شرایط بسیار پرخطر ۱۲۰ ساختمان پایتخت /"نابسامانی شرایط برق" علت بیشترین حوادث
رویداد۲۴ «مهدی داوری» مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران درباره سخت و زیان آور بودن کار آتش‌نشانی و مشکلاتی که آتش‌نشانان با آن مواجه هستند، گفت: یکی از راهکار‌هایی که می‌تواند در این زمینه به ما کمک کند، ارائه طرح این موضوع در مجلس است که از طریق شورای عالی استان‌ها این موضوع پیگیری می‌شود و شورای عالی استان‌ها می‌تواند این طرح را به مجلس ارائه دهد.
وی ادامه داد: ما این طرح را در شورای عالی استان‌ها مطرح کردیم و این طرح در این شورا بررسی شده است، انتظار داشتیم در مجمع قبلی شورای عالی استان‌ها در این خصوص رای‌گیری شود، اما به تعویق افتاد و قرار است در مجمعی که مهرماه دارند در این زمینه رای‌گیری کنند و امیدواریم در آنجا به تصویب برسد و در مجلس شورای اسلامی مطرح شود.
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران خاطرنشان کرد: آتش نشانان تهرانی از مزایای سختی کار استفاده می‌کنند، اما با ۵ سال سنوات ارفاقی و تفاوت آن با مزایای تامین اجتماعی این است که آن‌ها از ۱۰ سال سنوات ارفاقی استفاده می‌کنند و با ۲۰ سال سابقه و ۳۰ روز خدمت بازنشسته می‌شوند. در حال حاضر آتش نشانان تهرانی با ۲۵ سال و ۳۰ روز حقوق بازنشسته می‌شوند و این طرح باید مورد بررسی قرار گیرد، البته تمام افرادی که شامل این ۵ سال ارفاق نیز می‌شوند، درخواست بازنشستگی پیش از موعد نداشته‌اند، چراکه این طرح الزامی نیست و هر کسی تمایل داشته باشد می‌تواند از آن استفاده کند و فکر می‌کنم حدود ۱۰ درصد از افرادی که می‌توانند از این تسهیلات استفاده کنند، متقاضی بوده‌اند و مابقی درخواست خروج از بدنه سازمان را نداشته‌اند.
داوری تصریح کرد: این ارفاق سنوات نیز شامل آتش‌نشانانی است که در ایستگاه‌ها خدمت می‌کنند. در حال حاضر حدود ۵۲۰۰ نفر در سازمان آتش‌نشانی تهران خدمت می‌کنند که حدود ۵ هزار نفر می‌توانند از این ارفاق سنوات استفاده کنند.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره ساختمان‌هایی که در معرض خطر هستند، گفت: در همه ساختمان‌ها خطر آتش‌سوزی وجود دارد و این امر تنها به شرایط ساختمان بستگی ندارد و رفتار‌های افراد و شهروندان نیز در این زمینه تعیین کننده است. گاهی اوقات رفتار‌های پرخطر شهروندان مانند استفاده ناصحیح از برق، رعایت نکردن موارد ایمنی در هنگام پخت و پز، عدم رعایت موارد ایمنی در کارگاه‌های صنعتی و. می‌تواند باعث وقوع آتش‌سوزی شود.
ایمنی در شهر هنوز به صورت مطالبه عمومی در نیامده است
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران تاکید کرد: بنابراین احتمال آتش‌سوزی در همه ساختمان‌ها وجود دارد، اما در برخی از ساختمان‌ها با توجه به بار اشتعال و سرعت توسعه آتش‌سوزی یا با توجه به شرایط ساختمان میزان خسارت و آسیب‌ها زیادتر می‌شود مانند ساختمان‌هایی که جمعیت‌های زیادی در آن رفت و آمد می‌کنند مانند مراکز درمانی، سالن‌های نمایشی، ورزشگاه‌ها و مراکز آموزشی این نوع ساختمان‌ها ساختمان‌هایی هستتند که یا بار جمعیتی زیادی دارند و یا اینکه بار اشتعال بسیار زیادی در آن‌ها وجود دارد و یا حساسیت‌هایی در این ساختمان‌ها وجود دارد که موضوع آتش‌سوزی در این ساختمان‌ها حائز اهمیت می‌شود.
