سخنگوی قوه قضاییه: محکومیت و مرخصی حسین فریدون، مطابق ضوابط بوده / مشایی و بقایی در مرخصی هستند
غلامحسین اسماعیلی سخنگوی قوه قضاییه این هفته مهمان برنامه تلویزیونی دست‌خط بود. وی در این برنامه به سؤالاتی در حوزه دستگاه قضائی و حوزه مسائل تعاملی قوا پاسخ داد.
رویداد۲۴ در ادامه متن کامل گفت‌وگوی تلویزیونی سخنگوی قوه قضاییه را می‌خوانید:
این هفته یکی از مسئولان عالی دستگاه قضا مهمان برنامه هستند. کسی که متولد ۱۳۴۴ هست و سمت‌های مختلفی را در کارنامه کاری‌اش دارد. دادستانی مشهد، رئیس سازمان زندان‌های کشور، رئیس‌کل دادگستری استان تهران و سمت‌های دیگری که در حوزه قضائی کشور تجربه کرده و الأن هم به‌کرّات ایشان را در برنامه‌های مختلف می‌بینید و صحبت می‌کنند و بسیاری از سؤالات را پاسخ می‌دهند.
فکر می‌کنم در مورد سؤالاتی که در حوزه دستگاه قضائی و حوزه مسائل تعاملی قوا داشته باشیم و خیلی مسائل دیگر که برای مردم قابل توجه است، بتوانند در این برنامه پاسخگو باشند.
در خدمت جناب آقای غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی دستگاه قضا و رئیس حوزه ریاست قوه قضائیه هستیم که بعد از مدت‌ها که با ایشان صحبت می‌کردیم، این وقت را در اختیار ما قرار دادند با توجه به مشغله‌های فراوانی که داشتند.
*سلام و خیلی خوش آمدید.
بیشتر بخوانید: اصلاح طلبان بخاطر عملکرد دولت شانس زیادی در انتخابات ندارند
بنده هم عرض سلام خدمت شما و همکاران عزیز و ارجمند شما دارم و همچنین عرض سلام خدمت همه هموطنان عزیز و بزرگواری که به تعبیر جنابعالی، بعد از تمام مشغله‌ها، توفیق حاصل شد که از این پنجره در خدمت مردم باشیم. الحمدلله ارتباط ما با مردم و با رسانه‌ها به لطف خداوند متعال خوب است و ارتباط مناسبی را با مردم داریم.
*موضوع کرونا الان موضوع اصلی کشور است و قوه قضائیه هم به همین صورت درگیر است. از قوه هم کسانی بودند که مبتلا شده بودند؟
بله. یکی از ویژگی‌های این ویروس منحوس، این است که صغیر و کبیر، مسئول و غیرمسئول نمی‌شناسد. در مراودات اجتماعی هرجا بتواند نفوذ و رسوخ پیدا می‌کند و ما هم در جمع همکاران صفی خود داشتیم به لحاظ این که واحد‌های قضائی ما واحد‌هایی بود که بیشتری مراودات و حضور مردم و جمعیت را داشتیم.
خصوصاً در پایان سال که بخشنامه مرخصی هم صادر شد و باید کار فوق‌العاده‌ای انجام می‌دادیم، مراجعات خانواده زندانیان بیشتر شد و هم در واحد‌های صفی عده‌ای از همکاران ما مبتلا شدند و هم در رده‌های ستادی و ملی برخی از اعضای شورای عالی قوه قضائیه هم مبتلا شدند، اما خوشبختانه کرونا را شکست دادند. امروز که با هم صحبت می‌کنیم..
*چه کسانی شکست دادند؟
رئیس محترم سازمان بازرسی کل کشور، جناب آقای حاج آقا درویشیان، رئیس سازمان پزشکی قانونی کشور، جناب آقای دکتر مسعودی، رئیس حفاظت اطلاعات حاج آقا عبداللهی.
*حاج آقا رئیسی که مشکلی نداشتند، چون برنامه ایشان هم زیاد بود.
الحمدالله گرچه برنامه‌های متعددی را داشته اند، اما به جهت این که هم خود ایشان و هم حقیر و دوستان دیگری که در معیت ایشان هستیم، تلاش کردیم که پروتکل‌های مربوط به بهداشت و درمان را مراعات کنیم.
*یکی از مسائلی که به خصوص جبهه معاندین و ضدانقلاب در این مدت در دستور کار داشتند مسئله زندان‌های ما بود. خیلی در خط خبری پیگیری می‌کردند که زندان‌های مختلف چطور می‌شود، ولی یکسری اتفاقات هم در زندان‌های ما افتاد از جمله در سقز، عادل آباد! در این زمینه صحبت می‌فرمایید؟
من در ابتدا باید اشاره کنم که در دوره شیوع کرونا و حتی در غیر دوره کرونا، اقدامات قوه قضائیه در حوزه زندانیان می‌تواند الگو و معیار برای رفتار سایر حکومت‌ها با زندانیان باشد. به گونه‌ای تدبیر شد که با ضدعفونی کردن، با در اختیار گذاشتن اقلام بهداشتی، اعطای مرخصی به زندانیان، اعطای عفو به زندانیان، اهتمام به سلامت زندانیان باشد.
*۱۰۰ هزار زندانی را مرخصی دادید.
بله. ۱۰۰ هزار نفر از زندانیان ما به مرخصی رفتند و از زندانیان طیف‌های مختلف بودند و ۱۰ هزار نفر در این ایام با عنایت مقام معظم رهبری مشمول عفو قرار گرفتند. این‌ها اقدامات بزرگی در نظام قضائی ما برای حفظ سلامت و هم حفظ آرامش برای خانواده زندانیان و خود زندانیان و افکار عمومی بود و همچنین الگویی برای کشور‌های مختلف در سطح بین‌الملل بود و امروز خیلی از نهاد‌های بین‌المللی ...
من به معدود افراد مغرض کاری ندارم، اما بخش عمومی مردم و نهاد‌هایی که دارای انصاف هستند اقدامات جمهوری اسلامی ایران را تحسین کردند همان گونه که اقدامات ما در حوزه سلامت، بهداشت و درمان را تحسین کردند. نسبت زندانیان امنیتی که به مرخصی رفتند از نسبت سایر زندانیانی که به مرخصی رفتند کمتر نیست، یعنی وقتی اشاره کردم ۱۰۰ هزار نفر به مرخصی رفتند که ۵۰ درصد زندانیان ما هستند، ۵۰ درصد زندانیان امنیتی هم به مرخصی رفتند. یعنی معلوم می‌شود ما یک نگرش جامع به همه طیف‌های زندانیان داشته ایم، الا کسانی که در حوزه‌های مختلف آزادی آن‌ها یا به موجب قانون ممنوع بود، یا آزادی آن‌ها امنیت اجتماعی، اقتصادی، روانی شهروندان ما را به مخاطره می‌انداخت، یا زندانیانی که ما حاضر بودیم به آن‌ها مرخصی بدهیم، ولی خودشان نتوانستند تامین مناسب بسپرند؛ چون زندانی را که بلاقید آزاد نمی‌کنیم. زندانی باید برای این که به زندان بازگردد باید وثیقه بگذارند. جرائم برخی سبک هم بود، اما نتوانستند وثیقه بسپارند.
*یک خبری شنیده شد که از دستگاه اجرائی نامه‌ای را به شخص شما دادند که درباره همین زندانیانی که با جرائم مختلف هستند. پاسخی که دادید اشاره کردید این‌ها بر اساس چه چیزی مرخصی داده می‌شود. امکانش هست بگویید چه اصولی دارد؟
دو مکاتبه در این ارتباط از ناحیه دولت محترم و وزیر محترم دادگستری به قوه قضائیه و شخص من واصل شد. یکی در ارتباط با برخی از زندانیان امنیتی بود و یکی در ارتباط با زندانیان اتباع بیگانه بود که به این‌ها هم مرخصی داده شود. ما پاسخ دادیم و شرایط مرخصی را بیان کردیم. در شرایط مرخصی، اصلا تابعیت برای ما ملاک اعطای مرخصی نبوده است. درباره زندانیان امنیتی هم اشاره کردیم که تعداد قابل توجهی از زندانیان امنیتی به مرخصی رفتند و آنچه مشمول می‌شد و قانون اجازه نمی‌داد و دستورالعمل تدوین شده بود برای همه این زندانیان به صورت یکنواخت اجرا شد.
*حتی شنیده شد به نازنین زاغری هم مرخصی داده شد.
بله. ایشان هم به مرخصی رفته و الان هم در مرخصی است. مرخصی ایشان هم تمدید شده، منتهی به تناسب شخصیت مجرمین، برای دوران آزادی برنامه‌های مختلفی را در نظر گرفته ایم. برخی از این‌ها را با ضمانتی که آمده بودند، مرخصی دادیم و مطمئن بودیم بیرون اتفاقی رخ نمی‌دهد و برخی از این‌ها را بعد از اعطای مرخصی اسم و آدرس و مشخصاتشان را به ضابطین دادیم، تا تحت رصد و پایش قرار گیرند و برخی را لازم دانستیم که در ایام مرخصی تحت مراقبت‌های الکترونیک و پابند الکترونیک قرار دهیم و به این طریق این‌ها را تحت رصد و مراقبت داشته باشیم و من جمله خانم زاغری از کسانی است که در ایام مرخصی تحت کنترل و مراقبت‌های الکترونیکی قرار دارد.
*در مورد کرونا در اوایل با معضلاتی روبرو بودیم که قوه قضائیه هم ورود کرد. یکسری سواستفاده‌هایی مانند احتکار‌هایی که انجام می‌شد. به نظر می‌رسید با ورود به موقع دستگاه‌های نظارتی و اطلاعاتی، وزارت اطلاعات و اطلاعات سپاه و حضور به موقع قوه قضائیه این‌ها خنثی شد. توضیحاتی درباره این مسئله هم می‌فرمایید؟
بعد از شیوع ویروس کرونا با یک پدیده زشت مواجه شدیم تحت عنوان احتکار اقلام دارویی و بهداشتی مورد نیاز جامعه و بخش درمان؛ مانند ماسک، دستکش، مواد ضدعفونی کننده و برخی از افراد سودجو و فرصت‌طلب اقدام به احتکار این اقلام کردند که خوشبختانه با هوشیاری مردم و هم ضابطین دستگاه قضائی، موارد فراوانی از ان‌ها کشف شد.
این اقلام بلافاصله به شبکه توزیع ارائه شد و عناصری که از این فرصت به دنبال سودجویی بودند، دستگیر شدند. تعدادی محاکمه شدند و پرونده تعدادی تکمیل شده و به زودی محاکمه خواهند شد. من در یک جایی تحقیق کردم که این‌ها کسانی هستند که خسرالدنیا و الآخره شدند. هم دنیا را از دست دادند یعنی به لحاظ این که کالا‌های احتکار شده مصادره می‌شود و یکسری علاوه بر مصادره، فرد جریمه می‌شود و دو تا ۵ برابر قیمت کالایی که احتکار کرده جریمه می‌شود و هم در بخشی که به ما مربوط می‌شود، در دادگاه‌های جرائم اقتصادی می‌بریم و علاوه بر مجازات، رسوای خاص و عام می‌کنیم. هم مجازات می‌شوند و دنیا و آخرت خودشان را از دست می‌دهند. بخشی از این‌ها هم در حوزه تعزیرات حکومتی زیرمجموعه وزارت دادگستری و دولت است که عزیزان در آن حوزه رسیدگی می‌کنند.
اما صحنه‌هایی زیبایی هم شاهد بودیم. صحنه‌هایی همچون خدمات در حوزه بهداشت و درمان بود. در حوزه این کالا‌ها هم صحنه‌های زیبا داشتیم. یکی از صحنه‌های زیبای این قصه، این بود که در چند مورد داشتیم کسانی که از قبل دستکش و ماسک‌های تولید ایران را فروخته بودند، یعنی قرارداد‌هایی بسته بودند که به برخی کشور‌ها صادر کنند. وقتی این قصه پیش آمد، از صادرات منصرف شدند و گفتند حاضر هستیم خسارت را بپذیریم و اولویت را به هموطنان خودمان بدهیم. چند مورد محموله‌های سنگین داشتیم که فردی که به دنبال صادرات کالا بود از صادرات منصرف شد و این‌ها را در داخل کشور توزیع کرد و به مردم ارائه داد. این کار عظیمی که مردم در تولید این اقلام مورد نیاز شروع کرده‌اند. کارگاه‌های متعدد ماسک، کارگاه‌های متعدد مواد ضدعفونی‌کننده داشته ایم. در مجموع در این امر رویش‌های ما بیشتر از ریزش‌ها بود.
*ماجرای سقز چه شد؟
یک توطئه‌ای طراحی شده بود.
*این توطئه در داخل زندان بود یا از بیرون سازماندهی شد؟
اصل توطئه از خود زندانیان شروع شد. زندانیان خطرناکی که آنجا داشتیم، طراحی کردند. تا امروز بررسی‌های ما حکایت از این دارد که معدود و انگشت‌شمار از پرسنل زندان دچار همکاری با این‌ها یا دچار قصور در انجام وظیفه شدند و تعدادی از زندانیان از زندان سقز فرار کردند، اما جالب است که در باز شد و می‌توانستند همه زندانیان بروند، اما این برای جامعه ما و برای جامعه جهانی هم جالب است که بدانند خیلی از زندانیان یعنی اکثریت زندانیان نرفتند. پذیرفته‌اند که جرمی انجام دادند و باید مجازات جرم خود را تحمل کنند.
