پشت پرده ترور محسن فخری زاده / چقدر احتمال جنگ ایران و اسرائیل وجود دارد؟

رویداد۲۴ محسن فخری زاده رئیس سازمان پژوهش و نوآوری وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران عصر روز گذشته در منطقه آبسرد دماوند در شرق تهران ترور شد. اولین بار خبر ترور فخری زاده در رجانیوز منتشر شد. این خبر با فاصله دو ساعت از حادثه منتشر شد و با فاصله بسیار کمی از خبر رجانیوز، اکانت توییتری «حشمت علوی» که گقته می‌شود به مجاهدین خلق تعلق دارد، خبر ترور این دانشمند هسته‌ای را در توییتر خود اعلام کرد و نوشت: در صورت تایید این خبر، تحول چشمگیری اتفاق افتاده است.

خبر ترور محسن فخری زاده چگونه منتشر شد؟

کمتر از نیم ساعت بعد از انتشار این خبر، بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی در گفتگو با ایسنا هر گونه ترور دانشمندان هسته‌ای را تکذیب کرد و گفت: «کلیه دانشمندان صنعت هسته‌ای کشور در سلامت کامل به سر می‌برند و برای هیچ کدام آن‌ها حادثه‌ای پیش نیامده است.» توجه داشته باشید که تکذیبیه مقام سازمان انرژی اتمی ایران مربوط به تقریبا سه ساعت بعد از وقوع حادثه و بعد از رسانه‌ای شدن آن توسط تریبون‌های نزدیک به نهادهای نظامی است.

در حالی که خبرگزاری رسمی دولت، ایرنا از انتشار خبر ترور و حتی تکذیب آن خودداری کرده بود، شبکه خبر صدا و سیما به نقل از منابع خبری ترور محسن فخری زاده را تایید کرد. بعد از صدا و سیما خبرگزاری‌های رسمی نهادهای نظامی از جمله فارس و تسنیم و نور نیوز رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی، جزییات جدیدی از ترور فخری زاده را منتشر کردند.

رجانیوز اولین تصاویر از محل ترور این دانشمند هسته‌ای را در خروجی وبسایت خود قرار داد و در نهایت خبرگزاری‌های دولت از جمله ایرنا و ایسنا به وقوع این حادثه تروریستی اذعان کردند. کمتر از یک ساعت بعد از انتشار اولیه خبر، وزارت دفاع در نهایت بیانیه‌ای صادر و شهادت این مقام عالی رتبه دفاعی کشور را تایید کرد.

شواهد نشان می‌دهد در داخل رسانه‌های نزدیک به نهادهای نظامی و در خارج کشور، جریان معاند جمهوری اسلامی که احتمالا در ترور این دانشمند هسته‌ای نقش داشته‌اند، بیشترین علاقه را به رسانه‌ای کردن این خبر داشته‌اند و همزمان دولت بنا به ملاحظاتی اساسا قصد انتشار آن را نداشته و مجبور به تایید خبر شده است.

ریشه این تعجیل و تعلل را می‌توان در تحولات یک ماه اخیر جستجو کرد. با پیروزی جو بایدن در انتخابات آمریکا خبر احتمال بروز یک درگیری نظامی با ایران در منطقه از تریبون‌های مختلف شنیده می‌شود. نیویورک تایمز اخیرا از مشورت خواستن ترامپ از تیم امنیتی‌اش درباره حمله به سایت هسته‌ای نطنز در ایران خبر داده است. بر اساس گزارش رسانه‌های آمریکایی، ترامپ بعد از اعلام نظر تیم امنیتی‌اش از این حمله منصرف شده است.

بیشتر بخوانید: اسناد رسانه بریتانیایی درباره محسن فخری زاده پدر برنامه‌ هسته‌ای ایران +تصاویر

سایت خبری اکسیوس به تازگی در گزارش اختصاصی مدعی صدور فرمان آمادگی به نیرو‌های ارتش اسرائیل در صورت حمله احتمالی آمریکا به ایران پیش از پایان دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ شده است. سلسله تحولاتی نظیر حملات اسرائیل به مواضعی در سوریه که گفته می‌شود به ایران تعلق داشته، سفر پمپئو به اسرائیل و عربستان و مذاکره سه جانبه نتانیاهو، پمپئو و بن سلمان درباره ایران، احتمال اخذ تصمیماتی برای حمله به ایران قبل از ترک کاخ سفید توسط ترامپ را تقویت کرده است.