داوری یادآور شد: خطر آتش‌سوزی همیشه و در همه جا وجود دارد، البته بعد از حادثه پلاسکو رویکرد ایمنی ساختمان‌ها بهتر شده است، اما رضایت‌بخش نیست یعنی ما هنوز فاصله زیادی با ایمنی ساختمان‌های شهر داریم که یکی از دلایلش این است که مردم مشارکت جدی در این مسئله ندارند و هنوز ایمنی در شهر به صورت یک مطالبه عمومی در نیامده است. خلاء‌های قانونی نیز در این زمینه وجود دارد و این خلاء‌های قانونی الزاماتی را برای بهره‌برداران و یا مالکان ساختمان‌ها ایجاد نمی‌کند.
شناسایی ۳۵۰۰ ساختمان ناایمن
وی ادامه داد: ما بار‌ها در بازدیدهایمان به یک ساختمان ناایمن اخطار می‌دهیم، اما هیچ عکس‌العملی از آن ساختمان نمی‌بینیم و اختیار پلمپ هم نداریم و اینکه استناد می‌کنند که شهرداری خودش باید برای ایمنی این ساختمان‌ها ورود کند یک تفسیر غیرمنطقی است که نه در تهران بلکه در هیچ شهری در دنیا شهرداری‌ها همچنین توانی را به لحاظ بودجه‌ای و اجرایی ندارند و معتقدم باید پشتیبانی لازم از الزامات ایمنی اتفاق بیفتد و الزامات برای همه بوجود آید، اما با این شرایط ما هم از سرعتی که وجود دارد، خیلی راضی نیستیم.
وی با اشاره به بازدید‌های سازمان آتش‌نشانی از ساختمان‌های ناایمن گفت: بیش از ۳۰ هزار ساختمان را بازدید و ۳۵۰۰ ساختمان را شناسایی کرده‌ایم که نسبت به دیگر ساختمان‌ها شرایط نسبتا نا‌ایمن‌تری دارند و مشغول بررسی آن‌ها هستیم. همچنین در حال حاضر بیش از ۱۲۰ ساختمان شرایط پرخطر دارند، این ساختمان‌ها جزو ساختمان‌های قدیمی در تهران هستند و باید زودتر به موضوع ایمنی این ساختمان‌ها رسیدگی شود.
هزینه‌های ناایمنی ساختمان‌ها برای مالکان باید افزایش پیدا کند
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران درباره نقش بیمه در الزام ایمنی ساختمان‌ها تصریح کرد: این موضوع در اختیار ما نیست، البته با برخی شرکت‌های بیمه‌ای گفتگو‌هایی داشتیم تا از ظرفیت بیمه برای ایمنی ساختمان‌ها نیز استفاده کنیم، اصولا در حال حاضر فرآیندی در کشور وجود داردمبنی بر اینکه اگر ساختمانی بخواهد ایمن شود باید هزینه کند و ناایمن بودن هیچ هزینه‌ای برای مردم ندارد، یکی از خلاء‌های قانونی که وجود دارد، دقیقا همین مورد است یعنی چه در بیمه ساختمان و چه هر فرآیند دیگری باید هزینه‌های ناایمنی افزایش پیدا کند و ساختمان‌هایی باید بتوانند از خدمات استفاده کنند که ایمنی خود را تامین کرده باشند و بیمه نیز یکی از سازمان‌های موثر است که اگر همکاری بین آن‌ها و آتش‌نشانی صورت بگیرد، قطعا می‌تواند به شرایط ایمنی ساختمان‌ها بیشتر کمک کند، البته هنوز نتیجه خاصی از گفتگوهایمان به دست نیامده، اما از سوی شرکت‌های بیمه گر نیز اعلام آمادگی برای همکاری در این خصوص شده است. امیدواریم تا پایان سال به یک راه حل مشترک در این خصوص برسیم.
داوری همچنین درباره رفع خلاء‌های قانونی گفت: شورای شهر نمی‌تواند به طور عمومی قانونی را برای عموم مردم ایجاد کند، البته برای دستگاه‌ها می‌تواند ضوابطی را تعیین کنند، اما کافی نیست و برای تکمیل فرآیند ایمنی کفایت نمی‌کند و اگر بخواهیم ضوابط را به صورت عمومی به جامعه حاکم کنیم، قطعا باید مجلس شورای اسلامی ورود کند، چراکه بخش‌های مختلف این قوانین دارای مشکل است به طور مثال بند ۲۴ ماده ۵۵ اجازه می‌دهد پزشکان در بافت مسکونی مطب بزنند، این قانون در سال ۱۳۳۴ مصوب شده است و می‌توان تصور کرد که در آن سال‌ها تهران شهر با منازل یک الی دو طبقه بوده است و شرایط دیگری در شهر حاکم بوده است، این قانون را با تهران امروز باید مقایسه کرد با ساختمان‌هایی با طبقات بالا و جمعیت‌های زیادی که در این ساختمان‌ها زندگی می‌کنند.
