اختلاف اصولگرایان بالا گرفت/ رئیسی، کاندیداتوری قالیباف را کنار می‌زند؟

رویداد۲۴ برخلاف آنچه تصور می‌شد، اختلافات اصولگرایان به‌مراتب جدی‌تر از زمزمه‌هایی است که هفته‌ها و ماه‌های گذشته به گوش می‌رسید. آنقدر که گویا هیچ کاندیدایی قرار نیست به نفع دیگری کنار برود. حالا بزرگان و چهره‌های شاخص منتسب به این جریان سیاسی نگرانند که مبادا در صحنه رقابت سال آینده انتخابات ریاست‌جمهوری کاندیدا‌های اصولگرا روبروی یکدیگر قرار گیرند و رقابتی درونی و البته علنی بار دیگر نقشه آنان را برای فتح پاستور، نقش بر آب کند.

البته شاید رقابت صرف چندان مشکل‌ساز نباشد، اما همین مشکل نه چندان جدی، چنانچه علنی شود، می‌تواند قلب یک جریان سیاسی را هدف قرار داده و به آن آسیبی جدی وارد کند و اگر اصولگرایان با همین فرمان پیش بروند، احتمالا در مناظره‌های انتخاباتی روی آنتن زنده تلویزیون، یکدیگر را خطاب قرار داده و اشتباهات یکدیگر را به رخ هم بکشند. در این حالت به نوعی بیشتر از رقابت به جریان خود آسیب وارد کرده‌اند. ضمن آنکه همین رقابت ممکن است با ورود چهره‌ای قدرتمند و البته غیراصولگرا شرایط را برای اصولگرایان دشوارتر ساخته و با خرد شدن آرای این جریان سیاسی، باز هم دست اصولگرایان از فرمان قوه مجریه کوتاه بماند. بر این اساس حالا اصولگرایان دست به کار شده و دنبال چهره‌ای هستند که بتواند با حضور خود، دیگر شخصیت‌های سیاسی را عقب براند؛ آن‌هم بدون آنکه قرار به دعوای سیاسی و زد و خورد درون‌گفتمانی باشد؛ چراکه آنان تاکنون موفق نشده‌اند شخصیت‌های حاضر در عرصه رقابت و کاندیدا‌های احتمالی اصولگرا را وادار به عقب‌نشینی به نفع دیگری کنند.

در این میان بیشتر از هر کس، نام سیدابراهیم رییسی، رییس فعلی قوه قضاییه شنیده می‌شود. چنان‌چه تا همین چندی پیش هم بخشی از اصولگرایان تأکید داشتند که رییسی نباید وارد میدان رقابت انتخاباتی ۱۴۰۰ شود. آن‌هم با این استدلال یا به بیان دقیق‌تر با این توجیه که رییسی منصوب رهبری است و وقتی فردی از رهبری نظام حکم گرفته و در سمتی مهم مشغول به کار است، نباید آن سمت را به‌خاطر سمتی دیگر رها کند. ضمن اینکه رییسی تغییراتی را در قوه قضاییه شروع کرده که لازم است این تغییرات را تا نهایی شدن مدیریت کند و به سرانجام برساند. اما حالا اوضاع تغییر کرده و دوباره برخی از همان اصولگرایان می‌گویند اگرچه شرایط ایده‌آل آن است که رییسی در قوه قضاییه بماند، اما باتوجه به اینکه در غیاب او، امکان اجماع ناچیز خواهد بود، شاید بد نباشد او دوباره وارد میدان انتخابات شده و گره از مشکلات اصولگرایان بگشاید. اصولگرایانی که البته از بیان این نکته پرهیز دارند، اما به زبان بی‌زبانی و در عمل، معتقدند که منافع جناحی‌شان، گاه از اصول اساسی و منافع کلان مملکتی ارجحیت دارد.

