افزایش تحرکات یا تداوم سرما؟/ خاتمی کنار کشید، جهانگیری تکذیب نکرد
رویداد۲۴ هفته گذشته اعضای نهاد اجماع ساز اصلاح طلبان مشخص شدند. ترکیبی که نه به نفع گزینههای کارگزاران به خصوص خاندان هاشمی هستند نه به نفع محمدرضا عارف و نه به سمت میانهروها. بهزاد نبوی، سیدحسین مرعشی، محسن امین زاده، محمدرضا جلایی پور، سیدحسن رسولی، سید سراج الدین موسوی، محسن میردامادی، سید معروف صمدی، حسن صادقی، فخرالسادات محتشمی پور، علیرضا علوی تبار، عماد بهاور، اسماعیل گرامی مقدم، فاطمه سعیدی و بدرالسادات مفیدی افراد جدیدی هستند که در نهاد اجماع ساز اصلاح طلبان حضور دارند.
چهرههای مهمی هم از این لیست خط خوردند؛ از جمله عارف، پزشکیان و محسن هاشمی. کمیجانی خبر داده که «محمدرضا عارف، مسعود پزشکیان و محسن هاشمی به دلیل اینکه در مظان نامزدی هستند در لیست گنجانده نشدند. برای اینکه نهادی که میخواهد درمورد نامزد اصلاح طلب ریاست جمهوری اظهارنظر کند شائبهای نداشته باشد هیچکدام از افرادی را که به عنوان گزینه مطرح بودند را نیاوردیم.»
تشکیل این نهاد پس از یکی دو ماه بحث و گفتوگو، مهمترین خبر برای اصلاح طلبان بودند. با توجه به شرایط جهانی و حضور دموکراتها در آمریکا، این جریان سیاسی معتقد است میتواند مثمر ثمرتر از اصولگرایان باشد. البته مهم آن است که حاکمیت نیز همین نگاه را به آنها داشته باشد.
یکی از اتفاقات جالب در هفته جاری درخواست برخی اصلاح طلبان از سیدمحمد خاتمی برای کاندیداتوری در انتخابات بود. چنین درخواستی البته با واقعیات امروز سیاست ایران همخوانی نداشت، چه آنکه از سال ۸۸ به بعد خاتمی حتی نتوانسته با رهبری دیدار داشته باشد و با آنکه ممنوع التصویری او برداشته شده، هنوز برخی رسانهها ترجیح میدهند از انتشار تصاویر او خودداری کنند. با این حال این مسئله دلیلی نبود که دعوت از او انجام نشود. سرانجام دعوتها آنقدر افزایش یافت که خاتمی ناچار به واکنش شد و حجتالاسلام محمد صدوقی خواهرزاده خاتمی در متنی اینگونه نوشت: «دیروز سید محمد خاتمی به من گفتند کاندیدای ریاست جمهوری نمیشوم؛ چراکه سرمایهام اعتماد مردم است و وقتی چنین چیزی ممکن نیست، نباید با امید و اعتماد مردم بازی کرد.» او مثل همیشه دوست دارد فضایی به وجود بیاید که مردم بتوانند انتخاب واقعی و پر شور که نمایندگان همه تفکرات در آن باشند و جمهوریت جلوه پررنگ داشته باشد برگزار شود.»
نامزدی سیدحسن خمینی در انتخابات ۱۴۰۰ به صلاح نیست
مدتی است به جز سیدمحمد خاتمی، نام سیدحسن نیز برای انتخابات ۱۴۰۰ شنیده میشود. شرق از قول غلامعلی دهقان، از اعضای حزب اعتدال و توسعه مینویسد «تنها کسی که میتواند اجماع را شکل دهد آقای سیدحسن خمینی است. او مورد تأیید اصلاحطلبان سنتی و پیشرو، اعتدالیون و اصولگرایان معتدل است.»
در میان اصلاح طلبان، مجمع ایثارگران نزدیکترین رابطه را با سیدحسن خمینی دارد. در کنگره اول این حزب، سید حسن سخنران افتتاحیه بود و عموما جواد امام در صف اول حمایت از نوه امام خمینی قرار دارد.
