مذاکره نزدیک است/ آیا سایه جنگ از سر ایران برداشته شده است؟

رویداد۲۴ شب گذشته مجلس سنای آمریکا به طرحی با حمایت دو حزب برای محدود کردن اختیارات رییس جمهور در اعلان جنگ علیه ایران رای داد.

 

با این مصوبه جدید، ترامپ قبل از هر اقدام نظامی علیه ایران نیازمند تایید کنگره است. این قانون پس از حمله آمریکا به قاسم سلیمانی و تشدید خصومت با تهران به تصویب رسیده است.

 

رای ۵۵ به ۴۵ روز گذشته در سنا یکی از معدود اقدامات مشترک دو حزب در محدود کردن قدرت ترامپ در هفته‌ای بود که سنا رییس جمهور را از استیضاح تبرئه کرده است. با این وجود بسیاری از رسانه‌ها از جمله نیویورک تایمز معتقدند این حرکت بیشتر جنبه سمبلیک دارد..

 

این قانون برای تصویب نهایی به مجلس نمایندگان خواهد رفت و مطمئنا با توجه به اکثریت دموکرات در مجلس نمایندگان به تصویب خواهد رسید، اما مشاوران رییس جمهور در یک بیانیه رسمی دولتی هشدار داده اند که ترامپ به محض اینکه این قانون به میز کارش برسد آن را وتو خواهد کرد.

 

جمهوری خواهان معتقدند این قانون رییس جمهور را در موقعیت‌های حساس تضعیف کرده و پیام ضعف آمریکا را به تهران مخابره میکند.

 

لیندسی گراهام یکی از سناتور‌های جمهوری خواه آمریکایی گفته: اگر این قانون تصویب شود هیچ وقت اجرا نمیشود چرا که هیچ رییس جمهوری از این قانون تبعیت نمیکند.

 

با این وجود تصویب این لایحه در سنا امیدوار کننده است. همین لایحه در ماه جولای در همین مجلس طرح و رد شده بود، اما تصویب روز گذشته آن نشان میدهد دست کم تعدادی از جمهوری خواهان به این نتیجه رسیده اند که باید دست ترامپ را در خصومت با ایران بست.

 

در همین شرایط پایگاه خبری روزنامه هیل آمریکا که پایگاه تخصصی انتشار اخبار کپتول هیل (کنگره آمریکا) است اخیرا در مجموعه اخبار و گزارش‌هایی به احتمال نزدیک شدن دولت ترامپ به تلاش برای رسیدن به یک توافق جدید با ایران پرداخته است.

 

این رسانه در یکی از گزارش‌های خودبه نقل از سه منبع آگاه دردولت عراق اعلام کرده دولت ترامپ قصد دارد تعلیق تحریم‌ها علیه ایران را بسط دهد و به این ترتیب به عراق اجازه داده از ایران برق و گاز واردکند.

 

این رسانه با اشاره به اینکه امروز (سه شنبه) تعلیق تحریم‌های تجاری اعطا شده به عراق از سوی دولت ترامپ به پایان میرسد نوشت: سه منبع آگاه در دولت عراق گفته اند وزارت خارجه سیگنال‌هایی مبنی بر تمدید تعلیق تحریم‌های تجاری ایران و عراق برای مدت سه ماه دیگر نشان داده است.

 

این تصمیم چهل روز بعد از حمله هوایی آمریکا به قاسم سلیمانی در بغداد گرفته شده است.
علاوه بر این گزارش، یادداشتی در هیل منتشر شده که در آن اریک مندل یکی از سیاست مداران آمریکایی که در دوره‌های مختلف وظیفه ارائه گزارش به نمایندگان کنگره را برعهده داشته از یک توافق احتمالی جدید میان ایران و آمریکا حرف زده و مختصات آن را بررسی کرده است.

 

در این یادداشت آمده: مهمترین توافق سیاست خارجی آمریکا در قرن بیستم هرگز به یک پیمانی که تصویب سنا را به همراه داشته باشد تبدیل نشد. دلیل این امر آن بود که اوباما در سال ۲۰۱۵ میدانست دو سوم حمایت سنا را که لازمه امضای این دستاورد سیاست خارجی بزرگ در دوره او بوده ندارد و بدون دو سوم آرای مجلس سنا، برجام به پیمان بیین المللی تبدیل نمیشد.

 

۵۸ سناتور از هر دو حزب در زمان امضای برجام بااین توافق مخالف بودند و تنها یک اقلیت ۴۲ نفره از دموکرات‌ها این توافق امضا شده توسط جان کری با ایران، روسیه، چین، فرانسه، انگلیس و آلمان را تایید میکردند.

 

اینکه چطور دولت اوباما توانست با ۴۲ سناتور فرآیند را دستکاری کند در نوع خود کودتایی سیاسی بود و متاسفانه یک فاجعه امنیت ملی آمریکایی نیز بود. کنگره برای تصویب قانون بازبینی توافق هسته‌ای ایران فریب خورد و قانون اساسی را بالکل تغییر داد. این قانون استانه تصویب کنگره را از ۶۷ رای لازم برای تصویب پیمان به ۶۷ رای که الان برای رد توافق هسته‌ای ایران لازم است تبدیل کرد؛ بنابراین تنها ۳۴ رای کافی بود تا دولت اوباما ادعا کند کنگره کارش را در قبال برجام انجام داده اسا. در تاریخ ۱۹ نوامبر ۲۰۱۵، نماینده کنگره آن زمان مایک پمپئو که الان وزیرخارجه است درباره اینکه «برجام یک پیمان یا توافق اجرایی و حتی یک سند امضا شده نیست» از وزارت خارجه استعلام کرد.

 

در واقع روسای جمهور هر دو حزب بر این باورند که امور سیاست خارجی حوزه استحفاظی قوه مجریه است و چندین نسل تلاش کرده اند که نظارت کنگره را دور بزنند حتی با اینکه از نظر قانون اساسی این کار ابهاماتی دارد.

 

بر اساس گفته‌های اندرو مک کارتی دادستان پیشین آمریکا، از نظر قانون اساسی این کشور یک توافق بین المللی تنها زمانی از نظر قانونی لازم الاجراست که به عنوان پیمان تصویب شده باشد یا به صورت قانون عادی در آمده باشد. هیچ کدام از این دو در مورد برجام صادق نیست.

 

نشانه‌های جدی وجود دارد مبنی بر اینکه خروج ترامپ از توافق هسته‌ای و کارزار تحریم «حداکثر فشاری» علیه ایران، بر اقتصاد ایران آسیب می‌زند و باعث ایجاد جمعیتی ناامید می‌شود.

 

جمهوری اسلامی ایران در نهایت میخواهد بقای خود را حفظ کند و شاید به همین دلیل مسیر مذاکره مجدد با آمریکا را باز کند. این امر در صورتی که ترامپ بار دیگرانتخاب شود و تحریم‌ها علیه ایران فزاینده باشد بسیار محتمل است. وضعیت کنونی در صورت استمرار ثبات نظام را به خطر می‌اندازد.