ولی بعد از این اتفاق چند اتفاق خوب رقم خورد. یک مورد این بود اکثر این زندانیان تا امروز دستگیر شده‌اند و چند نفر انگشت‌شمار باقی ماندند. تمام خطرناک‌ها دستگیر شده‌اند. طراحی‌کننده توطئه فرار دستگیر شده است. این‌ها را با یک رصد اطلاعاتی قوی و با یک همکاری منسجم بین قوه قضائیه، وزارت اطلاعات، سپاه و نیروی انتظامی همه این‌ها یکی بعد از دیگری دستگیر شدند و الان همه در اختیار هستند. برخی فکر کردند می‌توانند این را در برخی زندان‌های دیگر رقم بزنند، اما اشتباه می‌کردند؛ بعد امنیتی زندان‌ها ما قوی است. اینجا یک مورد و استثناء در حوزه زندان‌بانی بود.
در عادل آباد شیراز این تحرک شروع شد، اما ناکام ماند. اتفاقات عجیبی در همان عادل آباد رخ داد؛ اشراف ما در اینجا بیان نشده است. آنجا حریف عوامل امنیتی و انتظامی و زندان‌بانی نشدند و هم نیرو‌ها سالم بودند و هم خوب عمل کردند. هم از بیرون زندان و هم از داخل زندان دست به دست هم دادند و حتی در این ایام پهپاد تهیه کرده بودند که به وسیله پهپاد هم گوشی موبایل برای ارتباط به داخل زندان بفرستند و هم ابزار و ادواتی را بفرستند که در تحرکات آن‌ها استفاده شود، ولی هم این عوامل داخل زندان را گرفتیم و هم عوامل بیرون زندان را دستگیر کردیم. پهبادشان را هم گرفتیم، الته منظور این نیست که پهپاد را در هوا گرفتیم بلکه قبل از اینکه بخواهند اقدامی کنند و این پهپاد را با آن تجهیزات به هوا بفرستند و به بالای زندان بفرستند، اشراف اطلاعاتی اجازه نداد که این‌ها حتی نزدیک زندان شوند.
*الان درباره سقز چند نفر باقی مانده که بازگردند؟
در سقز کمتر از ۱۰ نفر باقی مانده اند.
*طراحی بیرونی بود؟
خیر. طراحی داخلی بود.
*افرادی که تخلف در حوزه کارکنان زندان انجام دادند ...
بازداشت هستند.
*برخوردی خواهد شد؟
الان بازداشت هستند و قطعاً برخورد قاطع خواهند شد. این‌ها هم به جمع آن زندانیان پیوستند.
*الان به لحاظ نظارتی به عنوان چشمان ناظری که باید بر دستگاه‌های مختلف نظارت کند، حرکت دستگاه‌های مختلف را برای خدمت‌رسانی به مردم در حوزه کرونا خوب می‌بینید؟
خوشبختانه در این حوزه هم یک انسجام و هماهنگی بین بخش‌های مختلف کشور را شاهد بودیم و هم همه مواردی که مطرح می‌شود و گلایه‌هایی که از برخی شهروندان مطرح می‌شود، مردم ما خوب رفتار کردند. در حوزه‌های مدیریتی، در بین قوای سه گانه همدلی و وفاق رخ داد. علاوه بر این نیرو‌های مسلح پای کار آمدند، علاوه بر این گروه‌های جهادی آمدند و باید تشکر کرد. در کنار این‌ها رسانه ملی ما و صداوسیما در حوزه اطلاع‌رسانی و آگاهی دادن به مردم عمل کرد. یک مجموعه در این ایام نماد خوبی از وفاق و همدلی هم بین اجزای مختلف حاکمیت و هم بین حاکمیت و مردم اتفاق افتاد.
*یکی از چیز‌هایی که ما در دوره جدید قوه قضائیه شاهد بودیم، خیلی نمود داشت و مردم را امیدوار کرد - این را من نمی‌گویم بلکه خیلی از کارشناسان و اهالی رسانه و خود مردم می‌گویند - از همتی که قوه در مبارزه با فساد داشت و از درون خود قوه بدون ملاحظه آغاز کرد. من دوست دارم بفرمائید این چه راهبردی بود و چه سختی‌هایی داشت؟ فکر می‌کنم نخستین گامی که برداشته شد دستگیری فردی بود که یکسری آلودگی‌ها را رقم زده بود و باندی تقریباً تشکیل داده بود.
این مثل رایجی که با دستمال کثیف نمی‌شود پاک کرد، مصداق بخش‌های حاکمیتی و اجرایی در کشور قوه قضائیه نسبت به سایر بخش‌ها است. باید این دستمال پاک باشد. در مقایسه با خیلی از بخش‌های دیگر کمترین تخلف را در قوه قضائیه داریم، اما بر این باور هستیم که اینجا جایگاهی است که فساد و تخلف، یک موردش هم زیاد است و ریاست محترم قوه قضائیه با تیم‌های مشورتی که تشکیل داده‌اند، بخش‌های مختلف را بررسی کرده‌اند و مورد توجه قرار گرفت و با حضور ایشان در قوه قضائیه، یکی از مواردی که مطرح بود و از قبل هم زمزمه‌هایی بود و علائمی مبنی بر ناسلامتی در آن حوزه‌ها به گوش رسیده بود، دستور داده شد سریعا بررسی شود و اگر صحت دارد، برخورد شود و اگر صحت ندارد، بگوییم اینجا فسادی نبود که بررسی‌ها انجام شد و حکایت از این داشت که اتفاقات و سوءجریاناتی اتفاق افتاده که رسیدگی شد و به نوعی حالت شبکه‌ای از درون و بیرون قوه قضائیه پیدا کرد.
مصادیق دیگری از فساد‌ها و تخلفات داخل قوه قضائیه رصد و پیگیری و کشف شد و در نهایت برخورد شد. برای مبارزه با فساد هم به درون توجه کردیم که بیان شد این حداقلی است و اکثریت همکاران در قوه قضائیه جزو افراد منزه، پاک، خدوم و زحمتکش هستند. با زدودن و پاکسازی این معدود افراد و پای کار آمدن جدی همکاران سالم و پاک‌دست ما، برخورد با سایر مظاهر فساد در بخش‌های دیگر جامعه را تقویت کرده‌ایم و بیش از آن، استحضار دارید که سراغ مفاسد کلان، دانه‌درشت‌ها، یقه سفید‌ها و مفاسدی که به نوعی کسی وارد حوزه آن‌ها نمی‌شد، رفتیم و پرونده‌های فراوانی در این حوزه رسیدگی شد.
*بطور خاص پرونده آقای طبری چه زمانی بررسی خواهد شد؟
این پرونده بررسی‌های دادسرایی را تمام کرده و الان در دادگاه است، به لحاظ همین شرایط کرونایی تاخیر افتاد. بنا بر اطلاعی که رئیس دادگاه به ما داده در اردیبهشت ماه جلسات دادگاه را آغاز خواهیم کرد.
*چند نفر مرتبط با ایشان در داخل و بیرون دستگاه قضا بودند؟
عدد متهمین این پرونده را تردید دارم که ۲۳ هستند یا ۳۲ نفر هستند.
*این درست است که از منزل ایشان پرونده‌های محرمانه پیدا شد صحت دارد؟
خیر. از منزل ایشان برخی از مدارک خاص که اثبات مراودات را می‌کرد، پیدا کردیم، اما از برخی مرتبطینی که با ایشان کار می‌کردند در حوزه‌های مختلف اسناد و مدارکی را به دست آوردیم که گویای ارتباطات این افراد و روابط ناسالم و سوءفتار‌هایی است که می‌شود بعضا در موارد درون قوه و بخش عمده در بیرون قوه قضائیه اتفاق افتاد، با اسناد و مدارک برملا شد.
*برای این پروژه و طرح چقدر با فشار روبرو شدید؟
افرادی که مجموعه مدیریت فعلی قوه قضائیه را می‌شناسند، می‌دانند که این‌ها آدم‌هایی نیستند که فشارپذیر باشند. اینکه در پرونده‌ها حرف و سخن و پیگیری شود، برای ما عادی است و کار قضائی خودمان را در هر شرایطی انجام می‌دهیم.
*این جای شکر دارد. جدای اینکه از داخل دستگاه قضا شروع کردیم، در این دوره البته دوره‌های قبلی هم بود و تلاش‌هایی در حد بضاعت انجام می‌شد و خیلی از اتفاقات در دوره‌های مختلف افتاد، ولی در این دوره در حین خدمت‌گذاری افرادی که بوده اند و مرتبطین آن‌ها در قدرت بودند برخورد شد. برخی جا‌ها فرد از قدرت کنار می‌رفت دنبال کار‌های قضائی او می‌رفتند، ولی اینجا این اتفاق نیفتاد. افرادی در قوای دیگر، ولی مرتبطین آن‌ها دستگیر شدند. حتی محاکمه شدند و حکم آن‌ها هم صادر شد. این‌ها قطعا یک ظرافت‌هایی دارد. در سیاست‌ورزی تعاملات می‌طلبد که بتوان فضا را کنترل کرد. درست است؟
ببینید، امر قضا و اجرای عدالت باید برای همگان یکنواخت باشد و ریاست محترم قوه قضائیه که سیاست‌گذار اصلی هستند و بالای سر همه ما رهبر معظم انقلاب که هدایت‌گر این کشتی به ساحل نجات هستند، این انتظار و ایده مبارزه با مفاسد در بخش‌های مختلف را مطرح کرده‌اند و برای آن ماموریت تعریف کرده‌اند، سازوکار وضع شد. می‌دانستیم که این برخورد‌ها بدون سروصدا و هیاهو و عکس‌العمل نخواهد بود، اما به جهت اینکه این اراده قوی از روز اول شکل گرفت، یعنی مدیریت جدید قوه قضائیه درست است که آنچه مطرح شد تحت عنوان شعار تحول بود، اما تحول توام با کرامت انسانی و کرامت قضائی و تحول توام با مبارزه با فساد بود.
رهبر فرزانه انقلاب هم این رهنمود را داشتند که اگر قرار باشد، در این عرصه‌ها تحولی اتفاق افتد با آغاز کار باید شروع شود. این برنامه توسط ایشان قبل از ابلاغ مقام معظم رهبری ارائه شد. رهبر فرزانه انقلاب این برنامه کارشناسی را تنفیذ فرمودند، آن را مناسب دانستند، اما با یک شیب کاملا ملایم. ما معتقد هستیم تا زمانی که فساد وجود دارد و تا زمانی که مفسد هست و تا زمانی که گلوگاه‌های فسادزا وجود دارد، باید این رویکرد ادامه یابد. این رویکرد مقطعی نیست.
*فشار‌ها در این زمینه زیاد بوده؟
تلاش‌هایی می‌شود؛ بگذارید اسم این را فشار نگذارم. برای من قدری ممکن است مشکل ایجاد کند، ولی این دستگاه قضائیه و این مجموعه در برخورد با مفاسد کوتاه نخواهد آمد.
*برخی می‌گویند ژست اقتدار را قوه خصوصا با آدم‌های سیاسی می‌گیرد، ولی از آن طرف وقتی محکوم می‌شوند به آن‌ها زیاد مرخصی می‌دهد. این درست است؟
مرخصی ما ضابطه دارد. گاهی اوقات در شرایط عادی مرخصی می‌دهیم و گاهی مواقع در شرایط ویژه مرخصی می‌دهیم؛ مرخصی بی‌ضابطه نیست. اینطور نیست که مرخصی بی حد و حصر داده شود. شاید این تصور و تداعی، بخشی اش تحت تاثیر یکی دو نوبت مرخصی است که به مناسبت‌های ویژه داده شد، مثلا عید سعید فطر، عید غدیر، ایام مربوط به کرونا قدری سطح مرخصی‌ها بیشتر شد و ممکن است این تصور ایجاد شد؛ لذا قوه قضائیه صلابت و اقتدار خودش را دارد، ولی اینجا قصه انتقام نیست، قصه برخورد با فساد است، قصه ریشه‌کن کردن فساد است. در کنار این، قصه اصلاح مجرمین و مفسدین است. اگر این اقدامات کمک به بازاجتماعی شدن مجرمین کمک کند، می‌توان گفت: این بخشی از سیاست کیفری ماست ولذا دیدید که در این دوره بیشتر، قبل از شروع کار و حین کار اعلام مطلب نمی‌کنیم. نمی‌گوییم می‌خواهیم این کار را کنیم و این اقدام را انجام دهیم یا این برنامه را تعقیب کنیم. سعی کرده ایم برنامه‌ها را داشته باشیم و اطلاع‌رسانی عمومی شود و بعد بگوییم این کار را انجام دادیم، این پول را گرفتیم.
*خیلی‌ها سوال دارند برادر یکی از آقایان که رئیس یکی از قواست، الان چطور وضعیتی دارد؟ زیاد مرخصی دادید و محکومیت خود را می‌گذراند؟
ما می‌گوییم بر اساس ضوابط محکومیتش را می‌گذراند و بر اساس ضوابط و شرایط که ویژه است، از امتیازاتی که قوه قضائیه در نظرگرفته است استفاده می‌کند.
*دو نفر قبلی که مربوط به دولت قبلی بودند چه می‌کنند؟
آن‌ها هم در مرخصی هستند. خبری که به ما داده شده، این است که یک نفر از آن‌ها کسالتی هم دارد و دوران درمان خود را بیرون از زندان سپری می‌کند.
*یک پرونده هم که در اختیار دارید و مردم پیگیری می‌کنند پرونده روح الله زم است. مهم‌تر از خود روح الله زم که شبکه‌ای را طراحی می‌کرد، کسانی بودند که از داخل و از بدنه داخل به او اطلاعات دادند.
