محمد اسلامی چهره مجهول کابینه!/ رئیس سازمان انرژی اتمی سهیمه چه کسی در دولت رئیسی بود؟

رویداد۲۴ روزی که بعد از استعفای عباس آخوندی، محمد اسلامی به عنوان وزیر جدید راه و شهرسازی انتخاب شد، چهره‌های اصلاح‌طلب روی خوشی به این وزیر تازه از راه‌رسیده نشان ندادند. همان روز‌ها بود که نجفی خوشرودی نماینده اصلاح طلب استان مازندران که اسلامی را به خوبی می‌شناخت، در مخالفت با او می‌گفت: «رویکرد ایشان غیرتعاملی است. حرف‌های ایشان ما را یاد دولتمردان سابق می‌اندازد. به کدام شاخص استناد کرده‌اید که در استانداری مازندارن در طول یک سال به اندازه ۱۵ سال کار کرده‌اید؟ ایشان فضای ناامنی را در استان مازندران به وجود آورده است. اگر این رفتار‌ها و التهابات ناشی از آن به بدنه وزارت راه و شهرسازی پمپاژ شود، چه کسی جوابگو خواهد بود؟ مسوولیت میلیارد‌ها تومان پول کشور در شرکت هواپیماسازی شاهین شهر اصفهان به هدر رفت، با کیست؟»

سابقه محمد اسلامی

با این حال چهره‌هایی مثل محمدعلی پورمختار و محمدمهدی زاهدی نمایندگان اصولگرای مجلس دهم در حمایت از اسلامی سنگ تمام گذاشتند تا او وارد کابینه روحانی شود. البته پیش‌بینی نجفی خوشرودی درباره عدم توفیق اسلامی، بی‌راه نبود. آن طور که سوابق او نشان می‌دهد چند بار در انجام وعده‌ها ناموفق بوده است؛ از جمله در ماجرای هواپیماسازی هسا که قرار بود در اصفهان با نام «ایران-۱۴۰» تولید شود و دقیقا در روز‌هایی که این پروژه کلید خورد، او نقش مهمی در شکل‌گیری آن داشت. پروژه‌ای با هزینه بسیار که نه‌ تنها زیان میلیون دلاری با خود داشت بلکه حوادث تلخی در پی آۀن به وجود آمد.

براساس اعلام سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، برای ساخت کارخانه ایران -۱۴۰ و تولید ۳۷ فروند از این نوع تا قبل از سال ۸۳ حدود ۲۰۰‌ میلیارد‌ و ۹۶۰ میلیون دلار اعتبار اختصاص داده بود در سال‌های ۸۳ و ۸۴ نیز در هر سال ۲۵ میلیارد ریال اعتبار برای ساخت این پروژه ملی در نظر گرفت.

در زمان سقوط هواپیمای اوکراینی در سال ۹۸ هم اسلامی وزیر راه بود و برخی می‌گویند سکوت او در آن دوران نسبت به مقصران حادثه، موجب شده امروز مزد خود را در سازمان انرژی اتمی دریافت کند. او در آن زمان گفته بود: «نقص فنی هواپیما موجب آتش‌سوزی و سقوط آن شده است.»

محمد اسلامی چهره‌ای است که البته همزمان مثل احمدی نژاد وعده می‌دهد و سعی دارد مثل حسن روحانی، گرایش سیاسی نداشته باشد و دل هر دو جناح سیاسی کشور را به دست بیاورد.

واکنش‌ها به انتصاب محمد اسلامی بر سازمان انرژی اتمی

سلبریتی‌های اصولگرا در فضای مجازی ابتدا خیلی به این انتخاب روی خوش نشان ندادند. یکی از آن‌ها نوشته بود لابی قدرتمندی پشت سر اسلامی بوده به صورتی که قرار بوده در پست وزارت ابقا شود. خبرگزاری دانشجو (وابسته به بسیج دانشجویی) از قول یکی از اعضای بسیج دانشجویی دانشگاه تهران نوشته «چیزی که از انتصابات و کابینه دولت سیزدهم مشخص هست این است که کابینه بر اساس یک برنامه جدی و مشخص پیش نمی‌رود و بیشتر بر شاخصه‌های اخلاقی و بدون تخصص و دانش آنچنانی چیده می‌شود.»

اما درست یک روز بعد از انتصاب اسلامی ماجرا تغییر کرد و همان سلبریتی‌های اصولگرا که منتقد حضور اسلامی بودند، ناگهان تغییر موضع دادند و او را به القابی چون «همسنگر محسن فخری زاده» و «نویدبخش تغییرات بزرگ در انرژی هسته‌ای ایران» و «نماد چرخش دوباره سانتریفیوژها» و ... خواندند. یکی به کنایه این سوال را مطرح کرده بود: «محمد اسلامی اگر وزیر راه باشد لیبرال است، ولی اگر رئیس سازمان انرژی اتمی شود، انقلابی خواهد شد؟»

معلوم نشد در این یک روز چه اتفاقی افتاده که اینگونه طیف منتقد به حامیان جدی تبدیل شدند اما به نظر می‌رسد دستور از جایی رسیده و آنها نیز باید مطابق دستور توییت‌های خود را منتشر کنند.

