تحریم ۳ ساله و پاندمی ۶ ماهه؛ بحران بزرگ روحانی در سال آخر دولت
بیش از سه سال مقابله با سنگین‌ترین تحریم‌های ظالمانه آمریکا و حدود ۶ ماه مواجهه با پاندومی کرونا زمان مناسبی برای ارزیابی واقعیت قدرت و تاب‌آوری جامعه ایرانی است. در این شرایط وظیفه صاحبان تریبون و رسانه‌ها این است که همه واقعیات کشور را منصفانه بیان کنند.
رویداد۲۴ «روز‌های سخت ملت» تعبیری است که حجت الاسلام «حسن روحانی» روز گذشته در جلسه هیات دولت به آن پرداخت و تاکید کرد که هر امت و ملتی روز‌های سختی دارد و در همان روز‌ها جوهر‌های انسانی ملت‌ها مشخص می‌شود. رییس جمهوری به مرور مقاطعی از تاریخ جمهوری اسلامی اشاره کرد که کشور درگیر بحران‌های مختلف بود، اما نه مردم و نه مسوولان پای از کار نکشیدند.
گریز‌های تاریخی به رویداد‌های سخت تاریخ انقلاب در برخی سخنرانی‌های رییس جمهوری از یک سو یادآور روز‌هایی است که مردم ایران از سر گذراندند و از سوی دیگر نویدبخش این مهم است که بحران‌های امروز هم تمام خواهند شد. هفت تیرماه سال ۶۰ و بمبی که جمعی از بهترین یاران انقلاب را شهید کرد، اما مجروحان با وجود شدت جراحات در مجلس حاضر شدند تا رکن قانونگذاری از حدنصاب نیافتد یا حتی بسیار پیش از آن در ۲۸ مردادماه سال ۳۲ که کودتایی خارجی مردمی‌ترین دولت ایران را ساقط کرد یا اکنون که با شدیدترین تحریم‌های اقتصادی معیشت و سلامت مردم ایران هدف قرار گرفته است؛ همه از گذار‌های تاریخی است که روحانی در سخنرانی روز گذشته خود به آنها اشاره کرد تا یادآور شود که «ما با همه توان در صحنه هستیم و ایستادگی خود را از دست نخواهیم داد.»
دولت تمام تلاش خود را در این مسیر به کار بسته است که ایستادگی بر سر حقوق مردم را از شعار به عمل تبدیل کند. رییس جمهوری هم در توضیح این تلاش به برخی نشانه‌های آن اشاره کرده است:
الف) این افتخار دولت است که اقتصاد ما بدون نفت اداره می‌شود، صادرات غیرنفتی توسعه یافته و با آن کشور اداره می‌شود.
ب) ما تا امروز و با همه مشکلات یک‌بار دست‌مان را به سوی بانک مرکزی دراز نکردیم.
پ) تلاش برای همسان‌سازی حقوق میلیون‌ها نفر بازنشسته را آغاز کردیم.
ت) طرحی برای فروش نفت مشخص کردیم و این طرح را کاملا به نفع مردم می‌دانیم.
ج) درمان کرونا را برای مردم رایگان انجام می‌دهیم.
رییس جمهوری و دیگر اعضای هیات دولت در هر فرصتی تلاش می‌کنند بخشی از دستاورد‌های دولت و به تعبیر بهتر نظام را در میان هزاران خبر و تحلیل که بسیاری از آنها یا دروغ است یا همه حقیقت نیست؛ برای مردم تشریح کنند تا امید جامعه که مهمترین سرمایه هر جامعه‌ای است، حفظ شود. با این حال گروهی در داخل و عده‌ای در خارج آگاهانه یا ناآگاهانه برای نابودی این امید تلاش می‌کنند.
