ماجرای پهپاد سقوط کرده در خاک ایران/ چرا پای راکت‌های جنگ قره‌باغ به ایران باز شد؟
رویداد۲۴ چند وقتی است که آتش درگیری ها بین کشورهای جمهوری آذربایجان و ارمنستان در منطقه قره باغ شعله ور شده و این دو کشور در این منطقه درگیر هستند. طرفین در این درگیری ها از ادوات مختلفی استفاده می کنند که یکی از این ادوات پهپادهاست که هر دو کشور هم از آن ها بهره می برند.
یکی از موضوعاتی که در این درگیری ها مهم و حائز اهمیت است، فرود آمدن راکت های طرفین درگیر و یا ورود پهپادهای آن ها به داخل مرزهای جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کشور هم مرز با آن هاست؛ اما طبق اصول نظامی و با توجه به پیشرفت های تکنولوژی در دوران کنونی وقوع خطای نظامی آن هم به مراتب متعدد کمی دور از باور است.
مقامات مختلف کشورمان نیز در خصوص درگیری های قره باغ و راکت هایی که وارد خاک ایران شده، همواره به طرفین درگیر تذکر داده اند و آن ها را به خویشتنداری دعوت کرده‌اند. در روزهای اخیر هم علاوه بر راکت‌های جنگ قره باغ، یک فروند پهپاد هاروپ متعلق به ارتش جمهوری آذربایجان وارد حریم هوایی ایران شد و با فاصله ۶۵ کیلومتری از مرز ایران و جمهوری آذربایجان در نزدیکی شهرستان هریس در استان آذربایجان شرقی سقوط کرد.
پهپاد جمهوری آذربایجان در کدام منطقه ایران سقوط کرده است؟
بهروز ندایی معاون سیاسی امنیتی استاندار اردبیل سقوط یک فروند پهپاد در اراضی زراعی روستای اوزن تپه علیا از توابع شهرستان مرزی پارس‌آبادمغان را تایید کرد. او در ادامه افزود که تعلق و مالکیت این پهپاد و چگونگی سقوط آن در منطقه تحت بررسی است و این پهپاد خسارتی نداشته است.
اما پس از انتشار فیلم‌ها و تصاویر مربوط به این پهپاد، مشخص شد که این پهپاد از نوع پهپاد انتحاری هاروپ متعلق به جمهوری آذربایجان است که برای آشنایی بیشتر با این پهپاد آن را در ادامه معرفی می کنیم.
پهپاد هاروپ جمهوری آذربایجان چه مشخصاتی دارد؟
پهپاد سقوط کرده در داخل کشورمان هاروپ یا هارپی ۲ نام دارد که ساخت صنایع دفاعی رژیم صهیونیستی بوده و در اختیار ارتش جمهوری آذربایجان قرار دارد. مداومت پروازی این پهپاد انتحاری در حدود ۶ ساعت تخمین زده می‌شود که اگر مسیر پروازی آن به شکل یک خط مستقیم باشد، برد پروازی آن به حدود هزار کیلومتر خواهد رسید. طراحی این پهپاد به گونه‌ای است که سطح مقطع راداری کمی دارد و هدف اصلی از طراحی آن سرکوب سیستم‌های پدافندی و اهداف ارزشمند طرف مقابل است.
یکی دیگر از ویژگی های این پهپاد این است که در صورت وقوع نقص فنی در آن، سیستم اتوماسیون داخلی پهپاد دست به خودکشی و یا انتحار می زند. علت اصلی آن هم قابلیت حمل ۲۳ کیلوگرم مواد منفجره است که در صورت سقوط این امکان وجود دارد که آثار تخریبی بسیاری داشته باشد. روش هدایت خودکار پهپاد هاروپ به این شکل است که پهپاد پس از ورود به منطقه مورد نظر امواج راداری دشمن را شناسایی کرده و خود را به شکل انتحاری به هدف مشخص شده می‌کوبد.
در تصاویر مخابره شده از پهپاد سقوط کرده مسلما مکانیزم خودکشی یا خود انفجاری پهپاد عمل نکرده است و روی لاشه نیز اثری از اصابت موشک پدافندی به آن نیست. منطقه سقوط نیز تقریبا ۱۰۰ کیلومتر با جبهه نبرد قره باغ فاصله دارد و احتمالا این پهپاد از عمق خاک آذربایجان پرواز کرده تا خود را به هدفش در منطقه قره باغ برساند، اما میانه راه به دلیل نقص فنی خودش در خاک ایران افتاده یا اینکه از مرز تجاوز کرده و توسط سیستم‌های جنگ الکترونیک ایران سرنگون شده است که مستقر شدن آنها در مرزهای شمالی به سبب وجود چنین تجهیزاتی بعید نیست.