بیشتر بخوانید: لیستی با هدف «چگونه به قدرت نزدیک شویم»/ از فهرست انتخاباتی کارگزاران چه میفهمیم؟
به گزارش رویداد۲۴ چندی پیش هم خبری با تیتر ۵ گزینه پیشنهادی حزب کارگزاران سازندگی به اصلاح طلبان منتشر شد مبنی بر اینکه کارگزاران تا کنون علی لاریجانی، حجت الاسلام و المسلمین سیدحسن خمینی، سردار حسین دهقان را به عنوان گزینههای غیر حزبی و اسحاق جهانگیری معاون اول دولت تدبیر و امید و محسن هاشمی رفسنجانی فرزند ارشد مرحوم آیت الله هاشمی و رئیس شورای شهر تهران را به عنوان چهرههای حزبی در سبد انتخاب خود برای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ میبینند.
در همان روزها، سیدحسن خمینی در سالگرد انتخاباتی آیت الله هاشمی رفسنجانی سخنرانی کرد و از مانیفست خود پردهبرداری کرد. «مرحوم هاشمی مرد روزهای سختی بود. مرد فرار نبود. قبل انقلاب تا پای اعدام رفته بود. مرد روزهای سخت جنگ بود. داستان جنگ ما داستان مردم مظلوم در مقابل همه قدرتها بوده است. همه دنیا پشت سر صدام بودند. آقای هاشمی قهرمان صلح و قهرمان جنگ بود.»
بحث درباره احتمال نامزدی سیدحسن خمینی با واکنش تند رسانههای اصولگرا مواجه شد. ناصر ایمانی از این نامزدی با گلایه یاد کرد و گفت سید حسن خمینی باید رد صلاحیت شود: «سید حسن خمینی کدام شرط حداقلی را حتی برای بخشدار شدن دارد؟ صرف نظر از شرط رجلیت سیاسی و مذهبی، او کجا را مدیریت کرده که بخواهد در مظان نامزدی انتخابات ریاست جمهوری شود؟ او حتی جرات نکرد برای نامزدی انتخابات خبرگان در آزمون شرکت کند. امثال او به عنوان سیاهی لشکر و مهره پیاده مدعیان اصلاح طلبی به بازی گرفته میشوند؛ چرا که طبعا به اعتبار فقدان شرایط، تایید نمیشوند.»
احمد زیدآبادی فعال سیاسی تحولخواه هم درباره نامزدی سید حسن خمینی میگوید «سیدحسن خمینی اگر در کمپ اصلاحطلبان قرار بگیرد که نزاع درون حکومتی ادامه دارد، فلج بودن دولت ادامه خواهد داشت. برخی فکر میکنند که وجود شکاف در حکومت به نفع دموکراسی است، اما در ایران اینطور نیست، زیرا این شکاف مدتهاست ایجاد شده به جای کمک به دموکراسی موجب فلج شدن دولت شده است که نباید ادامه یابد.»
روزنامه جمهوری اسلامی نوشت: «خبرهای پراکنده و غیررسمی هفتههای اخیر درباره تمایل حجتالاسلام سیدحسن خمینی به نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ این روزها جدی شده و او تلاش میکند نظر اصلاحطلبان را در این زمینه جلب نماید. نظر ارادتمندان به امام خمینی اینست که ورود سیدحسن خمینی به این انتخابات به دلایل مختلف به صلاح نیست.»
جهانگیری حضور در انتخابات را تکذیب نکرد
اسحاق جهانگیری معاون اول رییسجمهوری در واکنش به این موضوع که آیا کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری میشوید یا خیر، سکوت کرد و گفت: فرصت برای حرف زدن زیاد است، آنقدر حرف میزنم که خسته شوید.
اسحاق جهانگیری که زمانی ستارههای مناظرهها بود و پوسترهای «و ما اسحاق را به او بخشیدیم» برایش ساخته میشد، حالا یکی سیاستمدارانی است که بیشترین نقدها علیه او مطرح میشود. از چند سال پیش با ارز دولتی که به دلار جهانگیری مشهور شد، نقدهای شدیدی به او وارد شد و از این هفته با صدور حکم مهدی جهانگیری برادرش، انتقادها شدت بیشتری گرفت. وطن امروز تصویری از او و برادرش منتشر کرد که در آن مهدی رو به دوربین بود و اسحاق پشت به دوربین. ظاهرا آنها خواستهاند این پیام را برسانند که این دو برادر دو روی یک سکه هستند.