هرچه هست حالا زمزمه‌های کاندیداتوری رییسی بار دیگر جدی شده و به همین دلیل هم برخی از طرفداران محمدباقر قالیباف و دیگر کاندیدا‌های احتمالی اصولگرا علنی و در خفا ناراحت و دلخورند. چه آنکه دوره پیشین انتخابات ریاست‌جمهوری، قالیباف پس از ماه‌ها برنامه‌ریزی برای انتخابات ریاست‌جمهوری به نفع رییسی کنار رفت و حالا محمد مهاجری، فعال رسانه‌ای اصولگرا که البته بیش از قرابت با جریان رییسی و قالیباف، به طیف لاریجانی نزدیک است، درباره جدی شدن کاندیداتوری سیدابراهیم رییسی در انتخابات ریاست‌جمهوری گفته است: «اطلاعی از آمدن آقای رییسی ندارم، اما وقتی می‌بینم دو جریان به‌شدت در حال حمله به او هستند، احساس می‌کنم نگرانی‌ها از کاندیداتوری آقای رییسی بیشتر شده است.

نیرو‌های جریان آقای قالیباف به‌شدت از این اتفاق عصبانی هستند و در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی به‌شدت در حال حمله به آقای رییسی هستند. مجموعه دوم، جبهه پایداری نیز نگران ورود آقای رییسی است و هم نگران ورود آقای ظریف. در واقع نیرو‌های جبهه پایداری به‌شدت می‌جنگند تا مبادا فردی دیگر غیر از سعید جلیلی که نامزد آنهاست، وارد صحنه شود.» مهاجری که با نامه‌نیوز به گفتگو نشسته، معتقد است: «جبهه پایداری به عنوان یک جریان کاسب‌مآب -که در انتخابات مجلس تجارت‌پیشه هم شد- در حال حاضر همه تلاش خود را برای به صحنه آوردن کاندیدای مطلوب خود به کار بسته، اما در نهایت اگر بتوانند با کسی ائتلاف کنند، قطعا با او خواهند بست.»

بیشتر بخوانید: آخرین تحولات جبهه اصولگرایان در انتخابات ۱۴۰۰ / از پوشه سعید محمد تا مدرسه قالیباف

قالیباف حالا در آستانه انتخاباتی دیگر، همچون انتخابات ۹۶، از ماه‌ها قبل، تلاش خود را برای تصاحب «پاستور» آغاز کرده و آن‌گونه که منابع مختلف خبری گزارش داده‌اند ستاد‌های انتخاباتی خود را هم تشکیل داده است. اما اگر قرار باشد که رییسی نیز وارد میدان شود، احتمال اینکه او دوباره مجبور به‌کناره‌گیری به نفع رییسی شود، بسیار بالاست و به همین خاطر حالا اطرافیان او احتمالا می‌کوشند تا رییسی را از این تصمیم منصرف کنند.

به‌هرحال نگاهی به اظهارات چهره‌های اصولگرایی نشان می‌دهد که حالا بیش از هر زمانی حضور رییسی در انتخابات جدی شده است. سیدمحمد حسینی از چهره‌های سیاسی اصولگرا گفته است: «در مورد قوه قضاییه امکان جایگزینی و ادامه راه آقای رییسی وجود دارد. به هر حال واقعیت‌ها و شرایط کنونی اقتضا می‌کند که از آقای رییسی دعوت کنیم؛ وگرنه ترجیح ما در شرایط عادی این است که روسای قوا وارد عرصه انتخابات نشوند.» حسینی درباره علت دعوت از رییسی محور وحدت قرار گرفتن او را مورد اشاره قرار داده و به پایگاه خبری-تحلیلی خبرآنلاین گفته که اصولگرایان و همفکرانش در این دوره هم بر این باورند که اگر گزینه مناسبی همچون آقای رییسی انتخاب شود، اختلافات تمام می‌شود و «جریان انقلابی» به‌واسطه حمایت از کاندیدای واحد، به همبستگی و وحدت می‌رسند. استدلال مدافعان رییسی این است که اگر او وارد میدان شود، اختلافات به پایان می‌رسد و لازم نیست وارد چانه‌زنی برای انتخاب کاندیدای نهایی شوند و خود به خود همه کاندیدا‌ها به نفع رییسی کنار می‌روند. وزیر فرهنگ و ارشاد دولت احمدی‌نژاد که البته حالا چندسالی است دیگر با رییس سابقش میانه‌ای ندارد نیز در توضیح این استدلال و البته در دفاع از رییسی گفته است: «به هر حال آقای رییسی از خبرگی، تدین، تجربه، خیرخواهی و همت والایی برخوردار است که انتخاب شدنش تحولی مثبت محسوب می‌شود و کشور را در مسیر پیشرفت و آبادانی قرار می‌هد. حال اگر ایشان به هر دلیلی وارد کارزار انتخابات نشدند به سراغ دیگر مدیران کارآمد، باتجربه، خوشنام، دلسوز، ولایی، انقلابی، طرفدار عدالت و حامی محرومان می‌رویم.»