بیشتر بخوانید: آوارهای زنجیره‌ای در پایتخت/ چرا شهرداری تهران اسامی ساختمان‌های ناایمن را منتشر نمی‌کند؟
برخی بدون آگاهی فقط اظهارنظر می‌کنند
وی ادامه داد: از سوی دیگر در سال ۱۳۶۶ یک ماده واحده در اصلاح این قانون مصوب می‌شود، مبنی بر اینکه پزشکان و حرف وابسته می‌توانند از منازل مسکونی به عنوان مطب استفاده کنند، این مصوبه اجازه را به هر نوع فعالیت درمانی در ساختمان‌های مسکونی می‌دهد، بدون اینکه نیازمند اخذ استعلامات از شهرداری باشند یعنی شهرداری از این قانون حذف شده است، شاید قانون ۱۳۳۴ یک قانون پیشرو بوده است و شاید اگر در همان شرایط هم بودیم، اتفاق خاصی نمی‌افتاد، اما ماده واحده‌ای که در سال ۱۳۶۶ اضافه شده می‌تواند به عنوان بازدارنده ایمنی باشد، چراکه نقش بازدارندگی برای ایمنی ایجاد کرده‌است. البته پیگیری‌های شهرداری در این زمینه به نتیجه نرسیده است و براساس رای دیوان عدالت اداری شهرداری از ورود به این مسئله منع شده است.
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران خاطرنشان کرد: این اتفاقات دست به دست هم داده است تا شهر ایمن نداشته باشیم و نیازمند پشتیبانی بیشتری در خصوص ایمنی شهر هستیم. عده‌ای در اظهارنظرهایشان می‌گویند، قوانین کامل هستند، اما اجرا نمی‌شود. به نظر من این افراد هیچ آگاهی و اطلاعی از مشکلات ندارند و صرفا اظهارنظر می‌کنند، معتقدم این افراد باید وارد چرخه عملیات شوند تا بدانند که نمی‌شود با وجود برخی قوانین کاری کرد و نیاز به یک اصلاح دقیق قانون وجود دارد. بسیاری از کاربری‌های پنهانی از ساختمان‌ها که ایجاد شده و انبار‌های غیرمجاز که وجود دارد باید اصلاح شود و قوانین باید در این خصوص شفاف و واضح باشند تا همه تکلیف خود را بدانند یا ایمنی در این شهر مهم است یا نیست، اگر ایمنی در این شهر اهمیت دارد باید در اجرای ایمنی در شهر جدیت داشت.
بیشترین حوادث تهران مربوط به نابسامانی شرایط برق در ساختمان‌هاست
داوری در خصوص بیشترین حوادث در شهر تهران گفت: با توجه به بررسی‌های که درباره وقوع آتش سوزی در سالهای گذشته در تهران داریم، روند آتش‌سوزی در سال جاری تفاوت معناداری با سالهای گذشته ندارد افزایش‌های معدودی را هر ساله انتظار داریم و بیشتر از این هم نیست، اما بیشترین حوادث تهران مربوط به نابسامانی شرایط برق در ساختمان‌ها است به ویژه این مشکل در کارگاه‌ها و بافت‌های تجاری بیشتر است و استفاده غیراصولی و ایجاد مدار‌های غیراستاندارد باعث وقوع آتش‌سوزی می‌شود. همچنین بی‌احتیاطی در استفاده از وسایل حرارتی از دیگر دلایل وقوع آتش‌سوزی در تهران است. گاهی اوقات شرایط اقتصادی هم در وقوع آتش‌سوزی تاثیرگذار است، اما اگر الزامات قانونی وجود داشته باشد، از وقوع بسیاری از این حوادث جلوگیری می‌شود.
وی ادامه داد: آتش‌سوزی‌ها بخش مهمی از حوادث هستند که در تهران با آن روبرو هستیم و ۲۵ درصد ماموریت‌های سازمان را آتش‌سوزی‌ها تشکیل می‌دهند. در سال گذشته یکی از جدی‌ترین مشکلات ما آسانسور‌ها بود، نواقص آسانسور‌ها یکی از جدی‌ترین مشکلاتی است که مردم با آن مواجه هستند و ضوابط نگهداری و تعمیرات آسانسور‌ها باید رعایت شود. یکی دیگر از حوادثی که اگرچه تعداد آن زیاد نیست، اما قابل ملاحظه است و باید به شدت از وقوع آن جلوگیری کرد، اشکالاتی است که در ساخت و ساز‌ها وجود دارد و گودبرداری‌های غیرایمنی برای ساختمان‌های مجاور باعث وقوع مشکلاتی می‌شود که می‌تواند تاسف‌آور باشد چرا که در صورت وقوع حادثه می‌تواند خسارت جانی و خسارت مالی فراوانی بر جای بگذارد.
