امیرعبداللهیان؛ دیپلماتی که قدرت احیای برجام را دارد

رویداد۲۴ این گزارش با ادعای اینکه "حسین امیر عبدالهیان" از دیپلمات های نزدیک به "دولت پنهان" است، نوشت او به عنوان وزیر امور خارجه جدید ایران طرف اصلی گفتگو با غرب خواهد بود.

این گزارش افزوده است:

امیر عبدالهیان جانشین "محمد جواد ظریف" دیپلمات باسابقه تحصیل کرده در آمریکا می شود که در طول یک دهه با ترکیب جذابیت و مهارت چهره اصلی دیپلماسی ایران در برخورد با قدرت های غربی بوده است.

ظریف یکی از اصلی ترین حامیان توافق هسته ای بود که در به ثمر رسیدن این توافق نقشی اساسی ایفا کرد؛ توافقی که از زمان خروج یکجانبه ترامپ از آن در سال 2018 به حالت اغما رفته است.

اما تحلیلگران ایرانی خوش بین هستند که امیرعبدالهیان57 ساله فارغ التحصیل دانشگاه های ایران بتواند این توافق را احیا کرده و به نتایج دیپلماتیک پایدار تری دست یابد. آنها می گویند ارتباطات وی با جناح های تندرو قدرتمند در قلب حکومت به او نفوذ داخلی بیشتری نسبت به ظریف خواهد داد.

یکی از منابع داخلی حکومت در این باره به فایننشال تایمز گفت: "در دوران امیرعبدالهیان، ما شاهد رادیکالیسم بیشتر نخواهیم بود بلکه شاهد هماهنگی بیشتر بین عرصه های دیپلماتیک و نظامی سیاست خارجی ایران خواهیم بود."

ابراهیم رئیسی، روحانی سرسختی که پس از پیروزی در انتخابات ژوئن (خرداد) به قدرت رسید، اعلام کرده که دولتش به مذاکرات برای احیای توافق هسته ای ادامه می دهد. اما با کنترل تندروها بر تمام مراکز قدرت، برخی در تهران انتظار دارند که رئیس جمهوری جدید موضع سخت تری نسبت به سلف خود حسن روحانی ، معمار دیگر توافق، اتخاذ کند.

مقامات اروپایی ظریف را دیپلماتی می دانستند که می توانستند با او گفت وگوی معناداری داشته باشند. اما آنها همچنین به این تشخیص رسیده اند که مذاکرات هسته ای و روابط با ایران به افراد وابسته نیست.

"علی واعظ " مدیر ایران در اندیشکده "گروه بین المللی بحران" گفت انتصاب امیرعبدالهیان " به عنوان نماینده دولت پنهان ایران در صحنه بین المللی است." اما افزود که امیرعبدالهیان می تواند به عنوان دیپلمات طرف گفتگوی  تواناتری در مقایسه با ظریف باشد.

واعظ گفت: "شما دیگر (همانند دوره روحانی) شاهد اصطکاک بین دولت(قوه مجریه)  و دولت پنهان ایران که مانعی جدی برای پیشبرد مذاکرات احیای برجام بود، نخواهید بود. "

اگرچه امیرعبدالهیان تعامل چندانی با غرب نداشته است، اما او دیپلماتی شناخته شده در بین شخصیت های ارشد دولت جو بایدن است. "راب مالی" نماینده بایدن در امور ایران و "جان فینر" معاون مشاور امنیت ملی آمریکا، هر دو در زمان دولت اوباما در امور سوریه با امیر عبدالهیان همکاری کرده اند.

بیشتر بخوانید: دیپلمات محور مقاومت وزیر خارجه ابراهیم رئیسی/ امیرعبداللهیان سیاست خارجی ایران را به کدام سو می‌برد؟

یک دیپلمات غربی در تهران معتقد است که توافق برای لغو تحریم های آمریکا از اولویت های دولت رئیسی است. این دیپلمات افزود که رئیسی " پس از به قدرت رسیدن لحن خود را نرم تر کرده و از شعارهای تند کاسته است تا روند مذاکرات وین را به خطر نیندازد."

این دیپلمات گفت: "آنچه هنوز مشخص نیست این است که چه زمانی ایران برای از سرگیری مذاکرات آماده خواهد بود، رویکرد جدید ایران چگونه و چه کسانی اعضای تیم مذاکره کننده خواهند بود."

امیرعبدالهیان با مذاکرات هسته ای بیگانه نیست. او در سال 2013 درگیر بحث های مقدماتی و محرمانه با مقامات عمانی بود. این ملاقات های محرمانه با آمریکایی ها و اروپایی ها در عمان پیش زمینه مذاکرات منجر به برجام بود.

او همچنین یکی از چهره های شناخته شده برای رقبای عرب ایران است، زیرا معاون سابق وزیر امور خارجه در امور عربی و آفریقایی بوده است و همچنین به عنوان دیپلمات در عراق، سوریه و بحرین خدمت کرده است.

رئیسی و امیرعبدالهیان اعلام کرده اند که روابط منطقه ای را در اولویت سیاست خارجی خود قرار خواهند داد و درباره ترمیم روابط ایران با دشمنان عرب، به ویژه عربستان سعودی اشاراتی داشته اند.

امیرعبدالهیان ماه گذشته گفت که با توجه به سابقه رئیسی، سیاست خارجی ایران در دوره رئیسی به دنبال "روابط خارجی متعادل، فعال و پویا" با شرق و غرب و "توجه ویژه به کشورهای همسایه و آسیا" خواهد بود.

یکی از عناصر حکومتی ایران در این باره به "فایننشال تایمز" گفت: تهران "چاره ای جز بهبود روابط با کشورهای منطقه" ندارد زیرا در جنگ سایه با اسرائیل قرار گرفته است و دو کشور یکدیگر را متهم به حملات به خطوط کشتیرانی و دیگر اهداف خود می کنند.

او گفت: "هرچه روابط ما با کشورهای منطقه خصمانه تر باشد، اسرائیل قدرتمندتر خواهد بود."

"محمد مهاجری" تحلیلگر محافظه کار در تهران، گفت که انتخاب امیرعبدالهیان به جای چهره های رادیکال تر که مخالف توافق هسته ای بودند نشان می دهد که رئیسی می خواهد از تشدید تنش با دشمنان خود جلوگیری کند.

او گفت: "ما شاهد هیچ تغییر بزرگی در سیاست خارجی نخواهیم بود. نتایج - و نه رویکرد – در دوره امیرعبدالهیان و ظریف کما بیش یکسان خواهد بود."