فاز اولش، خودش است که تحقیقاتش تکمیل شده و چند جلسه دادگاه او نیز برگزار شده است و ادامه جلسات دادگاه را نیز به زودی خواهیم داشت. بخش دوم، تعدادی از عناصر مرتبط اصلی‌تر و دارای نقش فعال‌تر هستند که در این حوزه تعدادی از افراد دستیگیر شده‌اند، تحقیقات پرونده آن‌ها تکمیل شده و به نوعی می‌توان گفت که کیفرخواست گروه دوم هم به دادگاه رفت و افراد متعددی تا الان احضار شده‌اند، از آن‌ها تحقیق شده، برای برخی قرار تامین صادر شده، برخی هم بدون قرار تامین در رفت و آمد و ادامه بازجویی‌ها و تحقیقات هستند، کسانی هستند که هنوز احضار نشده‌اند، کسانی هستند که بعد از این قصه خودشان آمدند خود را معرفی کردند و گفتند ما نفهمیدیم و متوجه نبودیم و فریب خوردیم و این همکاری‌ها را انجام دادیم.
*مسئولیت دارند؟
در بخش‌های مختلف هستند. دامنه این پرونده دامنه نسبتا گسترده‌ای است که همه این‌ها باید رسیدگی شود.
*جایی هست که در این پرونده افرادی مسئولیت‌های سطح بالا داشته باشند و درباره آن‌ها بررسی انجام شود؟
حالا تا سطح بالا را چگونه تعریف کنیم. در بخش‌های مختلف افرادی در این پرونده مطرح هستند، اما خیلی بگوییم طراز اول و مدیران ارشد نبودند. تا الان از مدیران ارشد کسی مطرح نیست. تحقیقات ادامه دارد و پرونده هنوز مفتوحی است.
*یک کاری هم جدیدا انجام شد که مورد توجه قرار گرفت و کار بسیار خوبی بود و خیلی‌ها دعا کردند و افرادی بودند که اطراف دادگاه‌های مختلف کاسبی می‌کردند و به عنوان شاهد کذب، شهادت می‌دادند و پول دریافت می‌کردند. برای این هم سازوکار را تنظیم کردید یا فعلا فقط دستور داده شده؟
برنامه ما بر این است که یکایک موضوعاتی را که مطرح می‌شود، روی آن مطالعه و کار کارشناسی و برنامه‌ریزی می‌شود، بعد از برنامه‌ریزی عملیات اجرایی ما آغاز می‌شود. بازه کوتاهی را در نظر گرفتیم، برای اینکه در تکمیل این کار باشد، مرکز آمار و فناوری ما در سامانه ثبت اطلاعات پرونده، تمام اطلاعات شهود را هم در این سامانه بارگذاری کند تا بتوانیم حتی تشخیص دهیم یک نفر آدم، چند مرتبه و در چند پرونده و کجا‌ها رفته و شهادت داده است؛ ضمن اینکه حفاظت اطلاعات واحد‌های نظارتی مامور شدند محیط‌های پیرامونی دستگاه قضا را رصد کنند و قضات هم مامور شده‌اند در احراز هویت و انطباق جزئیات به گونه‌ای رفتار کنند که این سوءفتار را شاهد نباشیم.
*تشکیل مجتمع تخصصی حمایت از گزارش‌گران مفاسد اقتصادی؛ این چیست؟
مجتمع ما مجتمع مبارزه با مفاسد اقتصادی است. منتهی ذیل این مجتمع ما بخشی را در نظر گرفته‌ایم برای دریافت گزارش‌های ناظر به مفاسد اقتصادی. در مجتمعی که تاسیس شد به عنوان مجتمع مبارزه با مفاسد اقتصادی برای کم شدن واسطه‌ها این سامانه در نظر گرفته شد که گزارشات فساد آنجا بیاید ضمن این که طرق دیگر کماکان باز است. هم گزارش دادن به دادستان‌ها و هم گزارش دادن به سازمان بازرسی کل کشور باز است.
*یکسری افراد را هم در ایام انتخابات دستگیر کردید که از کاندیدا‌ها و نامزد‌ها پول می‌گرفتند که صلاحیت‌هایشان را درست کنند. در شورا هم کسانی پیدا شدند که با این افراد در ارتباط بودند؟
این‌ها پول نمی‌گرفتند که صلاحیت‌ها را تائید کنند، بلکه کلاهبرداری می‌کردند.
*به این اسم می‌رفتند که پول بدهید تا صلاحیت را تائید کنیم.
اصل عملشان کلاهبرداری بود. از منظر حقوقی گاهی مواقع به اعمال نفوذ تعبیر می‌کنیم، یعنی ارتباطی دارند و گاهی اوقات می‌گویید به ادعای اعمال نفوذ است و گاهی اوقات هیچ کدام از این موارد نیست و کلاهبرداری محض است. ان چه اینجا اتفاق افتاد واقعا کلاهبرداری بود. ارتباطی بین این افراد با مراجع بررسی‌کننده صلاحیت داوطلبان انتخابات وجود نداشت. بررسی کردیم و افرادی ...
*یعنی هیچ ارتباطی وجود نداشت؟
هیچ ارتباطی مطلقا وجود نداشت. از نکات جالب این مسئله این بود که افرادی که ثبت نام برای مجلس کرده بودند، کسانی که در این دام افتاده‌اند، باید ذکاوت ابتدائی را داشته باشند. مثلا کسی که خودش در ادوار گذشته کاندیدای ردصلاحیت شده بوده و اگر عرضه‌ای می‌داشت، برای صلاحیت خودش کار می‌کرد. (می‌خندد)
*درباره فضای مجازی خیلی‌ها سوال دارند که چه باید کرد. مثلا حوادثی که در خصوص افزایش قمیت بنزین داشتیم، یک پا در قضیه فضای مجازی بود و درباره کرونا داشتیم کسی پرستاری جایی را می‌کرد و دستگیر و تحویل دستگاه قضا شد. برای این امر به کجا در این زمینه می‌خواهید برسید؟ به جای این که کسی را بگیریم قبل از آن پیشگیری کنیم.
فضای مجازی بخشی از کیان یک کشور است. امروز در دنیای فعلی کشور‌ها محدود به محدوده جغرافیایی سرزمینی نیستند. همان گونه که سرزمین ما دارای قاعده و حریم است و درون خود دارای قاعده و ضابطه است، فضای مجازی ما هم باید دارای حریم و دارای قاعده و ضابطه باشد. الان مشکل این است که در فضای مجازی برخی فکر می‌کنند که نه برای داخل و نه برای خارج هیچ قاعده و ضابطه‌ای لازم نیست. این بی‌انضباطی به وجود می‌آورد. بخشی از فضای مجازی ما در اختیار بیگانگان است. فضای مجازی ما نیازمند یک شبکه داخلی است که در انحصار مردم ما و این سرزمین باشد، هنوز آن شبکه ملی اطلاعاتی که مدنظر است شکل نگرفته است.
*فکر می‌کنم وزارت ارتباطات را باید بیشترین سهم را داشته باشد.
بیشترین سهم را وزارت ارتباطات دارد.
*بله، در این زمینه باید دقت نظر بیشتری داشته باشند.
*شما متولد ۱۳۴۴ در بیرجند هستید.
بله.
*پدر و مادر؟
مرحوم پدرم کشاورز بودند. البته مقداری هم تحصیلات حوزوی داشتند. ضمن اشتغال به کشاورزی، روحانی محل بودند.
*چه کشاورزی می‌کردند؟
کشاورزی آنجا زعفران در زادگاه ما کمتر است، ولی گندم، جو، زرشک، آلو است. مرحوم والده ما هم خانه‌دار بودند. در یک خانواده کشاورز روستایی و به اعتبار همان روحانی محل بودن مذهبی به دنیا آمدم.
*چند برادر و خواهر هستید؟
ما ۴ برادر بودیم که یکی از برادرانم فوت کرد و سه برادر در قید حیات هستند. خواهر هم ندارم.
*خدا ان‌شاالله حفظ شان کند. سمت تحصیلات حوزوی رفتید.
بله.
*حوزه مشهد بودید.
من متولد بیرجند هستم و تحصیلاتم را تا دوم دبیرستان در بیرجند ادامه دادم، ضمن اینکه در تمامی این مقاطع شاگرد اول بودم و معدل من همیشه بالای ۷۵/۱۹ بود و دو درس نمره کم می‌آوردم و یکی نقاشی و یکی ورزش بود. نقاشی و ورزش بود که معدل من را از ۲۰ می‌انداخت. با این قصه از دوم دبیرستان از اثنای سال تحصیلی تصمیم گرفتم درس را در حوزه علمیه ادامه دهم. مدت کوتاهی در حوزه علمیه بیرجند و بعد به حوزه علمیه مشهد آمدم. البته بعد از دوران دفاع مقدس دیپلم را هم گرفتم و دانشگاه هم رفتم و درس حوزه را هم ادامه دادم. حوزه، چون انتهابردار نیست، الان هم ادامه می‌دهم. یکی از توفیقات من این است که درس خارج مقام معظم رهبری از ۱۱-۱۰ سال پیش که آمدم، مرتب شرکت می‌کنم.
*چه سالی ازدواج کردید؟
من سال ۱۳۶۵ ازدواج کردم.
*چطور با حاج خانم آشنا شدید؟
خانم من هم محلی من هستند. فامیلی دوری هم داشتیم، آشنا بودیم، آشنا نشدیم.
*مهریه چقدر است؟
۱۴ سکه بهار آزادی و یک سفر عمره است.
*چرا لباس روحانیت نمی‌پوشید؟
این گونه بار آمدیم. البته در زندگی اداری هیچ وقت ملبس نبودم.
*از ابتدا لباس نپوشیدید؟
از ابتدا لباس روحانیت به صورت رسمی نپوشیدم. اما چون تحصیل کرده حوزه بودم، در برخی سفر‌های تبلیغی منبر رفتم و در سفر‌های تبلیغی لباس روحانیت پوشیدم و چند سفری هم خدای متعال عنایت کرده و بعد از همه آزمون‌ها به عنوان روحانی کاروان حج، آن زمانی که مسئولیت‌های خطیر و سنگین اینچنینی را نداشتیم، به عنوان روحانی ملبس رفتم و در خدمت زائرین بیت‌الله الحرام بودم.
*حاج خانم چه می‌کنند؟ تحصیل‌کرده هستند؟ کار‌های اجتماعی می‌کنند یا خانه‌دار هستند؟
ایشان خانه‌دار هستند.
*چند فرزند دارید؟
۴ فرزند دارم. دو فرزند پسر و دو فرزند دختر دارم.
*چه می‌کنند؟
پسر‌ها یکی فوق لیسانس برق خوانده و دیگری عمران خوانده است. آن که برق خوانده در یکی از سازمان‌های وابسته به شهرداری به صورت قراردادی مشغول به کار است. پسر دیگر من در آزمون استخدامی شرکت کرده و به عنوان مهندسی مشغول به خدمت است. دو دخترم دانشجوی دکترا هستند و مشغول تحصیل هستند.
*چه رشته‌ای می‌خوانند؟
دختر بزرگم دانشجوی دکترای روان‌شناسی است و دختر دیگرم دانشجوی دکترای داروسازی است.
*چقدر با بچه‌ها نزدیک هستید؟ وقت می‌کنید با هم صحبت کنید؟
خیلی کم من را می‌بینند. از تلویزیون من را بیشتر می‌بینند تا در خانه!
*اهل ورزش؟
خیلی کم!
*قبل از انقلاب سن شما خیلی کم بود؛ در تظاهراتی شرکت داشتید؟
قبل از انقلاب دانش‌آموز بودم. در طیف دانش‌آموزی جزو دانش‌آموزان فعال بودم یعنی راهپیمایی علیه رژیم برگزار نمی‌شد، مگر در آن حضور داشته باشم.
*در بیرجند؟
بله. به همین جهت در همان مقطع با طیف‌های از انقلابیون شهر، چه در حوزه، چه در دانشگاه و چه در جامعه فرهنگیان ارتباط برقرار کرده بودم و مجالس و محافل آن‌ها را شرکت می‌کردم.
*بعد از انقلاب هم حوزوی بودید و در جبهه حضور داشتید.
بله.
*از چند سالگی جبهه تشریف بردید؟
از ۱۷ سالگی بودم.
*تیپ امام رضا (ع)؟
بله، از مشهد اعزام شدیم، البته اولین اعزام من به کردستان بود و از طرف حوزه رفتم. یکی از جا‌هایی که لباس روحانیت پوشیدم، آنجا بود. سفر تبلیغی به کردستان رفته بودم. تیپ ویژه شهدا با شهید کاوه بودم. بقیه اعزام‌ها ...
*خاطره‌ای از شهید کاوه دارید؟
بله. با شهید کاوه هم در مشهد ملاقات داشتم و هم در کردستان و هم در تشییع ایشان حضور داشتم و هم صلابت ایشان در عین جوانی به گونه‌ای بود که من گرچه سفرم تبلیغی بود و هم در تیپ ویژه شهدا حضور داشتم و هم در شهر کامیاران، در شهر مهاباد بودم، اما قدری راحت‌تر در مردم می‌رفتم، می‌دیدم که نام شهید کاوه در زمان حیات ایشان لرزه بر اندام گروه‌های تجزیه‌طلب می‌انداخت.
*در تیپ امام رضا (ع) هم آقای قالیباف فرمانده بودند.
ابتدای اولین حضور من، آقای قالیباف بود، ولی بعد از آن بیشترین حضور من در تیپ ۲۱ امام رضا (ع) در دوران فرماندهی سردار اسماعیل قاآنی بود.
