رفع تحریم تسلیحاتی؛ ابعاد ماجرا چیست؟
تحریم تسلیحاتی ایران بر مبنای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که برای تایید برجام تصویب شده بود از نیمه شب ۲۷ مهر ۱۳۹۹ پس از ۱۳ سال پایان گرفت تا ایران بتواند از کشور‌های دیگر سلاح‌های متعارف بخرد.
رویداد۲۴ وزارت خارجه ایران با صدور بیانیه‌ای در نخستین ساعت‌های روز یکشنبه به استقبال پایان تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران رفت.
در این بیانیه آمده است: «از امروز، همه محدودیت‌های انتقالِ اقلام تسلیحاتی به و از جمهوری اسلامی ایران و همچنین اقدامات و خدمات مالی مرتبط با آن و تمامی ممنوعیت‌های ورود یا عبور از قلمرو دولت‌های عضو ملل متحد که پیش از این علیه برخی از شهروندان و مسئولین نظامی ایران تحمیل شده بودند، به صورت خودکار خاتمه یافت.»
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه هم در توئیتی رفع تحریم‌های تسلیحاتی را به «عادی سازی همکاری دفاعی ایران با جهان» معنا کرد که «پیروزی‌ای برای آرمان چندجانبه‌گرایی و نیز صلح و امنیت» در منطقه به شمار می‌آید.
پیشتر هم رئیس جمهور در روز ۲۳ مهرماه به پایان رسیدن تحریم تسلیحاتی علیه ایران را به مردم تبریک گفته و افزوده بود: از یکشنبه می‌توانیم از هر کس می‌خواهیم اسلحه بخریم و به هر کس می‌خواهیم اسلحه بفروشیم.
او همچنین برداشته شدن تحریم‌های تسلیحاتی را یکی از نتایج برجام خوانده و آن را پاسخی به «آن‌هایی که می‌گویند برجام برای ما چه کرده است» نامیده بود.
بیشتر بخوانید: نتیجه پایان تحریم تسلیحاتی برای مردم ایران چیست؟
اما رفع این تحریم‌ها واقعا به چه معناست؟
علی بیگدلی کارشناس روابط بین‌الملل در این باره گفت: برداشتن تحریم‌ها چند بعد دارد. از نظر سیاسی مقدار زیادی به نفع ایران تمام شد. به ویژه دو نشستی که در شورای امنیت سازمان ملل برگزار شد. یک نشست برای قطعنامه ۲۲۳۱ بود که ادامه تحریم‌های تسلیحاتی ایران بود که تصویب نشد و دیگری هم مربوط به اجرایی کردن مکانیسم ماشه بود که می‌خواستند پرونده ایران را به شورای امنیت ببرند و آن هم به تصویب نرسید. کمتر زمانی در تاریخ آمریکا شده بود که آمریکا اینقدر تنها و در انزوا بماند. این از لحاظ پرستیژی به نفع ایران تمام شد.
وی ادامه داد: اما دومین مسئله این است آیا ایران بازاری برای فروش اسلحه خود دارد؟ و اصلا اسلحه‌ای دارد که در این شرایط کسی بتواند بخرد؟ نباید این بازار آن هم به نفع ایران، خیلی گسترده باشد. به ویژه با توجه به تحریم‌هایی که برای ایران وضع کردند مشکل است که ایران بتواند سلاح‌هایش را صادر و دلار کسب کند. دلار در سیستم بانکی به دست ما نخواهد رسید.
او افزود: مسئله بعدی هم این است که از کجا می‌توانیم سلاح بخریم. اتحادیه اروپا که به ما قطعا سلاح نخواهد فروخت. یک هفته پیش آقای آدامز رئیس میز ایران و ونزوئلا به اروپا رفت و آن‌ها را آماده کرد تا با برداشتن این تحریم‌ها، اروپایی‌ها هم با ایران معامله تسلیحاتی نکنند. از قبل هم این مشخص بود. فقط روسیه و چین می‌مانند. این دو کشور هم سابقه دارد که وقتی شورای امنیت قعطنامه علیه ما صادر کرده آن را امضا کرده باشند. پس از فروش اسلحه‌شان به احتمال زیاد چیزی نصیب ما نخواهد شد.