در چنین شرایطی جهانگیری حضورش را تکذیب نکرده و برخی جریانهای اصلاح طلب همچنان معتقدند اسحاق جهانگیری میتواند گزینه مناسبی برای انتخابات ۱۴۰۰ باشد.
عزت الله تقواییان عضو شورای هماهنگی جبهه اصلاحات گفته «غیررسمی شنیدهام که محمدرضا عارف و اسحاق جهانگیری وارد انتخابات میشوند، ولی خود آنها فعلا سکوت کردهاند. همچنین شنیدهام که محمدرضا خاتمی و صفایی فراهانی هم قبول نکردهاند در انتخابات شرکت کنند. محمدجواد ظریف هم که قبول نکرده وارد انتخابات شود. البته اینها همه به صورت غیررسمی است و رسما هنوز کسی نامزدی خود را اعلام نکرده است.»
انتقاد آخوندی از روحانی
عباس آخوندی نیز از گزینههایی است که شنیده میشود گعدههایی داشته تا در انتخابات ورود کند. او در هفته گذشته در مناظرهای با مصباحی مقدم شرکت کرد. این هفته نیز با شرق مصاحبه کرد و سخنانش را با نقد روحانی ادامه داد: «روحانی خودش تضعیف برجام را کلید زد، درحالیکه نباید این کار را میکرد. حتی در روزهای آغازین انتخاب بایدن، روحانی باید از سه ماه قبل درخواست تشکیل نشست ۴+۱ در حد سران را میداد، اما این کار را نکرد. اکنون منطق بازی در جهان از قدرت سخت به نرم رو به تغییر است. درست زمانی که منطق قدرت در جهان به سمت قدرت نرم پیش میرود، آقایان در مجلس قدرت سخت را مبنا قرار دادند. حال آنکه بهخوبی مشخص است قدرت سخت در برابر نرم میبازد»
آخوندی درباره انتخابات هم گفته انتخابات در ایران به بازار فروش شعار تبدیل شده است. مردم میگویند ما امروز به شعار این فرد رأی میدهیم، اما او پس از بهقدرترسیدن ممکن است یک چرخش داشته باشد؛ همین مسئله منجر به بیاعتمادی در جامعه شده است. البته یکسوی این مسئله به ضعف جامعه مدنی بازمیگردد؛ چراکه جامعه مدنی در ایران بسیار ضعیف است، زیرا در ایران ما هیچگاه یک جامعه مدنی مستقل از دولت نداشتهایم.
ابطحی: سبک سنگین میکنیم
محمدعلی ابطحی اخیرا گفته بر این باورم که انتخابات ریاستجمهوری اصلا به بحث و بررسی زیاد نیازی ندارد بلکه باید یکی، دو، سه مصداق چه در میان اصولگرایان و چه در اصلاحطلبان مطرح شود، درباره آنها گفتگو شود و به نوعی سبک و سنگین شود تا براساس آن، اصلاحطلبان رو به جلو حرکت کنند.
او گفته اینکه همواره سخن از نهاد اصلاحطلبان و اجماعساز مطرح میشود به دلیل ابهاماتی است که در سخنانم به آن اشاره کردم مبنی بر اینکه وضعیت اصلاحطلبان مشخص و روشن نیست و معلوم نیست در آینده چه رخ خواهد داد؟ آیا فضا باز میشود؟ آیا مردم در انتخابات شرکت میکنند یا خیر؟ به بیانی دیگر، اگر مردم حضور پیدا نکنند اصلاحطلبان نمیتوانند فعال شوند؛ بنابراین ابهاماتی همچنان وجود دارد در نتیجه این نهاد اجماع ساز آن چنان مهم نیست. آیا مردم در انتخابات شرکت میکنند یا خیر؟ به بیانی دیگر، اگر مردم حضور پیدا نکنند اصلاحطلبان نمیتوانند فعال شوند؛ بنابراین ابهاماتی همچنان وجود دارد در نتیجه این نهاد اجماع ساز آن چنان مهم نیست.»
