مصائب «ویروس کرونا»؛کووید‌۱۹ نرفته بازگشت! /دود خستگی کادر درمانی به چشم همه جامعه می‌رود

در شرایطی که گمان می‌رفت شیوع ویروس کرونا در کشور کاهشی شده است، امروز میزان مرگ و میر و مبتلایان ناشی از ابتلا به این ویروس ناشناخته به اوایل شیوع آن در ایران بازگشته است. با این تفاوت که دیگر نه برای کادر درمان کشور رمقی باقی مانده است و نه مردم تمایلی به بازگشت به دوران قرنطینه و محدودیت‌های اجتماعی دارند.

به دلیل کاهش آمار مراجعات مردمی، مسئولان حوزه سلامت و بهداشت کشور در برخی از شهر‌های کشور با پرستاران ۸۹ روزه، حتی زودتر از موعد قطع همکاری کردند، این در شرایطی بود که حال و روز کادر درمان رسمی کشور نیز به دلیل مداومت شبانه روزی در رسیدگی به وضعیت مبتلایان به ویروس کرونا در شرایط خوبی به سر نمی‌برد. همزمان با اوج گیری شیوع ویروس کرونا در کشور،  دانشگاه علوم پزشکی شهرهای قرمز درگیر با این ویروس با فراخوان نیاز به نیروی شرکتی با عده ای از پرستاران قرارداد ۸۹ روزه منعقد کرد.

از سوی دیگر، با اوج‌گیری مبتلایان به ویروس کرونا در کشور، برخلاف روز‌های ابتدایی اپیدمی که مردم نیز همپای کادر درمان برای در امان ماندن و پیشگیری از ابتلا به این ویروس تمام اصول و پروتکل‌های بهداشتی لازم را رعایت می‌کردند این‌بار واهمه مردم از این ویروس به شدت کاهش یافته و زندگی با کرونا به نظر می‌رسد که برای مردم عادی شده است.

با افزایش آمار ابتلا که ناشی از همین عادی شدن همزیستی با ویروس کرونا در میان مردم است نه تنها شرایط را برای مردم که برای کادر درمانی کشور نیز سخت‌تر کرده است. تا آنجا که مدتی پیش سازمان نظام پزشکی کشور طی نامه‌ای از دولت خواست که در خصوص رعایت پروتکل‌های بهداشتی در جامعه نظارت جدی‌تری صورت گیرد.

دکتر حسین کرمانپور رئیس اورژانس بیمارستان سینا تهران در این باره به رویداد۲۴ می‌گوید: بر اساس گزارش‌های کشوری تعداد مراجعان مبتلا به ویروس کرونا در بیمارستان‌ها در حال افزایش است در حدی که تعدادی از بیمارستان‌های معین و اصلی درمان کرونا که طی ۱۵ روز گذشته به دلیل کاهش چشمگیر بیماری کووید ۱۹ بخش مرتبط با این بیماری را تعطیل کرده و مشغول فعالسازی سایر بخش‌ها بودند مجبور به بازگشایی مجدد بخش‌های کرونا شدند.

وی با اشاره به اینکه بخش قابل توجه بیماران در مراکز درمانی افرادی هستند که بیماری‌های دیگری به جز کووید ۱۹ دارند و باید به صورت دوره‌ای تحت درمان باشند، ادامه می‌دهد: بخش‌های مرتبط با این بیماران مانند بخش، قلب، دیابت، سرطان، یا بخش‌های جراحی در مدت اپیدمی ویروس کرونا تعطیل شدند هم به این دلیل که این بیماران با حضور در بیمارستان مبتلا به کرونا نشوند و هم اینکه با توجه به کمبود فضا از این بخش‌ها برای درمان و رسیدگی به بیماران کرونایی استفاده می‌کردیم.

مدیر روابط عمومی سازمان نظام پزشکی کشور عنوان می‌کند: تا ۱۵ روز گذشته به دلیل کاهش چشمگیر ابتلا به ویروس کرونا که به دلیل رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی مردم و سایر موارد رخ داده بود، بیمارستان‌های اصلی کرونا به تدریج در حال تعطیل کردن بخش‌های مرتبط با کووید ۱۹ بودند. در تهران تنها چند بیمارستان مرتبط با دانشگاه‌های علوم پزشکی در حوزه کرونا فعالیت می‌کردند. اما به دلیل افزایش بار بیماران طی ۱۵ روز گذشته بیمارستان‌ها در تمام شهر‌های کشور ناچار شدند همان اقداماتی را که برای مقابله با کرونا طی اسفند و فروردین ماه انجام داده بودند بار دیگر تکرار کرده و بخش‌های کووید ۱۹ دوباره مشغول به کار شدند.

