاهش پایبندی ایران به تعهدات هسته‌ای اش، تنش میان ایران و اروپا تا حدی کاهش یافت، تا مسئول جدید سیاست خارجی اروپا، نشست‌های دیپلماتیک خود را اغاز کرده و به این شکل، اروپا به سمت بازگشت به آتش بس حرکت کند، تا با خریدن وقت، منتظر نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بماند.

 جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، با دو سفر خود به تهران و واشنگتن در هفته گذشته، تلاش جدیدی را برای حفظ توافق هسته‌ای با ایران اغاز کرده است. این سفر‌ها در حالی انجام شد که توافق در بدترین شرایط خود به سر می‌برد؛ چرا که انگلیس، فرانسه و المان، سه دولت دیگر حاضر در توافق، سه هفته پیش، بیانیه‌ای را در مورد استفاده از مکانیسم حل اختلاف، صادر کردند و در ادامه هشدار تروئیکا، محمد جواد ظریف نیز تهدید کرد که در صورت بازگشت تحریم‌های شورای امنیت، ایران از معاهده (NPT) خارج می‌شود.

---

بیشتر بخوانید: علت به تعویق افتادن مکانیسم ماشه از زبان نقوی حسینی

---

در این میان، بورل در تهران به مسئولان ایرانی اطمینان داد که اتحادیه اروپا مهلت تعیین شده برای حل اختلافات در مورد توافق هسته‌ای را تمدید می‌کند، تا نیازی به اعمال تحریم‌های شورای امنیت نباشد؛ این امر، نشان دهنده نوعی عقب نشینی از سوی اروپاست.

بورل پس از بازگشت از سفر‌های خود به تهران و واشنگتن، در مصاحبه‌ای گفت: «اگر بخواهیم توافق هسته‌ای را زنده نگه داریم، باید تاکید کنیم که ایران از مزایای آن بهره مند می‌شود».

این صحبت بورل نشان دهنده ناتوانی اتحادیه اروپا از تحقق منافع تهران پس از خروج واشنگتن از توافق و بازگرداندن تحریمهاست.

یک سال و نیم پس از خروج آمریکا از توافق، اروپا از بیم تحریم‌های آن، تمام تعاملات تجاری و بانکی خود با ایران را قطع کرد و قطار اینستکس نیز نتوانست به مقصد برسد. حال، این سوال مطرح می‌شود که ابزار اروپا برای تحقق منافع ایران چیست؟

اروپا چه می‌خواهد؟

با اینکه دو سفر بورل را می‌توان حاوی پیام کاهش تشنج‌ها دانست، اما تجربه ماه‌های گذشته، ثابت کرده است که اروپا قدرت لازم برای جبران تحریم‌های ایران را ندارد. با اینکه اروپایی‌ها خواستار حفظ توافق و طبیعت آن هستند، اما این مساله نمی‌تواند یک طرفه و تنها از سوی تهران باشد. به بیان دیگر، ایرانی‌ها نمی‌توانند به تعهدات خود پایبند بمانند، در حالی که تحریم‌ها همچنان پابرجاست و در فروش نفت و دریافت عواید آن، تغییری ایجاد نشده است.

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حالی بر تحرکات دیپلماتیک خود افزوده است که پرونده هسته ای، موضوع اصلی اختلافات بین ایران و اتحادیه اروپاست. اروپایی‌ها نه تنها در برابر فشار‌های آمریکا کوتاه آمدند، بلکه در حمله دولت ترامپ علیه ایران، در چارچوب فشار حداکثری، با واشنگتن همراهی کردند. با این وجود، تروئیکا منکر تبعیت از واشنگتن است و همین مساله، باعث عصبانیت شدید مسئولان ایرانی شده است. علاوه بر اینکه سکوت دولت‌های اروپایی و حتی حمایت برخی از آن‌ها از ترور سردار سلیمانی، بی اعتمادی بین تهران و بروکسل را افزایش داد.

با توجه به آنچه گذشت، به نظر می‌رسد اروپایی‌ها تنها در صدد خرید زمان هستند و در ادامه، می‌خواهند دریچه دیپلماسی را برای حفظ توافق هسته‌ای باز نگاه دارند، بدون آنکه قصد داشته باشند امتیاز‌هایی را برای تحقق منافع ایران بدهند.

تا مشخص شدن نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، دولت‌های اروپایی به شکلی رفتار می‌کنند که توافق به طور کلی فرونپاشد و واشنگتن از آن‌ها خشمگین نشود. به عقیده کارشناسان، اروپایی‌ها منتظر شکست ترامپ و پیروزی دموکرات‌ها هستند، تا به احتمال زیاد، واشنگتن به توافق بازگردد.