بیشتر بخوانید: احتمال ریاست جمهوری یک فرد روحانی وجود دارد/ کاندیدا‌های ریاست جمهوری ۱۴۰۰ تیم خود را معرفی کنند
بسیاری از امور بدیهی در سیاست و دیپلماسی در میان این تلاش‌ها نادیده گرفته می‌شود. رقبای سیاسی دولت با این تصور که انکار موفقیت‌های قوه مجریه یعنی تایید موفقیت آنها و خارج نشینان فارسی زبان هم با این توهم که این وارونه نمایی‌ها و دروغ‌ها نظام را از میان برمی‌دارد؛ در این مسیر بسیار تلاش می‌کنند. موضوعات هم بیشتر پیرامون روابط خارجی و طرح‌های اقتصادی دولت است؛ برای مثال برخی بی آنکه متوجه پیامد‌های اقدام خود باشند، در پی طرحی برای خروج ایران از برجام هستند. رییس جمهوری در پاسخ به این رویکرد با اشاره به رای منفی اعضای شورای امنیت سازمان ملل به قطعنامه پیشنهادی آمریکا گفت: «چرا ما این کار را توانستیم انجام دهیم؟ به خاطر تدبیر نظام و دولت. اگر آن روز که آنان از برجام خارج شدند ما هم خارج می‌شدیم همه هزینه‌ها و قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ما می‌شد و آن وقت بی‌هزینه آمریکا به ما خیانت کرده بود.»
موضوع دیگری که این روز‌ها روی آن مانور داده می‌شود، استفاده دونالد ترامپ از مکانیسم ماشه است. موضوعی که البته به نظر بعید می‌رسد به قدری که حجت الاسلام روحانی در پاسخ به این دست انتقادات گفت: «عقل هم چیز خوبی است! بخوانید آن قرارداد برجام را! برای کسانی است که در داخل برجام باشند. آمریکا که به صراحت از آن خارج شده است. دیگر چه استفاده‌ای از آن مکانیسم؟»
با این همه، اما عده‌ای بازهم رد پیشنهاد آمریکا از سوی متحدانش را به هر موضوعی در جهان پیوند میدهند جز منطقی حقوقی و مستحکم برجام. بار‌ها به این مهم تاکید شده است که خروج آمریکا از این توافق ارتباطی به بند‌های برجام ندارد که اگر داشت به تعبیر رییس جمهوری ترامپ نباید از پیمان اقلیمی پاریس، نفتا و یونسکو خارج می‌شد به این جهت که پایه‌های حقوقی آنها مستحکم‌تر است. گروهی ترجیح میدهند حماقت دشمن را به بهای تضعیف دولت نبینند؛ این در حالی است که رییس جمهوری دولت و نظام را از هم جدا نمی‌داند و معتقد است: «اگر دولت قوی باشد نظام قوی است و اگر دولت شکست بخورد نظام شکست می‌خورد.»
یکی از مهمترین رسالت‌های دولت به ویژه در دوره دوم آگاه سازی مردم درباره همه واقعیت‌های کشور از جمله اثرات تحریم بر اقتصاد کشور است. رییس جمهوری روز چهارشنبه در جلسه هیات دولت به این موضوع اشاره کرد و گفت: «مردم باید واقعیتی را هم بدانند یک زمانی صد میلیارد دلار پول نفت وارد این کشور می‌شد، پیش از این ۳۵ یا ۴۰ درصد بودجه به نفت متکی بود، پنجاه هزار میلیارد در دولت قبل از بانک مرکزی استقراض شد، اما الان دیگر چنین چیزی نیست.» دولت از یک سو تلاش می‌کند تا واقعیات کشور را با مردم در میان بگذارد و از سوی دیگر تاکید دارد که دولت از تحت فشار بودن مردم آگاه است. رییس جمهوری در این زمینه خطاب به مردم گفت: «می‌دانیم زندگی شما به سختی می‌گذرد، اما شبانه روز به دنبال کاهش این مشکلات و سختی‌ها هستیم و بدانید که این شرایط هم پایدار نخواهد بود و مشکلات رفع می‌شود.»
پذیرش واقعیت‌های اقتصادی کشور و تبعات تحریم‌ها و عدم انکار آن از سوی دولت تدبیر و امید و سپس درمیان گذاشتن این واقعیات با افکار عمومی گام‌های نخست حل معقول مسائل کشور است. دولت با آگاهی از این میزان سختی مردم و همه جریان‌ها سیاسی و قوا را به یاری فرا میخواند تا کشور را مانند همه چهار دهه گذشته از این برهه سخت عبور دهد.
