نکاتی درباره استعفای سعید محمد از فرماندهی قرارگاه خاتم/ محمد استعفا کرد یا برکنار شد؟

رویداد۲۴ عصر روز یک شنبه خبر مهمی در فضای سیاسی ایران منتشر شد: رئیس جدید قرارگاه خاتم الانبیاء انتخاب شد و سعید محمد از این مسئولیت کنار رفت. آن طور که خبرگزاری تسنیم نوشته «سردار حسین سلامی فرمانده سپاه سردار سیدحسین هوشی سادات را به سمت فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا (ص) سپاه منصوب کرده و با تشکر از زحمات سعید محمد، او را به عنوان مشاور فرمانده کل سپاه منصوب کرده است.»

در خبری که تسنیم روی خروجی خود قرار داده، نه اشاره‌ای به استعفای سعید محمد شده بود و نه درباره این تغییر، توضیحی منتشر شده است. صادق نیکو از فعالان توییتری نزدیک به قالیباف در توییتر خود نوشت «برکناری قبل از استعفا: سعید محمد تمام شد»

حامیان قالیباف جدال خاصی با سعید محمد دارند؛ قالیبافی‌ها او را «جوان جهادی انقلابی» می‌دانند که مناسب ریاست جمهوری است به همین دلیل چندان رضایت ندارند که این عنوان به فرد دیگری هم منتسب شود؛ چه رسد به اینکه این فرد سعید محمد باشد که زمانی پرونده عیسی شریفی را او آماده می‌کرده است.

چند روز پیش یک کانال تلگرامی نوشته بود سعید محمد گزارش مفصلی را به شورای نگهبان داده که در آن مستنداتی از تخلفات عیسی شریفی قائم مقام سردار قالیباف در پروژه یاس منعکس شده است.

بعد از این خبر، رسانه‌های اصولگرا متن استعفای سعید محمد را منتشر کردند. سعید محمد در متن استعفای خود خطاب به فرمانده سپاه نوشته «ضمن تشکر از حمایت‌های بی‌دریغ جنابعالی از اینجانب در پیشبرد ماموریت‌های قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء (ص)، از آنجا که احتمال دارد به دلیل حضور اینجانب در فضای انتخاباتی شائبه‌هایی متوجه نهاد مقدس سپاه شود، در راستای صیانت از سپاه و قرارگاه انقلابی- جهادی خاتم‌الانبیاء، از سمت خود استعفاء می‌دهم.»

نکاتی درباره استعفای سعید محمد از فرماندهی قرارگاه خاتم الانبیاء

اطلاعاتی که رویداد۲۴ به دست آورده، نشان می‌دهد این نخستین باری نبوده که سعید محمد درخواست استعفای خود را مطرح کرده و در دفعات قبل با آن مخالفت شده است. اما با نزدیک شدن به ایام انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ و جدی شدن فعالیت‌های ستاد انتخاباتی سعید محمد، با استعفای او موافقت شده است.

استعفای سعید محمد چند نکته مهم داشت؛ اول اینکه همان روزی که درخواست استعفای محمد منتشر شد، جانشین او در ساختمان زرافشان شهرک غرب هم مشخص شد و یک روز هم در انتصاب جانشین جدید تاخیر وجود نداشت، این یعنی موضوع استعفا از مدت‌ها پیش مطرح بوده است.

نکته دوم اینکه رسانه‌های وابسته به سپاه هیچکدام از عنوان «استعفای سعید محمد» استفاده نکردند و تنها به این بسنده شد که فرمانده جدید قرارگاه منصوب شده است. از چنین نحوه تنظیم خبری اینگونه برداشت شد که ماجرا برکناری بوده نه استعفا. شاید به همین دلیل بود که وقتی موضوع برکناری در فضای مجازی بسیار دست به دست شد، دفتر سعید محمد متنی منتشر کرد تا نشان دهد دلیل جابجایی، استعفا بوده نه برکناری.

بیشتر بخوانید: سعید محمد ، رئیس جمهوری با لباس سبز!/ چرا فرمانده قرارگاه خاتم لباس نظامی بر تن کرد؟

واکنش اصولگرایان به استعفای سردار سعید محمد

عمده واکنش‌ها نسبت به استعفای سعید محمد از سوی اصولگرایان بود؛ عده‌ای در حمایت از سعید محمد مطالبی منتشر کردند و عده‌ای او را چهره‌ای سوخته خواندند که دیگر کارکردی در انتخابات هم ندارد. 

