آیا ترامپ می‌تواند مکانیزم ماشه را بچکاند؟ / از نظر حقوقی آیا آمریکا صلاحیت بازگردان تحریم‌های شوریا امنیت علیه ایران را دارد؟
یک استاد حقوق بین‌الملل معتقد است، آمریکایی‌ها این استدلال را مطرح می‌کنند که در قطعنامه ۲۲۳۱ این کشور به عنوان عضوی از برجام مورد اشاره قرار گرفته است، لذا حق فعال کردن مکانیسم ماشه را دارد.
رویداد۲۴ ستار عزیزی، استاد حقوق بین‌الملل در ارتباط با اظهارات اخیر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا و کلی کرافت، نماینده آمریکا در سازمان ملل مبنی بر فعال کردن مکانیسم ماشه، متعاقب شکست در تصویب پیش‌نویس قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی ایران در شورای امنیت، به خبرنگار «انتخاب» گفت: «آمریکا با خروج از برجام در اردیبهشت ۱۳۹۷ و با توجه به این‌که رئیس‌جمهور آمریکا رسما، از واژه «خروج» استفاده کرد، دیگر این کشور نمی‌توان از مزایای این سند، علی‌الخصوص مکانیسم ماشه ستفاده کند.»
وی افزود: «در سطحی دیگر، اگر موضع دیگر دولت‌ها نیز مورد استناد قرار بگیرد مشخص است که آن‌ها نیز بر همین بارو هستند. دولت‌های اروپایی، چین و روسیه بار‌ها اعلام کرده‌اند که آمریکا با خروج از برجام نمی‌تواند از مزایای این سند بهره بگیرد، اما آمریکایی‌ها این استدلال را مطرح می‌کنند که در قطعنامه ۲۲۳۱ این کشور به عنوان عضوی از برجام مورد اشاره قرار گرفته است، لذا حق فعال کردن مکانیسم ماشه را دارد. در این زمینه باید توجه داشت که قطعنامه ۲۲۳۱ ضمیمه برجام است و با توجه به این‌که در خود سند برجام ایالات متحده آمریکا اعلام کرده از این معاهده خارج شده، دیگر نمی‌تواند به ضمیمه آن نیز استفاده کند.»
بیشتر بخوانید: ترامپ: در روز‌های آینده، مکانیسم ماشه را فعال می‌کنم
این استاد حقوق بین‌الملل، در بخشی دیگر از گفته‌های خود تاکید کرد: «در حوزه حقوقی، همواره بر این امر باید توجه داشت دیوان بین‌المللی دادگستری بار‌ها به این امر اذعان داشته که بند ۳۱ حقوق معاهدات «وین» با وجود مرتبط بودن به موضوع معاهدات بین‌المللی، از اصول تفصیلی آن برای تفسیر قطعنامه‌های شورای امنیت نیز استفاده کرد. هر چند طبیعتا قطعنامه‌های شورای امنیت معادهده نیستند، اما دیوان بین‌المللی دادگستری تاکید دارد که از اسلوب تفصیلی مندرج در این کنواسیون می‌توان در تفسیر قطعنامه‌ها نیز بهره گرفت.»
عزیزی در ادامه تصریح کرد: «همچنین، یکی از سازوکار‌های نفسیر در کنوانسیون حقوق معاهدات نیز توجه به رویه دولت‌ها است. زمانی که بسیاری از کشورها، به ویژه دولی که عضو سند برجام هستند، اعتقاد دارند این کشور با خروج از برجام نمی‌تواند از مکانیسم ماشه استفاده کند، در برداشت از معنای حقوقی نیز اثرگذار است. مجموع این استدال‌ها نشان می‌دهد ایالات متحده آمریکا نمی‌تواند از مکانیسم ماشه استفاده کند.»
این استاد دانشگاه در بخشی دیگر از گفته‌های خود اظهار داشت: «همچنان‌که دیوان بین‌المللی کیفری در یکی از آراء خود اعلام می‌کند، شورای امنیت نیز ملتزم به حقوق بین‌الملل است؛ یعنی اختیارات شورای امنیت نیز در چارچوب حقوق بین‌الملل قابل خوانش است. ماده ۲۴ منشور تصریح می‌کند، شورای امنیت وظایف خود را در چارچوب حفظ صلح و امنیت بین‌المللی بر اساس منشور ملل متحد انجام می‌دهد. در سطحی دیگر، باید توجه داشت سایر دولت‌های ضو دائم شورای امنیت با تفسیر ارائه شده از سوی واشنگتن، موافق نیستند و معتقدند که آمریکا نمی‌تواند مکانیسم ماشه را فعال کند. نباید فراموش کرد که قطعنامه اخیر آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران با مخالفت حداکثری اعضای شورای امنیت همراه شد.»
