همایون شجریان و شکستِ تمام عیار کنسرت آنلاین

رویداد۲۴ چه شد که از ادعای برگزاری کنسرت خیابانی برای دل «مردم» به فضاحت احساس عمومی، بازی‌خوردگی و خشم بی‌سابقه ناشی از حس مورد سوءاستفاده واقع شدن در جریان سودجویانه‌ترین کنسرت آنلاین در دوران سخت کرونایی «مردم» رسیدیم؟

این پرسش مطرحِ ساعت‌های گذشته از کنسرت آنلاین همایون شجریان است که به صورت پولی، با سرمایه‌گذاری مالی یک اپراتور تلفن همراه (ایرانسل) و مشارکت بنیاد رودکی، نهایتا به شکست در اجرا انجامید.

در روزگاری که در خبرها می‌خوانیم لیدی گاگا با همکاری دیگر هنرمندان، بیش از صد میلیون دلار به سازمان بهداشت جهانی برای مقابله با ویروس کرونا یاری رساندند، در روزگاری که ایرانیان بسیاری کنسرت آنلاین رایگان بوچلی را با وجود فیلتر بودن یوتیوب در ایران، تماشا کردند، در روزگاری که در همین ایران و از جمله در همین تالار وحدت که محل کنسرت مورد بحث هم بوده است، به صورت رایگان هنرشان را به مردم عرضه کردند که به آنان در گذران دوران سخت کرونایی یاری رسانده باشند، اضلاع چندگانه منتفع از کنسرت پولی مورد بحث، درنهایت شرمنده مردم شدند.

چند روزی بود که خبر اجرای آنلاین همایون شجریان نُقل مجالس شده بود و افراد زیادی در فضای مجازی نقشی در خبررسانی این اجرا ایفا کردند. اسپانسر این کنسرت، ایرانسل بود و قرار شد که اجرا با همراهی ارکستر مجلسی به رهبری بردیا کیارس، یکشنبه چهارم خردادماه، همزمان با عید سعید فطر در تالار وحدت بنیاد رودکی از زیرمجموعه های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شود و مخاطبان کنسرت را در اپلیکیشنی به نام «لنز»، با ادعای تلویزیون تعاملی، مشاهده کنند.

در ابتدا تبلیغات گسترده‌ای برای این اجرا صورت گرفت، ولی در بین متن خبرها دیده می‌شد که مشترکان این اپراتور تلفن همراه (در صورت خرید سیم‌کارت در گذشته یا برای این منظور)، بدون نیاز به تهیه اشتراک و کاربران غیرایرانسلی با تهیه بلیط ۱۰ هزار تومانی (که با مالیات بیش از ۱۱هزار تومان بود)، می‌توانند اجرا را تماشا کنند.

پرداخت هزینه برای این اجرا تا حدودی عجیب جلوه کرد و محل بحث شد؛ مخصوصا که دو ضلع درگیر با این موضوع پیش‌تر مدعی برگزاری کنسرت خیابانی رایگان برای مردم بودند. اما به هر حال، شرایط از نیت اضلاع برگزارکننده این کنسرت در زمینه ورود به کسب و کارهای جدید پساکرونایی و نیز ایجاد رقابت و شکستن انحصار تلویزیون رسمی کشور حکایت داشت، که البته به شکست دست کم مقطعی انجامید.

به هر حال، پس از تمرینات شجریان به همراهی ارکستر مجلسی، شب برگزاری کنسرت در سالن خالی تالار وحدت فرارسید.

در این حین شاید وسوسه جاه‌طلبانه راه‌اندازی تلویزیون سودآورانه تعاملی هم بود که منجر شد به بسته شدن درهای مهمترین و معتبرترین تالار هنری کشور بر روی رسانه‌ها و خبرنگاران فعال فرهنگی هنری بسته شود. با این اقدام، اعمال نظر صاحب سرمایه و پول، درواقع امکان وجود گزینه‌های جایگزین را در صورت به وجود آمدن مشکل در پخش، برای بانیان و مشارکت‌کنندگان در اجرای این کنسرت سلب کرد.