*که الان جنشین حاج قاسم در سپاه قدس هستند.
بله.
*ارتباط شما نزدیک است؟
فوق‌العاده.
*چطور آدمی است؟ آقای قاآنی کمتر شناخته شده‌اند.
بله. در همان منطقه هم این گونه بود. آقای قاآنی یک چهره فوق‌العاده مخلص و متواضع است. یکی از دلایل کمتر شناخته شدن ایشان این است که فوق‌العاده متواضع است. کار انجام می‌دهد و به دنبال نام و تبلیغ و رسانه و ... نیست. یک عنصر عملیاتی، فرمانده واقعاً مقتدر و فوق‌العاده خونسرد است. شخصیت آرام عجیبی دارد، چون من با ایشان در دوران دفاع مقدس زندگی کردم.
*خاطره‌ای از آرامش ایشان دارید؟
بله. چون دوران حضور در جبهه من در مخابرات بودم. بی‌سیم‌چی گردان در اوایل بودم. یکی از گردان‌هایی که ایشان فرمانده تیپ بود. با ایشان محشور بودم تا اینکه در عملیات کربلای ۴ من شب اول عملیات مجروح شدم. مسئول مخابرات گردان بودم و مجروح شدم. به قرارگاه برگشتم، به جای اینکه پشت جبهه بیایم در مرکز پیام فرماندهی تیپ ماندم. هرچه اصرار کردند که برو، قبول نکردم و گفتم دستم مجروح شده، ولی می‌توانم کار انجام دهم. از آنجا در مرکز بی‌سیم و هدایت عملیات مدام من با سردار قاآنی بودم و مواقعی که ایشان از فرماندهی و سنگر بیرون می‌آمدند در قالب یک بی‌سیم‌چی همراه ایشان بودم. آرامش ایشان را از لحظه شروع عملیات و در لحظات سخت جنگ و در ایامی که پیروزی‌های بزرگ اتفاق می‌افتاد، شاهد بودم. عملیات کربلای ۴، کربلا ۵، والفجر ۸، بدر در کنار ایشان بودم. هم توفیقات بزرگ را با ایشان بودم و هم در شرایط سخت کربلای ۴ و ۵ با ایشان همراه بودم.
*هنوز با سردار قاآنی ارتباط دارید؟
بله.
*بعد از فرماندهی هم با ایشان ارتباطی داشتید؟
بله، بعد از فرماندهی یک ملاقات با ایشان در روز تشییع «حاج قاسم» داشتم و چند بار هم ارتباط تلفنی داشتیم.
*خدا حفظ‌شان کند.
اصلا چطور شد که آقای اسماعیلی بعد از جنگ سمت قضاوت و دستگاه قضا رفت؟
گویا این در خون من بود. به امر قضا علاقه داشتم. پیش زمینه‌ای هم بود. ابتدا وارد دستگاه قضا به عنوان کارمند وارد شدم؛ یکی دو سال کارمند بودم.
*از مشهد؟
بله. بعد به اصرار دوستان هم‌رده خودمان که قاضی شده بودند که می‌گفتند اگر نمی‌خواهید وارد این مجموعه شوید، قبول؛ ولی حالا که وارد شدید چرا در کسوت قضاوت نباشد و دوستان مشترک ما که قاضی بودند و قبل از من قاضی شده بودند تشویق کردند و در امتحان قضاوت شرکت کردم و وارد جرگه قضا شدم.
*اولین سمت شما؟
طبق معمول همه قضات دادیار بودم.
*از خود مشهد بودید؟
بله.
*آشنایی شما با حاج آقای رئیسی از کجا بود؟
آشنایی با آقای رئیسی که همشهری بودیم و اوصاف ایشان را می‌شنیدم، در مقطعی که دادستان تهران بودند، وصف کار‌های ایشان را می‌شنیدم، اما ملاقات و ارتباط نداشتم. ارتباطات من با حاج آقای رئیسی از دوره‌ای شروع شد که ایشان رئیس سازمان بازرسی کل کشور بودند.
*و شما دادستان مشهد بودید؟
نه، هنوز دادستان مشهد نبودم. همچنان دادیار در مشهد بودم. دادرس دادگستری بودم و آن زمان دادسرا نداشتیم. در دادسرای ویژه روحانیت خدمت می‌کردم. ارتباطات داشتیم. در جلسات همدیگر را می‌دیدیم و ایشان رئیس بازرسی کل کشور بودند. به لحاظ ارتباطاتی که داشتیم در یک مقطعی به من پیشنهاد دادند من مدیر کل بازرسی استان خراسان رضوی شوم. به دلایلی انجام نشد و این ارتباطات بود و استمرار یافت.
*بعد دادستان مشهد شدید.
بله.
*بعد رئیس سازمان زندان‌ها شدید.
بله. سال ۸۳ من دادستان مشهد شدم. ۵ سال دادستان مشهد بودم و ۵ سال دور دوم مرحوم آیت‌الله هاشمی شاهرودی را من دادستان مشهد بودم. اول دوره آیت‌الله لاریجانی من رئیس سازمان زندان‌ها و در دوره دوم ایشان رئیس کل دادگستری استان تهران بودم.
*در مشهد سخت‌ترین کار قضائی که انجام دادید چه بود؟
یک اهتمام جدی در مبارزه با قاچاق مواد مخدر انجام دادم. به گونه‌ای که در آن مقطع اعلام شد، قاچاقچی‌ها خط سیر انتقال موادشان را از خراسان تغییر دادند.
*الان این قاطعیت کمرنگ نشده است؟
الان یک بخشی از قانون تغییر کرد و یک بخشی هم احکام در اجرا... تا قبل از اصلاح قانون احکام صادر می‌شد و در اجرا تعلل می‌کردند که من از دادستان‌هایی بودم که در اجرا تعلل نمی‌کردم.
*درست بود این تغییر؟
شاید ابتکار مجلس بود، ولی من معتقد هستم کارشناسی نبود.
*در سازمان زندان‌ها هم ۵ سال خدمت کردید.
قریب به ۵ سال رئیس سازمان زندان‌ها بودم.
*بعد هم رئیس دادگستری استان تهران بودید.
بله.
*از بین این سمت‌ها و سمت فعلی کدام سخت‌تر و دشوارتر است؟
هر کدام سختی‌های خودش را دارد. ضمن اینکه شرایط هم فرق می‌کند. دوره‌های مدیریت من، یک دوره در محضر آیت‌الله شاهرودی، یک دوره در محضر آیت‌الله آملی لاریجانی، یک دوره مدیریت هم الان در محضر آیت‌الله رئیسی هستم. هر کدام از این سه بزرگوار ویژگی‌های خاص خودشان را دارند. من معتقد هستم که کار کردن با آیت‌الله رئیسی هم لذت خودش را دارد و هم ویژگی و سختی‌های خاص خودش را دارد؛ معتقد هستم حتی رئیس کلی دادگستری تهران فرق می‌کند که این رئیس کل با کدام رئیس قوه بخواهد کار کند. یعنی شرایط مخصوصاً این دوره متفاوت است، چون دوره‌ای توام با تحول با پشتکار، جدیت، پیگیری، مطالبه، با کار شبانه‌روزی، با کار بدون وقفه، با کاری که قائل بر این هستیم که کار نشد ندارد، ما بن‌بست نداریم و باید راهکار پیدا کرد، همراه است. این دوره ویژگی و شرایط خاص خود را دارد. هر کدام را در جایگاه خود می‌بینم.
*شنیده شد که یک ساختار جدید در قوه قضائیه دارد بررسی می‌شود و شکل خواهد گرفت و این ساختار چه سودی به خدمت‌رسانی به مردم خواهد داشت؟
ساختار جدید قوه قضائیه ابتدا به خودش سود خواهد رساند.
*یعنی ساختار را کوچک‌تر می‌کند؟
بله. ساختار را کوچک‌تر و چابک می‌کند. این کوچک‌سازی و چابک‌سازی اولین بهره‌بردارش خود تشکیلات درون سازمانی است. علاوه بر آن، از تداخل وظایف جلوگیری می‌شود، شرح وظایف متناسب با مرزبندی‌های مشخص است. تداخل بین بخش‌های مختلف برداشته می‌شود. نفع این به خود دستگاه و بدنه و سطوح می‌رسد. چون ساختار کوچک می‌شود یک عده از نیرو‌های ستادی در صف می‌روند که الان با تراکم کار و کمبود نیرو مواجه هستیم. این به کمک مجموعه خواهد آمد و نفع به دستگاه قضا می‌رسد.
*در اینجا نفع به مردم هم می‌رسد.
بله. نفع اول به خود مجموعه است و دوم به مردم است، به لحاظ این که در ساختار جدید هم نیرو تزریق می‌شود، نیروی جدید به دادگستری‌ها برای گره‌گشایی از کار مردم تزریق می‌شود و هم الان در ستاد تعداد زیادی قاضی داریم که کار‌های ستادی انجام می‌دهند و قضات سر مناصب قضایی خود باز می‌گردند و کار دادرسی و رسیدگی کار مردم را انجام می‌دهند. کمک به تسریع رسیدگی و رسیدگی پرونده‌ها و گره‌گشایی از کار مردم و هم صرفه‌جویی در هزینه‌ها است و از آنجا‌هایی است که به نظر می‌رسد، اصلاح ساختار یک نفع همه جانبه را دارد.
*چه زمانی اجرایی خواهد شد؟
تصویب شده و علی القاعده فکر می‌کنم تا کمتر از یک ماه دیگر همه این بخش‌ها نهایی و اجرائی شود.
*در همین ایام چندتا از این جاسوس‌ها که حکم امنیتی داشتند و به خصوص بیگانه بودند، تبادل شدند و اسم قوه قضائیه هم آمد که با همکاری قوه قضائیه انجام شد. آقای روح‌الله‌نژاد بود که بخاطر همین تبادل آزاد شد و دیگری دکتر سلیمانی بود. آیا باز هم از این تبادل‌ها صورت خواهد گرفت؟
بنای ما بر این است که به هر شکل ممکن، هموطنان بی‌گناهی را که در زندان‌های خارج از کشور گرفتار هستند، نجات دهیم. در این مسیر یک وفاق بین دولت، دستگاه دیپلماسی، قوه قضائیه، دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی وجود دارد. گرچه دل ما به حال سایر هموطنان که در زندان‌های دیگر ولو به جرم مواد مخدر زندانی هستند، می‌سوزد، ولی ما در کشور‌های دیگر افرادی را داریم که واقعاً بیگناه بازداشت هستند. یعنی اتهام واهی و ساختگی تحت عنوان دور زدن تحریم‌ها درست می‌کنند. جزو عناوین اتهامی که در هیچ نظام قضائی نیست. ما اگر کسی از اتباع بیگانه را دستگیر و محاکمه کردیم خیلی شفاف گفتیم این آدم جاسوسی کرده است. گفتیم این آدم اقدام علیه امنیت کشور ما انجام داده است و مرتکب این جنایت شده است؛ دقیقا عنوان اتهامی را بیان کردیم. بنا را بر این گذاشتیم که اگر برای نجات جان هموطنان بیگناه لازم باشد، از ارفاقات قانونی درباره برخی از زندانیان اتباع بیگانه استفاده کنیم، مضایقه نکنیم. هدف ما آزادسازی و تبادل نیست، بلکه نجات آدم بیگناه در بستر قانون است، نه با هدف اینکه بگوییم تبادل که قاچاقچی بدهیم و یک قاچاقچی بگیریم.
*از جرائم امنیتی در حوزه امنیتی کسانی را داریم که دستگیر شده باشند و هنوز اعلام نکرده باشید؟
بنای ما بر اعلام کردن و نکردن نیست، هر تبعه بیگانه‌ای دستگیر می‌کنیم، به کشورش اعلام می‌شود. به سفارتخانه کشور بیگانه اعلام می‌شود. وقتی پیگیر این مسئله بودند، معلولاین بود که وقتی دستگیر کردیم از طریق دادستانی کل کشور و وزارت امور خارجه به آن کشور مسئول اعلام می‌کنیم که این شهروند شما را با این جرم دستگیر کردیم و بعد کلی ملاقات کنسولی برگزار می‌کنیم. سفیر می‌آید و ملاقات می‌کند، نامه می‌رود و تماس می‌گیرد. یک فرآیند کاملاً شفاف و قضائی با اتباع بیگانه‌ای که مرتکب جرم می‌شوند، داریم.
*ان‌شاالله موفق باشید. این دلگرمی که مردم گرفتند و همیشه ضحرت آقا در دیدار‌ها مثال می‌زدند که دستگاه قضا باید ملجا و پناهگاهی برای مردم باشد، مردم به معنای واقعی در این دوره خیلی بیشتر این را حس می‌کنند. دعا می‌کنیم همیشه این حس بیشتر شود و گرمای خدمت‌گزاری دستگاه قضا به مردم بیشتر و بیشتر شود.
برای ادامه توفیق، نیازمند دعای مردم هستیم، نیازمند کمک مردم هستیم، نیازمند همکاری و همیاری مردم هستیم. تمام تلاش ما این است که حق این مردم به مردم برسد.
*من از محضر شما خداحافظی می‌کنم، اما برنامه به روال همیشه با دست‌خطی که جناب آقای اسماعیلی برای ما به یادگار خواهند نوشت، به پایان خواهد رسید.
«توفیقی حاصل شد تا به عنوان یکی از خدمتگزاران عرصه عدالت، در برنامه خوب دست‌خط حاضر و در این باب گفت‌وگویی با مردم داشته باشم. بیش از ۳۰ سال از عمرم را با هدف تحقق و اجرای عدالت، در قوه قضائیه سپری کردم و همیشه به دنبال این بودم که غیر از عدالت در شئون کاری خویش رفتار نکنم، اما امیدوارم خداوند متعال در سرای آخرت به جای عدالت، با کرامت و فضل خویش با من رفتار نماید».