مهمترین واکنش‌ها به ماجرای استعفای سعید محمد آنجا بود که او با محمدباقر قالیباف مقایسه شده بود؛ آنجا که گفته بودند سعید محمد از امکانات دولتی برای تبلیغات انتخاباتی استفاده نکرده و برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری استعفا کرده است اما محمدباقر قالیباف از هزینه مجلس با امکانات نظام سفر استانی می‌رود و تبلیغات انتخاباتی می‌کند. برخی کاربران در حمایت از سعید محمد روی این موضوع انگشت گذاشته‌اند. اما همه کاربران هم این‌چنین همدلانه با سعید محمد برخورد نکردند و برخی او را فردی حریص به پست و مقام توصیف کردند؛ از جمله حامد کاشانی از چهره‌های موثر جریان نزدیک به جبهه پایداری هم در توییتر خود نوشته «نامزدی که برای پیروزی در انتخابات خیلی ولع دارد، یا آنقدر بی‌خبر است که سختی و سنگینی این بار مسئولیت را نمی‌داند یا مطامعی دارد. البته احتمال ضعیفی است که شیفته خدمت باشد. امیرالمومنین علیه السلام به حریصان پست و مقام، مسئولیت نمی‌داد.»

این توییت در فضایی منتشر شده که پیش از این گفته می‌شد با جدی شدن بحث نامزدی ابراهیم رئیسی، قالیباف و لاریجانی اعلام کرده‌اند تمایلی به رقابت با او ندارند، اما سعید محمد همچنان مُصِر به حضور در انتخابات است. به همین دلیل حالا میان اصولگرایان اختلاف جدی وجود دارد.

یکی از کاربران اصولگرای توییتر در کنایه‌ای به ماجرای استعفای سعید محمد می‌نویسد «اگر استعفا برای نامزدی در انتخابات بود، نباید حکم مشاوره می‌خورد.» مخالفان سعید محمد معتقدند اگر موضوع انتخابات باشد، او باید از سمت مشاور نیز استعفا دهد.

کاربران اصولگرای دیگری به شورای نگهبان این پیام را دادند که اگر سعید محمد قصد حضور در انتخابات هم داشته باشد، باز باید رد صلاحیت شود: «سردار سعید محمد با استعفا از فرماندهی قرارگاه خاتم رسماً وارد کارزار انتخابات ریاست جمهوری شد، اما نکته‌ای که شورای نگهبان باید به آن توجه کند این است که محمد هیچگونه صلاحیتی برای نامزد شدن کاندیدای ریاست جمهوری ندارد.»

جواد آقایی در مطلبی نوشت: «سعید محمد برکنار شد. حالا‌ی عده داد می‌زنند که برکناری نبوده، استعفا بوده! گذشته از اینکه در حکم فرماندهی سپاه اشاره‌ای به استعفا نشده، این مدل کنار رفتن چه به شکل برکناری و چه به شکل استعفای حاشیه‌دار، نشان می‌دهد این برادر عزیز با این حواشی توانایی اداره کشور را هم نخواهد داشت!»

حجت الاسلام موسوی طهرانی نوشت: «برادر سعید! استعفای چهار روز مانده به انتخابات اگر شائبه نیست، اسمش چیست؟ لابد یک گردان از سایر برادران نیز باید استعفا کنند برای کابینه و دولت! هم امام و هم رهبری فرمودند به رسالت ذاتی‌تان بپردازید. این مردم دولت نظامی نمی‌خواهند.»

هستی کاربری که اکانتی ناشناس است، در حمایت از سعید محمد نوشت: «‌می‌توانست بماند و هر هفته یک ابرپروژه افتتاح کند تا محبوب‌تر شود! ولی می‌خواهد مردانه به میدان آید! با استعفای سعید محمد، اونایی که می‌گفتند محمد از امکانات و ظرفیت‌هایِ قرارگاه خاتم برایِ انتخابات ۱۴۰۰ استفادهٔ شخصی می‌کند، الان دیگر چه بهانه‌ای دارند!»

