ضربه اندونزی به آمریکا در شورای امنیت؛ گام بعدی کاخ سفید چیست؟
رئیس دوره‌ای شورای امنیت در پاسخ به سوالی درباره تلاش آمریکا برای فعال سازی مکانیسم ماشه، اعلام کرد که شورای امنیت اقدامی در این خصوص انجام نخواهد داد. امری که به معنای رد درخواست آمریکاست، اما نبرد دیپلماتیک هنوز به پایان نرسیده است.
رویداد۲۴ کمتر از یک هفته پس از تحویل آنچه آمریکایی‌ها «اخطاریه» می‌نامند، رئیس شورای امنیت، یعنی اندونزی، درخواست آمریکا را رد کرد. رد شکایت آمریکا از ایران در یک جلسه عادی شورای امنیت درباره خاورمیانه اتفاق افتاد.
روز سه شنبه، شورای امنیت جلسه‌ای با هدف بررسی اوضاع خاورمیانه از جمله فلسطین برگزار کرد. در این جلسه که به شکل ویدئوکنفرانس برگزار شد، نمایندگان روسیه و چین در سازمان ملل نظر دیان تریانسیاه دجانی، نماینده اندونزی در سازمان ملل و رئیس دوره‌ای شورای امنیت، را درباره درخواست آمریکا جویا شدند.
نمایندگان روسیه و چین در حین سوال از دجانی، بار دیگر به شدت با درخواست آمریکا برای فعال سازی مکانیسم ماشه مخالفت کردند.
دجانی در پاسخ به آنها اعلام کرد که او «در موقعیتی نیست که اقدام بیشتری انجام دهد. چون در شورا اجماع وجود ندارد.»
پاسخ دجانی ضربه دیگری به تلاش‌های آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های بین المللی علیه ایران بود. بعد از اعلام موضع رئیس شورای امنیت، حالا کار آمریکا برای به راه انداختن سازوکار ماشه سخت‌تر شد.
طبق بند‌های قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، که برجام را تایید کرد، فعال شدن مکانیسم ماشه در شورای امنیت ۳۰ روز طول می‌کشد. اگر یکی از کشور‌های عضو برجام شکایت یا اخطاریه‌ای پیرامون «عدم پایبندی اساسی» ایران به شورای امنیت ارائه دهد، ظرف ۳۰ از زمان دریافت اخطاریه یکی از کشور‌های عضو شورای امنیت باید قطعنامه‌ای درباره «ادامه لغو تحریم های» ایران ارائه کند. اما اگر تا ۱۰ روز بعد از دریافت اخطاریه هیچ کشوری از اعضا چنین قطعنامه‌ای را ارائه کرد، رئیس شورا موظف است که این قطعنامه را برای رأی گیری ارائه کند. اما حالا با مخالفت رئیس شورای امنیت، نبرد دیپلماتیک آمریکا علیه ایران در شورای امنیت وارد فاز پیچیده تری شد.
۱۳ عضو از ۱۵ عضو شورای امنیت با درخواست آمریکا برای فعال سازی مکانیسم ماشه مخالفت کرده اند که این بدین معناست این کشور‌ها قعطنامه‌ای در خصوص تمدید لغو تحریم‌ها ارائه نخواهند کرد.
اما با مخالفت رئیس شورا با درخواست آمریکا، این کشور برای فعال سازی مکانیسم ماشه چند راه دارد که آسان‌ترین آن متقاعد کردن جمهوری دومینیکن به ارائه قطعنامه است. دومینیکن تنها کشوری بود در رأی گیری اخیر شورای امنیت درباره قطعنامه آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی – در کنار آمریکا- رأی مثبت داد. همچنین، در حالی که همه اعضا به جز آمریکا با درخواست آمریکا برای فعال سازی مخالفت کرده اند، دومینیکن سکوت اختیار کرده و موضع خود را اعلام نمی‌کند. این امر باعث مطرح شدن گمانه‌هایی درباره ارائه قطعنامه تمدید لغو تحریم‌ها از سوی دومینیکن شده است.
علاوه بر دومینیکن آمریکا به کشور دیگری نیز چشم دوخته است. حدود سه روز دیگر، ریاست اندونزی بر شورای امنیت تمام می‌شود و ریاست این شورا در ماه سرنوشت‌ساز سپتامبر به کشور نیجر محول خواهد شد. گزارش‌های رسانه‌ای حاکی از این است که آمریکا به نیجر فشار می‌آورد تا به هنگام به عهده گرفتن ریاست شورای امنیت، قطعنامه‌ای درباره ادامه لغو تحریم‌های ایران ارائه کند تا آمریکا با وتوی آن بتواند تمام تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را دوباره برقرار کند.
آمریکا از چندی پیش برای همراه کردن نیجر با خودشان اقدام کرده اند. حدود یک هفته پش، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، با عبدو اباری، سفیر نیجر در سازمان ملل، دیدار کرد و درباره ایران با وی گفتگو کرد. بعد از این گفتگو، پمپئو در توئیتی نوشت: «خوشحالم که به سفیر عبدو اباری به مناسبت ریاست آینده نیجر بر شورای امنیت سازمان ملل در سپتامبر تبریک بگویم. ما چشم به راه همکاری با نیجر به عنوان رئیس شورای امنیت هستیم تا تضمین کنیم که شورا قطعنامه ۲۲۳۱ را اجرا می‌کند و ایران را برای اقدامات‌اش مسئول نگه می‌دارد.»
اگر نیجر و دومینیکن هم به آمریکا پشت کنند، کاخ سفید برای فعال سازی مکانیسم ماشه واقعا گزینه‌های سختی را در پیش خواهد داشت. یکی سناریو که توسط برخی محافل دیپلماتیک مطرح شده این است که آمریکا قطعنامه‌ای ارائه کند و قطعنامه خودش را وتو کند که این کار مرسوم نیست و به احتمال زیاد با مخالفت تند سایر اعضا مواجه خواهد شد خصوصا که آنها اساسا آمریکا را از نظر حقوقی فاقد صلاحیت ارائه قطعنامه می‌دانند، چون از برجام خارج شده است.
البته احتمال دیگری نیز مطرح است که از اظهارات مقامات آمریکایی می‌توان آن را استنباط کرد؛ و آن اینکه بعد از گذشت ۳۰ روز حتی اگر قطعنامه‌ای هم ارائه نشود، آمریکا رسما اعلام خواهد کرد که تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران مجددا برقرار شده اند. در چنین حالتی نوعی شکاف بی سابقه حقوقی و دیپلماتیک بوجود خواهد آمد. از یک طرف، آمریکا فرض می‌کند که تحریم‌های بین المللی مجددا بازگشته اند و از طرف دیگر، سایر کشور‌ها فرض خواهند کرد که این تحریم‌ها بازنگشته اند. اما اینکه آیا در چنین حالتی کشور‌ها تحریم‌های سازمان ملل را اجرا خواهند کرد یا خیر، هنوز معلوم نیست. باید منتظر ماند و دید که بعد از یک ماه چه اتفاقی می‌افتد.
منبع: فرارو
خبر های مرتبط
خب قطعا اندونزی یک کشور بزرگ و مستقل و پرجمعیتی هست که مثل دومینیکن نیست که استقلال نداره 