این هفته یکی از مسئولان عالی دستگاه قضا مهمان برنامه هستند. کسی که متولد ۱۳۴۴ هست و سمت‌های مختلفی را در کارنامه کاری‌اش دارد. دادستانی مشهد، رئیس سازمان زندان‌های کشور، رئیس‌کل دادگستری استان تهران و سمت‌های دیگری که در حوزه قضائی کشور تجربه کرده و الأن هم به‌کرّات ایشان را در برنامه‌های مختلف می‌بینید و صحبت می‌کنند و بسیاری از سؤالات را پاسخ می‌دهند.
فکر می‌کنم در مورد سؤالاتی که در حوزه دستگاه قضائی و حوزه مسائل تعاملی قوا داشته باشیم و خیلی مسائل دیگر که برای مردم قابل توجه است، بتوانند در این برنامه پاسخگو باشند.
در خدمت جناب آقای غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی دستگاه قضا و رئیس حوزه ریاست قوه قضائیه هستیم که بعد از مدت‌ها که با ایشان صحبت می‌کردیم، این وقت را در اختیار ما قرار دادند با توجه به مشغله‌های فراوانی که داشتند.
*سلام و خیلی خوش آمدید.
بیشتر بخوانید: اصلاح طلبان بخاطر عملکرد دولت شانس زیادی در انتخابات ندارند
بنده هم عرض سلام خدمت شما و همکاران عزیز و ارجمند شما دارم و همچنین عرض سلام خدمت همه هموطنان عزیز و بزرگواری که به تعبیر جنابعالی، بعد از تمام مشغله‌ها، توفیق حاصل شد که از این پنجره در خدمت مردم باشیم. الحمدلله ارتباط ما با مردم و با رسانه‌ها به لطف خداوند متعال خوب است و ارتباط مناسبی را با مردم داریم.
*موضوع کرونا الان موضوع اصلی کشور است و قوه قضائیه هم به همین صورت درگیر است. از قوه هم کسانی بودند که مبتلا شده بودند؟
بله. یکی از ویژگی‌های این ویروس منحوس، این است که صغیر و کبیر، مسئول و غیرمسئول نمی‌شناسد. در مراودات اجتماعی هرجا بتواند نفوذ و رسوخ پیدا می‌کند و ما هم در جمع همکاران صفی خود داشتیم به لحاظ این که واحد‌های قضائی ما واحد‌هایی بود که بیشتری مراودات و حضور مردم و جمعیت را داشتیم.
خصوصاً در پایان سال که بخشنامه مرخصی هم صادر شد و باید کار فوق‌العاده‌ای انجام می‌دادیم، مراجعات خانواده زندانیان بیشتر شد و هم در واحد‌های صفی عده‌ای از همکاران ما مبتلا شدند و هم در رده‌های ستادی و ملی برخی از اعضای شورای عالی قوه قضائیه هم مبتلا شدند، اما خوشبختانه کرونا را شکست دادند. امروز که با هم صحبت می‌کنیم..
*چه کسانی شکست دادند؟
رئیس محترم سازمان بازرسی کل کشور، جناب آقای حاج آقا درویشیان، رئیس سازمان پزشکی قانونی کشور، جناب آقای دکتر مسعودی، رئیس حفاظت اطلاعات حاج آقا عبداللهی.
*حاج آقا رئیسی که مشکلی نداشتند، چون برنامه ایشان هم زیاد بود.
الحمدالله گرچه برنامه‌های متعددی را داشته اند، اما به جهت این که هم خود ایشان و هم حقیر و دوستان دیگری که در معیت ایشان هستیم، تلاش کردیم که پروتکل‌های مربوط به بهداشت و درمان را مراعات کنیم.
*یکی از مسائلی که به خصوص جبهه معاندین و ضدانقلاب در این مدت در دستور کار داشتند مسئله زندان‌های ما بود. خیلی در خط خبری پیگیری می‌کردند که زندان‌های مختلف چطور می‌شود، ولی یکسری اتفاقات هم در زندان‌های ما افتاد از جمله در سقز، عادل آباد! در این زمینه صحبت می‌فرمایید؟
من در ابتدا باید اشاره کنم که در دوره شیوع کرونا و حتی در غیر دوره کرونا، اقدامات قوه قضائیه در حوزه زندانیان می‌تواند الگو و معیار برای رفتار سایر حکومت‌ها با زندانیان باشد. به گونه‌ای تدبیر شد که با ضدعفونی کردن، با در اختیار گذاشتن اقلام بهداشتی، اعطای مرخصی به زندانیان، اعطای عفو به زندانیان، اهتمام به سلامت زندانیان باشد.
*۱۰۰ هزار زندانی را مرخصی دادید.
بله. ۱۰۰ هزار نفر از زندانیان ما به مرخصی رفتند و از زندانیان طیف‌های مختلف بودند و ۱۰ هزار نفر در این ایام با عنایت مقام معظم رهبری مشمول عفو قرار گرفتند. این‌ها اقدامات بزرگی در نظام قضائی ما برای حفظ سلامت و هم حفظ آرامش برای خانواده زندانیان و خود زندانیان و افکار عمومی بود و همچنین الگویی برای کشور‌های مختلف در سطح بین‌الملل بود و امروز خیلی از نهاد‌های بین‌المللی ...
من به معدود افراد مغرض کاری ندارم، اما بخش عمومی مردم و نهاد‌هایی که دارای انصاف هستند اقدامات جمهوری اسلامی ایران را تحسین کردند همان گونه که اقدامات ما در حوزه سلامت، بهداشت و درمان را تحسین کردند. نسبت زندانیان امنیتی که به مرخصی رفتند از نسبت سایر زندانیانی که به مرخصی رفتند کمتر نیست، یعنی وقتی اشاره کردم ۱۰۰ هزار نفر به مرخصی رفتند که ۵۰ درصد زندانیان ما هستند، ۵۰ درصد زندانیان امنیتی هم به مرخصی رفتند. یعنی معلوم می‌شود ما یک نگرش جامع به همه طیف‌های زندانیان داشته ایم، الا کسانی که در حوزه‌های مختلف آزادی آن‌ها یا به موجب قانون ممنوع بود، یا آزادی آن‌ها امنیت اجتماعی، اقتصادی، روانی شهروندان ما را به مخاطره می‌انداخت، یا زندانیانی که ما حاضر بودیم به آن‌ها مرخصی بدهیم، ولی خودشان نتوانستند تامین مناسب بسپرند؛ چون زندانی را که بلاقید آزاد نمی‌کنیم. زندانی باید برای این که به زندان بازگردد باید وثیقه بگذارند. جرائم برخی سبک هم بود، اما نتوانستند وثیقه بسپارند.
*یک خبری شنیده شد که از دستگاه اجرائی نامه‌ای را به شخص شما دادند که درباره همین زندانیانی که با جرائم مختلف هستند. پاسخی که دادید اشاره کردید این‌ها بر اساس چه چیزی مرخصی داده می‌شود. امکانش هست بگویید چه اصولی دارد؟
دو مکاتبه در این ارتباط از ناحیه دولت محترم و وزیر محترم دادگستری به قوه قضائیه و شخص من واصل شد. یکی در ارتباط با برخی از زندانیان امنیتی بود و یکی در ارتباط با زندانیان اتباع بیگانه بود که به این‌ها هم مرخصی داده شود. ما پاسخ دادیم و شرایط مرخصی را بیان کردیم. در شرایط مرخصی، اصلا تابعیت برای ما ملاک اعطای مرخصی نبوده است. درباره زندانیان امنیتی هم اشاره کردیم که تعداد قابل توجهی از زندانیان امنیتی به مرخصی رفتند و آنچه مشمول می‌شد و قانون اجازه نمی‌داد و دستورالعمل تدوین شده بود برای همه این زندانیان به صورت یکنواخت اجرا شد.
*حتی شنیده شد به نازنین زاغری هم مرخصی داده شد.
بله. ایشان هم به مرخصی رفته و الان هم در مرخصی است. مرخصی ایشان هم تمدید شده، منتهی به تناسب شخصیت مجرمین، برای دوران آزادی برنامه‌های مختلفی را در نظر گرفته ایم. برخی از این‌ها را با ضمانتی که آمده بودند، مرخصی دادیم و مطمئن بودیم بیرون اتفاقی رخ نمی‌دهد و برخی از این‌ها را بعد از اعطای مرخصی اسم و آدرس و مشخصاتشان را به ضابطین دادیم، تا تحت رصد و پایش قرار گیرند و برخی را لازم دانستیم که در ایام مرخصی تحت مراقبت‌های الکترونیک و پابند الکترونیک قرار دهیم و به این طریق این‌ها را تحت رصد و مراقبت داشته باشیم و من جمله خانم زاغری از کسانی است که در ایام مرخصی تحت کنترل و مراقبت‌های الکترونیکی قرار دارد.
*در مورد کرونا در اوایل با معضلاتی روبرو بودیم که قوه قضائیه هم ورود کرد. یکسری سواستفاده‌هایی مانند احتکار‌هایی که انجام می‌شد. به نظر می‌رسید با ورود به موقع دستگاه‌های نظارتی و اطلاعاتی، وزارت اطلاعات و اطلاعات سپاه و حضور به موقع قوه قضائیه این‌ها خنثی شد. توضیحاتی درباره این مسئله هم می‌فرمایید؟
بعد از شیوع ویروس کرونا با یک پدیده زشت مواجه شدیم تحت عنوان احتکار اقلام دارویی و بهداشتی مورد نیاز جامعه و بخش درمان؛ مانند ماسک، دستکش، مواد ضدعفونی کننده و برخی از افراد سودجو و فرصت‌طلب اقدام به احتکار این اقلام کردند که خوشبختانه با هوشیاری مردم و هم ضابطین دستگاه قضائی، موارد فراوانی از ان‌ها کشف شد.
این اقلام بلافاصله به شبکه توزیع ارائه شد و عناصری که از این فرصت به دنبال سودجویی بودند، دستگیر شدند. تعدادی محاکمه شدند و پرونده تعدادی تکمیل شده و به زودی محاکمه خواهند شد. من در یک جایی تحقیق کردم که این‌ها کسانی هستند که خسرالدنیا و الآخره شدند. هم دنیا را از دست دادند یعنی به لحاظ این که کالا‌های احتکار شده مصادره می‌شود و یکسری علاوه بر مصادره، فرد جریمه می‌شود و دو تا ۵ برابر قیمت کالایی که احتکار کرده جریمه می‌شود و هم در بخشی که به ما مربوط می‌شود، در دادگاه‌های جرائم اقتصادی می‌بریم و علاوه بر مجازات، رسوای خاص و عام می‌کنیم. هم مجازات می‌شوند و دنیا و آخرت خودشان را از دست می‌دهند. بخشی از این‌ها هم در حوزه تعزیرات حکومتی زیرمجموعه وزارت دادگستری و دولت است که عزیزان در آن حوزه رسیدگی می‌کنند.
اما صحنه‌هایی زیبایی هم شاهد بودیم. صحنه‌هایی همچون خدمات در حوزه بهداشت و درمان بود. در حوزه این کالا‌ها هم صحنه‌های زیبا داشتیم. یکی از صحنه‌های زیبای این قصه، این بود که در چند مورد داشتیم کسانی که از قبل دستکش و ماسک‌های تولید ایران را فروخته بودند، یعنی قرارداد‌هایی بسته بودند که به برخی کشور‌ها صادر کنند. وقتی این قصه پیش آمد، از صادرات منصرف شدند و گفتند حاضر هستیم خسارت را بپذیریم و اولویت را به هموطنان خودمان بدهیم. چند مورد محموله‌های سنگین داشتیم که فردی که به دنبال صادرات کالا بود از صادرات منصرف شد و این‌ها را در داخل کشور توزیع کرد و به مردم ارائه داد. این کار عظیمی که مردم در تولید این اقلام مورد نیاز شروع کرده‌اند. کارگاه‌های متعدد ماسک، کارگاه‌های متعدد مواد ضدعفونی‌کننده داشته ایم. در مجموع در این امر رویش‌های ما بیشتر از ریزش‌ها بود.
*ماجرای سقز چه شد؟
یک توطئه‌ای طراحی شده بود.
*این توطئه در داخل زندان بود یا از بیرون سازماندهی شد؟
اصل توطئه از خود زندانیان شروع شد. زندانیان خطرناکی که آنجا داشتیم، طراحی کردند. تا امروز بررسی‌های ما حکایت از این دارد که معدود و انگشت‌شمار از پرسنل زندان دچار همکاری با این‌ها یا دچار قصور در انجام وظیفه شدند و تعدادی از زندانیان از زندان سقز فرار کردند، اما جالب است که در باز شد و می‌توانستند همه زندانیان بروند، اما این برای جامعه ما و برای جامعه جهانی هم جالب است که بدانند خیلی از زندانیان یعنی اکثریت زندانیان نرفتند. پذیرفته‌اند که جرمی انجام دادند و باید مجازات جرم خود را تحمل کنند.
