اصلاح‌طلبان با کاندیدای حداقلی وارد انتخابات ۱۴۰۰ می‌شوند؟

رویداد۲۴ اصلاح طلبان بر سر دو راهی قرار گرفته اند، اگر به صندوق‌های رأی پشت کنند شاید برای مدت طولانی از عرصه سیاسی کشور خارج شوند و اگر یکبار دیگر در دقیقه نود وارد گود انتخابات شوند؛ شاید این بار با عدم اقبال مردم در مسیری قرار بگیرند که نتیجه آن یک بازنگری و حتی بازسازی در این جریان مطرح سیاسی کشور باشد.

آذر منصوری به عنوان یک بانوی سیاستمدار اصلاح طلب در شرایطی که به نظر انفعال عجیبی بر اردوگاه اصلاح طلبان حاکم شده، خبر از برقراری یک سلسله گفتگو‌ها در بین اصلاح طلبان می‌دهد و می‌گوید؛ برخی از احزاب اصلاح طلب در ذیل جبهه هماهنگی اصلاحات با یکدیگر در حال گفتگو هستند تا بر اساس یک خرد جمعی به برنامه و حتی کاندیدای مشترک برای انتخابات سال آینده برسند.

قائم مقام حزب اتحاد ملت با تحلیل فضای سیاسی پیش رو تأکید می‌کند؛ به نظر نمی‌رسد عزمی از سوی شورای نگهبان برای ایجاد فضای بازتر در جهت حضور اصلاح طلبان در عرصه انتخابات وجود داشته باشد و شاید همین رفتار بخش‌هایی از حاکمیت منجر به کاهش مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری همانند اسفندماه سال ۹۸ نیز شود.

آنچه در ادامه می‌خوانید گفتگو با آذر منصوری فعال سیاسی اصلاح طلب و عضو شاخص حزب اتحاد ملت است:

* خانم منصوری! تحلیل شما از فضای فعلی اردوگاه اصلاحات در نبود «شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان» و همچنین سکوت برخی از بزرگان این جریان چیست؟

اصلاح طلبان در شرایط فعلی در حال بررسی و آسیب شناسی خود و آنچه که از انتخابات ۹۲ به این سو پشت سر گذاشتند هستند. این آسیب شناسی و گفتگو‌ها هم در احزاب در جریان است و هم در جمع احزاب اصلاح طلب که در قالب جبهه هماهنگی اصلاحات تشکیل جلسه می‌دهند.

همه گفتگو‌ها در دو محور در حال انجام است؛ نخست اینکه با توجه به آنچه در چند انتخابات گذشته پشت سر گذاشته‌ایم، آیا امروز به نقطه‌ای رسیده‌ایم که بتوانیم از جایگاه نهاد‌های انتخابی دفاع کنیم که به تبع آن برویم سراغ کاندیدا‌ها و از هم اکنون روی مصادیق متمرکز شویم که به سیاق چند انتخابات گذشته به دنبال سازوکار مناسب مانند شورای عالی یا هر سامانه اجماع ساز دیگری باشیم که در نهایت به یک کاندیدا برسیم.

در واقع مسئله امروز ما در مواجهه با انتخابات آینده این نیست که چه کسی کاندیدا شود و یا چه برنامه‌ای داشته باشد؛ و یا اینکه اجماع روی کاندیدا بشود یا نشود، مسئله مهم به نظرم جایگاه نهاد‌های انتخابی در مناسبات امروز قدرت در کشور است. اگر واقع بینانه نگاه کنیم و بخواهیم منصفانه قضاوت کنیم و صورت مسئله را پاک نکنیم و خودمان را با خوش بینی‌های کاذب فریب ندهیم، حضور اصلاح طلبان در سه انتخابات۹۲، ۹۴ و ۹۶ نتوانست مطالبات حداقلی که شعارش را در این انتخابات داده بودیم برآورده کند.

به عبارت دیگر حضور با کاندیدا‌های حداقلی که ما تصور می‌کردیم می‌تواند ضمن تحقق مشارکت حداکثری، در بدنه اجتماعی اصلاح طلبان رضایت ایجاد کند، نه تنها این رضایت را از عملکرد نهاد‌های انتخابی به دنبال نداشت، بلکه شرایط به گونه‌ای پیش رفته است که اساسا این بدنه اجتماعی نسبت به اصل انتخابات بی تفاوت و چه بسا بدبین شده است. به گونه‌ای که اگر امروز شورای نگهبان اعلام کند هیچ استصوابی در کار نخواهد بود انتخابات کاملا آزادی برگزار شود، مشارکت مردم در انتخابات خیلی به لحاظ مشارکت مردم، متفاوت‌تر از آنچه در انتخابات ۹۸ اتفاق افتاد، نخواهد بود.

---

بیشتر بخوانید: اخبار انتخابات ۱۴۰۰ در اردوگاه اصلاح طلبان/ وزرای روحانی نمی‌آیند

---

اینجا همان نقطه‌ای است که اصلاح طلبان باید در خصوص آن به جمع بندی و اتفاق نظر برسند. اینکه از حالا زمزمه‌هایی از سوی برخی افراد مطرح می‌شود که قصد کاندیداتوری در انتخابات ۱۴۰۰ را دارند، نه تنها واکنش مثبتی از طرف جامعه به دنبال ندارد، چه بسا مورد تمسخر نیز قرار می‌گیرند.

