شوی دیپلماسی در کاخ سفید

رویداد۲۴موافقت رسمی ترامپ با آغاز پروسه انتقال قدرت در ایالات متحده آمریکا، دموکرات‌ها را نسبت به پیروزی نهایی خود در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ مطمئن ساخته است! در چنین شرایطی وزرا و مشاوران پیشنهادی بایدن خود را برای حضور در کاخ سفید یا وزارتخانه‌های متبوع دولت بعدی آمریکا آماده می‌کنند. دونالد ترامپ در پستی توئیتری که نشان دهنده نخستین عقب نشینی وی در قبال نتایج اعلامی انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ می‌باشد، به اعضای دولت خود فرمان داده است در ارتباط با انتقال رسمی قدرت به جو بایدن، با تیم او همکاری کنند. به این ترتیب، جو بایدن و تیم او پس از هفته‌ها تاخیر به اطلاعات مورد نیاز برای پیشبرد وظایف خود دسترسی خواهند یافت. آغاز زمامداری جو بایدن روز ۲۰ ژانویه ۲۰۲۱ و پس از برگزاری مراسم ادای سوگند او خواهد بود. در هر حال، مواضع اخیر ترامپ، اکثریت قریب به اتفاق طرفداران وی را در خصوص بقای وی در کاخ سفید به صورت مطلق ناامید ساخته و در مقابل، پیروزی دموکرات‌ها را در انتخابات سوم نوامبر امسال تضمین کرده است.

جو بایدن روزهاست در حال آماده کردن تیم خود است. وی در بیانیه‌ای که همزمان با انتشار اعضای انتخاب شده برای کابینه منتشر کرد گفت: "من به تیمی نیاز دارم که از همان روز اول به من کمک کنند تا دوباره جایگاه آمریکا در صحنه جهانی را تثبیت کنم و بتوانند جهان را برای مقابله با بزرگترین چالش‌های روبرو متحد کنند. تیمی که بتواندافزایش امنیت، بهروزی و پاسداشت ارزش‌های ما را فراهم کند. "

چنانچه شبکه بی بی سی گزارش داده است، الخاندرو مایورکاس به عنوان وزیر امنیت داخلی معرفی شده است. وبسایت رئیس جمهوری منتخب در توضیح سابقه کایورکاس نوشته: "در صورت کسب رای اعتماد از سنا، وی نخستین لاتین‌تبار و مهاجری خواهد بود که به عنوان وزیر امنیت داخلی آمریکا برگزیده می‌شود. "

لیندا توماس گرینفیلد، سفیر آتی آمریکا در سازمان ملل متحد خواهد بود. گرینفیلد که یک آفریقایی‌تبار است، از دیپلمات‌های کهنه کار وزارت خارجه و سفیر سابق این کشور در بسیاری از کشور‌های آفریقایی، چون کنیا و گامبیا بوده و همچنین در سفارت آمریکا در پاکستان و سوئیس هم مستقر بوده است. یکی دیگر از اعضای کابینه که جو بایدن روز دوشنبه آن را معرفی کرده است آوریل هینس است که در صورت تایید نخستین زن تاریخ آمریکا خواهد بود که به مقام مدیریت سازمان اطلاعات ملی خواهد شد. او در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما که جو بایدن هم به عنوان معاونش در کاخ سفید حضور داشت، مشاور ارشد اطلاعاتی آاوباما بود و نخستین زنی است که به عنوان معاونت سازمان سیا رسیده بود.

اوباما و بایدن، هر دو معتقدند که تیم معرفی شده از سوی رئیس جمهور جدید آمریکا، یکدست خواهند بود. اگرچه این ادعا صحیح به نظر می‌رسد، با این حال نباید فراموش کرد که یکدست بودن تیم امنیتی، اطلاعاتی و سیاست خارجی بایدن به معنای بازگشت از دوران ترامپ و گذار به دورانی بهتر در این حوزه‌ها نخواهد بود! چنانچه بسیاری از تحلیلگران نیز اذعان کرده اند، اهداف کلان، میان مدت و حتی اهداف کوتاه مدت مشخص شده از سوی آمریکا قرار نیست در صورت انتقال قدرت میان دموکرات‌ها و جمهوریخواهان تغییر کند. قاعده‌ای که در قبال دولت جدید ایالات متحده نیز صادق است.