ولی بعد از این اتفاق چند اتفاق خوب رقم خورد. یک مورد این بود اکثر این زندانیان تا امروز دستگیر شده‌اند و چند نفر انگشت‌شمار باقی ماندند. تمام خطرناک‌ها دستگیر شده‌اند. طراحی‌کننده توطئه فرار دستگیر شده است. این‌ها را با یک رصد اطلاعاتی قوی و با یک همکاری منسجم بین قوه قضائیه، وزارت اطلاعات، سپاه و نیروی انتظامی همه این‌ها یکی بعد از دیگری دستگیر شدند و الان همه در اختیار هستند. برخی فکر کردند می‌توانند این را در برخی زندان‌های دیگر رقم بزنند، اما اشتباه می‌کردند؛ بعد امنیتی زندان‌ها ما قوی است. اینجا یک مورد و استثناء در حوزه زندان‌بانی بود.
در عادل آباد شیراز این تحرک شروع شد، اما ناکام ماند. اتفاقات عجیبی در همان عادل آباد رخ داد؛ اشراف ما در اینجا بیان نشده است. آنجا حریف عوامل امنیتی و انتظامی و زندان‌بانی نشدند و هم نیرو‌ها سالم بودند و هم خوب عمل کردند. هم از بیرون زندان و هم از داخل زندان دست به دست هم دادند و حتی در این ایام پهپاد تهیه کرده بودند که به وسیله پهپاد هم گوشی موبایل برای ارتباط به داخل زندان بفرستند و هم ابزار و ادواتی را بفرستند که در تحرکات آن‌ها استفاده شود، ولی هم این عوامل داخل زندان را گرفتیم و هم عوامل بیرون زندان را دستگیر کردیم. پهبادشان را هم گرفتیم، الته منظور این نیست که پهپاد را در هوا گرفتیم بلکه قبل از اینکه بخواهند اقدامی کنند و این پهپاد را با آن تجهیزات به هوا بفرستند و به بالای زندان بفرستند، اشراف اطلاعاتی اجازه نداد که این‌ها حتی نزدیک زندان شوند.
*الان درباره سقز چند نفر باقی مانده که بازگردند؟
در سقز کمتر از ۱۰ نفر باقی مانده اند.
*طراحی بیرونی بود؟
خیر. طراحی داخلی بود.
*افرادی که تخلف در حوزه کارکنان زندان انجام دادند ...
بازداشت هستند.
*برخوردی خواهد شد؟
الان بازداشت هستند و قطعاً برخورد قاطع خواهند شد. این‌ها هم به جمع آن زندانیان پیوستند.
*الان به لحاظ نظارتی به عنوان چشمان ناظری که باید بر دستگاه‌های مختلف نظارت کند، حرکت دستگاه‌های مختلف را برای خدمت‌رسانی به مردم در حوزه کرونا خوب می‌بینید؟
خوشبختانه در این حوزه هم یک انسجام و هماهنگی بین بخش‌های مختلف کشور را شاهد بودیم و هم همه مواردی که مطرح می‌شود و گلایه‌هایی که از برخی شهروندان مطرح می‌شود، مردم ما خوب رفتار کردند. در حوزه‌های مدیریتی، در بین قوای سه گانه همدلی و وفاق رخ داد. علاوه بر این نیرو‌های مسلح پای کار آمدند، علاوه بر این گروه‌های جهادی آمدند و باید تشکر کرد. در کنار این‌ها رسانه ملی ما و صداوسیما در حوزه اطلاع‌رسانی و آگاهی دادن به مردم عمل کرد. یک مجموعه در این ایام نماد خوبی از وفاق و همدلی هم بین اجزای مختلف حاکمیت و هم بین حاکمیت و مردم اتفاق افتاد.
*یکی از چیز‌هایی که ما در دوره جدید قوه قضائیه شاهد بودیم، خیلی نمود داشت و مردم را امیدوار کرد - این را من نمی‌گویم بلکه خیلی از کارشناسان و اهالی رسانه و خود مردم می‌گویند - از همتی که قوه در مبارزه با فساد داشت و از درون خود قوه بدون ملاحظه آغاز کرد. من دوست دارم بفرمائید این چه راهبردی بود و چه سختی‌هایی داشت؟ فکر می‌کنم نخستین گامی که برداشته شد دستگیری فردی بود که یکسری آلودگی‌ها را رقم زده بود و باندی تقریباً تشکیل داده بود.
این مثل رایجی که با دستمال کثیف نمی‌شود پاک کرد، مصداق بخش‌های حاکمیتی و اجرایی در کشور قوه قضائیه نسبت به سایر بخش‌ها است. باید این دستمال پاک باشد. در مقایسه با خیلی از بخش‌های دیگر کمترین تخلف را در قوه قضائیه داریم، اما بر این باور هستیم که اینجا جایگاهی است که فساد و تخلف، یک موردش هم زیاد است و ریاست محترم قوه قضائیه با تیم‌های مشورتی که تشکیل داده‌اند، بخش‌های مختلف را بررسی کرده‌اند و مورد توجه قرار گرفت و با حضور ایشان در قوه قضائیه، یکی از مواردی که مطرح بود و از قبل هم زمزمه‌هایی بود و علائمی مبنی بر ناسلامتی در آن حوزه‌ها به گوش رسیده بود، دستور داده شد سریعا بررسی شود و اگر صحت دارد، برخورد شود و اگر صحت ندارد، بگوییم اینجا فسادی نبود که بررسی‌ها انجام شد و حکایت از این داشت که اتفاقات و سوءجریاناتی اتفاق افتاده که رسیدگی شد و به نوعی حالت شبکه‌ای از درون و بیرون قوه قضائیه پیدا کرد.
مصادیق دیگری از فساد‌ها و تخلفات داخل قوه قضائیه رصد و پیگیری و کشف شد و در نهایت برخورد شد. برای مبارزه با فساد هم به درون توجه کردیم که بیان شد این حداقلی است و اکثریت همکاران در قوه قضائیه جزو افراد منزه، پاک، خدوم و زحمتکش هستند. با زدودن و پاکسازی این معدود افراد و پای کار آمدن جدی همکاران سالم و پاک‌دست ما، برخورد با سایر مظاهر فساد در بخش‌های دیگر جامعه را تقویت کرده‌ایم و بیش از آن، استحضار دارید که سراغ مفاسد کلان، دانه‌درشت‌ها، یقه سفید‌ها و مفاسدی که به نوعی کسی وارد حوزه آن‌ها نمی‌شد، رفتیم و پرونده‌های فراوانی در این حوزه رسیدگی شد.
*بطور خاص پرونده آقای طبری چه زمانی بررسی خواهد شد؟
این پرونده بررسی‌های دادسرایی را تمام کرده و الان در دادگاه است، به لحاظ همین شرایط کرونایی تاخیر افتاد. بنا بر اطلاعی که رئیس دادگاه به ما داده در اردیبهشت ماه جلسات دادگاه را آغاز خواهیم کرد.
*چند نفر مرتبط با ایشان در داخل و بیرون دستگاه قضا بودند؟
عدد متهمین این پرونده را تردید دارم که ۲۳ هستند یا ۳۲ نفر هستند.
*این درست است که از منزل ایشان پرونده‌های محرمانه پیدا شد صحت دارد؟
خیر. از منزل ایشان برخی از مدارک خاص که اثبات مراودات را می‌کرد، پیدا کردیم، اما از برخی مرتبطینی که با ایشان کار می‌کردند در حوزه‌های مختلف اسناد و مدارکی را به دست آوردیم که گویای ارتباطات این افراد و روابط ناسالم و سوءفتار‌هایی است که می‌شود بعضا در موارد درون قوه و بخش عمده در بیرون قوه قضائیه اتفاق افتاد، با اسناد و مدارک برملا شد.
*برای این پروژه و طرح چقدر با فشار روبرو شدید؟
افرادی که مجموعه مدیریت فعلی قوه قضائیه را می‌شناسند، می‌دانند که این‌ها آدم‌هایی نیستند که فشارپذیر باشند. اینکه در پرونده‌ها حرف و سخن و پیگیری شود، برای ما عادی است و کار قضائی خودمان را در هر شرایطی انجام می‌دهیم.
*این جای شکر دارد. جدای اینکه از داخل دستگاه قضا شروع کردیم، در این دوره البته دوره‌های قبلی هم بود و تلاش‌هایی در حد بضاعت انجام می‌شد و خیلی از اتفاقات در دوره‌های مختلف افتاد، ولی در این دوره در حین خدمت‌گذاری افرادی که بوده اند و مرتبطین آن‌ها در قدرت بودند برخورد شد. برخی جا‌ها فرد از قدرت کنار می‌رفت دنبال کار‌های قضائی او می‌رفتند، ولی اینجا این اتفاق نیفتاد. افرادی در قوای دیگر، ولی مرتبطین آن‌ها دستگیر شدند. حتی محاکمه شدند و حکم آن‌ها هم صادر شد. این‌ها قطعا یک ظرافت‌هایی دارد. در سیاست‌ورزی تعاملات می‌طلبد که بتوان فضا را کنترل کرد. درست است؟
ببینید، امر قضا و اجرای عدالت باید برای همگان یکنواخت باشد و ریاست محترم قوه قضائیه که سیاست‌گذار اصلی هستند و بالای سر همه ما رهبر معظم انقلاب که هدایت‌گر این کشتی به ساحل نجات هستند، این انتظار و ایده مبارزه با مفاسد در بخش‌های مختلف را مطرح کرده‌اند و برای آن ماموریت تعریف کرده‌اند، سازوکار وضع شد. می‌دانستیم که این برخورد‌ها بدون سروصدا و هیاهو و عکس‌العمل نخواهد بود، اما به جهت اینکه این اراده قوی از روز اول شکل گرفت، یعنی مدیریت جدید قوه قضائیه درست است که آنچه مطرح شد تحت عنوان شعار تحول بود، اما تحول توام با کرامت انسانی و کرامت قضائی و تحول توام با مبارزه با فساد بود.
رهبر فرزانه انقلاب هم این رهنمود را داشتند که اگر قرار باشد، در این عرصه‌ها تحولی اتفاق افتد با آغاز کار باید شروع شود. این برنامه توسط ایشان قبل از ابلاغ مقام معظم رهبری ارائه شد. رهبر فرزانه انقلاب این برنامه کارشناسی را تنفیذ فرمودند، آن را مناسب دانستند، اما با یک شیب کاملا ملایم. ما معتقد هستیم تا زمانی که فساد وجود دارد و تا زمانی که مفسد هست و تا زمانی که گلوگاه‌های فسادزا وجود دارد، باید این رویکرد ادامه یابد. این رویکرد مقطعی نیست.
*فشار‌ها در این زمینه زیاد بوده؟
تلاش‌هایی می‌شود؛ بگذارید اسم این را فشار نگذارم. برای من قدری ممکن است مشکل ایجاد کند، ولی این دستگاه قضائیه و این مجموعه در برخورد با مفاسد کوتاه نخواهد آمد.
*برخی می‌گویند ژست اقتدار را قوه خصوصا با آدم‌های سیاسی می‌گیرد، ولی از آن طرف وقتی محکوم می‌شوند به آن‌ها زیاد مرخصی می‌دهد. این درست است؟
مرخصی ما ضابطه دارد. گاهی اوقات در شرایط عادی مرخصی می‌دهیم و گاهی مواقع در شرایط ویژه مرخصی می‌دهیم؛ مرخصی بی‌ضابطه نیست. اینطور نیست که مرخصی بی حد و حصر داده شود. شاید این تصور و تداعی، بخشی اش تحت تاثیر یکی دو نوبت مرخصی است که به مناسبت‌های ویژه داده شد، مثلا عید سعید فطر، عید غدیر، ایام مربوط به کرونا قدری سطح مرخصی‌ها بیشتر شد و ممکن است این تصور ایجاد شد؛ لذا قوه قضائیه صلابت و اقتدار خودش را دارد، ولی اینجا قصه انتقام نیست، قصه برخورد با فساد است، قصه ریشه‌کن کردن فساد است. در کنار این، قصه اصلاح مجرمین و مفسدین است. اگر این اقدامات کمک به بازاجتماعی شدن مجرمین کمک کند، می‌توان گفت: این بخشی از سیاست کیفری ماست ولذا دیدید که در این دوره بیشتر، قبل از شروع کار و حین کار اعلام مطلب نمی‌کنیم. نمی‌گوییم می‌خواهیم این کار را کنیم و این اقدام را انجام دهیم یا این برنامه را تعقیب کنیم. سعی کرده ایم برنامه‌ها را داشته باشیم و اطلاع‌رسانی عمومی شود و بعد بگوییم این کار را انجام دادیم، این پول را گرفتیم.
*خیلی‌ها سوال دارند برادر یکی از آقایان که رئیس یکی از قواست، الان چطور وضعیتی دارد؟ زیاد مرخصی دادید و محکومیت خود را می‌گذراند؟
ما می‌گوییم بر اساس ضوابط محکومیتش را می‌گذراند و بر اساس ضوابط و شرایط که ویژه است، از امتیازاتی که قوه قضائیه در نظرگرفته است استفاده می‌کند.
*دو نفر قبلی که مربوط به دولت قبلی بودند چه می‌کنند؟
آن‌ها هم در مرخصی هستند. خبری که به ما داده شده، این است که یک نفر از آن‌ها کسالتی هم دارد و دوران درمان خود را بیرون از زندان سپری می‌کند.
*یک پرونده هم که در اختیار دارید و مردم پیگیری می‌کنند پرونده روح الله زم است. مهم‌تر از خود روح الله زم که شبکه‌ای را طراحی می‌کرد، کسانی بودند که از داخل و از بدنه داخل به او اطلاعات دادند.
