آمریکا به دنبال برجام جدیدی است/ ایران باید به سمت بی‌اثر یا کم‌اثر کردن تحریم‌ها برود

رویداد۲۴ درحالی که پیش‌بینی می‌شد با ورود جو بایدن رئیس جمهور جدید آمریکا به کاخ سفید، روند بازگشت و احیای برجام از سر گرفته شود اما اکنون با گذشت بیش از دوماه از ریاست جمهوری بایدن همچنان خبری از بازگشت آمریکا به برجام نیست و تنها پیشنهاد مذاکره در این زمینه به ایران داده شده است. پیشنهادی که قویا از سوی ایران رد شد. تهران می‌گوید بر سر احیای برجام مذاکره نمی‌کند و واشنگتن باید با رفع تحریم‌ها به برجام برگردد.

از سوی دیگر «فارین پالیسی» در یادداشتی نوشت «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا ظرف حدود دو ماهی که وارد کاخ سفید شده، درخواست اروپایی‌ها برای کاهش تحریم‌های ایران را رد کرده و فرصت خوبی را برای احیای برجام به هدر داده است.

همچنین مجلس ایران بر اساس مصوبه‌ای دولت را مکلف به از سرگیری غنی‌سازی کرد. رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت: دانشمندان هسته‌ای سانتریفیوژها را در موعد مقرر نصب کردند و حتی برای تکمیل کار در ایام تعطیلات نوروزی با سختکوشی و تلاش مضاعف این بخش قانون را محقق کردند. طبق این قانون باید هزار سانتریفیوژ IR۲M تا سال ۹۹ نصب می‌شد که دانشمندان هسته‌ای موفق شدند پروژه نصب هزار سانتریفیوژ IR۲M را به اتمام برسانند. این اقدام اقدامی بسیار مهم و راهبردی است.

اما سرنوشت برجام چه خواهد شد و چرا با وجود پیروزی جو بایدن در انتخابات آمریکا، گره برجام کورتر از قبل شده است؟ آیا ایران حاضر به بازگشت به میز مذاکره خواهد شد؟ در این صورت تهران باید چه امتیازاتی بدهد؟

حسن بهشتی پور کارشناس سیاست خارجی در گفتگو با رویداد‌۲۴ با اشاره به رابطه ایران و آمریکا در خصوص احیای برجام، گفت: آمریکا نمی‌خواهد به برجام برگردد و می‌خواهد یک برجام جدیدی داشته باشد اما نمی‌تواند صریح بگوید که من برجام را قبول ندارم! از همین رو می‌گوید ایران ۵ مرحله کاهش تعهدات را برگرداند و بعد از آن ما تازه پای میز مذاکره بشینیم. ارزیابی آمریکایی‌ها این است که تحریم‌ها تاثیرگذار است و در شرایط فعلی مایل نیستند که این سلاح تاثیرگذار را از دست بدهند. بازگشت به برجام به معنای این است که تحریم‌های هسته‌ای را لغو کنند و مهمترین تحریم‌ها نیز به فروش نفت، گاز و پتروشیمی مربوط می‌شود و فعلا تمایلی ندارد این تحریم‌ها را بردارند یا حداقل به حالت تعلیق دربیاورند.

بیشتر بخوانید:چهار نکته درباره امضای سند قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین/ چرخش به شرق یا ناامیدی از بایدن؟

وی ادامه داد: آمریکایی‌ها به جای برجام می‌خواهند یک برجام پلاس را طراحی کنند و مثلا درباره برنامه موشکی ایران، برنامه حمایت ایران از برخی گروه‌ها در منطقه، آنچه نقض حقوق بشر خوانده می‌شود، نقش ایران در منطقه و سایر مسائل نیز صحبت کنند. درباره بحث هسته‌ای فقط دوسال طول کشید که به نتیجه برسیم. اگر چنین پکیجی بخواهد اجرایی شود مشخص نیست که تا چه زمانی مذاکرات طول خواهد کشید! تازه اگر ایران بپذیرد که در این باره مذاکره کند.

