تصویر تاریخی از انتفاضه اول فلسطین
رویداد۲۴ علیرضا نجفی: تصویر ثبت شده در سال ۱۹۸۷ میلادی مصادف با سال ۱۳۶۶ خورشیدی که انتفاضه نخست فلسطین آغاز شد. انتفاضه به نوع مبارزه فلسطینیها با دولت اشغالگر صیهونیستی اطلاق میشود و در معنا به مفهوم تلاش برای رسیدن دو فیض است؛ یا مرگ یا پیروزی.
اختلاف بین فلسطینیها و اسرائیلیها پس از جنگ جهانی دوم بالا گرفت. تا پیش از آن بریتانیا منطقه فلسطین را اداره میکرد و بر اساس بیانیه بالفور در سال ۱۹۱۷ تشکیل کشور یهودیان در سرزمین فلسطین را در نظر داشت. پس از اتمام جنگ اداره آن را به سازمان ملل سپرد.
سازمان ملل طرحی برای تجزیه فلسطین به منطقه یهودینشین و عربنشین ارائه کرد. در واقع سازمان ملل خواستار گرفتن بخش بزرگی از سرزمین فلسطین و دادن آن به یهودیان بود. یهودیان طرح سازمان ملل را پذیرفتند، اما اعراب نپذیرفتند. درگیریها بالا گرفت و با اعلام اسرائیل به عنوان یک کشور، در پانزده می ۱۹۴۸ جنگ اعراب و اسرائیل در گرفت.
اما پس از اتمام هیچیک از کشورهای درگیر فلسطین را به عنوان سرزمینی مجزا به رسمیت نشناختند. ضمن اینکه یهودی انز از سراسر جهان به ویژه از کشورهای عربی به این منطقه مهاجرت کردند و جمعیت یهودیان از پنج هزار نفر در زمان جنگ جهانی اول به ششصد هزار نفر رسید. از آن تاریخ با بعد اسرائیل با حمایت ایالات متحده جنگهای فراوانی با کشورهای عربی کرد که مهمترین آنها جنگ شش روزه بود که در آن بلندیهای جولان و نوار غزه توسط اسرائیل تصرف شدند.
بیشتر بخوانید: شکلگیری اسرائیل؛ از تاسیس تا اشغال فلسطین
به گزارش رویداد۲۴ کشورهایی مانند مصر و اردن ناچار با اسرائیل صلح کردند و ارتش اسرائیل برخلاف تصمیمات سازمان ملل ۷۸ درصد خاک فلسطین را اشغال کرد و در تمام این مناطق اعراب را از آن سرزمینها بیرون راند. در نتیجه بسیاری از فلسطینیها آواره شدند. اسرائیلیها در ابتدا نیمی از فلسطین را در تصرف خود داشتند و با جنگهایی که رخ داد به مرور حدود نود درصد آن را اشغال کردند.
فلسطینیهای آواره شده که در اکثر شهرهای اشغالی با تبعیض و ظلم مواجه بودند شروع به اعتراضات گستردهای کردند و در آنها ابزاری جز سنگ نداشتند. در سال ۱۹۸۷ یک راننده اسرائیلی چند کارگر فلسطینی را با کامیون زیر گرفت و به قتل رساند و این آغازگر اعتراضات گستردهای در نوار غزه شد و از آن نقطه به سایر سرزمینهای اشغالی سرایت کرد. فلسطینیها این مبارزات را انتفاضه نامیدند و در جریان انتفاضه اول و دوم بیش از سه هزار فلسطینی که غالبا مسلح نیز نبودند به دست ارتش اسرائیل شهید شدند.
به خاطر شرایط فلسطین، تمام گروههای چپگرا از این کشور حمایت کردند و روابط آنها آنقدر نزدیک شد که حتی دورههای چریکی مبارزان در فلسطین انجام میشد. گروههای چریکی مسلمان عمدتا در لبنان دوره میدیدند و چریکهای مارکسیست به فلسطین میرفتند. در سالها بعد که مبارزات چریکی پایان یافت، فعالیت گروههای چپگرا و مسلمان نیز در فلسطین تغییر کرد و بعد از انقلاب حتی سفر به فلسطین ممنوع شد.