فاز اولش، خودش است که تحقیقاتش تکمیل شده و چند جلسه دادگاه او نیز برگزار شده است و ادامه جلسات دادگاه را نیز به زودی خواهیم داشت. بخش دوم، تعدادی از عناصر مرتبط اصلی‌تر و دارای نقش فعال‌تر هستند که در این حوزه تعدادی از افراد دستیگیر شده‌اند، تحقیقات پرونده آن‌ها تکمیل شده و به نوعی می‌توان گفت که کیفرخواست گروه دوم هم به دادگاه رفت و افراد متعددی تا الان احضار شده‌اند، از آن‌ها تحقیق شده، برای برخی قرار تامین صادر شده، برخی هم بدون قرار تامین در رفت و آمد و ادامه بازجویی‌ها و تحقیقات هستند، کسانی هستند که هنوز احضار نشده‌اند، کسانی هستند که بعد از این قصه خودشان آمدند خود را معرفی کردند و گفتند ما نفهمیدیم و متوجه نبودیم و فریب خوردیم و این همکاری‌ها را انجام دادیم.
*مسئولیت دارند؟
در بخش‌های مختلف هستند. دامنه این پرونده دامنه نسبتا گسترده‌ای است که همه این‌ها باید رسیدگی شود.
*جایی هست که در این پرونده افرادی مسئولیت‌های سطح بالا داشته باشند و درباره آن‌ها بررسی انجام شود؟
حالا تا سطح بالا را چگونه تعریف کنیم. در بخش‌های مختلف افرادی در این پرونده مطرح هستند، اما خیلی بگوییم طراز اول و مدیران ارشد نبودند. تا الان از مدیران ارشد کسی مطرح نیست. تحقیقات ادامه دارد و پرونده هنوز مفتوحی است.
*یک کاری هم جدیدا انجام شد که مورد توجه قرار گرفت و کار بسیار خوبی بود و خیلی‌ها دعا کردند و افرادی بودند که اطراف دادگاه‌های مختلف کاسبی می‌کردند و به عنوان شاهد کذب، شهادت می‌دادند و پول دریافت می‌کردند. برای این هم سازوکار را تنظیم کردید یا فعلا فقط دستور داده شده؟
برنامه ما بر این است که یکایک موضوعاتی را که مطرح می‌شود، روی آن مطالعه و کار کارشناسی و برنامه‌ریزی می‌شود، بعد از برنامه‌ریزی عملیات اجرایی ما آغاز می‌شود. بازه کوتاهی را در نظر گرفتیم، برای اینکه در تکمیل این کار باشد، مرکز آمار و فناوری ما در سامانه ثبت اطلاعات پرونده، تمام اطلاعات شهود را هم در این سامانه بارگذاری کند تا بتوانیم حتی تشخیص دهیم یک نفر آدم، چند مرتبه و در چند پرونده و کجا‌ها رفته و شهادت داده است؛ ضمن اینکه حفاظت اطلاعات واحد‌های نظارتی مامور شدند محیط‌های پیرامونی دستگاه قضا را رصد کنند و قضات هم مامور شده‌اند در احراز هویت و انطباق جزئیات به گونه‌ای رفتار کنند که این سوءفتار را شاهد نباشیم.
*تشکیل مجتمع تخصصی حمایت از گزارش‌گران مفاسد اقتصادی؛ این چیست؟
مجتمع ما مجتمع مبارزه با مفاسد اقتصادی است. منتهی ذیل این مجتمع ما بخشی را در نظر گرفته‌ایم برای دریافت گزارش‌های ناظر به مفاسد اقتصادی. در مجتمعی که تاسیس شد به عنوان مجتمع مبارزه با مفاسد اقتصادی برای کم شدن واسطه‌ها این سامانه در نظر گرفته شد که گزارشات فساد آنجا بیاید ضمن این که طرق دیگر کماکان باز است. هم گزارش دادن به دادستان‌ها و هم گزارش دادن به سازمان بازرسی کل کشور باز است.
*یکسری افراد را هم در ایام انتخابات دستگیر کردید که از کاندیدا‌ها و نامزد‌ها پول می‌گرفتند که صلاحیت‌هایشان را درست کنند. در شورا هم کسانی پیدا شدند که با این افراد در ارتباط بودند؟
این‌ها پول نمی‌گرفتند که صلاحیت‌ها را تائید کنند، بلکه کلاهبرداری می‌کردند.
*به این اسم می‌رفتند که پول بدهید تا صلاحیت را تائید کنیم.
اصل عملشان کلاهبرداری بود. از منظر حقوقی گاهی مواقع به اعمال نفوذ تعبیر می‌کنیم، یعنی ارتباطی دارند و گاهی اوقات می‌گویید به ادعای اعمال نفوذ است و گاهی اوقات هیچ کدام از این موارد نیست و کلاهبرداری محض است. ان چه اینجا اتفاق افتاد واقعا کلاهبرداری بود. ارتباطی بین این افراد با مراجع بررسی‌کننده صلاحیت داوطلبان انتخابات وجود نداشت. بررسی کردیم و افرادی ...
*یعنی هیچ ارتباطی وجود نداشت؟
هیچ ارتباطی مطلقا وجود نداشت. از نکات جالب این مسئله این بود که افرادی که ثبت نام برای مجلس کرده بودند، کسانی که در این دام افتاده‌اند، باید ذکاوت ابتدائی را داشته باشند. مثلا کسی که خودش در ادوار گذشته کاندیدای ردصلاحیت شده بوده و اگر عرضه‌ای می‌داشت، برای صلاحیت خودش کار می‌کرد. (می‌خندد)
*درباره فضای مجازی خیلی‌ها سوال دارند که چه باید کرد. مثلا حوادثی که در خصوص افزایش قمیت بنزین داشتیم، یک پا در قضیه فضای مجازی بود و درباره کرونا داشتیم کسی پرستاری جایی را می‌کرد و دستگیر و تحویل دستگاه قضا شد. برای این امر به کجا در این زمینه می‌خواهید برسید؟ به جای این که کسی را بگیریم قبل از آن پیشگیری کنیم.
فضای مجازی بخشی از کیان یک کشور است. امروز در دنیای فعلی کشور‌ها محدود به محدوده جغرافیایی سرزمینی نیستند. همان گونه که سرزمین ما دارای قاعده و حریم است و درون خود دارای قاعده و ضابطه است، فضای مجازی ما هم باید دارای حریم و دارای قاعده و ضابطه باشد. الان مشکل این است که در فضای مجازی برخی فکر می‌کنند که نه برای داخل و نه برای خارج هیچ قاعده و ضابطه‌ای لازم نیست. این بی‌انضباطی به وجود می‌آورد. بخشی از فضای مجازی ما در اختیار بیگانگان است. فضای مجازی ما نیازمند یک شبکه داخلی است که در انحصار مردم ما و این سرزمین باشد، هنوز آن شبکه ملی اطلاعاتی که مدنظر است شکل نگرفته است.
*فکر می‌کنم وزارت ارتباطات را باید بیشترین سهم را داشته باشد.
بیشترین سهم را وزارت ارتباطات دارد.
*بله، در این زمینه باید دقت نظر بیشتری داشته باشند.
*شما متولد ۱۳۴۴ در بیرجند هستید.
بله.
*پدر و مادر؟
مرحوم پدرم کشاورز بودند. البته مقداری هم تحصیلات حوزوی داشتند. ضمن اشتغال به کشاورزی، روحانی محل بودند.
*چه کشاورزی می‌کردند؟
کشاورزی آنجا زعفران در زادگاه ما کمتر است، ولی گندم، جو، زرشک، آلو است. مرحوم والده ما هم خانه‌دار بودند. در یک خانواده کشاورز روستایی و به اعتبار همان روحانی محل بودن مذهبی به دنیا آمدم.
*چند برادر و خواهر هستید؟
ما ۴ برادر بودیم که یکی از برادرانم فوت کرد و سه برادر در قید حیات هستند. خواهر هم ندارم.
*خدا ان‌شاالله حفظ شان کند. سمت تحصیلات حوزوی رفتید.
بله.
*حوزه مشهد بودید.
من متولد بیرجند هستم و تحصیلاتم را تا دوم دبیرستان در بیرجند ادامه دادم، ضمن اینکه در تمامی این مقاطع شاگرد اول بودم و معدل من همیشه بالای ۷۵/۱۹ بود و دو درس نمره کم می‌آوردم و یکی نقاشی و یکی ورزش بود. نقاشی و ورزش بود که معدل من را از ۲۰ می‌انداخت. با این قصه از دوم دبیرستان از اثنای سال تحصیلی تصمیم گرفتم درس را در حوزه علمیه ادامه دهم. مدت کوتاهی در حوزه علمیه بیرجند و بعد به حوزه علمیه مشهد آمدم. البته بعد از دوران دفاع مقدس دیپلم را هم گرفتم و دانشگاه هم رفتم و درس حوزه را هم ادامه دادم. حوزه، چون انتهابردار نیست، الان هم ادامه می‌دهم. یکی از توفیقات من این است که درس خارج مقام معظم رهبری از ۱۱-۱۰ سال پیش که آمدم، مرتب شرکت می‌کنم.
*چه سالی ازدواج کردید؟
من سال ۱۳۶۵ ازدواج کردم.
*چطور با حاج خانم آشنا شدید؟
خانم من هم محلی من هستند. فامیلی دوری هم داشتیم، آشنا بودیم، آشنا نشدیم.
*مهریه چقدر است؟
۱۴ سکه بهار آزادی و یک سفر عمره است.
*چرا لباس روحانیت نمی‌پوشید؟
این گونه بار آمدیم. البته در زندگی اداری هیچ وقت ملبس نبودم.
*از ابتدا لباس نپوشیدید؟
از ابتدا لباس روحانیت به صورت رسمی نپوشیدم. اما چون تحصیل کرده حوزه بودم، در برخی سفر‌های تبلیغی منبر رفتم و در سفر‌های تبلیغی لباس روحانیت پوشیدم و چند سفری هم خدای متعال عنایت کرده و بعد از همه آزمون‌ها به عنوان روحانی کاروان حج، آن زمانی که مسئولیت‌های خطیر و سنگین اینچنینی را نداشتیم، به عنوان روحانی ملبس رفتم و در خدمت زائرین بیت‌الله الحرام بودم.
*حاج خانم چه می‌کنند؟ تحصیل‌کرده هستند؟ کار‌های اجتماعی می‌کنند یا خانه‌دار هستند؟
ایشان خانه‌دار هستند.
*چند فرزند دارید؟
۴ فرزند دارم. دو فرزند پسر و دو فرزند دختر دارم.
*چه می‌کنند؟
پسر‌ها یکی فوق لیسانس برق خوانده و دیگری عمران خوانده است. آن که برق خوانده در یکی از سازمان‌های وابسته به شهرداری به صورت قراردادی مشغول به کار است. پسر دیگر من در آزمون استخدامی شرکت کرده و به عنوان مهندسی مشغول به خدمت است. دو دخترم دانشجوی دکترا هستند و مشغول تحصیل هستند.
*چه رشته‌ای می‌خوانند؟
دختر بزرگم دانشجوی دکترای روان‌شناسی است و دختر دیگرم دانشجوی دکترای داروسازی است.
*چقدر با بچه‌ها نزدیک هستید؟ وقت می‌کنید با هم صحبت کنید؟
خیلی کم من را می‌بینند. از تلویزیون من را بیشتر می‌بینند تا در خانه!
*اهل ورزش؟
خیلی کم!
*قبل از انقلاب سن شما خیلی کم بود؛ در تظاهراتی شرکت داشتید؟
قبل از انقلاب دانش‌آموز بودم. در طیف دانش‌آموزی جزو دانش‌آموزان فعال بودم یعنی راهپیمایی علیه رژیم برگزار نمی‌شد، مگر در آن حضور داشته باشم.
*در بیرجند؟
بله. به همین جهت در همان مقطع با طیف‌های از انقلابیون شهر، چه در حوزه، چه در دانشگاه و چه در جامعه فرهنگیان ارتباط برقرار کرده بودم و مجالس و محافل آن‌ها را شرکت می‌کردم.
*بعد از انقلاب هم حوزوی بودید و در جبهه حضور داشتید.
بله.
*از چند سالگی جبهه تشریف بردید؟
از ۱۷ سالگی بودم.
*تیپ امام رضا (ع)؟
بله، از مشهد اعزام شدیم، البته اولین اعزام من به کردستان بود و از طرف حوزه رفتم. یکی از جا‌هایی که لباس روحانیت پوشیدم، آنجا بود. سفر تبلیغی به کردستان رفته بودم. تیپ ویژه شهدا با شهید کاوه بودم. بقیه اعزام‌ها ...
*خاطره‌ای از شهید کاوه دارید؟
بله. با شهید کاوه هم در مشهد ملاقات داشتم و هم در کردستان و هم در تشییع ایشان حضور داشتم و هم صلابت ایشان در عین جوانی به گونه‌ای بود که من گرچه سفرم تبلیغی بود و هم در تیپ ویژه شهدا حضور داشتم و هم در شهر کامیاران، در شهر مهاباد بودم، اما قدری راحت‌تر در مردم می‌رفتم، می‌دیدم که نام شهید کاوه در زمان حیات ایشان لرزه بر اندام گروه‌های تجزیه‌طلب می‌انداخت.
*در تیپ امام رضا (ع) هم آقای قالیباف فرمانده بودند.
ابتدای اولین حضور من، آقای قالیباف بود، ولی بعد از آن بیشترین حضور من در تیپ ۲۱ امام رضا (ع) در دوران فرماندهی سردار اسماعیل قاآنی بود.
*که الان جنشین حاج قاسم در سپاه قدس هستند.
بله.
*ارتباط شما نزدیک است؟
فوق‌العاده.
*چطور آدمی است؟ آقای قاآنی کمتر شناخته شده‌اند.
