کنترل بحران آمریکا در دست کیست؟
رویداد۲۴ آمریکا، یکهفته است در آتش خشم معترضان به رفتارهای نژادپرستانه پلیس میسوزد و برخورد خشن پلیس با معترضان، مردم این کشور و دنیا را شوکه کرده است. با این حال آمریکاییها بسیار خوششانس هستند که قانون اساسی، بسیاری از تصمیمگیریها در موارد بحران را به فرمانداران ایالات و شهرداریها داده است، چون آخرین چیزی که جامعه ملتهب آمریکایی در این روزها نیاز دارد، رویکرد مدیریت بحران دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکاست.
اوضاع در آمریکا در پی کشتهشدن یک سیاهپوست به نام جورج فلوید توسط یک افسر پلیس در مینیاپلیس به هم ریخته شد و هزاران نفر در شهرهای مختلف آمریکا، علیه نژادپرستی پلیس به خیابان ریختند. برخوردهای خشن با مردم باعث شده که معترضان در کانادا، انگلیس، نیوزیلند، آلمان، مکزیک و ایتالیا هم در همبستگی با رنگینپوستان آمریکا مقابل سفارتخانههای آمریکا اعتراض کنند.
ترامپ، در نخستین واکنشها به اعتراضها در کشورش، معترضان را «اوباش» خواند و تهدید کرد که از نیروهای نظامی علیه آنها استفاده خواهد کرد. او در ادامه، لحن تند خود را ادامه داد و بسیاری از منتقدان او را متهم میکنند که روی آتش خشم مردم بنزین ریخته است. ترامپ در توییتر، نهتنها عملا هوادارانش را تحریک کرده در مقابل معترضان موضع بگیرند و به نوعی درگیری داخلی دامن میزند که به فرمانداران و شهرداران فشار وارد میکند از گارد ملی استفاده کنند.
گارد ملی، یکی از قدیمیترین واحدهای نظامی در ارتش آمریکاست که سابقه فعالیت آن به دوران استعمار انگلیس در آمریکا بازمیگردد. این نیروی نظامی که برای استفاده در بحرانهای داخلی بهکار گرفته میشود، از نیروهای ذخیره تشکیل شده و تمامی ایالات و قلمروهای آمریکا به علاوه واشنگتن پایتخت این کشور، گارد مخصوص خود را دارند.
تصمیم درباره اعزام نیروهای گارد ملی بهصورت سنتی با فرمانداران ایالات و دولتهای محلی آمریکاست اما ترامپ در ابتدای اعتراضها و اغتشاشها در آمریکا تهدید کرد که از نیروهای نظامی علیه مردم استفاده خواهد کرد. هرچند قانون در آمریکا درباره حاکمیت دولتهای محلی برای استفاده از گارد ملی واضح است اما رئیسجمهور آمریکا در شرایط خاصی میتواند از گارد ملی یا دیگر نیروهای فعال ارتش در بحرانهای داخلی استفاده کند و این اتفاق، پیشتر هم افتاده است.
برای نمونه جورج اچ دبلیو بوش در جریان آشوب و غارت گسترده لسآنجلس در سال1992، شخصا حدود 4هزار سرباز را به لسآنجلس اعزام کرد تا به پلیس کمک کنند.در شهرهای بزرگ آمریکایی هم کنترل پلیس در حوزه اختیارات شهرداران است و رئیس پلیس هر شهر، با نظر و موافقت شهردار انتخاب میشود و به او گزارش میدهد.
در شهرهای کوچکتر که مبنای اداره شهر «سیستم شهردارمحور» نیست و «سیستم شورامحور» برقرار است، رئیس پلیس به شورای شهر و شورایی از مقامات ارشد شهری پاسخگوست. با توجه به این ساختارهای قانونی است که ترامپ در توییتر به فرمانداران و شهرداران عمدتا دمکرات حمله میکند و به آنها فشار وارد میکند که از گارد ملی استفاده کنند و نظم را به شهرها بازگردانند. او البته به مایک اسپر، وزیر دفاع آمریکا دستور داده است تا گزینههای نظامی برای مهار اعتراضها را بررسی کند و پنتاگون برخی واحدهای دژبانی ارتش را به مناطق ملتهب اعزام کرده است.