البته به نظر بر اساس ویدیوهایی که از جایگاه ویژه حین این اجرا منتشر شد، ده‌ها نفر در سالن برای اجرایی که قرار بود تماشاچی نداشته باشد، حضور داشتند.

با این همه این اجرا برگزار شد، ولی ماجرا به همین‌جا ختم نشد و صدای مردم از مشکلاتی که برای دیدن اجرا داشتند، به شکل بی‌سابقه‌ای درآمد تا حدی که هشتگ # همایون_شجریان در شبکه‌های مجازی ترند شد تا مشخص شود خیل عظیمی از مردم حتی با وجود خریدن حق عضویت، به دلیل مشکلات فنی خارج از اراده و نقش آنان، نتوانسته بودند کنسرت را تماشا کنند.

خیلی‌ها از همایون شجریان برای انتخاب اسپانسری که ظاهرا توانایی اداره چنین رویدادی را نداشت، گله کردند و برخی هم معتقد بودند که ای کاش همایون شجریان نیز مانند کیهان کلهر از لایو اینستاگرام یا یوتیوب برای اجرای خود استفاده می‌کرد. البته خیلی‌ها نیز از اپراتور تلفن همراه شکایت داشتند و نوشته بودند که وقتی زیرساخت و توانایی کافی برای چنین کاری وجود نداشته، نباید وجهه شجریان را خراب می‌کردند.

متن‌های منتشرشده در فضای مجازی درباره این موضوع آن‌قدر زیاد بود که به تنوع آن‌ها نمی توان پرداخت؛ فقط برای نمونه به واکنش الهام پاوه‌نژاد ـ بازیگر ـ اشاره می‌کنیم که با انتشار تصویری از آن‌چه به جای تماشای کنسرت، در تلفن همراهش به او عرضه شده بود، نوشته بود: آن‌قدر عصبی شدم و بال بال زدم که گفتن ندارد! ... این برای تلویزیون اینترنتی که تا قبل این نمی‌شناختم و با نام بزرگان اسمش را شنیدیم، یک فاجعه است! وقتی توانایی پوشش فنی ندارید محبور نیستید انجامش دهید! خوب می‌دانید چه درآمدی با این کار کسب کردید. خود من برای تعداد زیادی لینک دانلود اپلیکیشن فرستادم ولی ....

او افزوده بود: من فکر می‌کنم به دلیل ضعف تکنیک و فن‌آوری که صدای همایون را در شهر خودم و چند محل آن‌ورتر نتوانستم بشنوم اما صدا و تصویر آندرآ بوچلی را از یک قاره‌ و شهر دیگر با فیلتر شکن به بهترین کیفیت تونستم ببینم!

همچنین افراد زیادی در توییتر به این قضیه واکنش نشان دادند که به عنوان مثال یکی از آن‌ها بیان کرده بود: همایون شجریان و گروهش فکر می‌کنن ما داریم اونا رو می‌بینیم، خبر ندارن زل زدیم به پیغام: «دسترسی شما منقضی شده است»... خوب ملت را سر کار گذاشتید.

در کنار همه جنبه‌های تجربه تلخ یادشده که به مصداق نقض غرض به نظر می‌رسد به جای ایجاد احساس خوب، حس تلخی را برای مردم علاقه‌مند به ارمغان آورد، حقوق مادی تضییع‌شده از آنان است.

تصور کنید مردم برای یک کنسرت بلیت تهیه کرده باشند و در هنگام حضور در سالن متوجه شوند که به دلیلی، برای نمونه، قطعی برق، کنسرت برگزار نخواهد شد. طبعا اولین نکته‌ای که به ذهن متبادر می شود این است که برگزارکنندگان دست کم موظفند هزینه بلیت‌های خریداری‌شده را به مردم بازگردانند.

در مورد اخیر، این حداقل توقع مردم می‌تواند باشد که پول کسرشده از حساب‌شان، برای استفاده از خدماتی که محقق نشد، به حساب‌شان بازگردد.

برخی کاربران هم به این نکته اشاره کرده‌اند که منتظرند وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در این زمینه هم توییتی مبنی بر الزام اپراتور تلفن همراه در راستای توجه عملی به حق‌الناس منتشر کند.