از حلقه مشهد تا دولت در سایه / کابینه ابراهیم رئیسی چگونه تشکیل می‌شود؟

رویداد۲۴ روز گذشته نشست خبری ابراهیم رئیسی برگزار شد و او در پاسخ به سوالی درباره ترکیب کابینه خود گفت به هیچ گروهی وامدار نیست و کابینه‌اش را جناحی نمی‌بندد. این جمله اما ظاهرا جمله خوشایند اصولگرایان نیست، چه آنکه آنها به خاطر حمایتشان از رئیسی، خود را صاحب سهم می‌دانند؛ این نگرانی از زمان تبلیغات انتخابات وجود داشت که مهمترین آن بعد از صدور حکمی برای ریاست تقی پور به عنوان مسئول فضای مجازی ستاد رئیسی بود. این خبر را ابتدا خبرگزاری تسنیم منتشر کرد که منبع موثقی برای اخبار اصولگرایان به شمار می‌رود. بعد از این خبر، سیدعلی موسوی از چهره‌های امنیتی توییتر، هشدار داد انتصاب افراد با دافعه بالا به رئیسی آسیب می‌زند.

گروه‌های حامی ابراهیم رئیسی

چند جریان نقش‌آفرینی اصلی را در ستاد‌های ابراهیم رئیسی داشتند؛ گروه اول، گروه آستان قدس است. افرادی که از چهار سال قبل و به خصوص در ایام انتخابات سال ۹۶، در کنار او قرار گرفتند. به نظر می‌رسد اعتماد رئیسی به این تیم، بیشتر از تیمی باشد که در کنار او در قوه قضائیه قرار داشتند.

گروه دوم، یاران احمدی نژاد هستند. چهره شاخص این جریان، علی نیکزاد است که ریاست ستاد رئیسی را بر عهده گرفته است. نیکزاد فردی است که در انتخابات ۹۲، همراه مشایی و احمدی نژاد به وزارت کشور رفت و در همه این سال‌ها سعی کرده پیوند همه مدیران احمدی‌نژاد باشد؛ خواه جریان مشایی باشند خواه جریان پایداری و خواه جریان ایثارگران. نیکزاد در این مدت از همه ظرفیت ستاد‌های سابق احمدی نژاد به نفع رئیس جدید بهره برده است.

گروه سوم حامیان سعید محمد هستند. با وجود اینکه تعداد زیادی از نامزد‌های جریان اصولگرا از رئیسی حمایت کردند، اما به نظر می‌رسد سعید محمد بیش از سایر نامزد‌ها مورد حمایت رئیسی بوده است. سعید محمد حتی برای تبلیغات رئیسی به سفر استانی رفت و مهدی دوستی رئیس ستاد سعید محمد هم به عنوان سخنگوی ستاد رئیسی انتخاب شد؛ به این ترتیب بعید است سعید محمد و چهره‌های نزدیک او در دولت آینده رئیسی حضور نداشته باشند.

گروه چهارم، حلقه مشهد هستند. البته قاضی‌زاده هاشمی و سعید جلیلی هم مشهدی هستند، اما ارتباطات خانوادگی، باعث شد خاندان علم الهدی نیز برای رای آوری رئیسی فعال شوند. در ایام انتخابات شایعاتی از ستاد خیابان فرشته رئیسی به بیرون درز کرد. این خبر‌ها البته تکذیب شد، اما ظاهرا فعالیت آن‌ها به صورت غیر رسمی زیرنظر حامد علم الهدی معاون مجمع جهانی تقریب مذاهب و فرزند حجت الاسلام سیداحمد علم الهدی شدت گرفته بود.

گروه پنجم تیم نظامیان سابق هستند. حضور علیرضا زاکانی در عرصه انتخابات، باعث شد تا احزابی مثل ایثارگران و رهپویان برای حمایت از رئیسی عجله نکنند. رئیسی البته کار را به دست یکی دیگر از نامزد‌های منصرف شده داد تا علیرضا افشار هم یکی از چهره‌های موثر ستاد او شد.