وی اظهار می‌کند: در زمان اوج اپیدمی کرونا بیماران هراس داشتند که به بیمارستان‌ها مراجعه کرده و مبتلا به ویروس کرونا شوند درحالیکه این مساله می‌توانست زندگی آن‌ها را به خطر اندازد، به همین دلیل دولت استراتژی درستی در پیش گرفت و طی یک برنامه از قبل تعیین شده بیمارستان‌هایی که کاملا در خصوص مقابله با کرونا فعالیت می‌کردند را به تدریج به حالت قبلی بازگردانده و بخش‌های کووید ۱۹ را تعطیل کردند و هر دانشگاه علوم پزشکی تعدادی از بیمارستان‌های زیرمجموعه خود را به مراجعه بیماران کرونایی اختصاص داد تا بیماران غیر کرونایی با خیال راحت به سایر بیمارستان‌ها مراجعه کرده و خدمات درمانی لازم را دریافت کنند.

کرمانپور اضافه می‌کند: طی دو هفته اخیر بیماران به دلایل غیرکرونایی به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند، اما طی اقدامات تشخیصی که برای بیماری آن‌ها انجام می‌گیرد مشخص می‌شود که فرد مبتلا به ویروس کرونا نیز هست. مثلا در بیمارستان سینا فرد به دلیل تصادف و تروما به بیمارستان منتقل شد، اما طی سی‌تی اسکنی که برای بررسی وضعیت ریه فرد انجام دادیم مشخص شد او مبتلا به کروناست، اما خبر ندارد. طی دو هفته اخیر این موارد چند برابر شده و ما ویروس کرونا را در بیمارانی تشخیص می‌دهیم که به دلیل ابتلا به کرونا به بیمارستان نیامده‌اند.

کرمانپور می‌گوید: این موارد هم به بیماران غیرکرونایی که نیاز به رسیدگی مداوم در بیمارستان‌ها دارند آسیب می‌رساند، زیرا به دلیل آلودگی بیمارستان‌ها برای ادامه درمان مراجعه نمی‌کنند همچنین کادر درمانی که به تدریج در حال خروج از فضایی شبیه فضای جنگی بود و می‌توانست مدتی استراحت کرده و به فضای قبلی خود که کمی آرام‌تر بود بازگردد دوباره به همان حالت دوران اوج کرونا باز می‌گردد.

وی با اشاره به اینکه با کاهش تعداد مبتلایان لازم نبود مانند روز‌های قبل به صورت مداوم از ماسک و لباس‌های مخصوص استفاده کنیم، اضافه می‌کند: این شرایط پرسنل بیمارستان و کادردرمانی را خسته و فرسوده کرده و چابکی آن‌ها را کاهش می‌دهد. تعریق آن‌ها زیاد شده، تغذیه‌شان کم می‌شود حتی رفتن آن‌ها به سرویس‌های بهداشتی مختل شده و فرصت کمتری برای این کار دارند و به همین علت هم نگهداشت ادرار در کادر درمانی بیش از حد معمول است، زیرا باید لباس‌های مخصوص را درآورده و دوباره به تن کنند ترجیح می‌دهند چنین کاری نکنند به همین دلیل هم سلامت آن‌ها به خطر می‌افتد.

رئیس اورژانس بیمارستان سینا با بیان اینکه همه ما دلخوش بودیم که در حال بازگشت به شرایط نرمال هستیم و حداقل آنکه تعداد بیماران کاهش یافته است، ادامه می‌دهد: ناگهان ورق برگشت و مشاهده کردیم تعداد مراجعان کرونایی به سمتی می‌رود که باید این دلخوشی را فراموش کنیم. این مساله بار روانی زیادی داشته و خستگی پرسنل درمان را مضاعف می‌کند. این حالت مانند آن است که خانه‌ای را کاملا تمیز کنند و بعد یک طوفان همه چیز را گل‌آلود و کثیف کند قطعا اهل آن خانه شرایط بدی را تحمل می‌کنند ما هم در بیمارستان‌ها چنین شرایطی داریم. در حال حاضر اگر نگوییم شرایط از نظر اپیدمی کرونا در بیمارستان‌ها مانند اسفند است، اما شرایطی مانند فروردین را در پیش خواهیم داشت.