تحرکات ایران در هفته‌های اخیر نیز نشان می‌دهد، مقامات از خطر جنگ بی‌خبر نیستند، اما سیاست خاصی را در پیش گرفته‌اند؛ سیاست صبر استراتژیک تا روی کار آمدن جو بایدن. خبر‌های منشر شده در رسانه‌های عراقی نشان می‌دهد سردار اسماعیل قاآنی فرمانده سپاه قدس اخیرا سفری به بغداد داشته و رسما به سران نیرو‌های مورد حمایت ایران در عراق دستور داده تا پایان دوران ریاست جمهوری ترامپ، بهانه‌ای به دست کسی ندهند.

سکوت رسانه‌های دولت و حتی تکذیب اولیه کمالوندی را می‌شود در همین بستر مورد تحلیل قرار داد. جریانی در منطقه و آمریکا مترصد یک بهانه برای آغاز درگیری با ایران در روز‌های باقیمانده از دولت ترامپ هستند و جریانی درون حاکمیت به نمایندگی دولت نمی‌خواهند این بهانه را به دست ائتلاف ضد ایران بدهند. با این حال شواهد نشان می‌دهد جریانی در ایران معتقد است هر چه زودتر باید ایران انتقام بگیرد.

در حال حاضر هشتگ #انتقام_سخت توسط کاربران در توییتر ترند شده است و شمار زیادی از کاربران توییتر از این هشتگ استفاده کرده‌اند تا هرچه زودتر نسبت به این اقدام واکنش داده شود.

ایران قبلا به ترورها چه پاسخی داده است؟

این اولین بار نیست که دانشمندان هسته‌ای ایران مورد سوء قصد قرار می‌گیرند. دی ماه سال ۱۳۸۸، مسعود علی محمدی، استاد فیزیک دانشگاه تهران، بر اثر انفجار بمب در جلوی منزل مسکونی‌اش شهید شد.

اوایل آذرماه سال ۱۳۸۹، دو موتور سوار روی خودروی حامل مجید شهریاری، استاد فیزیک دانشگاه شهید بهشتی بمبی سوار کرده او را به شهادت رساندند.

اوایل مرداد ماه سال ۹۰ شهید داریوش رضایی نژاد سومین دانشمند هسته‌ای ایران نیز در جلوی چشم خانواده‌اش به شهادت می‌رسد. در دی ماه همان سال نیز شهید مصطفی احمدی روشن چهارمین دانشمند هسته‌ای کشورمان نیز هدف ترور قرار گرفته و به شهادت می‌رسد.

در موارد قبلی ایران واکنش مستقیمی به این ترورها نشان نداده است. در پرونده ترور دانشمندان هسته‌ای برخی رسانه‌های نزدیک به سپاه از جمله مشرق نیوز سالها بعد مدعی‌اند که حزب الله لبنان با عملیاتی در سال ۹۲ درموزه بروکسل بلژیک دو افسر برجسته موساد را هدف قرار داده که در ترور دانشمندان هسته‌ای ایران نقش برجسته‌ای داشته‌اند.

در این پرونده افرادی بازداشت شده و در صدا و سیما اقدام به اعتراف تلویزیونی کرده‌اند. اردیبهشت ماه سال ۹۴ فردی به نام احمدرضا جلالی توسط دستگاه اطلاعاتی کشور بازداشت شد که در روز‌های اخیر نام او را بیشتر شنیده‌ایم. احمد رضا جلالی در روز‌های اخیر به جرم جاسوسی برای موساد و دست داشتن در ترور دانشمندان هسته‌ای ایران به اعدام محکوم شد. دادستان تهران احمدرضا جلالی را به «انتقال اطلاعات مربوط به پروژه‌های به کلی سرّی نظام در حوزه‌های تحقیقاتی، نظامی، دفاعی و هسته‌ای در قبال دریافت مبالغی به همراه حق شهروندی کشور سوئد برای خود و خانواده‌اش» متهم کرد. 

برخی پررنگ شدن نام او در روزهای اخیر را به مساله تبادل زندانیان گره زده‌اند. ناظران معتقدند ایران با انتشار خبر اعدام قصد دارد او را با زندانیان ایرانی در کشورهای غربی معاوضه کند.

در این پرونده بازداشت‌های دیگری نیز رخ داده است؛ یکی از این موارد فردی به نام مازیار ابراهیمی است. ابراهیمی در سال ۹۱ به اتهام دست داشتن در ترور دانشمندان هسته‌ای ایران دستگیر شد و در یک مستند تلویزیونی این اتهام را پدیرفت. اما بعد‌ها و در سال ۱۳۹۳ بیگناهی او ثابت و بی سر و صدا آزاد شد. مجید فشی دیگر متهمی است که در ارتباط با این پرونده بازداشت شد اما او در سال ۹۱ اعدام شده است.

