تظاهرات طرفداران مصدق دو روز پیش از کودتای ۲۸ مرداد
رویداد۲۴ تصویر ثبت شده در بیست و ششم مرداد ماه سال ۱۳۳۲ هجری شمسی که طرفداران دکتر محمد مصدق را نشان میدهد که به خاطر شکست کودتا و خروج شاه از ایران به خیابانها آمدهاند.
سرلشکر نصیری فرمانده گارد سلطنتی که حکم عزل مصدق را از شاه گرفته بود، بازداشت شد و در روز ۲۶ مرداد کودتا شکست خورد. با انتشار خبر شکست کودتا و فرار محمدرضا شاه از ایران هرج و مرج گستردهای در پایتخت به راه افتاد. طرفداران مصدق دست به تظاهرات گستردهای زدند و دکتر حسین فاطمی با سرمقاله آتشین خود در روزنامه باختر امروز با لحن تندی درباره فرار شاه نوشت و دستور داد شاه را در بغداد دستگیر کرده و به ایران تسلیم کنند که چنین اتفاقی رخ نداد. روزنامه باختر امروز در سرمقاله خود چنین نوشت: «خائنی که میخواست وطن را به خاک و خون بکشد فرار کرد.»
فاطمی و طرفداران مصدق در آن روز خبر میتینگ بزرگ بهارستان را منتشر کردند که طرفداران جبهه ملی تشکیل داده بودند و در آن هزاران نفر علیه شاه و حکومت شعار میدادند.
از طرف دیگر با پخش شدن خبر کودتا و فرار شاه طرفداران دکتر مصدق و اعضای حزب توده به خیابانها ریختند و مجسمههای رضاشاه و محمدرضا شاه را به زیر کشیدند.
بیشتر بخوانید: حکم عزل دکتر مصدق در دست سرلشکر نصیری
به گزارش رویداد۲۴ غلامحسین ملک عراقی که خود در آن روز شاهد ماجرا بود شرح ما وقع را چنین میگوید: «از صبح زود حضور مردم در میدانهای اصلی شهر مثل توپخانه و بهارستان نشان از اتفاقی بزرگ میداد. بسیاری از احزاب و گروههای سیاسی در بیانیههایی اعلام کرده بودند دیگر محمدرضا پهلوی را به عنوان شاه به رسمیت نمیشناسند و برای همین مردم میخواستند مجسمههای او و پدرش را سرنگون کنند. با این حال از بیم اغتشاش و از آنجا که دولت دکتر مصدق بیش و پیش از هر چیز بر اجرای قانون و حفظ نظم تاکید داشت، نیروهای پلیس و ارتش دستور یافتند تا با تجمعات برخورد کنند. آن روز هیچ کدام از طرفداران دربار در خیابانها حضور نداشتند. مردم هم سوار بر ماشین، کامیون، دوچرخه یا پای پیاده از این نقطه به آن نقطه شهر میرفتند و سعی در پاک کردن نشانههای باقی مانده از سلطنت پهلوی داشتند.»
از روز ۲۶ مرداد به بعد آمریکا به شیوهای دیگر برای مقابله با دکتر مصدق برنامهریزی کرد و به پخش پول میان برخی روحانیون متنفذ، چهرههای سیاسی و نظامی تاثیرگذار و حتی لاتها پرداخت. این چند روز در تاریخ ایران بسیار پرالتهاب بود و یک روز حامیان مصدق در خیابان بودند و روز بعد شعبان جعفری و حامیان شاه.