بیشتر بخوانید: جنگ قره باغ؛ آیا ایران در خطر جدی قرار گرفته است؟
درصد خطای سیستم‌های پهپادی تا چه میزان قابل قبول است؟
امیر سرتیپ قاسم فراوان مشاور عالی فرمانده نیروی پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه ایران باید با راکت‌ها و پرتابه‌هایی که به خاکش می‌آید چگونه برخورد کند، اظهار کرد: تحولاتی که در کشورها همسایه رخ می‌دهد، تبعاتی را برای کشورهای همجوار آن در پی دارد که مسئله غیر معمولی و غیر طبیعی نیست؛ بنابراین هنگامی که جنگ و یا رزمایشی در کشورهای مختلف رخ می‌دهد، کشورهای همسایه نیروهای خود را در حالت آماده باش قرار می‌دهند.
وی ادامه داد: ما پیش از این هم درباره مسئله قره باغ مشکلات مشابهی را داشتیم که موشک‌هایی به مناطقی از ایران برخورد می‌کرد. البته غالب آنها بر اثر خطای محاسباتی رخ می‌داد که کمتر جنبه تعمدی دارد. باید به این نکته هم توجه کرد که ما اشتراکات مختلفی با کشورهای جمهوری آذربایجان و ارمنستان در مسائل دیرینه و تاریخی داریم و طبعا حساسیت‌هایی در زمینه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و تاریخی داریم و تعلقات خاطر دو ملت به ایران بزرگ مثال زدنی است.
امیر سرتیپ فراوان گفت: مسئولان رسمی حتما در مورد ورود پهپادهای متجاوز به کشورمان و سقوط آنها در داخل خاک جمهوری اسلامی ایران توضیحاتی را خواهند داد. به هر شکل این پهپادها به عنوان یک سند برای ما قابل استفاده است که نشان دهیم این پهپاد وارد عمق خاک ما شده است.
چرا پای پهپادهای انتحاری و راکت‌های جنگ قره‌باغ به ایران باز شد؟
وی با بیان اینکه پرنده‌های حاضر در منطقه توسط رادارهای ایرانی پایش می شوند، تصریح کرد: امکانات مستقر و موجود ما در حوزه راداری و پدافندی در منطقه برای دیدن انواع پرنده‌ها همچون پهپادها دور از دسترس نیست و ما به راحتی این قبیل پرنده‌ها را از فاصله‌های دور دست رصد می کنیم. البته ما طبق قوانین بین الملل به این کشورها تذکر داده ایم، چراکه نمی‌توانیم نسبت به مسائل امنیتی مردم بی تفاوت باشیم و توانایی انهدام آنها را داریم که در صورت لزوم این کار انجام می‌شود؛ البته این کار بستگی به نوع دریافت اخطارهایی است که این کشورها باید رعایت کنند.
مشاور عالی فرمانده نیروی پدافند هوایی ارتش گفت: اگر پرنده‌هایی مانند پهپادهای متجاوز در عمق قابل توجهی وارد خاک ایران شوند باید با آنها مقابله کنیم. عبور بیش از ۴۰ یا ۵۰ کیلومتری را نمی‌توان خطای محاسباتی قلمداد کرد، البته ممکن است که این پهپادها دچار نقص فنی هم شده باشند و ارتباط آنها با مرکز کنترل خود قطع شده باشد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: نظام جمهوری اسلامی ایران نسبت به مسائل مرزی قاطعانه برخورد می‌کند و حتما در مقابل هر گونه از این خطاها برخورد لازم را خواهد داشت. امیدواریم که همسایگان ما از تکرار چنین حوادثی جلوگیری کنند. البته ایران نیز تا کنون با توجه حسن همجواری با این کشورها از وقوع این خطاها چشم پوشی کرده است. اما در عین حال در مورد مرزهای خود حساسیت لازم را خواهیم داشت.
برخی کارشناسان معتقدند جریان مسیحیت‌صهیونیستی هم با شعله‌ور شدن آتش جنگ میان ارمنستان و جمهوری‌آذربایجان بر سر مناقشه قدیمی منطقه قره‌باغ - مطابق با منش همیشگی‌اش - فرصت را غنیمت شمرده و می‌کوشد با پروپاگاندای رسانه‌ای، بر آتش این جنگ بدمد و آن را به کشورهای همسایه، به‌ویژه جمهوری‌اسلامی ایران توسعه دهد.