گروه ششم تیم سیاسی‌ها هستند. به جز شورای ائتلاف و شورای وحدت، جبهه پایداری و موتلفه هم اعلام کردند از نامزدی رئیسی حمایت می‌کنند. به این ترتیب همه گروه‌های موثر اصولگرا از رئیسی حمایت کردند؛ حمایتی که در تاریخ سیاسی ایران کم سابقه بوده و یادآور حمایت همه‌جانبه اصولگرایان از محمود احمدی نژاد در انتخابات سال ۸۸ است.

با این وصف اگرچه ابراهیم رئیسی خود را مستقل می‌خواند اما واقعیت در سیاست ایران این است که برای ماندگاری و حفظ موقعیت باید از گروه‌های حامی استفاده کرد؛ چه آنکه چهار سال به چشم‌ بر هم زدنی می‌گذرد و رئیسی بار دیگر به این گروه‌ها نیاز پیدا می‌کند.

گمانه‌زنی‌ها نشان می‌دهد  گروه‌هایی که توضیح آن در بالا داده شد، بیشترین سهم را در کابینه رئیسی خواهند داشت؛ گروه‌هایی که البته هم‌پوشانی‌های زیادی با هم دارند. مدیران احمدی نژاد به رهبری نیکزاد، مجلس یازدهم به رهبری قالیباف، مدیران آستان قدس به رهبری مرتضی بختیاری، جبهه پایداری به رهبری صادق محصولی، تیم مدیران نظامی سیاسی (حلقه رستم قاسمی) تیم مرکز پژوهش‌ها (گعده زاکانی) تیم دولت سایه (سعید جلیلی) و نیرو‌های وفادار به رئیسی که از قوه قضائیه به قوه مقننه خواهند آمد.

بیشتر بخوانید: چقدر احتمال تشکیل کابینه فراجناحی برای رئیسی وجود دارد؟

معاون اول دولت ابراهیم رئیسی

به گزارش رویداد۲۴ گمانه زنی‌ها حاکی از آن است که نیرو‌های جبهه پایداری معاون اولی دولت رئیسی را خواهند گرفت. سعید جلیلی و لنکرانی جدی‌ترین گزینه‌ها برای این مسئولیت هستند. البته نام فرهاد رهبر و علی نیکزاد از تیم احمدی نژاد هم برای این مسئولیت شنیده می‌شود.

برخی اصولگرایان معتقدند حضور جلیلی و لنکرانی بیشتر جنبه نمادین دارد تا دل حامیان جبهه پایداری به دست بیاید. همین وظیفه‌ای که جهانگیری در دولت روحانی داشت. به این ترتیب رئیسی فرصت پیدا می‌کند نیرو‌های عملگراتری را در مسئولیت‌های حساسی مثل دبیری شورای عالی امنیت‌ملی و وزارت خارجه به کار بگیرد. برای این مسئولیت‌ها هرچند افرادی مثل: جلیلی و علی باقری کنی هم مطرح هستند، اما بعید نیست مثل دو سال اول احمدی نژاد که لاریجانی در این صندلی قرار گرفته بود، چهره‌ای مثل سردار دهقان یا سردار وحیدی قرار بگیرد. اگر بنا به میانه‌روی در سیاست خارجی باشد، امیرعبدالهیان و عراقچی هم گزینه‌های جدی برای وزارت امور خارجه هستند.

برای سرپرستی نهاد ریاست‌جمهوری، اسامی زیادی مطرح هستند. سیدمرتضی بختیاری، اما جدی‌ترین گزینه است. همه می‌دانند او ارتباط صمیمانه‌ای با ابراهیم رئیسی دارد و یکی از نیرو‌های همفکر و همسو با او به شمار می‌رود.