وی در پایان تصریح کرد: «زمانی که اعضای دائم و غیر دائم شورای امنیت به قطعنامه آمریکا موافقت ندارند. مکانیسم ماشه بر این اساس است که تمامی تحریم‌ها، به ویژه تحریم تسلیحاتی برگردد، اما زمانی که دولت‌های عضو شورای امنیت با بازگشت تحریم‌های تسلیحاتی موافقت ندارند، به طور طبیعی با فعال شدن مکانیسم ماشه نیز مخالفت خواهند کرد.»
وی افزود: «در سطحی دیگر، اگر موضع دیگر دولت‌ها نیز مورد استناد قرار بگیرد مشخص است که آن‌ها نیز بر همین بارو هستند. دولت‌های اروپایی، چین و روسیه بار‌ها اعلام کرده‌اند که آمریکا با خروج از برجام نمی‌تواند از مزایای این سند بهره بگیرد، اما آمریکایی‌ها این استدلال را مطرح می‌کنند که در قطعنامه ۲۲۳۱ این کشور به عنوان عضوی از برجام مورد اشاره قرار گرفته است، لذا حق فعال کردن مکانیسم ماشه را دارد. در این زمینه باید توجه داشت که قطعنامه ۲۲۳۱ ضمیمه برجام است و با توجه به این‌که در خود سند برجام ایالات متحده آمریکا اعلام کرده از این معاهده خارج شده، دیگر نمی‌تواند به ضمیمه آن نیز استفاده کند.»
بیشتر بخوانید: ترامپ: در روز‌های آینده، مکانیسم ماشه را فعال می‌کنم
این استاد حقوق بین‌الملل، در بخشی دیگر از گفته‌های خود تاکید کرد: «در حوزه حقوقی، همواره بر این امر باید توجه داشت دیوان بین‌المللی دادگستری بار‌ها به این امر اذعان داشته که بند ۳۱ حقوق معاهدات «وین» با وجود مرتبط بودن به موضوع معاهدات بین‌المللی، از اصول تفصیلی آن برای تفسیر قطعنامه‌های شورای امنیت نیز استفاده کرد. هر چند طبیعتا قطعنامه‌های شورای امنیت معادهده نیستند، اما دیوان بین‌المللی دادگستری تاکید دارد که از اسلوب تفصیلی مندرج در این کنواسیون می‌توان در تفسیر قطعنامه‌ها نیز بهره گرفت.»
عزیزی در ادامه تصریح کرد: «همچنین، یکی از سازوکار‌های نفسیر در کنوانسیون حقوق معاهدات نیز توجه به رویه دولت‌ها است. زمانی که بسیاری از کشورها، به ویژه دولی که عضو سند برجام هستند، اعتقاد دارند این کشور با خروج از برجام نمی‌تواند از مکانیسم ماشه استفاده کند، در برداشت از معنای حقوقی نیز اثرگذار است. مجموع این استدال‌ها نشان می‌دهد ایالات متحده آمریکا نمی‌تواند از مکانیسم ماشه استفاده کند.»
این استاد دانشگاه در بخشی دیگر از گفته‌های خود اظهار داشت: «همچنان‌که دیوان بین‌المللی کیفری در یکی از آراء خود اعلام می‌کند، شورای امنیت نیز ملتزم به حقوق بین‌الملل است؛ یعنی اختیارات شورای امنیت نیز در چارچوب حقوق بین‌الملل قابل خوانش است. ماده ۲۴ منشور تصریح می‌کند، شورای امنیت وظایف خود را در چارچوب حفظ صلح و امنیت بین‌المللی بر اساس منشور ملل متحد انجام می‌دهد. در سطحی دیگر، باید توجه داشت سایر دولت‌های ضو دائم شورای امنیت با تفسیر ارائه شده از سوی واشنگتن، موافق نیستند و معتقدند که آمریکا نمی‌تواند مکانیسم ماشه را فعال کند. نباید فراموش کرد که قطعنامه اخیر آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران با مخالفت حداکثری اعضای شورای امنیت همراه شد.»
وی در پایان تصریح کرد: «زمانی که اعضای دائم و غیر دائم شورای امنیت به قطعنامه آمریکا موافقت ندارند. مکانیسم ماشه بر این اساس است که تمامی تحریم‌ها، به ویژه تحریم تسلیحاتی برگردد، اما زمانی که دولت‌های عضو شورای امنیت با بازگشت تحریم‌های تسلیحاتی موافقت ندارند، به طور طبیعی با فعال شدن مکانیسم ماشه نیز مخالفت خواهند کرد.»
منبع: انتخاب
خبر های مرتبط
کدام صاحب ملکی اجاره می دهد مستاجر قرارداد را تنظیم کند؟!