عملیات‌های موساد در ایران

علاوه بر ترور دانشمندان هسته‌ای، ایران در موارد دیگری نیز در سال‌های اخیر قربانی عملیات موساد در خاک ایران بوده است. اخیر رسانه آمریکایی نیویورک تایمز مدعی شده که تابستان امسال فردی به نام المصری، نفر دوم القاعده در خیابان پاسداران تهران توسط یکی از عوامل اسرائیل در یک عملیات نیابتی از سوی آمریکایی‌ها ترور شده است.

دو سال پیش نیز مجموعه ارزشمندی از اسناد هسته‌ای کشور در عملیات دیگری از سوی موساد از کشور ربوده شد و در جریان آن نیز دو یا سه تن از ماموران امنیتی کشور جان باختند. اوایل امسال انفجاری در سایت هسته‌ای نطنز رخ داد که بعد از تایید و تکذیب‌های مکرر مشخص شد یک خرابکاری از سوی عوامل موساد در ایران بوده است.

برنامه ترور محسن فخری زاده

برنامه ترور فخری زاده نیز دارای پیچیدگی‌هایی است که نشان می‌دهد قطعا یک شبه طراحی نشده است. گفته می‌شود در این اقدام تروریستی، ابتدا یک خودرو نیسان در میدان خلیج فارس آبسرد در حین عبور خودروی فخری زاده، خود را منفجر می‌کند و سپس عامل بعدی اقدام به تیراندازی رگباری کرده که در پی آن یکی از محافظان فخری‌زاده ۴ تیر خورده و محسن فخری‌زاده نیز در پی انفجار و اصابت تیر، در راه انتقال با بالگرد به بیمارستان شهید شده است.

بیش از یک ماه پیش در ۱۶ اکتبر سازمان مجاهدین خلق در یک سخنرانی نام محسن فخری زاده را به عنوان فرد اصلی پشت پرده برنامه سلاح هسته‌ای ایران مطرح کرد. «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نام او را مستقیما در شوی تبلیغاتی دو سال پیش خود به زبان آورد و مدعی شد روی برنامه تسلیحاتی اتمی کار می‌کرده است. او از همه خواسته بود «این نام را به خاطر داشته باشید.»

یدیعوت احارونوث رسانه اسرائیلی در گزارشی از اشاره تلویحی نتانیاهو به ترور فخری‌زاده در مراسم سخنرانی عصر امروز خبر داده است. اما نتانیاهو در این سخنرانی گفته اتفاقی در خاورمیانه افتاده که روز‌های پر کشمکشی را فرا رویمان قرار خواهد داد» و «هفته شلوغی پیش رو‌دارم و در برخی برنامه‌هایم نمی‌توانم حضور پیدا کنم.»

هشتگ #انتقام_سخت ترند شد

در واکنش به حادثه ترور محسن فخری زاده، دو واکنش وجود دارد؛ یکی آنکه جریانی معتقد است ایران باید به سختی انتقام بگیرد و در زمان این انتقام تاخیر نیفتد. آنها هشتگ انتقام سخت را در توییتر ترند کرده‌اند. جریان دیگری اما معتقد است انتقام باید انجام شود، اما از راه عاقلانه که هزینه‌ای روی دوش ایران نیفتد.

جریان مخالف برجام با هر گونه آغاز مجدد مذاکرات با آمریکا مخالف است و ترور یک دانشمند هسته‌ای را شاهدی بر ادعای خود مبنی بر غیر قابل اعتماد بودن طرف مقابل می‌دانند. جریان مخالف برجام نگران از سر گیری مذاکرات با آمریکا در ماه‌های باقیمانده از دولت حسن روحانی‌اند. مذاکراتی که سرنوشت انتخابات خرداد ماه را می‌تواند تغییر دهد.

امیر حسین ثابتی فرمانده سابق بسیج دانشگاه تهران و از مجریان شبکه افق (یکی از شبکه‌های صداوسیما که توسط نهادهای نظامی مدیریت می‌شود) در توییتر خود نوشته «سال ۹۲ چند روز بعد از توافق ژنو، دکتر علی باقری در جلسه‌ای یک جمله گفت که حالا معنایش بهتر فهمیده می‌شود: «تمام امتیازاتی که در توافق هسته‌ای داده‌اند یک طرف، امتیاز دسترسی‌های گسترده به بازرسان آژانس و اطلاعات دانشمندان کشور طرف دیگر.»

علی اکبر رائفی پور نیز در توییتر خود خطاب به مقامات دولت نوشته «لعنت بر شما. آنقدر با دشمن لاس زدید و منفعلانه عمل کردید و به حدی مردم را در فشار اقتصادی فرو بردید که اسرائیل یقین کرده دیگر موازنه تهدید با ایران برقرار نیست.»