تیم صنعتی دولت رئیسی

مشخص نیست تیم صنعتی رئیسی از حضور چه افرادی تشکیل می‌شود. احتمالا نیکزاد تلاش دارد از افرادی مثل غضنفری و محرابیان در این جایگاه استفاده شود و طبیعتا اگر معاون اول نشود، خود او هم یکی از گزینه‌های این وزارتخانه‌ها به شمار می‌رود. در مقابل گفته می‌شود تیم نظامیان هم مدعی جدی این وزارتخانه‌ها است و رستم قاسمی و سعید محمد برنامه‌های جدی برای این مسئولیت‌ها تدوین کرده‌اند.

رهبری تیم اقتصادی دولت رئیسی

رهبری تیم اقتصادی رئیسی، احتمالا بین دو گزینه است فاطمی امین (از تیم آستان قدس) یا فرهاد رهبر (از تیم احمدی نژاد) البته نزدیکان زاکانی نام عبدالملکی را هم مطرح می‌کنند.

مدیران دانشگاه در دولت ابراهیم رئیسی

تیم دانشگاهی رئیسی، احتمالا توسط زاکانی مدیریت خواهد شد و شاید قاضی‌زاده هاشمی هم به وزارت بهداشت برود. زاکانی همیشه معتقد بوده ساختار وزارت علوم علیه اصولگرایان است و نیاز به بازبینی جدی دارد. البته با توجه به نحوه بیان او، اخیرا برای سخنگویی دولت هم از زاکانی نام می‌برند. زاکانی احتمالا خیلی زود بساط تشکل‌های مستقل را از دانشگاه جمع می‌کند و سیاست‌های هشت ساله احمدی نژاد را تکرار خواهد کرد. برای وزارت آموزش و پرورش هم حاجی‌بابایی و حاج‌علی‌اکبری، خیلی جدی مطرح هستند.

تیم فرهنگی دولت رئیسی

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یکی دیگر از وزارتخانه‌های مهم برای اصولگرایان است. هر کس جز تیم جبهه پایداری در راس این وزارتخانه قرار بگیرد، مورد انتقاد خواهد بود. یامین‌پور و میثم نیلی جدی‌ترین گزینه‌های این وزارتخانه هستند، اما نمی‌توان از اسم مرتضی آقاتهرانی هم به راحتی عبور کرد.

تیم سیاسی وزارت کشور کابینه رئیسی

برای وزارت کشور هرچند مدعی اصلی نیکزاد است، اما همه جریان‌ها گزینه خود را دارند. صادق محصولی از جبهه پایداری، صولت مرتضوی از تیم آستان قدس، محمد دهقان از تیم زاکانی و خود رستم قاسمی، مدعیان جدی برای این مسئولیت به شمار می‌روند. حضور دهقان (حقوقدان فعلی شورای نگهبان) در وزارت کشور، یکی از برنامه‌های جدی گروه‌هایی مثل جمعیت ایثارگران و جمعیت رهپویان است.

کابینه احتمالی ابراهیم رئیسی

رسانه‌های دیگر نیز فهرستی  را به عنوان کابینه رئیسی معرفی کرده‌اند که خلاصه آن در ادامه آمده است:

۱- معاون اول رئیس‌جمهور: فرهاد رهبر، محمد مخبر، پرویز فتاح، سعید جلیلی، لنکرانی

۲- دبیر شورایعالی امنیت‌ملی: جلیلی، علی باقری‌کنی، وحیدی، فدوی، حسین‌زاده

۳- رییس دفتر و سرپرست نهاد ریاست‌جمهوری: سیدمرتضی بختیاری، علی نیکزاد، مقداد نیلی، میثم نیلی، قدمی

۴- وزارت ورزش و جوانان: محسن منصوری، حسین‌زاده، سجادی، خادم، مهرداد  بذرپاش

۵- وزارت صمت: فاطمی امین، محمد مخبر، صالحی، غضنفری، مسعود محرابیان

۶- وزارت خارجه: سعید جلیلی، امیرعبدالهیان، علی باقری‌کنی، علیرضا زاکانی، غریب‌آبادی