شهرداران و فرمانداران مناطق درگیر در روزهای اخیر، بدترین روزهای زندگی کاری خود را سپری میکنند و کوچکترین اقدام نادرست زیردستانشان، بهخصوص نیروهای پلیس، فشار زیادی به آنها وارد میکند. هرچه ایالتها و شهرها پرآشوبتر بودهاند، مقامات درگیر هم بیشتر در رسانهها بودهاند و عملکرد آنها بیشتر زیر ذرهبین بوده است. برخی از این افراد اینها هستند:
بیل دهبلازیو؛ شهردار نیویورک
اعتراضها و آشوب گسترده در نیویورک، فاجعه در پس یک فاجعه است؛ این شهر بهتازگی از چاله همهگیری کشنده ویروس کرونا کمی آسوده شده بود که در چاه اعتراضهای خشونتبار افتاده است. بیل دهبلازیو شهردار دمکرات این شهر، همچون دیگر شهرداران و مقامات ایالتی در آمریکا، آشوبها و غارتهای فروشگاهها را محکوم کرده اما موضعگیریاش درباره زیر گرفتن مردم توسط یک خودروی پلیس چالشبرانگیز بوده است. در یک اتفاق که توجه زیادی به آن شد، یک افسر پلیس بعد از آنکه ماشینش توسط معترضان محاصره شد، حرکت کرد و مردم را زیر گرفت. بلازیو در واکنش گفته بود مردم هم کار خطرناکی کردند که ماشین را دوره کردند و افسر پلیس، طبق دستورالعملها عمل کرده است. نام بلازیو همچنین بهخاطر دستگیری دخترش کیارا در اعتراضهای نیویورک سر زبانها افتاد.
بیشتر بخوانید: آخرین اخبار از اعتراضات در آمریکا به قتل جورج فلوید/ از ورود لباسشخصیها تا شکستن شیشه ماشینها توسط ماموران پلیس!
تیم والتس؛ فرماندار مینهسوتا
همه درگیریها از مینیاپلیس در ایالت مینهسوتا شروع شد و طبیعی است که نام والتس بیشتر از هر فرماندار دیگری این روزها در رسانهها باشد. والتس، دمکراتی که در نخستین دوره فرمانداری خود در مینهسوتا با جدیترین بحران دوران کاریاش مواجه شده، برای نخستینبار از جنگ جهانی دوم به بعد به گارد ملی این ایالت بهصورت کامل آمادهباش داده است. سرگرد سابق گارد ملی، یکی از نخستین مقامات آمریکایی است که تئوری حضور افراد غیربومی در آشوبها را مطرح کرده است. او در ماجرای دستگیری خبرنگاران سیانان هنگام اجرای زنده در مینیاپلیس، شخصا مسئولیت این اتفاق را بهعهده گرفت و معذرتخواهی کرد.
جیکوب فری؛ شهردار مینیاپلیس
شهردار مینیاپلیس، در نخستین دوره کاریاش در شهرداری، بهخاطر توجه به اقلیتها و تلاش برای خانهدار کردن مردم فقیر، مورد ستایش قرار داشت تا اینکه بحران قتل جورج فلوید پیش آمد. او در نخستین واکنشها، بهشدت از این رفتار افسر پلیس انتقاد کرد و خواستار دادگاهیشدن او شد. فری در صحبتهایش، درحالیکه جلوی اشکهایش را گرفته بود از 400سال ظلم در حق سیاهپوستان در مینیاپلیس صحبت کرد. با این حال، ضعف مدیریت او و دستورش به نیروهای پلیس برای خالیکردن یک پاسگاه در شب جمعه، انتقادهای زیادی را متوجه شهردار مینیاپلیس کرده است. این پاسگاه پلیس، در نهایت توسط معترضان به آتش کشیده شد.
موریل بوزر؛ شهردار واشنگتن
آشوبها در هیچ کجای آمریکا به اندازه واشنگتن حساسیتبرانگیز نبوده است. حجم اعتراضها در مقابل کاخ سفید، به قدری بوده که سرویسمخفی آمریکا جمعهشب ترامپ و خانوادهاش را به یک سنگر زیرزمینی در بخش شرقی کاخ سفید برده است. موریل بوزر شهردار رنگینپوست و دمکرات پایتخت آمریکا، در واشنگتن حکومت نظامی اعلام کرده و نیروهای گارد ملی را فراخوانده است. او البته با صراحت از ترامپ خواسته تا از نوشتن توییتهای تفرقهانگیز دست بردارد و به اتحاد ملی کمک کند. او در توییتر به ترامپ حمله کرده و گفته است برخلاف او که پشت دیوارهای کاخ سفید پنهان شده، در کنار مردمی که از حق آزادی بیان خود استفاده میکنند میماند.
کیشا لنس باتومز؛ شهردار آتلانتا
هیچ شهرداری در آمریکا این روزها همچون کیشا لنس باتومز محبوب نیست. شهردار رنگینپوست آتلانتا، بهخاطر مدیریت عالیاش در جلوگیری از خشونتها در زادگاهش، خود را یک گام دیگر به عرصههای ملی نزدیک کرده و بسیاری معتقدند او بیش از هر کس دیگری شایستگی دارد تا در صورت پیروزی بایدن در انتخابات ریاستجمهوری، معاون او باشد.
لنس باتومز با صحبتهای مستقیم با مردم و تصمیمهای صریح اجازه نداده است اعتراضها در زادگاه مارتین لوتر کینگ شکل آشوب گسترده به خود بگیرند. او بهخاطر اخراج فوری 2افسر پلیس به دلیل برخورد بسیار خشن با یک مرد و یک زن تمجید میشود. باتومز صراحتا گفته که ترامپ بهتر است در این شرایط کمتر صحبت کند تا شرایط آرام شود.