حمیدرضا رسایی نماینده سابق مجلس نیز در توییتی کنایی عکسی از صحنه ترور محسن فخری زاده ا به اشتراک گذاشت و نوشت: «فقط یکنفر ترور شده، برجام که نقض نشده است.»

برخی رسانه‌ها از جمله ایران اینترنشنال (رسانه مورد حمایت سعودی) از اولین دقایق خبر ترور فخری زاده، از ادبیات «اقتدار پوشالی» و «ناامنی ایران» سخن می‌گویند و با تاکید بر احتمال جنگ ایران و اسرائیل خبرهای خود را منتشر می‌کنند. ظاهرا آنها علاقه دارند جنگی آغاز شود. آن‌ها مدعی‌اند جمهوری اسلامی این بار نمی‌تواند به ترور این دانشمند هسته‌ای بی تفاوت باشد و فشار «افکار عمومی» به آن‌ها اجازه نمی‌دهد این ترور را بی‌پاسخ بگذارند.

چنانچه ایران در پاسخ به «افکار عمومی» که این بار با تریبون‌هایی در رجانیوز، فارس و مشرق در دست دارند، دست به اقدامی انتقام‌جویانه بزند و واقعا «هفته شلوغی» را برای نتانیاهو رقم زند، آتش جنگ منطقه‌ای با ایران جرقه خواهد زد. جنگی که به گفته اسماعیل قاآنی در سفر اخیرش به بغداد دامنه‌اش به ایران محدود نخواهد ماند و همه کشور‌های منطقه از سوریه و لبنان گرفته تا عمان و امارات را در بر می‌گیرد.

محسن فخری زاده کیست؟

محسن فخری زاده از دانشمندان موثر و رده بالای حوزه تحقیقات علمی در کشور و تنها دانشمندی بود که نتانیاهو در یک برنامه از او نام برده بود و رسانه‌های اسرائیلی اعلام کرده بودند که نقشه ترور وی در یک بار سال‌های گذشته شکست خورده بود. رسانه‌های اسرائیلی ادعا کرده بودند که نام این دانشمند از طریق لیست‌های سازمان ملل به دست موساد رسیده است.

نام محسن فخری‌زاده به عنوان یکی از پنج شخصیت ایرانی که در فهرست ۵۰۰ نفره قدرتمندترین افراد جهان که از سوی نشریه آمریکایی فارین پالیسی منتشر شده است. نام فخری‌زاده تحت عنوان «دانشمند ارشد وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح و رئیس پیشین مرکز تحقیقاتی فیزیک (PHRC)» در تاریخ ۲۴ مارس ۲۰۰۷ میلادی، در فهرست تحریم شدگان ایران توسط شورای امنیت سازمان ملل قرار گرفت.

دیلی میل اسنادی منتشر کرده و مدعی شده ایران قبل از سال ۲۰۰۲ رسما درحال ساخت بمب اتم بوده است. این رسانه بر اساس برخی اسناد دست‌نویس به زبان فارسی مدعی شده در این اسناد دانشمندان هسته‌ای پیشنهادهایی را بر مبنای چراغ سبزی که مقام‌های ارشد هسته‌ای تهران به آن‌ها داده بودند درباره کلاهک‌های هسته‌ای مطرح کرده‌اند.

این اسناد که طبق معمول توسط ماموران اطلاعاتی اسرائیل به دست این رسانه رسیده، شامل برگه‌ای با تاریخ بهمن ماه سال ۸۰ خطاب به مهندس فخری زاده است. در این نامه پارامتر‌هایی به عنوان مواد مورد نیاز پروزه ذکر شده که شامل اتاقک سرجنگی (کلاهک) است. این نامه توسط محسن فخری زاده پاراف شده است. او گفته درخواست‌های شما در حال پیگیری است.

 

به گزارش رویداد۲۴ سرلشگر محسن باقری در پیامی اعلام کرده انتقام سختی در انتظار آمران و عاملان ترور فخری زاده است: «ترور محسن فخری زاده رییس سازمان پژوهش و نواوری وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح گرچه تلخ و ضربه سنگینی به مجموعه دفاعی کشور بود، اما دشمنان کوردل بدانند راهی را که شهید فخری زاده‌ها آغاز کرده‌اند، هرگز متوقف نخواهد شد. گروه‌های تروریستی و آمران و عاملان این اقدام کور هم بدانند که انتقام سختی در انتظار آن‌ها خواهد بود و اطمینان می‌دهیم تا تعقیب و مجازات عاملان این ترور شهید محسن فخری زاده از پای نخواهیم نشست.»