در این باره اصولگرایان دیگری هم با حسینی هم‌نظر هستند و آنچه در حال حاضر در فضای رسانه‌ای دیده می‌شود از این قرار است که مدافعان این دیدگاه در اکثریتند. سیدکمال سجادی به اعتمادآنلاین توضیح داده است: «درباره اینکه آقای رییسی به انتخابات ورود کند یا نه هنوز نمی‌توان چیزی گفت، اما اگر ایشان صلاح را در کاندیداتوری بداند، بطور حتم مشکل حل می‌شود و همه از ادامه رقابت انصراف خواهند داد. اما اگر ایشان نیاید، انواع و اقسام کاندیدا‌های بلندقد و کوتاه‌قد وارد صحنه خواهند شد تا خودشان را در معرض رای مردم قرار دهند. مشخصا درباره آقای قالیباف هم شاید اظهارنظرات زیادی مطرح شود، اما با در نظر گرفتن اینکه ایشان یک بار به نفع آقای رییسی کنار کشیده است، می‌توانیم امیدوار باشیم این‌بار هم کنار بکشد تا همه اصولگرا‌ها تمام‌قد برای رییس‌جمهور شدن آقای رییسی تاثیرگذاری مثبتی داشته باشند.»

این سخنان نشان می‌دهد هرچند عزم قالیباف در صحنه رقابت برای رسیدن به «پاستور» کاملا جدی است، اما همه اصولگرایان حاضر نیستند بی‌قید و شرط از او حمایت کنند و احتمالا اگر رییسی هم وارد عرصه نشود، قالیباف مشکلات بسیاری برای جلب اعتماد همه همقطاران خود خواهد داشت. این حمایت اغلب اصولگرایان از رییسی همزمان نشان می‌دهد که قالیباف کاندیدای چندان محبوبی برای همه طیف‌های جریان اصولگرا نیست و بسیاری از اشخاص شاخص جریان، خود را برتر از او می‌دانند و در نتیجه ترجیح می‌دهند خود به‌جای او، وارد میدان رقابت انتخابات ۱۴۰۰ شوند. روندی که اگر رنگ واقعیت به خود بگیرد، کار قالیباف را دشوارتر نیز خواهد ساخت؛ چراکه همزمان باید به انتقاد‌های همقطارانش نیز در صحنه انتخابات پاسخ بدهد. انتقاد‌هایی که می‌تواند هم برای قالیباف و هم برای جریان اصولگرایی گران تمام شود. با این حال معلوم نیست که آیا قالیباف به‌واقع بار دیگر به نفع رییسی کنار خواهد رفت یا نه؛ هرچند پیش‌فرض ذهنی مدافعان رییسی این است که با آمدن او، کاندیداتوری قالیباف هم مشکل‌ساز نخواهد بود، اما تدارک جدی رییس مجلس برای انتخابات ۱۴۰۰ حکایتی دیگر دارد و نشان از اینکه ماجرا آن میزان که یاران رییسی می‌پندارند، ساده نیست.