با پوتین تا سال ۲۰۳۶

رویداد۲۴  دوره فعلی ریاست جمهوری ولادیمیر پوتین تا چهار سال دیگر ادامه خواهد داشت. اما ظاهرا این چهار سال برای پوتین کافی نیست. او در آستانه رأی گیری سراسری روسیه درباره اصلاح قانون اساسی این کشور، درباره باقی ماندن در قدرت برای ۱۲ سال دیگر ابراز تمایل کرده است.

روسیه در آستانه یک همه پرسی تاریخی است که نتیجه آن احتمالا به تداوم ریاست جمهوری پوتین تا سال ۲۰۳۶ منجر خواهد شد. از ۲۵ ژوئن تا اول ژوئیه (پنج تا ۱۱ تیر) همه پرسی اصلاح قانون اساسی روسیه برگزار خواهد شد. بخشی از اصلاحات به مدت ریاست جمهوری مربوط می‌شوند و در صورتی که مردم به آن‌ها رأی دهند، پوتین قادر خواهد بود که برای دو دوره شش ساله دیگر، رئیس جمهور روسیه باقی بماند.

---

بیشتر بخوانید: ویروس کرونا پوتین را از پای در می‌آورد؟

---

درباره احتمال تداوم ریاست جمهوری پوتین بعد از سال ۲۰۲۴ گمانه‌های متعددی مطرح شده بود. برخی ناظران از تمایل پوتین به مادام العمر کردن ریاست جمهوری‌اش سخن گفته اند. برخی دیگر، با رد این ادعا، اعلام کردند که پوتین با طرح ایده تغییر قانون اساسی، در پی ماندگار کردن میراث حکمرانی خود است.

روز یکشنبه گذشته، پویتن طی گفتگویی با یک شبکه تلویزیونی دولتی روسیه به این گمانی‌زنی‌ها خاتمه داد. رئیس جمهور روسیه اعلام کرده که اگر مردم کشورش اصلاحات قانون اساسی را تایید کنند، او گزینه مشارکت مجدد در انتخابات ریاست جمهوری را بررسی خواهد کرد.

پوتین تصریح کرد: «اگر این [گزینه]در قانون اساسی مطرح شود، من امکان مشارکت در انتخابات را رد نمی‌کنم. هنوز هیچ تصمیمی نگرفته ام.»

رئیس جمهور روسیه گفته است که اگر او دوباره در انتخابات شرکت نکند، جستجوی جانشینی برای وی، ریتم عادی عملکرد بخش‌های مختلف حکومت مختل خواهد شد. او ادامه داد: «ما باید کار کنیم، نه اینکه دنبال جانشینان باشیم.»

اظهارات پوتین در حالی بیان شد که روسیه در حال آماده شدن برای یک همه پرسی عمومی درباره اصلاح قانون اساسی است. چنانچه این اصلاحات مورد تایید مردم قرار گیرند، دوره ریاست جمهوری پوتین از صفر شروع خواهد شد و بدین ترتیب، او برای دو دوره شش ساله دیگر می‌تواند رئیس جمهور شود. این اصلاحات، در پارلمان و دادگاه قانون اساسی روسیه تصویب شده اند و پیش بینی می‌شود در همه پرسی نیز تایید شوند.


دیدگاه منتقدان

حدود یک هفته پیش، پوتین گفته بود که «اکثریت قاطع» مردم روسیه از تغییرات قانون اساسی حمایت می‌کنند.

منتقدان پوتین می‌گویند اصلاحات قانون اساسی طوری طراحی شده اند که پوتین را تا سال ۲۰۳۶ در قدرت نگه دارند. ابراز نگرانی پوتین درباره اختلال کار حکومت در اثر مشغول شدن روسیه به پیدا کردن جانشینی برای وی، نشان می‌دهد که پوتین گزینه باقی ماندن در قدرت را به طور جدی بررسی می‌کند. در واقع، پوتین بر این باور است که باقی ماندن وی در قدرت برای دو دوره دیگر، از مختل شدن «ریتم عادی» کار دولت در اثر جستجوی جانشین جلوگیری خواهد کرد.

تغییر دوره ریاست جمهوری، فقط بخشی از اصلاحات جدید قانون اساسی است. این اصلاحات شامل بخش‌های عامه پسندی در زمینه اعتقاد به خدا و توصیف ازدواج به عنوان اتحاد میان زن و مرد می‌شود. مقامات روسیه، در تبلیغات همه پرسی، بیشتر روی بخش‌های غیرسیاسی اصلاحات تاکید می‌کنند. اما منتقدان، بخش‌های سیاسی خصوصا بخش‌های مرتبط با دوره‌های ریاست جمهوری را برجسته کرده اند.


این منتقدان تغییر دوره‌های ریاست جمهوری را یک اقدام غیرقانونی می‌دانند. اندکی بعد از اینکه پوتین گفت که اکثریت قاطع مردم روسیه از تغییر قانون اساسی حمایت می‌کنند، روزنامه مسکو تایمز طی یادداشتی به قلم «ایلیا شپلین» نوشت: «همه پرسی آینده درباره تغییرات قانون اساسی، بیشتر یک ژست سمبلیک است تا یک ضرورت قانونی. مقامات بلندپایه با ابداع راهی برای ابقای رئیس جمهور ولادیمیر پوتین در قدرت برای دو دوره دیگر، قانون روسیه را زیرپا گذاشته اند.» به گفته شپلین، همه پرسی روسیه، صرفا راهی برای نمایش حمایت مردم روسیه از ابقای پوتین در قدرت و ارتقای اعتماد به نفس وی است.

به هر حال، صرفنظر از اینکه هدف پوتین از برگزاری همه پرسی اصلاحات قانون اساسی چیست، او در مسیر باقی ماندن در قدرت قرار گرفته است. در این بین، اگر چه محبوبیت او کمتر شده و طبق داده‌های مرکز مستقل نظرسنجی «لوادا» به سطح تاریخی ۵۹ درصد رسیده، اما او همچنان از حمایت بخش قابل توجهی از مردم روسیه برخوردار است و احتمالا از همین حمایت برای هموار کردن راه تمدید ریاست جمهوری خودش تا سال ۲۰۳۶ استفاده خواهد کرد.