نظرسنجیهای انتخابات ۱۴۰۰
در هفته گذشته نظرسنجی ایسپا نشان داد درصد قابل توجهی از مردم قصد دارند در انتخابات شرکت کنند. همین مسئله باعث شد تا بعضی شخصیتهای سیاسی با احتیاط بیشتری درباره انتخابات صحبت کنند و به نظر میرسد صداهایی مبنی بر تحریم انتخابات در حال محو شدن باشند.
محمدرضا خباز در گفتگو با نامه نیوز درباره برنامه انتخاباتی اصلاح طلبان برای سال ۱۴۰۰ گفت: اصلاح طلبان معتقدند در انتخابات مجلس دهم کلاه سرشان رفت. عدهای از امکانات اصلاح طلبان استفاده کردند، ولی به محض آنکه وارد مجلس شدند به تعهدشان پشت پا زدند.»
درایتی: انتخاب اصلی جای دیگری است
مصطفی درایتی نیز درباره انتخابات ۱۴۰۰ مصاحبهای کرده و گفته «اصولاً مردم به تاثیر و نقش خود در انتخابات شک دارند و به همین دلیل جدلهای دستگاهها و مقامهای مسئول برایشان اهمیتی ندارد؛ یعنی مردم پیش خود میگویند کارها و قرارها جای دیگر برنامهریزی میشود و به همین دلیل نقش خودشان را در تشکیل مجلس و دولت بیتاثیر میدانند.»
این فعال سیاسی اصلاحطلب در ادامه گفته مردم در انتخابات مجلس یازدهم عملاً به این نتیجه رسیدند که «انتخاب اصلی» جای دیگری رقم میخورد و آنها اگر هم تمایلی برای رأی دادن داشته باشند، مجبور خواهند بود گزینهای را برگزینند که توسط نهاد دیگری با نادیده گرفتن دیدگاه عمومی انتخاب شده است.
رهامی هم میآید
محسن رهامی فعال سیاسی اصلاحطلب درباره آخرین فعالیتهای انتخاباتی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاهها گفته مجموعهای از جریان اصلاحات معتدل و نیروهای سیاسی با سابقه که در طول سالهای متمادی با مشی اعتدال به نحوی که توضیح دادم همکاری سیاسی داریم، از من خواستهاند که در صورت فراهم شدن شرایط و مساعد بودن وضعیت سیاسی کشور برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری اعلام آمادگی کنم و من هم با این پیشنهاد مخالفت نکردهام و فعلا در همین مرحله هستیم و باید ببینیم در نهایت جریان اصلاحات چه استراتژی نهایی را در پیش خواهد گرفت. اگر شورای هماهنگی جبهه اصلاحات به دنبال مشارکت فعال در انتخابات باشد، طبیعی است که با این نهاد در تعامل و هماهنگی خواهیم بود.»
سلامتی: آمده باش انتخاباتی
محمد سلامتی فعال سیاسی اصلاحطلب گفتگویی با اعتمادآنلاین داشته درباره استراتژی انتخاباتی اصلاحطلبان گفته «اصلاحطلبان در حالی باید خود را آماده حضور در انتخابات ۱۴۰۰ کنند که پشتوانه مردمیشان تضعیف شده است. به هر حال دولتی که اصلاحطلبان کاملاً حمایتش کردند نتوانست عملکرد خوبی داشته باشد و طی آن نارضایتی مردم به اوج رسید.
او گفته «دولت کارهای مثبتی هم انجام داده که از آن جمله میتوان به مدیریت خوب شرایط کرونایی اشاره کرد. درباره کارهای مثبت این چند سال همچنین میتوان به برجام اشاره کرد که مساله لاینحل هستهای را حل کرد. با این حال ضعفِ مفرط دولت در مدیریت مسائل اقتصادی هجمههایی را روانه دولت میکند چرا که اگر دولتیها بینش بهتری داشتند، حتی با وجود تحریم هم میتوانستند از بروز این همه گرفتاری جلوگیری کنند. در هر حال نارضایتی از دولت سرمایه اجتماعی جبهه اصلاحات را تضعیف کرد، هرچند اصلاحطلبان میتوانند با تشریح شرایط مردم را از این اشتباه که «دولت مقصر صد درصد گرفتاریهایشان است» دربیاورند.