ایران در آستانه سالمندی زودرس
رویداد۲۴ خلیل علی محمدزاده در روز ملی جمعیت، با بیان اینکه تنظیم خانواده و مهار جمعیت دو مقوله متفاوت هستند، گفت: تنظیم خانواده یعنی فاصله‌گذاری بین موالید، که در گذشته گفته می‌شد بین فرزندان سه سال فاصله باشد، اما مهار جمعیت یعنی از همه ابزارها استفاده کردن و به سمت کاهش جمعیت رفتن که فقط یک برنامه بهداشتی نیست بلکه برنامه‌ای فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی نیز هست.
این استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به اینکه تا سال ۱۳۷۵ تنظیم خانواده در کشور دنبال می‌شد اما بعد از آن پا در مسیر اهداف مهار جمعیت گذاشتیم، افزود: آن زمان مجوز مجلس برای تنظیم خانواده بود که باید منجر به تعادل جمعیتی می‌شد یعنی نرخ باروری که سال ۱۳۶۵، ۶.۷ فرزند بود باید به چهار می‌رسید و متوقف می‌شد و میزان رشد جمعیت‌مان که ۳.۹ درصد بود باید به ۲.۳ درصد می‌رسید و متوقف می‌شد.
وی با بیان اینکه کاهش رشد جمعیت در سال ۱۳۹۸ به زیر یک درصد رسید و کاهش نرخ باروری کل به ۱,۸۴ فرزند رسیده که ما را در آستانه سالمندی زودرس قرار داده است، اظهار کرد: پیش‌بینی‌ها حاکی از این است که ما در سال ۱۴۲۰ به حدود ۲۰ درصد سالمندی و در سال ۱۴۳۰ که پنجره جمعیتی هم بسته خواهد شد،تعداد سالمندانمان به حدود ۲۶ درصد خواهد رسید یعنی یک چهارم مردم کشورمان سالمند خواهند شد.
محمدزاده در ادامه با اشاره به راهکارهای کاهش میزان سالمندی عنوان کرد: برای اینکه میزان سالمندی را کاهش دهیم باید جمعیت زیر ۱۵ سال و میزان موالید افزایش یابد؛ متاسفانه ما در چهار، پنج سال اخیر از آن مقداری که کاهش موالید داشتیم، به سمت پایین‌تر حرکت می‌کنیم.
وی ضمن بیان اینکه روند ما برای افزایش موالید در پنج سال اخیر نه تنها اصلاح نشده بلکه بدتر می‌شود، گفت: دلیل این امر این است که سیاست‌های کلی جمعیت که بسیار هم دقیق، کارشناسی و درست مطرح شده به تنهایی قابلیت اجرایی ندارد. سیاست‌های کلی باید در مراکز اصلی خودش به استراتژی‌ها تبدیل شود و برنامه استراتژیک در مدیریت میانی باید به سیاست‌ها و تاکتیک‌ها تبدیل شود. سپس اهداف سالیانه برای آنها مشخص شود و این برنامه‌های سالیانه را اجرایی کنیم.
بیشتر بخوانید:فاجعه‌ای باور نکردنی برای کشور در سال ۱۴۳۰
این استاد دانشگاه با انتقاد از اینکه مجلس نهم و دهم با دولت یازدهم و دوازدهم طرح «جامع جمعیت و تعالی خانواده» را انجام ندادند، اظهار کرد: این طرح بین کمیسیون‌ها و هیئت رئیسه مجلس رد و بدل شد و نهایتا مجلس به پایان رسید و آن طرح هم همچنان ماند.
علی محمدزاده اشکال اساسی در این حوزه را رویکردها و دیدگاه‌هایی دانست که بعضا مدیران کلان و میانی ما دارند و افزود: می‌توان گفت این مدیران نگرانی مقام معظم رهبری و دغدغه‌های کارشناسان جمعیتی را خوب درک نکردند. بنابراین اگر در رسانه‌ها این بحث را دنبال کنید می‌بینید که بیشتر افراد جهادی و اساتید دلسوز دانشگاه در این حوزه وارد بحث و گفتگو و طرح موضوع می‌شوند اما آنها اصلا حاضر نیستند چند جمله هم در تائید سیاست‌های کلی جمعیتی حرف بزنند.
وی ضمن بیان اینکه اگر رویکرد درست باشد و این دغدغه ایجاد شود، مسئولان اجرایی و تصمیم‌گیران به فکر چاره‌اندیشی هستند، ادامه داد: مسئله سقوط جمعیتی مسئله کمی نیست که ما دست روی دست بگذاریم و بگوئیم حالا چه می‌شود. اگر مسئله سقوط جمعیتی رخ دهد دیگر نمی‌توان کاری انجام داد و کشورهایی که دچار این مسئله شدند آئینه عبرت ما هستند.
این استاد دانشگاه که در برنامه‌ای رادیویی صحبت می‌کرد، با تاکید بر اینکه ما در بحث فرزندآوری و فرزندپروری به دنبال سرمایه‌گذاری هستیم، تصریح کرد: این نگاه که این کار خرج دارد بنابراین آن را از اولویت خارج کنیم، کار درستی نیست و آسیب آن را در دهه‌های آینده خواهیم دید و درست آن این است که وقتی دولت می‌بیند سیاست‌های کلی جمعیت توسط رهبری ابلاغ می‌شود و این همه بر روی آن تاکید می‌شود باید لایحه دهد نه اینکه منتظر مجلس شود. مجلس هم هوشمندانه و شجاعانه باید طرح دهد.
