نامزدی لاریجانی در انتخابات ۱۴۰۰ تا کجا می‌تواند در اصولگرایان انشقاق ایجاد کند؟

رویداد۲۴ آیا ممکن است وقایع انتخابات 1400 به سمتی پیش برود که اصولگرایان متقدم به سمت لاریجانی تغییر جهت دهند؟ جامعه روحانیت مبارز و شاکله ائتلافی آن یعنی شورای وحدت اصولگرایان از مدت‌ها قبل متهم به این شده بودند که می‌خواهند علی لاریجانی را نامزد انتخابات کنند. برخی چهره‌های سرشناس این جریان مانند محمدرضا باهنر، دبیر جبهه پیروان خط امام و رهبری و دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین سال‌ها نایب‌رئیس مجلس و از نزدیکان علی لاریجانی بود. او در همین اردیبهشت‌ماه هم از احتمال اینکه لاریجانی گزینه نهایی شورای وحدت اصولگرایان شود خبر داده بود. باهنر علت حمایت‌نکردن شورای وحدت اصولگرایان از لاریجانی را تمایل‌نداشتن او به نامزدی اعلام کرده بود.

به گزارش روزنامه شرق، او در مصاحبه‌ای گفته بود: «اواخر ماه شعبان من با آقای لاریجانی ملاقات داشتم، ایشان به‌صورت جدی می‌گفت «من نامزد نیستم». شورای وحدت تا جایی که ما اطلاع داریم، سراغ کسانی رفته که این‌ها خودشان اعلام کردند «ما نامزد هستیم» یا یکی از نزدیکانشان گفته ایشان نامزد است». این گفته باهنر یعنی دلیل نبود لاریجانی در میان گزینه‌های اصولگرایان، مخالفت یا مرزبندی‌های سیاسی نبوده است؛ اما همان زمان سیدرضا تقوی، نماینده جامعه روحانیت در شورای وحدت گفته بود: «نمی‌دانم آقای باهنر بر چه اساسی گفته که آقای لاریجانی می‌تواند کاندیدای شورای وحدت شود. بنده به‌عنوان عضو شورای وحدت هیچ اطلاعی از این موضوع ندارم. در جلسات اخیر شورای وحدت نیز هیچ بحثی برای حمایت از کاندیداتوری آقای لاریجانی انجام نشده و البته نشانه کاندیداتوری آقای لاریجانی نیز دیده نشده است».

به نظر می‌رسد درون جریان اصولگرایی برخی چهره‌ها بی‌تمایل به حمایت از رئیس سابق مجلس نیستند؛ اما یا دست بالا را ندارند یا به علت وجود مخالفان سفت و سخت لاریجانی در جریان اصولگرایی از ترس تشتت، جرئت ابراز آن را پیدا نکرده‌اند یا نمی‌کنند. در نهایت شورای وحدت اصولگرایان هم برای دورکردن اتهامات از خود و نگرانی از چندپاره‌شدن اصولگرایان به سمت رئیسی اقبال نشان داد. نگرانی از اقبال اصلاح‌طلبان به سمت لاریجانی هم دلیل دیگری بود که باعث شد طیف سنتی علنا حاضر به حمایت از لاریجانی نشود. چنانچه سخنگوی شورای وحدت اصولگرایان هم در نهایت اعلام کرد نبود نام علی لاریجانی بین ۱۰ نامزد اصلی این جریان نشان می‌دهد که اتهامات به ما درباره حمایت از آن نامزد خاص (لاریجانی) بی‌اساس بوده است.

بیشتر بخوانید: روایتی از ائتلاف‌های پوششی در انتخابات ریاست جمهوری؛ ائتلاف ۹۲ و ۹۶ تکرار می‌شود؟

بااین‌حال نشانه‌هایی که برخی چهره‌های شاخص اصولگرایی از طیف سنتی و متقدم نشان می‌دهند، حاکی از این است که زاویه‌های تندی ازقضا با لاریجانی ندارند. خود باهنر صراحتا اعلام کرده این شورای ائتلاف اصولگرایان است که آبش با لاریجانی در یک جوی نمی‌رود نه شورای وحدت. او در همان مصاحبه گفته بود: «از روز اول که شورای وحدت راه افتاد، شورای ائتلاف نیرو‌های انقلاب یک بی‌معرفتی کرد و گفتند «این شورای‌وحدتی‌ها دنبال نامزدی آقای پورمحمدی هستند و اگر نشد، آقای لاریجانی نامزد شورای وحدت می‌شود. در کل شورای ائتلاف خیلی آبش با آقای لاریجانی در یک جوی نمی‌رود؛ نه، شورای وحدت. به همین دلیل شاید شورای وحدت یک مقدار محتاطانه دارد برخورد می‌کند، اما این رویکرد نه لَهِ آقای لاریجانی و نه علیه آقای لاریجانی است». به نظر می‌رسد در نهایت هم شورای وحدت از ترس شورای ائتلاف دیگر سمت لاریجانی نرفت!