در واقع پرسش مقدر جامعه از آن‌ها این است؛ که قرار است با آمدن شما به فرض رای دادن ما، کدامیک از مشکلات امروز کشور از تحریم تا سبک زندگی و ابعاد سفره‌های مردم حل شود؟ به بیان دیگر پرسش که کاندیدا‌ها باید به آن پاسخ دهند این است که نسخه شفابخش و راه نجات مد نظر شما چیست؟ هم در سیاست خارجی و هم در سیاست داخلی. این‌ها مسائلی است که در گفتگو‌های بین اصلاح طلبان در جریان است.

علی القاعده تا تکلیف این بحث‌ها روشن نشود، نقشه راهی برای ورود عملیاتی به انتخابات آینده هم به سبک و سیاق انتخابات گذشته ترسیم نخواهد شد. البته این فقط مشکل اصلاح طلبان نیست، اصولگرایان هم باید به این پرسش‌ها پاسخ دهند؛ به خصوص آنکه مجلس یکدست در اختیارشان است.

* احتمال پذیرش آقای موسوی خوئینی‌ها به عنوان یک لیدر در آستانه انتخابات ریاست جمهوری سال آینده و در غیاب شورای عالی سیاستگذاری را چه میزان محتمل می‌دانید؟

آقای موسوی خوئینی‌ها به دلیل نگرانی که نسبت به وضعیت کشور دارند، دونامه که یکی در قالب بیانیه است منتشر کرده اند. تا جایی که از ایشان شناخت دارم، به هیچوجه با انگیزه اینکه بخواهند لیدر جریان اصلاحات باشند، این مواضع را نگرفته اند.

در مورد شورای عالی سیاستگذاری هم من و خانم مولاوردی گزارش عملکرد این دوره شورا را مکتوب برای آقای خاتمی فرستادیم و گفتگو‌های مجازی در جمع اعضای این شورا در جریان است و ضرورتی هم برای تشکیل جلسات رسمی آن وجود ندارد، چرا که بحث مقدماتی تعیین تکلیف اصلاح طلبان با انتخابات است و هنوز بحثی در مورد کاندیدا‌ها در نگرفته که بودن یا نبودن شورای عالی محل بحث باشد.

* حمایت مجدد اصلاح طلبان از یک کاندیدای میان جریانی در صورت حضور شخصیت‌های تندرو اصولگرا در انتخابات ۱۴۰۰ را امری محتمل می‌دانید.

با توجه به رویکردی که اصلاح طلبان در انتخابات ۹۸ در پیش گرفتند، بعید است بار دیگر با کاندیدا‌های حداقلی در انتخابات شرکت کنند. این قاعده رقابت است. اینکه به مردم گفته شود فردا مسابقه است و مردم هم برای تماشا و تشویق بازیکنان به استادیوم بیایند و ببینند که به نه تنها به هیچکدام از بازیکنان اصلی اجازه ورود به بازی داده نشده است و داور هم به نفع رقیبشان سوت می‌زند، ممکن است در یک یا دوبازی جواب بدهد، اما وقتی ببینند با این بازیکنان تیمشان مرتب گل می‌خورد، طبیعی است دیگر رغبتی برای حضور در استادیوم و تشویق و همراهی تیم خود نخواهند داشت. این قاعده رقابت در انتخابات است.



حالا اگر برای برگزار کنندگان پرشدن استادیوم‌مد نظر است، حداقل باید اجازه دهند هر تیمی بازیکنان خود را به میدان بیاورد. اما بعد از انتخابات ۹۸ ظاهرا نگرانی هم از بابت پرشدن استادیوم وجود ندارد.

* آیا می‌توان به یک سلسله گشایش از سوی بخش‌هایی از حاکمیت مثل شورای نگهبان برای کنش سیاسی جدی اصلاح طلبان در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده امیدوار بود؟

در حال حاضر هیچ چشم انداز روشنی که حاکی از تغییر رفتار شورای نگهبان باشد به چشم نمی‌خورد و به نظر می‌آید اراده غالب هم تکرار همان رفتاری باشد که در انتخابات ۹۸ اتفاق افتاد. طبعا این گشایش اگر حتی محدود و منحصر به انتخابات هم باشد، نمی‌توان با قاطعیت گفت که می‌تواند موجب مشارکت گسترده مردم در انتخابات شود. این تغییر رفتار مجموعه‌ای از اقدامات را باید در بر بگیرد تا انگیزه مشارکت در مردم بالا برود.

* به نظر شما آیا اصلاح طلبان باید به صورت تک کاندیدایی وارد عرصه رقابت انتخابات ۱۴۰۰ شوند؟

اگر توافقی برای نحوه حضور و مشارکت در این انتخابات هم شکل بگیرد، علی القاعده روی کاندیدای واحد هم امکان توافق و سازوکار آن وجود دارد، اما مسئله امروز و مقدم اصلاح طلبان برای معرفی کاندیدا، تعیین تکلیفشان با نهاد انتخابات است.

* به عنوان یک بانوی سیاستمدار، فکر می‌کنید بهتر نیست اصلاح طلبان از یک گزینه خانم برای انتخابات ریاست جمهوری سال آینده حمایت کنند؟ اگر موافق این تحلیل هستید، گزینه‌های شاخص مدنظر شما چه کسانی هستند؟

هنوز هیچ بحث و جمع بندی در این ارتباط در بین اصلاح طلبان صورت نگرفته است. اما اگر شرایط برای حضور اصلاح طلبان فراهم باشد، بعید می‌دانم اصلاح طلبان مخالفتی با معرفی کاندیدای زن برای ریاست جمهوری داشته باشند.