۷۰ درصد آتش‌سوزی‌ها در فضا‌های باز است
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران یادآور شد: در آتش‌سوزی‌هایی که در تهران رخ می‌دهد، حدود ۳۰ درصد مربوط به ساختمان‌ها است و ۷۰ درصد از آتش‌سوزی‌ها مربوط به فضا‌های باز است که شامل فضای سبز و ضایعات است. شدیدترین حادثه‌ای که در تهران اتفاق افتاد نیز حادثه انفجار در ساختمان سینا بود که متاسفانه ۱۷ نفر جان خود را از دست دادند.
داوری درباره تاثیر ساختمان‌های نیمه‌کاره در ناایمن بودن شهر گفت: این مکان‌ها به عنوان مکان‌های بی‌دفاع شهری مورد توجه شهرداری‌ها هستند، البته سازمان آتش‌نشانی به صورت تخصصی به این ساختمان‌ها ورود نمی‌کند و این نوع ساختمان‌ها در محدوده بازرسی‌های ما نیستند. شهرداری‌های هر مناطق آمار این ساختمان‌ها را در اختیار دارند و تحت پوشش شهرداری‌ها هستند و تاکنون حادثه جدی در این نوع ساختمان‌ها نداشته‌ایم.
مراقبت از آتش‌نشانان در عملیات‌ها با افسران ایمنی است
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران درباره آمار شهدای آتش‌نشان در سال ۹۸ و ۹۹ خاطرنشان کرد: با توجه به شغلی که آتش‌نشانان دارند و شرایطی که با آن مواجه هستند، یکی از دغدغه‌ها و نگرانی‌های سازمان ما صدماتی است که به آتش‌نشانان وارد می‌شود و اقدامات زیادی را انجام می‌دهیم تا از این مسائل جلوگیری کنیم. به طور مثال یکی از اقدامات ما این است که دستورالعمل‌های ایمنی برای آتش‌نشانان در عملیات‌ها را به طور مداوم ارتقا می‌دهیم. واحد‌هایی را برای رسیدگی به این حوزه ایجاد کرده‌ایم که به آن‌ها افسران ایمنی می‌گوییم، این افراد از ایمنی در سر عملیات‌ها مراقبت می‌کنند. ما در سال ۹۸ شهیدی در سازمان نداشتیم، اما در سال ۹۹ حدود ۳ ماه پیش شهید حیدری در یکی از آتش‌سوزی‌ها دچار حادثه شد و به شهادت رسید.
داوری درباره تعیین‌تکلیف شهدای آتش‌نشان تصریح کرد: این یکی از خواسته‌های جدی ما است که شهدای آتش‌نشان نیز تحت پوشش بنیاد شهید قرار بگیرند و پیگیری‌های زیادی در این خصوص داشته‌ایم. حداقل در سه دوره مدیریت شهری این موضوع مطرح شده است و مکاتباتی با بنیاد شهید انجام گرفته است، اما متاسفانه پیگیری‌های مکرر ما هیچ نتیجه‌ای نداشته است و این گله‌مندی را برای ما باقی گذاشت که جوانان ما که شجاعانه به جنگ حوادث می‌روند و دچار حوادث و آسیب‌دیدگی شدید شده و گاهی شهید می‌شوند، حمایت نمی‌شوند و انتظار داشتیم، بنیاد شهید ورود جدی‌تری در این خصوص داشته باشد، اما متاسفانه نتیجه‌ای نگرفته‌ایم و انتظار داریم بنیاد شهید هم در این خصوص بازنگری داشته باشد.
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران همچنین درباره ایستگاه‌های آتش‌نشانان یادآور شد: در حال حاضر ۱۳۲ ایستگاه آتش‌نشانی در تهران فعال هستند و افق ما برای ایستگاه‌های آتش‌نشانی رسیدن به ۱۴۵ ایستگاه است و حداکثر تا سه سال آینده به این عدد خواهیم رسید، البته الان هم آتش‌نشانی تهران در وضعیت بسیار خوبی است.