آگاهی مردم از واقعیات اگر در کنار آگاهی آنها از اقدامات بهبودبخش دولت نباشد زمینه یاس را فراهم می‌کند، یاسی که شاید تبعات آن در یک سال آینده متوجه دولت روحانی باشد، اما پیامد‌های ریشه گیری ناامیدی در جامعه؛ در درازمدت متوجه نظام جمهوری اسلامی خواهد بود. منتقدان داخلی دولت در هیاهوی انتقادات و مخالفت‌های سیاسی؛ ناخواسته این مهم را فراموش می‌کنند و با پررنگ سازی شرایط سخت اقتصادی، اقدامات دولت را یا ناکافی یا در راستای عکس منافع مردم جلوه میدهند.
گریز‌های تاریخی به رویداد‌های سخت تاریخ انقلاب در برخی سخنرانی‌های رییس جمهوری از یک سو یادآور روز‌هایی است که مردم ایران از سر گذراندند و از سوی دیگر نویدبخش این مهم است که بحران‌های امروز هم تمام خواهند شد. هفت تیرماه سال ۶۰ و بمبی که جمعی از بهترین یاران انقلاب را شهید کرد، اما مجروحان با وجود شدت جراحات در مجلس حاضر شدند تا رکن قانونگذاری از حدنصاب نیافتد یا حتی بسیار پیش از آن در ۲۸ مردادماه سال ۳۲ که کودتایی خارجی مردمی‌ترین دولت ایران را ساقط کرد یا اکنون که با شدیدترین تحریم‌های اقتصادی معیشت و سلامت مردم ایران هدف قرار گرفته است؛ همه از گذار‌های تاریخی است که روحانی در سخنرانی روز گذشته خود به آنها اشاره کرد تا یادآور شود که «ما با همه توان در صحنه هستیم و ایستادگی خود را از دست نخواهیم داد.»
دولت تمام تلاش خود را در این مسیر به کار بسته است که ایستادگی بر سر حقوق مردم را از شعار به عمل تبدیل کند. رییس جمهوری هم در توضیح این تلاش به برخی نشانه‌های آن اشاره کرده است:
الف) این افتخار دولت است که اقتصاد ما بدون نفت اداره می‌شود، صادرات غیرنفتی توسعه یافته و با آن کشور اداره می‌شود.
ب) ما تا امروز و با همه مشکلات یک‌بار دست‌مان را به سوی بانک مرکزی دراز نکردیم.
پ) تلاش برای همسان‌سازی حقوق میلیون‌ها نفر بازنشسته را آغاز کردیم.
ت) طرحی برای فروش نفت مشخص کردیم و این طرح را کاملا به نفع مردم می‌دانیم.
ج) درمان کرونا را برای مردم رایگان انجام می‌دهیم.
رییس جمهوری و دیگر اعضای هیات دولت در هر فرصتی تلاش می‌کنند بخشی از دستاورد‌های دولت و به تعبیر بهتر نظام را در میان هزاران خبر و تحلیل که بسیاری از آنها یا دروغ است یا همه حقیقت نیست؛ برای مردم تشریح کنند تا امید جامعه که مهمترین سرمایه هر جامعه‌ای است، حفظ شود. با این حال گروهی در داخل و عده‌ای در خارج آگاهانه یا ناآگاهانه برای نابودی این امید تلاش می‌کنند.
بیشتر بخوانید: احتمال ریاست جمهوری یک فرد روحانی وجود دارد/ کاندیدا‌های ریاست جمهوری ۱۴۰۰ تیم خود را معرفی کنند
بسیاری از امور بدیهی در سیاست و دیپلماسی در میان این تلاش‌ها نادیده گرفته می‌شود. رقبای سیاسی دولت با این تصور که انکار موفقیت‌های قوه مجریه یعنی تایید موفقیت آنها و خارج نشینان فارسی زبان هم با این توهم که این وارونه نمایی‌ها و دروغ‌ها نظام را از میان برمی‌دارد؛ در این مسیر بسیار تلاش می‌کنند. موضوعات هم بیشتر پیرامون روابط خارجی و طرح‌های اقتصادی دولت است؛ برای مثال برخی بی آنکه متوجه پیامد‌های اقدام خود باشند، در پی طرحی برای خروج ایران از برجام هستند. رییس جمهوری در پاسخ به این رویکرد با اشاره به رای منفی اعضای شورای امنیت سازمان ملل به قطعنامه پیشنهادی آمریکا گفت: «چرا ما این کار را توانستیم انجام دهیم؟ به خاطر تدبیر نظام و دولت. اگر آن روز که آنان از برجام خارج شدند ما هم خارج می‌شدیم همه هزینه‌ها و قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ما می‌شد و آن وقت بی‌هزینه آمریکا به ما خیانت کرده بود.»