بهشتی پور با بیان اینکه آمریکا از آنجایی که سلاح تحریم‌ها را موثر می‌دانند اشتیاقی به مذاکره نشان نمی‌دهند، تصریح کرد: ایران اگر می‌خواهد آمریکا را پای میز مذاکره بیاورد باید در ابتدا تحریم‌ها را کم‌اثر کند. ارزیابی ایران این است که اگر توان هسته‌ای خود را از طریق سانترفیوژ‌ها یا مدرن‌سازی سانترفیوژ‌ها از ir۱ بشود ir۲ یا حتی بیشتر، می‌تواند نقش بازدارندگی را برای آمریکا و اروپا داشته باشد. متاسفانه این رفتار‌ها نزدیکی و هماهنگی آمریکا و اروپا را بیشتر کرده است و حتی ممکن است روسیه و چین را به سمت خود ببرند. از همین رو ایران باید به سمتی برود که تحریم‌ها را بی اثر یا کم اثر کند.

با آمدن و رفتن ترامپ و بایدن چیزی تغییر نمی‌کند

بهشتی پور با بیان اینکه در ایران فعلا صدای واحدی وجود ندارد، گفت: توجه داشته باشید که مردم آمریکا برای مسائل سیاست خارجی رای نداده‌اند. عمدتا مسائل داخلی، کرونا، خدمات رفاهی و اجتماعی، حقوق سیاه پوستان و ... برای رای‌دهندگان مهم بوده و صرفا مسائلی همچون برجام نبوده است. برخی از افراد در حزب دموکرات هم خواهان فشار بیشتری بر ایران هستند و طی نامه‌ای از بایدن خواسته‌اند که مسائلی همچون نقش ایران در منطقه و برنامه موشکی را در برجام بیاورند. علاوه بر جمهوری‌خواهان برخی از دموکرات‌ها نیز مخالف برجام هستند. آمریکا می‌خواهد که همچنان روند تحریم ادامه پیدا کند زیرا در این بین این ایران است که ضرر می‌کند نه آمریکا! زیرا آمریکا چیزی از دست نمی‌دهد و این ما هستیم که تحت فشار هستیم. آن‌ها فعلا در حال رصد کردن شرایط داخلی ایران هستند که چه رئیس جمهوری روی کار می‌آید و چه خط مشی را در قبال مسئله هسته‌ای در پیش می‌گیرد، هرچند که آن‌ها می‌دانند تصمیم گیر و تعیین کننده سیاست هسته‌ای در ایران رهبری است.

این فعال سیاست خارجی ادامه داد: متاسفانه در ایران به مسائل به صورت یک طرفه نگاه می‌کنند و فکر می‌کنند با آمدن و رفتن بایدن یا ترامپ مسئله تغییر پیدا می‌کند. نه اینگونه نیست، زیرا یک طرف ماجرا ایران قرار دارد و سیاست‌هایی که اتخاذ می‌کند که اهمیت زیادی دارد. مثلا مصوبه‌ای که مجلس تصویب و دولت را موظف به تولید اورانیوم فلزی کرد، راه‌اندازی فردو و ... در روند مذاکرات اهمیت دارد. برخی فکر می‌کنند با این کار دست طرف مقابل را برای چانه زنی باز کرده‌اند اما بنده و امثال من معتقدیم که این رفتار‌ها به نوعی تحریک و اقدامات متقابل طرف آمریکایی است.

لزوم بهبود روابط ایران و عربستان

حسن بهشتی پور با تاکید بر اینکه به نفع ایران است که مسائل منطقه‌ای را به صورت دوجانبه حل کند، تصریح کرد: سیاست‌های آمریکا بر روی مشکل ما با عربستان تاثیرگذار است، اما تعیین کننده روابط دوجانبه دو کشور به عنوان دو قدرت منطقه‌ای است. ترجیحم این است به صورت مستقیم مشکلاتمان را با عربستان حل و فصل کنیم و می‌توانیم از یمن شروع کنیم. به نظرم دو طرف اراده را دارند اما موانع زیادی وجود دارد که باید درصدد رفع این موانع باشند.