وی با تاکید براینکه شرایط امروز کرونا حتی مانند روز‌های اول اپیدمی نیز نیست، تصریح می‌کند: در روز‌های ابتدایی مردم توجه بیشتری نسبت به حفظ سلامت خود و رعایت موارد بهداشتی داشتند، کادر درمانی نیز انگیزه قوی خاصی داشتند، اما در حال حاضر بسیاری از کادر درمانی مانند من مبتلا شده و مدتی است که بهبود یافته‌اند به همین دلیل هم واهمه داریم با حجم جدیدی از بیماران که به ما مراجعه می‌کنند بار دیگر مبتلا به این ویروس شویم. خانواده‌های ما به شدت نگرانند که این بار اگر مبتلا شویم چه خواهد شد. همه این عوامل می‌تواند منجر به خستگی مفرط کادر درمانی کشور شود، وقتی این حالت ایجاد شود نمی‌توان انتظار ارائه خدمات خوب و با کیفیت از سوی کادر درمانی را داشت.

کرمانپور خاطرنشان می‌کند: با توجه به شرایط فعلی ممکن است نیرویی که روز‌های اول انگیزه قوی داشته است در حال حاضر این انگیزه را نداشته باشد و در نتیجه خدمات از نظر کیفیت افت داشته باشد که دود این مساله به چشم جامعه و کادر درمان می‌رود و کل جامعه در حوزه درمان متضرر می‌شود البته نمی‌توان گفت تنها مردم مقصرند، اما همه ما بعد از اینکه موج کرونا شکست مقصریم، زیرا فکر کردیم که دیگر خبری نیست.

این پزشک در ادامه گفت: وقتی آمار مرگ و میر افزایش می‌یابد تاثیر روانی بسیار بدی روی کادر درمان می‌گذارد که باز هم می‌تواند منجر به فرسودگی این گروه شود. وقتی فردی فوت می‌کند و اطرافیان متوجه می‌شوند اولین لحظات سوگواری و اوج آن که در واقع بدترین لحظه است در بیمارستان و مقابل چشم کادر درمان رخ می‌دهد، سوگواری در قبرستان و خانه هم مانند آن لحظه نیست. این مساله روی کادردرمان مانند موج خمپاره تاثیر گذار بوده و ما از نظر روحی آسیب زیادی می‌بینیم که آن را به خانواده هم منتقل می‌کنیم.

60 درصد مبتلایان کادر درمان به کرونا پزشک عمومی بودند

رئیس اورژانس بیمارستان سینا درباره تعداد مبتلایان به ویروس کرونا و جان باختگان آن در میان کادر درمانی کشور اظهار می‌کند: طی مکاتباتی که با تمامی دانشگاه‌های علوم پزشکی و موسسات و مراکز تشخیصی داشته‌ایم از فروردین ماه تاکنون حدود ۱۱۰ نفر از کادر درمانی جان خود را از دست داده‌اند که ۶۰ درصد آن پزشکان عمومی و در مرتبه بعد پزشکان متخصص هستند. تعداد قابل توجهی هم پرستار بودند این آمار تقریبا قطعی بوده و نهایتا این تعداد به ۱۲۰ تا ۱۲۵ نفر برسد. بیش از ۲ هزار نفر از پرسنل درمانی کشور نیز به این ویروس مبتلا شده‌اند که برخی کامل بهبودی یافته، برخی همچنان عوارض بیماری را تحمل می‌کنند و برخی نیز بستری هستند. ما پیش‌بینی می‌کنیم که با مشخص شدن دقیق تعداد مبتلایان این عدد به 5 هزار نفر برسد که البته با توجه به شرایط فعلی در روز‌های آینده به این آمار اضافه خواهد شد.

وی خاطرنشان می‌کند: در میان همکاران کادر خدمات، فیزیوتراپ‌ها، ماماها، همکاران علوم آزمایشگاهی، نیرو‌های خدماتی و نظافتی، نیرو‌های تاسیساتی و تجهیزاتی و کادر بیماریار‌ها و بیماربر‌ها و... نیز تعدادی مبتلا شده و تعدادی نیز جان باختند، اما به دلیل اینکه کمتر با بیماران مبتلا به کرونا ارتباط مستقیم دارند، تعداد مبتلایان در آنها نسبت به پزشکان و پرستاران  نیز کمتر است.