تریبون رسانه‌ِای جریان مزبور با انتشار گزارش‌ها و تحلیل‌هایی هدفمند، جهت‌دار و گاهی دروغ‌بنیان از مواضع جمهوری‌اسلامی ایران در قبال این درگیری، می‌کوشد بر روابط ایران با کشورهای همسایه خود، به‌خصوص ارمنستان، آذربایجان و ترکیه، اثر گذاشته، به‌اصطلاح موجبات دوبه‌هم‌زنی و از هم‌گسیختگی تعاملات پایدار و باسابقه ایران و کشورهای مزبور را فراهم آورد.
یکی از بازرترین کارشکنی‌های جریان مسیحیت‌صهیونیستی، اتهام واهی مواضع «دوگانه ایران» (فرصت‌گرایانه) و «ارسال مهمات و ادوات جنگی به ارمنستان از خاک ایران» است که مورد دوم با صراحت از سوی مسئولان کشور، رد شد؛ ضمن آنکه مواضع و اقدامات جمهوری‌اسلامی در مسیر میانجی‌گری و آتش‌بس میان دو دولت متخاصم -طی روزهای اخیر- کاملاً محرز می‌باشد.
با تمام این اوصاف، جریان مسیحیت‌صهیونیستی با وقوف بر اهمیت استحکام روابط پایدار و دوستانه میان کشور ایران و سایر کشورهای منطقه، مترصد کم ترین فرصت‌ها برای سوءاستفاده و کارشکنی در جهت تحقق مهم‌ترین هدف صهیونیسم‌مسیحی، یعنی شکستن اتحاد جهان اسلام و نفوذ خزنده در دل جوامع اسلامی، به‌ویژه منطقه استراتژیک «غرب آسیا» است و اکنون، مناقشه قره‌باغ (با یک سمت مسیحی و یک سمت مسلمان)، مناسب‌ترین فرصت برای آغاز توطئه‌های تبشیری‌هاست. تبلیغات رسانه‌ای، در کنار طرح‌های عملیاتی خزنده، جزء جدایی‌ناپذیر پروتکل‌های مسیحیت‌صیهونیستی در مسیر پیشبرد طرح جهانی خود برای نابودی اسلام و تسلط مسیحیت‌اوانجیلکی بر جهان است که از رهگذر نفوذ در حوزه‌های سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و اعتقادی، سعی در تحقق آن دارد.
موضع مقامات ایرانی درباره ورود راکت‌های جنگ قره باغ به ایران
مقامات کشورمان به دلیل حُسن همجواری و روابط مهم و مورد توجه با کشورهای جمهوری آذربایجان و ارمنستان بارها هر دو کشور را به خویشتن داری دعوت کرده‌اند. در این رابطه، سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه در یکی از آخرین واکنش‌های خود به مناقشه قره باغ در توئیتر خود نوشت: «منازعه ناگورنو قره‌باغ را به دقت دنبال می‌کنیم و با همه طرف‌ها در تماسیم. طرف‌های درگیر باید قانون جنگ را رعایت کرده و از هدف قرار دادن غیرنظامیان اجتناب کنند. خواستار آتش‌بس فوری، احترام به تمامیت ارضی آذربایجان و گفت‌وگوهای سیاسی زماندار هستیم.»
در این میان امیر سرتیپ امیر حاتمی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح کشورمان نیز در واکنش به تحولات منطقه قره باغ و ورود راکت‌ها و پرتابه‌های حاصل از این درگیری به خاک کشورمان گفت: امنیت مرزهای جمهوری اسلامی ایران برای نیروهای مسلح مقتدر و شجاع کشورمان یک موضوع اصلی، حیاتی و بسیار مهم است. در این حادثه گاهی به‌خطا گلوله‌هایی به مرزهای جمهوری اسلامی ایران اصابت کرد که تذکرات لازم و جدی به هر دو کشور داده شد.
وی در ادامه گفت: جمهوری اسلامی ایران مناقشات را در منطقه به‌دقت رصد و دنبال می‌کند. جان شهروندان و امنیت خاک مقدس ایران اسلامی یک موضوع مهم و حیاتی است و به هیچ وجه قابل قبول نیست که به‌علت کم‌دقتی و بی‌توجهی گلوله‌ای به خاک کشورمان اصابت کند. چنانچه این موارد و این بی‌دقتی‌ها توسط کشورهای طرف مناقشه ادامه پیدا کند قطعاً تمهیدات بیشتری اتخاذ خواهد شد.