موضوع دیگری که این روز‌ها روی آن مانور داده می‌شود، استفاده دونالد ترامپ از مکانیسم ماشه است. موضوعی که البته به نظر بعید می‌رسد به قدری که حجت الاسلام روحانی در پاسخ به این دست انتقادات گفت: «عقل هم چیز خوبی است! بخوانید آن قرارداد برجام را! برای کسانی است که در داخل برجام باشند. آمریکا که به صراحت از آن خارج شده است. دیگر چه استفاده‌ای از آن مکانیسم؟»
با این همه، اما عده‌ای بازهم رد پیشنهاد آمریکا از سوی متحدانش را به هر موضوعی در جهان پیوند میدهند جز منطقی حقوقی و مستحکم برجام. بار‌ها به این مهم تاکید شده است که خروج آمریکا از این توافق ارتباطی به بند‌های برجام ندارد که اگر داشت به تعبیر رییس جمهوری ترامپ نباید از پیمان اقلیمی پاریس، نفتا و یونسکو خارج می‌شد به این جهت که پایه‌های حقوقی آنها مستحکم‌تر است. گروهی ترجیح میدهند حماقت دشمن را به بهای تضعیف دولت نبینند؛ این در حالی است که رییس جمهوری دولت و نظام را از هم جدا نمی‌داند و معتقد است: «اگر دولت قوی باشد نظام قوی است و اگر دولت شکست بخورد نظام شکست می‌خورد.»
یکی از مهمترین رسالت‌های دولت به ویژه در دوره دوم آگاه سازی مردم درباره همه واقعیت‌های کشور از جمله اثرات تحریم بر اقتصاد کشور است. رییس جمهوری روز چهارشنبه در جلسه هیات دولت به این موضوع اشاره کرد و گفت: «مردم باید واقعیتی را هم بدانند یک زمانی صد میلیارد دلار پول نفت وارد این کشور می‌شد، پیش از این ۳۵ یا ۴۰ درصد بودجه به نفت متکی بود، پنجاه هزار میلیارد در دولت قبل از بانک مرکزی استقراض شد، اما الان دیگر چنین چیزی نیست.» دولت از یک سو تلاش می‌کند تا واقعیات کشور را با مردم در میان بگذارد و از سوی دیگر تاکید دارد که دولت از تحت فشار بودن مردم آگاه است. رییس جمهوری در این زمینه خطاب به مردم گفت: «می‌دانیم زندگی شما به سختی می‌گذرد، اما شبانه روز به دنبال کاهش این مشکلات و سختی‌ها هستیم و بدانید که این شرایط هم پایدار نخواهد بود و مشکلات رفع می‌شود.»
پذیرش واقعیت‌های اقتصادی کشور و تبعات تحریم‌ها و عدم انکار آن از سوی دولت تدبیر و امید و سپس درمیان گذاشتن این واقعیات با افکار عمومی گام‌های نخست حل معقول مسائل کشور است. دولت با آگاهی از این میزان سختی مردم و همه جریان‌ها سیاسی و قوا را به یاری فرا میخواند تا کشور را مانند همه چهار دهه گذشته از این برهه سخت عبور دهد.
آگاهی مردم از واقعیات اگر در کنار آگاهی آنها از اقدامات بهبودبخش دولت نباشد زمینه یاس را فراهم می‌کند، یاسی که شاید تبعات آن در یک سال آینده متوجه دولت روحانی باشد، اما پیامد‌های ریشه گیری ناامیدی در جامعه؛ در درازمدت متوجه نظام جمهوری اسلامی خواهد بود. منتقدان داخلی دولت در هیاهوی انتقادات و مخالفت‌های سیاسی؛ ناخواسته این مهم را فراموش می‌کنند و با پررنگ سازی شرایط سخت اقتصادی، اقدامات دولت را یا ناکافی یا در راستای عکس منافع مردم جلوه میدهند.
منبع: ایرنا
خبر های مرتبط
خبر های مرتبط