یکی از کاربران ماجرا را اینگونه تحلیل کرد که «سردار سلامی با پذیرفتن استعفای سعید محمد نشان داد که او گزینه اصلح و مناسب برای انتخابات ۱۴۰۰ است.» از نگاه این کاربر توییتر فرمانده سپاه این تحلیل را داشته که سعید محمد چون گزینه مناسبی برای انتخابات بوده، با استعفایش موافقت شده است.

سعید محمد به محض خروج از قرارگاه خاتم الانبیاء بار دیگر تصاویر خود را با لباس شخصی منتشر کرد. حالا صفحه توییتر سعید محمد عکس جدید او با لباس نظامی را تغییر داده و تصویری از او با کت و شلوار منتشر کرده است. این در حالی است که چند وقت پیش به سعید محمد گفته شده بود با لباس نظامی در مجامع رسمی حاضر شود.

در روزها و هفته‌های آینده اخبار تبلیغاتی بیشتری از سعید محمد خواهیم شنید. در زمانی که همه کاندیداهای اصولگرا از لاریجانی گرفته تا قالیباف و محسن رضایی و ... به خاطر ابهام در وضعیت حجت الاسلام رییسی فعالیت جدی خود را متوقف کرده‌اند تا ببینند تصمیم رییسی چه خواهد شد، سعید محمد نخستین گزینه‌ای است که ظاهرا آینده سیاسی خود را به تصمیم رییسی گره نزده است. این اقدام او البته برای مخاطبان می‌تواند حامل این پیام باشد که او در جمع اصولگرایان نمی‌گنجد؛ البته اینکه مخاطبانش نیز این پیام را باور کنند هم نکته‌ مهمی است.

بیوگرافی و سابقه سعید محمد

سعید محمد متولد ۱۳۴۷ است و دارای مدرک تحصیلی دکترای مهندسی عمران (گرایش راه و ترابری) از دانشگاه تربیت مدرس تهران در سال ۱۳۸۸ است. او از سال ۱۳۶۶ به عضویت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در آمد و دارای سوابق مدیریتی و اجرایی متعددی در شرکت‌ها و موسسات اقماری قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص) و بنیاد تعاون سپاه است.

سردار سعید محمد دهم مهرماه ۹۷ با حکم سرلشکر جعفری فرمانده وقت سپاه پاسداران به سمت فرماندهی قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء منصوب شد. قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا که عموما قرارگاه خاتم گفته می‌شود، از زیرمجموعه‌های سپاه است، که «بزرگ‌ترین پیمانکار پروژه‌های دولتی ایران» است. این نهاد با هدف «آب‌رسانی، صدور نفت و گاز، پروژه‌های سدسازی، انتقال آب و نیرو و راه‌سازی» راه اندازی شد.

محمد ستاری وفایی، محمدباقر قالیباف، حسن دانایی‌فر، عبدالرضا عابد، رستم قاسمی، ابوالقاسم مظفری شمس و عبادالله عبداللهی مدیران سابق این نهاد بودند که از این جمع محمدباقر قالیباف و رستم قاسمی شهرت بیشتری دارند و حالا سعید محمد سومین فرمانده قرارگاه خاتم است که احتمال دارد از عرصه نظامی به سیاست وارد شود.

سعید محمد برخلاف فرماندهان پیشین قرارگاه سازندگی سابقه نظامی‌گری زیادی ندارد و با وجود اینکه در سپاه پاسداران حضور داشته، او را با القاب نظامی نمی‌شناسند. رسانه‌های وابسته به سپاه پاسداران از عنوان دکتر برای معرفی او استفاده می‌کنند و او با لباس نظامی در محل کار خود حاضر نمی‌شود.

سعید محمد پیش از فرماندهی قرارگاه سازندگی، مدیرعامل گروه ایرانیان اطلس (سازنده و مالک چندین مرکز خرید در شهر‌های مختلف ایران) بود. او چندین سال نیز مدیرعامل سپاسد از زیر مجموعه‌های قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا بود. سپاسد مهم‌ترین بازوی مهندسی سپاه پاسداران است که پروژه‌های عظیم سدسازی، تونل سازی، نیروگاه‌های برق، سازه‌های بتونی بلند و... را در کشور اجرا می‌کند.