۷- معاونت امور پارلمانی: امیرآبادی، احمد حیدری، حسین‌زاده، میثم نیلی، حسینی

۸- سازمان برنامه و بودجه: فاطمی امین، فرهاد رهبر، زنگنه، عبدالملکی، سیداحسان خاندوزی

۹- وزارت علوم: فرهاد رهبر، محمدمهدی طهرانچی، ثقفی، مهدی نژاد نوری، قاضی‌زاده هاشمی

۱۰- سازمان انرژی اتمی: علیرضا زاکانی، محمدمهدی طهرانچی، آقامیری، کفایتی، شیرازی

۱۱- وزارت اقتصاد: فاطمی امین، فرهاد رهبر، عبدالملکی، سیداحسان خاندوزی، زنگنه

۱۲- معاونت امور زنان: وحید دستجردی، کبری خزعلی، جمیله علم‌الهدی، لاله افتخاری، زهره الهیان

۱۳- وزارت بهداشت: امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، عین‌اللهی، خانم وحید دستجردی، مسجدی، محققی

۱۴- وزارت دفاع: سردار فدوی، سردار حاجی‌زاده، دریادار حبیب الله سیاری، وحیدی، سعید محمد

۱۵- وزارت راه و شهرسازی: علی نیکزاد، رستم قاسمی، سعید محمد، پرویز فتاح، مهرداد بذرپاش

۱۶- وزارت آموزش و پرورش: مهدی حاجی‌بابایی، حاج‌علی‌اکبری، حسین‌زاده، میثم نیلی، خانم علم‌الهدی

۱۷- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی: خرمشاد، یامین‌پور، میثم نیلی، خواجه‌سروی، حاج‌علی‌اکبری

۱۸- وزارت کشور: علی نیکزاد، صادق محصولی، صولت مرتضوی ، قاضی‌زاده هاشمی، شفقت

۱۹- معاونت علمی و فناوری: صاحب‌کار خراسانی، حسین‌زاده، ستاری، محمدمهدی طهرانچی، مهدی نژاد نوری

۲۰- وزارت جهادکشاورزی: سادات، نقدعلی، فلسفی، عسگری، فرهاد رهبر

۲۱- وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی: فاطمی امین، مهرداد بذرپاش، عبدالملکی، محمد مخبر، صالحی

۲۲ - وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات: هاشمی تشکری، اخوان بهابادی، زارع‌پور، قدمیاری، انتظاری

۲۳ - معاونت حقوقی رییس‌جمهور: بهادری جهرمی، خانم پاد، هادی طحان نظیف، محمد دهقان، سیدحجت‌الله علم‌الهدی

۲۴ - وزارت دادگستری: بهادر جهرمی، مرتضی بختیاری، محمد دهقان، سیامک ره پیک، هادی طحان نظیف، رسول قهرمان پور

۲۵ - وزارت نفت: فرهاد رهبر، میرکاظمی، رستم قاسمی، شاه میرزایی، فاطمی امین

۲۶ - وزارت نیرو: سعید محمد، مهدی دوستی، پرویز فتاح، رستم قاسمی، علی نیکزاد

۲۷ - میراث فرهنگی و گردشگری: عزت الله ضرغامی، منصوری،میثم نیلی، نصرالله پژمانفر، حسین زاده

۲۸ - وزارت اطلاعات: نبویان، عبدالهی، محسنی اژه‌ای، محمدی سیرت، مجتبی ذوالنوری

۲۹ - سازمان امور اداری و استخدامی: لطف‌الله فروزنده، علی احمدی، رضوی‌پور، الهام، بهادر جهرمی

۳۰ - بانک مرکزی: فرهاد رهبر، پرویز داودی، صمصامی، عبدالملکی، پیغامی

۳۱ - دبیرخانه مناطق ویژه اقتصادی: امیرآبادی فراهانی، سعید محمد، محمودزاده، قاسمی، عبدالملکی

۳۲- سازمان حفاظت محیط زیست: سادات، فلسفی، رفیعی، نقدی، شفقت