حالا دیروز هم باهنر در نشست اخیر جامعه اسلامی مهندسین با ارائه تحلیلی از وضعیت رقابت‌های انتخاباتی ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ و اینکه این رقابت‌ها به احتمال زیاد سه‌قطبی خواهد شد و آقایان رئیسی، لاریجانی و یک نفر از اصلاح‌طلبان (جهانگیری یا پزشکیان) رقابت‌کنندگان اصلی این دوره خواهند بود، گفته است: «مشارکت حداکثری در انتخابات اولویت اول و بالاتر از هر انتخابی است و از حضور هر فرد و جریانی که در چارچوب نظام به افزایش مشارکت و سرمایه اجتماعی کمک کند، استقبال می‌کنم». اگرچه او در این نشست گفته: «به‌طور رسمی اعلام کردم که جامعه اسلامی مهندسین و جبهه پیروان خط امام و رهبری ذیل شورای وحدت اصولگرایان در انتخابات نقش‌آفرینی خواهد داشت و بحمدلله با حضور جناب آقای رئیسی وحدت اصولگرایان رنگ‌و‌بوی تازه‌ای به خود گرفت و همه جریان‌های اصولگرایی از ایشان حمایت خواهند کرد»؛ اما در ادامه به انتقاد از برخی رفتار‌ها در ستاد رئیسی پرداخته است.

به نظر می‌رسد ستاد ابراهیم رئیسی تمایل چندانی به بازی‌دادن جریان‌های سنتی با وجود حمایت از او ندارد. این مسئله ممکن است با وجود توصیه‌های فعلی باهنر، در ادامه باعث انشقاق و شکاف و چه‌بسا به شیفت از رئیسی به سمت لاریجانی منجر شود. تا جایی که در همان جلسه جامعه اسلامی مهندسین، هریک از دبیران و برخی از اعضای شورای مرکزی به بیان دیدگاه‌های خود پرداختند و در مواردی از یک‌سویه‌شدن ستاد‌های رئیسی گلایه کردند. باهنر هم در واکنش گفته است: «این گلایه و دغدغه وجود دارد که بعضی رفتار‌ها در ستاد مرکزی آقای رئیسی انحصارگرایانه باشد و بنده هم به ایشان و هم به مسئولان ستاد ایشان عرض می‌کنم که باید از همه ظرفیت‌ها و سلایق اصولگرایی که خالصانه برای پیروزی این جریان به میدان آمده‌اند بهره برد و خدای ناکرده با رفتار‌های انحصارگرایانه دیگران را دلسرد نکرد؛ اما دبیران استانی جام نیز باید آگاه باشند که برای پیروزی در این میدان باید منیت‌ها کنار گذاشته شود و هرگونه همکاری که لازم است در این خصوص انجام شود».

سخنگوی جامعه روحانیت هم دیروز در گفتگو با ایلنا اذعان کرده که بخشی از آرای رئیسی جذب لاریجانی می‌شود: «من احتمال آن را خیلی دور نمی‌دانم که آقای لاریجانی اگر تا آخر در انتخابات بماند، مقداری از آرای آقای رئیسی را جذب کند». او درباره اینکه برخی از اعضای شورای وحدت و ائتلاف می‌گویند بعد از ثبت‌نام لاریجانی اجماع از روی رئیسی برداشته شده، توضیح داده است: «البته آقای لاریجانی شخصیت محترمی است؛ اما، چون این مجموعه روی آقای رئیسی توافق دارند، نشنیدم که هیچ‌گونه تمایلی نسبت به آقای لاریجانی ابراز کرده باشند».

علیرضا افشار، از فرماندهان سابق جنگ و نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری هم درباره علی لاریجانی گفته است: قضاوت درباره جناح ایشان سخت است. به نظر من حضور ایشان از رأی اصولگرایان کم می‌کند. البته رأیشان بالا نیست، ولی همان مقدار هم از سبد رأی اصولگرایان کم می‌کند.

ناصر ایمانی، تحلیلگر اصولگرا نیز پیش‌تر گفته بود: «بخشی از اصولگرایان می‌خواهند از لاریجانی حمایت کنند» یا واعظ‌آشتیانی گفته بود: «بخشی از مجموعه بزرگ اصولگرایی به لاریجانی نگاه مثبتی دارد».