بله. در همان منطقه هم این گونه بود. آقای قاآنی یک چهره فوق‌العاده مخلص و متواضع است. یکی از دلایل کمتر شناخته شدن ایشان این است که فوق‌العاده متواضع است. کار انجام می‌دهد و به دنبال نام و تبلیغ و رسانه و ... نیست. یک عنصر عملیاتی، فرمانده واقعاً مقتدر و فوق‌العاده خونسرد است. شخصیت آرام عجیبی دارد، چون من با ایشان در دوران دفاع مقدس زندگی کردم.
*خاطره‌ای از آرامش ایشان دارید؟
بله. چون دوران حضور در جبهه من در مخابرات بودم. بی‌سیم‌چی گردان در اوایل بودم. یکی از گردان‌هایی که ایشان فرمانده تیپ بود. با ایشان محشور بودم تا اینکه در عملیات کربلای ۴ من شب اول عملیات مجروح شدم. مسئول مخابرات گردان بودم و مجروح شدم. به قرارگاه برگشتم، به جای اینکه پشت جبهه بیایم در مرکز پیام فرماندهی تیپ ماندم. هرچه اصرار کردند که برو، قبول نکردم و گفتم دستم مجروح شده، ولی می‌توانم کار انجام دهم. از آنجا در مرکز بی‌سیم و هدایت عملیات مدام من با سردار قاآنی بودم و مواقعی که ایشان از فرماندهی و سنگر بیرون می‌آمدند در قالب یک بی‌سیم‌چی همراه ایشان بودم. آرامش ایشان را از لحظه شروع عملیات و در لحظات سخت جنگ و در ایامی که پیروزی‌های بزرگ اتفاق می‌افتاد، شاهد بودم. عملیات کربلای ۴، کربلا ۵، والفجر ۸، بدر در کنار ایشان بودم. هم توفیقات بزرگ را با ایشان بودم و هم در شرایط سخت کربلای ۴ و ۵ با ایشان همراه بودم.
*هنوز با سردار قاآنی ارتباط دارید؟
بله.
*بعد از فرماندهی هم با ایشان ارتباطی داشتید؟
بله، بعد از فرماندهی یک ملاقات با ایشان در روز تشییع «حاج قاسم» داشتم و چند بار هم ارتباط تلفنی داشتیم.
*خدا حفظ‌شان کند.
اصلا چطور شد که آقای اسماعیلی بعد از جنگ سمت قضاوت و دستگاه قضا رفت؟
گویا این در خون من بود. به امر قضا علاقه داشتم. پیش زمینه‌ای هم بود. ابتدا وارد دستگاه قضا به عنوان کارمند وارد شدم؛ یکی دو سال کارمند بودم.
*از مشهد؟
بله. بعد به اصرار دوستان هم‌رده خودمان که قاضی شده بودند که می‌گفتند اگر نمی‌خواهید وارد این مجموعه شوید، قبول؛ ولی حالا که وارد شدید چرا در کسوت قضاوت نباشد و دوستان مشترک ما که قاضی بودند و قبل از من قاضی شده بودند تشویق کردند و در امتحان قضاوت شرکت کردم و وارد جرگه قضا شدم.
*اولین سمت شما؟
طبق معمول همه قضات دادیار بودم.
*از خود مشهد بودید؟
بله.
*آشنایی شما با حاج آقای رئیسی از کجا بود؟
آشنایی با آقای رئیسی که همشهری بودیم و اوصاف ایشان را می‌شنیدم، در مقطعی که دادستان تهران بودند، وصف کار‌های ایشان را می‌شنیدم، اما ملاقات و ارتباط نداشتم. ارتباطات من با حاج آقای رئیسی از دوره‌ای شروع شد که ایشان رئیس سازمان بازرسی کل کشور بودند.
*و شما دادستان مشهد بودید؟
نه، هنوز دادستان مشهد نبودم. همچنان دادیار در مشهد بودم. دادرس دادگستری بودم و آن زمان دادسرا نداشتیم. در دادسرای ویژه روحانیت خدمت می‌کردم. ارتباطات داشتیم. در جلسات همدیگر را می‌دیدیم و ایشان رئیس بازرسی کل کشور بودند. به لحاظ ارتباطاتی که داشتیم در یک مقطعی به من پیشنهاد دادند من مدیر کل بازرسی استان خراسان رضوی شوم. به دلایلی انجام نشد و این ارتباطات بود و استمرار یافت.
*بعد دادستان مشهد شدید.
بله.
*بعد رئیس سازمان زندان‌ها شدید.
بله. سال ۸۳ من دادستان مشهد شدم. ۵ سال دادستان مشهد بودم و ۵ سال دور دوم مرحوم آیت‌الله هاشمی شاهرودی را من دادستان مشهد بودم. اول دوره آیت‌الله لاریجانی من رئیس سازمان زندان‌ها و در دوره دوم ایشان رئیس کل دادگستری استان تهران بودم.
*در مشهد سخت‌ترین کار قضائی که انجام دادید چه بود؟
یک اهتمام جدی در مبارزه با قاچاق مواد مخدر انجام دادم. به گونه‌ای که در آن مقطع اعلام شد، قاچاقچی‌ها خط سیر انتقال موادشان را از خراسان تغییر دادند.
*الان این قاطعیت کمرنگ نشده است؟
الان یک بخشی از قانون تغییر کرد و یک بخشی هم احکام در اجرا... تا قبل از اصلاح قانون احکام صادر می‌شد و در اجرا تعلل می‌کردند که من از دادستان‌هایی بودم که در اجرا تعلل نمی‌کردم.
*درست بود این تغییر؟
شاید ابتکار مجلس بود، ولی من معتقد هستم کارشناسی نبود.
*در سازمان زندان‌ها هم ۵ سال خدمت کردید.
قریب به ۵ سال رئیس سازمان زندان‌ها بودم.
*بعد هم رئیس دادگستری استان تهران بودید.
بله.
*از بین این سمت‌ها و سمت فعلی کدام سخت‌تر و دشوارتر است؟
هر کدام سختی‌های خودش را دارد. ضمن اینکه شرایط هم فرق می‌کند. دوره‌های مدیریت من، یک دوره در محضر آیت‌الله شاهرودی، یک دوره در محضر آیت‌الله آملی لاریجانی، یک دوره مدیریت هم الان در محضر آیت‌الله رئیسی هستم. هر کدام از این سه بزرگوار ویژگی‌های خاص خودشان را دارند. من معتقد هستم که کار کردن با آیت‌الله رئیسی هم لذت خودش را دارد و هم ویژگی و سختی‌های خاص خودش را دارد؛ معتقد هستم حتی رئیس کلی دادگستری تهران فرق می‌کند که این رئیس کل با کدام رئیس قوه بخواهد کار کند. یعنی شرایط مخصوصاً این دوره متفاوت است، چون دوره‌ای توام با تحول با پشتکار، جدیت، پیگیری، مطالبه، با کار شبانه‌روزی، با کار بدون وقفه، با کاری که قائل بر این هستیم که کار نشد ندارد، ما بن‌بست نداریم و باید راهکار پیدا کرد، همراه است. این دوره ویژگی و شرایط خاص خود را دارد. هر کدام را در جایگاه خود می‌بینم.
*شنیده شد که یک ساختار جدید در قوه قضائیه دارد بررسی می‌شود و شکل خواهد گرفت و این ساختار چه سودی به خدمت‌رسانی به مردم خواهد داشت؟
ساختار جدید قوه قضائیه ابتدا به خودش سود خواهد رساند.
*یعنی ساختار را کوچک‌تر می‌کند؟
بله. ساختار را کوچک‌تر و چابک می‌کند. این کوچک‌سازی و چابک‌سازی اولین بهره‌بردارش خود تشکیلات درون سازمانی است. علاوه بر آن، از تداخل وظایف جلوگیری می‌شود، شرح وظایف متناسب با مرزبندی‌های مشخص است. تداخل بین بخش‌های مختلف برداشته می‌شود. نفع این به خود دستگاه و بدنه و سطوح می‌رسد. چون ساختار کوچک می‌شود یک عده از نیرو‌های ستادی در صف می‌روند که الان با تراکم کار و کمبود نیرو مواجه هستیم. این به کمک مجموعه خواهد آمد و نفع به دستگاه قضا می‌رسد.
*در اینجا نفع به مردم هم می‌رسد.
بله. نفع اول به خود مجموعه است و دوم به مردم است، به لحاظ این که در ساختار جدید هم نیرو تزریق می‌شود، نیروی جدید به دادگستری‌ها برای گره‌گشایی از کار مردم تزریق می‌شود و هم الان در ستاد تعداد زیادی قاضی داریم که کار‌های ستادی انجام می‌دهند و قضات سر مناصب قضایی خود باز می‌گردند و کار دادرسی و رسیدگی کار مردم را انجام می‌دهند. کمک به تسریع رسیدگی و رسیدگی پرونده‌ها و گره‌گشایی از کار مردم و هم صرفه‌جویی در هزینه‌ها است و از آنجا‌هایی است که به نظر می‌رسد، اصلاح ساختار یک نفع همه جانبه را دارد.
*چه زمانی اجرایی خواهد شد؟
تصویب شده و علی القاعده فکر می‌کنم تا کمتر از یک ماه دیگر همه این بخش‌ها نهایی و اجرائی شود.
*در همین ایام چندتا از این جاسوس‌ها که حکم امنیتی داشتند و به خصوص بیگانه بودند، تبادل شدند و اسم قوه قضائیه هم آمد که با همکاری قوه قضائیه انجام شد. آقای روح‌الله‌نژاد بود که بخاطر همین تبادل آزاد شد و دیگری دکتر سلیمانی بود. آیا باز هم از این تبادل‌ها صورت خواهد گرفت؟
بنای ما بر این است که به هر شکل ممکن، هموطنان بی‌گناهی را که در زندان‌های خارج از کشور گرفتار هستند، نجات دهیم. در این مسیر یک وفاق بین دولت، دستگاه دیپلماسی، قوه قضائیه، دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی وجود دارد. گرچه دل ما به حال سایر هموطنان که در زندان‌های دیگر ولو به جرم مواد مخدر زندانی هستند، می‌سوزد، ولی ما در کشور‌های دیگر افرادی را داریم که واقعاً بیگناه بازداشت هستند. یعنی اتهام واهی و ساختگی تحت عنوان دور زدن تحریم‌ها درست می‌کنند. جزو عناوین اتهامی که در هیچ نظام قضائی نیست. ما اگر کسی از اتباع بیگانه را دستگیر و محاکمه کردیم خیلی شفاف گفتیم این آدم جاسوسی کرده است. گفتیم این آدم اقدام علیه امنیت کشور ما انجام داده است و مرتکب این جنایت شده است؛ دقیقا عنوان اتهامی را بیان کردیم. بنا را بر این گذاشتیم که اگر برای نجات جان هموطنان بیگناه لازم باشد، از ارفاقات قانونی درباره برخی از زندانیان اتباع بیگانه استفاده کنیم، مضایقه نکنیم. هدف ما آزادسازی و تبادل نیست، بلکه نجات آدم بیگناه در بستر قانون است، نه با هدف اینکه بگوییم تبادل که قاچاقچی بدهیم و یک قاچاقچی بگیریم.
*از جرائم امنیتی در حوزه امنیتی کسانی را داریم که دستگیر شده باشند و هنوز اعلام نکرده باشید؟
بنای ما بر اعلام کردن و نکردن نیست، هر تبعه بیگانه‌ای دستگیر می‌کنیم، به کشورش اعلام می‌شود. به سفارتخانه کشور بیگانه اعلام می‌شود. وقتی پیگیر این مسئله بودند، معلولاین بود که وقتی دستگیر کردیم از طریق دادستانی کل کشور و وزارت امور خارجه به آن کشور مسئول اعلام می‌کنیم که این شهروند شما را با این جرم دستگیر کردیم و بعد کلی ملاقات کنسولی برگزار می‌کنیم. سفیر می‌آید و ملاقات می‌کند، نامه می‌رود و تماس می‌گیرد. یک فرآیند کاملاً شفاف و قضائی با اتباع بیگانه‌ای که مرتکب جرم می‌شوند، داریم.
*ان‌شاالله موفق باشید. این دلگرمی که مردم گرفتند و همیشه ضحرت آقا در دیدار‌ها مثال می‌زدند که دستگاه قضا باید ملجا و پناهگاهی برای مردم باشد، مردم به معنای واقعی در این دوره خیلی بیشتر این را حس می‌کنند. دعا می‌کنیم همیشه این حس بیشتر شود و گرمای خدمت‌گزاری دستگاه قضا به مردم بیشتر و بیشتر شود.
برای ادامه توفیق، نیازمند دعای مردم هستیم، نیازمند کمک مردم هستیم، نیازمند همکاری و همیاری مردم هستیم. تمام تلاش ما این است که حق این مردم به مردم برسد.
*من از محضر شما خداحافظی می‌کنم، اما برنامه به روال همیشه با دست‌خطی که جناب آقای اسماعیلی برای ما به یادگار خواهند نوشت، به پایان خواهد رسید.
«توفیقی حاصل شد تا به عنوان یکی از خدمتگزاران عرصه عدالت، در برنامه خوب دست‌خط حاضر و در این باب گفت‌وگویی با مردم داشته باشم. بیش از ۳۰ سال از عمرم را با هدف تحقق و اجرای عدالت، در قوه قضائیه سپری کردم و همیشه به دنبال این بودم که غیر از عدالت در شئون کاری خویش رفتار نکنم، اما امیدوارم خداوند متعال در سرای آخرت به جای عدالت، با کرامت و فضل خویش با من رفتار نماید».
منبع: تسنیم
خبر های مرتبط
خبر های مرتبط