در جریان رأی نمایندگان مجلس به وزرای پیشنهادی نیز دیدیم که مباحث درباره افراد به صورت کلی است و بر تخصص آنها خیلی صحبت خاصی نشد. شعار دولت جدید مبارزه با فساد است و برای رسیدن به این هدف، کابینه باید ساختار را بر این مبنا بسازند و روحیه فسادستیزی را در عمل نشان دهند، بنابراین نباید صرفاً بر پایه اخلاقیات و بدون درنظر گرفتن تخصص‌های خاصی برخی انتصابات صورت بگیرد. این در حالی است که پیش از این هم گفته می‌شد حضور سعید محمد برای وزارتخانه راه قطعی شده است اما ظاهرا در لحظات آخر تیم حفاظت دولت که برای سعید محمد تشکیل شده بود، بدون اطلاع پست خود را ترک کردند و ناگاه خبر رسید که رستم قاسمی برای وزارت راه و شهرسازی معرفی شده است.

بعضی کاربران هم با مقایسه رشته تحصیلی زاکانی (پزشکی هسته‌ای) و اسلامی (عمران) و مسئولیت اولی در شهرداری تهران و دومی در سازمان انرژی اتمی، به این انتصابات انتقاد کرده‌اند. البته اسلامی طرفداران جدی هم دارد مثل فریدون عباسی که در دفاع از او توییت زده «‏انتخاب مهندس ‎محمد اسلامی که سابقه بسیار مثبتی در زمینه‌های آموزش، تحقیقات منجر به محصول و مدیریت اجرائی در سطح کلان کشوری دارد، نویددهنده اجرای درست ‎راهبرد‌های هسته‌ای نظام است.»

بیشتر بخوانید: نماینده سابقه مجلس: رئیسی به اسلامی قول حضور در دولت را داده بود

پشت پرده چینش کابینه رئیسی چه گذشت؟

به گزارش گزارش رویداد۲۴ جلال میرزایی نماینده سابق مجلس درباره دلیل انتخاب محمد اسلامی به ایلنا گفته «احتمالا رئیس‌جمهور قولی به محمد اسلامی داده که به عنوان وزیر معرفی شود، اما معرفی نشد، شاید خواستند در دولت از ایشان استفاده کند و سازمان انرژی اتمی خالی بود و از ایشان استفاده کرده است.»

معلوم نیست این گزاره تا چه اندازه درست باشد، اما ظاهرا اتفاقاتی در پشت پرده رخ داده که اسلامی در دولت حفظ شده است؛ چنانچه علی قلهکی از کاربران امنیتی توییتر نوشته «بنا بر جمع بندی‌ای که شد، قرار بود محمد اسلامی در وزارت راه با همکاری هادی عباسی ابقا شود؛ علت ابقای او هم اجرایِ پرحجمِ پروژه مسکن صنعتی در وزارت راه برای تحویل ۱میلیون مسکن بود. رفتن او به سازمان انرژی اتمی تعجب برانگیز و به‌نظر اصل بر بقایِ او بوده است!»

دلیل اصل بقای محمد اسلامی هم مشخص نیست؛ چه آنکه او نه وزیر ویژه‌ای بود، نه دستاوردهای خاصی داشت، نه محبوبیت و اقبال عمومی داشت و نه رزومه‌ای پر و پیمان که رئیسی بخواهد به هر شکل ممکن او را حفظ کند. 

سابقه مدیریت او در حوزه تخصصی خودش نشان می‌دهد که بدترین دوره کنترل قیمت مسکن اتفاقا در همین دوره بوده است، با این وصف باید از ابراهیم رئیسی پرسید که محمد اسلامی چه کرده که لایق چنین نگاه ویژه‌ای است؛ آنهم در پستی کاملا تخصصی که اسلامی کوچکترین ورودی در آن ندارد. 

برخی اینگونه تحلیل کرده بودند که اسلامی گزینه نزدیک به محمد مخبر بوده و قرار بوده در کابینه استفاده شود و این یعنی اصرار مخبر برای به کارگیری او جواب داده است. البته این فرض نیز اما و اگرهای بسیاری دارد؛ چه آنکه با حضور محسن رضایی در دولت، عملا تمام اختیارات محمد مخبر محدود شده است؛ چه آنکه مخبر انتظار داشت چینش اقتصادی کابینه با او باشد، اما بعید است با توجه به جایگاه و پیشینه محسن رضایی، چنین موقعیتی به محمد مخبر برسد. از سوی دیگر سازمان انرژی اتمی سازمانی نیست که افرادی در حد و اندازه محمد مخبر بتوانند بر ریاست آن لابی و اعمال نفوذ کنند؛ دلیل این انتصاب هر چه باشد فعلا مجهول است و روزی باید از محمد اسلامی پرسید که او چه در آستین داشته که نه تنها در دولت رئیسی حفظ شده، بلکه جایگاهی بسیار ویژه‌تر به دست آورده است.