این کارشناس اضافه کرد: هر دو کشور در کشور‌های عرب منطقه درگیر بازار مالی خود هستند. به خصوص روسیه با عربستان سعودی و چین با کشور‌های عرب منطقه و همچنین عربستان سعودی ارتباطات اقتصادی دارد و غیرممکن است بخواهد این بازار را از دست بدهد و بخواهد با ایران دست به معاملات تسلیحاتی بزند.
بیگدلی درباره انتظارات منطقی که می‌توان از رفع تحریم‌های تسلیحاتی داشت عنوان کرد: انتظارات منطقی همان است که مثلا آقای رئیس جمهور بگوید این قدرکه از برجام انتقاد می‌کردید این را به دست آوردیم که امتیاز بزرگی است، اما این امتیاز بزرگ به موانعی برخورده است که به آن اشاره کردم؛ بنابراین در وضعیت اقتصادی مردم هیچ تغییری به وجود نخواهد آمد، چون همه راه‌ها به سوی ما بسته است. هم راه سوئیس که راه مبادلات تجاری است به روی ما بسته است هم ما اف‌ای تی اف را تصویب نکردیم و این دوتا باعث می‌شود مطالبات مان را دریافت نکنیم و سایر کشور‌ها برای خدید اسلحه با ما وارد مذاکره نشوند، چون امکان پرداخت دلار را به ما ندارند.
این کارشناس درباره تاثیر انتخابات آمریکا در این باره خاطرنشان کرد: اگر ترامپ بشود وضعیت خاص خودش را دارد، ولی اگر آقای بایدن شود مسئله برگشت آمریکا به برجام شرایط خاص خودش را دارد. آقای بایدن چند روز پیش مصاحبه‌ای کرده که اگر ما بخواهیم به برجام برگردیم این برجام با برجام زمان اوباما متفاوت است.
آن برجام درباره مسایل هسته‌ای بود، اما بایدن گفته ایران باید در داخل از نظر حقوق بشر، مسایل موشکی، عدم دخالت درکشور‌های منطقه و عدم کمک به گروه‌های تروریستی تغییر بکند. این‌ها شرایط سختی برای ما خواهد بود، ولی از طرفی ما به دلیل مشکلات سختی که از نظر اقتصادی داریم و این‌که معیشت مردم با سختی‌های گسترده رو به رو شده است دیگر قادر نیستیم به وضع امروز ادامه بدهیم. اگر انتخابات آمریکا صورت بگیرد و حتی ترامپ رئیس جمهور شود ایران ناچار از کوتاه آمدن است و وارد مذاکره می‌شود، اما با آقای بایدن راه‌هایی مانده است که ما به نرمش‌هایی تن بدهیم و به سمت آمریکا حرکت کنیم.
بیگدلی بیان کرد: خیلی‌ها فکر می‌کنند در نبود سایر کشور‌ها روسیه بخواهد بازار تسلیحاتی ایران را اشغال کند، اما اگر روسیه بخواهد این کار را کند از دو طرف تهدید می‌شود یکی از طرف خود آمریکا که ممکن است او را تحریم کند و این تحریم در مقایسه با معاملات تسلیحاتی و سایر معاملات دیگر با ایران به زیان روسیه خواهد بود. از طرف دیگر هم بازار شیخ نشین‌های خلیج فارس و آن روابط نزدیکی که سر مسئله نفت بین روسیه و عربستان وجود دارد به هم خواهد خورد؛ بنابراین آن‌هایی که در انتظار هستند که بنشینیم تا روسیه وارد بازار ما بشود در فکر وخیال به سر می‌برند.
منبع: فرارو
خبر های مرتبط
خبر های مرتبط