---

بیشتر بخوانید: نکاتی که بایدن درمورد سیاست خارجی ایران باید بداند

---

همچنین رئیس جمهور جدید آمریکا، "آنتونی بلینکن"و " جیک سالیوان" را به ترتیب به عنوان وزیر امور خارجه و مشاور امنیت ملی خود آماده کرده است. هر دو نفر، از مهره‌های اصلی دستگاه سیاست خارجی ایالات متحده در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما محسوب می‌شوند. کسانی که در ظاهر خود را مدافع برجام دانسته و در پروسه مذاکرات هسته‌ای منتهی به توافق سال ۲۰۱۵ نیز نقش پررنگ و مستقیمی ایفا کرده اند. این نقش آفرینی در خصوص "سالیوان" در ظاهر پررنگ‌تر بوده است، اما نمی‌توان از نقش هدایت کننده "بلینکن" در پروسه مذاکرات ژنو و وین (در بین سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴) غفلت کرد. در هر حال، به نظر نمی‌رسد بلینکن و سالیوان، در کسب رای اعتماد از مجلس سنا با معضل خاصی رو به رو شوند. بنابراین، از اواسط ژانویه سال ۲۰۲۱ (اوایل بهمن ماه امسال) این دو به افرادی کلیدی در حوزه امنیت و سیاست خارجی ایالات متحده تبدیل خواهند شد.

بلینکن و سالیوان، علی رغم نقشی که در انعقاد برجام داشته اند، معتقدند که نباید به سادگی استراتژی فشار حداکثری ترامپ علیه ایران را کنار گذاشت! آن‌ها معتقدند که باید استراتژی "فشار هوشمندانه" علیه ایران را ادامه داده و قطعات پازل "توافق جامع" با کشورمان را با استناد به تاکتیک‌های دیگری بچینند! وزیر خارجه احتمالی جو بایدن می‌گوید ضمن بازگشت به برجام، واشنگتن به مهار فعالیت‌های جمهوری اسلامی ایران در منطقه و همین‌طور برنامه موشکی تهران نگاه دارد. او هم‌چنین گفته که آمریکا باید تحریم‌های غیرمربوط به برجام را به عنوان "یک اهرم نگه دارد".

بلینکن و سالیوان معتقدند که برجام باید به عنوان توافقی اولیه حفظ و اجرا شود، البته "نام برجام" نه " مفاد برجام"! بلینکن و سالیوان هر دو معتقدند که محدودیت زمانی پیش بینی شده در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد در خصوص "پایان بسیاری از محدودیت‌های هسته‌ای ایران تا سال ۲۰۲۵ میلادی" باید ابطال شود! همچنین آن‌ها قویا معتقدند که تعلیق تحریم‌های مربوط به برنامه هسته ایران (که در برجام به آن‌ها اشاره شده است)، اهرم فشار کاخ سفید و تروییکای اروپایی جهت انجام مذاکرات موشکی و منطقه‌ای با ایران را از بین خواهد برد! بنابراین باید در عین اعلام ظاهری دولت بایدن مبنی بر بازگشت به توافق هسته ای، از طریق وزارت خارجه و وزارت خزانه داری ایالات متحده، مانع از عادی سازی روابط تجاری و اعتباری شرکت‌های مختلف جهان با ایران شد. یعنی دقیقا همان رویکردی که از سال ۲۰۱۵ (زمان انعقاد برجام) تا ۲۰۱۸ میلادی (زمان خروج رسمی ترامپ از برجام) از سوی واشنگتن در پیش گرفته شد. بدیهی است که در چنین شرایطی نباید فریب"شوی دیپلماسی" در کاخ سفید را خورد.