اصلاح‌طلبان در انتخابات ۱۴۰۰ بین ظریف و لاریجانی انتخاب می‌کنند؟

رویداد۲۴ فضای سیاسی ایران به شدت متاثر از گمانه‌زنی‌ها درباره انتخابات ۱۴۰۰ است. هر روز از یک گزینه تازه رونمایی شده و یا اخباری به گوش می‌رسد که کاندیداتوری یک گزینه قدیمی را جدی‌‍تر می‌کند. اوضاع جریان اصلاح طلب پیچیده‌تر از رقیب است و سیاسیون در این جناح مدام سرگرم بررسی و شناسایی کاندیدا‌هایی هستند که از ظرفیت‌هایی همچون امکان تایید صلاحیت، اقبال اجتماعی، مواضع اصلاح طلبانه و ... برخوردار باشند. در این میان کارگزارانی‌ها اصرار دارند که باید با حمایت از فردی مثل علی لاریجانی به میدان آمد تا برادری خود را به مجموعه حاکمیت ثابت کرده و شانس موفقیتشان را افزایش دهند. برخی از شنیده‌ها نیز حاکی از اصرار دیگر طیف‌های اصلاح‌طلب به ورود محمدجواد ظریف و حمایت از او است.

این طور که به نظر می‌رسد جریان اصلاحات در انتخابات پیش رو با یک دو راهی نسبتا دشوار مواجه است. انتخاب ظریف قطعا شانس جلب دوباره سرمایه اجتماعی این جریان را بیشتر کرده و حمایت از لاریجانی نیز مسیر ورود به پاستور را هموار می‌کند. باید منتظر ماند و دید که انتخاب آنان چیست. اگرچه هنوز هم بسیاری اصلاح طلبان ترجیح می‌دهند در این باره سکوت یا کرده یا نهایتا وقوع این دوگانه را ناممکن بدانند.

مثلا غلامرضا ظریفیان، فعال سیاسی اصلاح طلب گفت: «به نظر من همه این حرف‌ها در حد گمانه زنی است و احزاب اصلاح‌طلب صراحتی در مصادیق کاندیدا‌ها ارائه نکرده‌اند. حتی کارگزاران هم که خود را برای ورود به عرصه انتخابات آماده می‌کند و در این زمینه صراحت دارد، به کنایه یا به صراحت به کاندیدا‌هایی مورد نظر خود اشاره نکرده است. گمانه‌هایی درباره کاندیداتوری محسن هاشمی یا آقای جهانگیری مطرح است، اما تصریحی صورت نگرفته و مطلبی را بیان نکرده که حاصل جمع بندی حزب در دفترسیاسی باشد. به اضافه اینکه حتی افرادی که به عنوان کاندیدای احتمالی مطرح شده‌اند هم هنوز به صورت رسمی اعلام نکرده‌اند که وارد رقابت انتخاباتی خواهند شد.»

وی افزود: «تصور من این نیست که جریان اصلاح‌طلب – حتی کارگزاران- در دوره جدید سراغ فردی خارج از چارچوب‌های پذیرفته شده اصلاح‌طلبی خواهد رفت. به هرحال اصلاح‌طلبان یک دوره را تجربه کرده و بخش عمده‌ای از سرمایه اجتماعی خود را صرف انتخابی کردند که اگرچه در زمان خود درست بود، اما به خاطر آنکه خواسته‌ای نداشتند و مطالبه نکردند، همچنان برایشان هزینه‌ساز بوده است».

ظریفیان با تاکید بر اینکه «من فکر نمی‌کنم که اصلاح طلبان باید بین لاریجانی یا فرد دیگری تصمیم بگیرند» گفت: «اصلاح‌طلبان از این مسیر عبور کرده‌اند. برخی از احزاب اصلاح‌طلب ممکن است که کاندیدا‌های معطوف به خود را داشته باشند و برخی دیگر اگر امکان حضور جدی فراهم شود، به مصداقی برسند که در درون اصلاح‌طلبی تعریف می‌شود؛ بنابراین به نظر من دوگانه لاریجانی – ظریف صرفا یک گمانه‌ای است که امکان بروز و ظهور ندارد.»

---

بیشتر بخوانید: کاندیداهایِ روحانی، شانس پیروزی در انتخابات ۱۴۰۰ را دارند؟

---

وی همچنین گفت: «البته بحث آقای ظریف با لاریجانی متفاوت است. به این خاطر که - فارغ از اینکه او امکان حضور داشته باشد، خودش مایل به این کار باشد یا شرایط کشور چه باشد – از نظر اقبال اجتماعی و نگاه و مواضع با لاریجانی فرق دارد. ظریف پایگاه اجتماعی گسترده‌تری خواهد داشت. او به خاطر ویژگی‌های شخصیتی و مواضع سیاسی به مضامین اصلاح‌طلبی نزدیک‌تر است، اما اینکه بگوییم اصلاح‌طلبان چنین گزینه‌ای را انتخاب می‌کنند، هنوز ممکن نیست. باید صبر کرد و دید که نتیجه گفتگو‌های جدی که احتمالا یکی، دو ماه دیگر آغاز می‌شود، چه خواهد بود.»

این فعال سیاسی اصلاح طلب ادامه داد: «باید دید که اولا مجموعه جریان اصلاحات چه کسانی را محتمل می‌دادند و بعد هم دید که کدام یک از این افراد می‌پذیرند که وارد میدان شوند. زیرا هر کسی که بخواهد وارد شود با توجه به شرایط موجود کشور باید به این نکته دقت کند که چقدر توان حل مشکلات را دارد».

ظریفیان تاکید کرد: «نامزد ۱۴۰۰ باید به یک بدنه اجتماعی قوی و قدرت چانه زنی بالا برخوردار باشد. خود این ممکن است خیلی از گزینه‌های احتمالی را از گردونه حذف کند».

وی در پاسخ به اینکه آیا اصلاح طلبان درصورتی که سرمایه اجتماعی خود را از دست نداده بودند و نیازی به پایگاه اجتماعی کاندیدای مورد نظر نداشتند از لاریجانی حمایت می‌کردند؟ گفت: «من درباره لاریجانی خیلی با احتیاط صحبت می‌کنم. به هر حال او از جمله سیاست‌ورزان حرفه‌ای و توانمند در نظام جمهوری اسلامی است، اما به هرحال بحث پایگاه اجتماعی بسیار مهم است. مهم‌ترین تکیه‌گاه اصلاح‌طلبان مردم هستند و طبیعتا مجموعه اصلاح طلبان اگر بخواهند سراغ گزینه‌ای بروند، اولویت اول گزینه‌ای با موئلفه‌های اصلاح‌طلبی است و اگر به هر دلیلی بخواهد بروند سراغ گزینه نزدیک به اصلاح‌طلبی، یکی از مولفه‌های اصلی همین پایگاه اجتماعی است».

وی افزود: «با این حال فکر نمی‌کنم که اصلاح طلبان در صورت پایگاه اجتماعی قوی سراغ لاریجانی می‌رفتند. چون تجربه‌ای داشته‌اند و دیگر نباید سرمایه اجتماعی خود را در گرو کسانی بگذارند که مشخص نیست حاصل رویکرد آنان در نهایت چه خواهد بود.»