علت «بحران سوخت» در انگلستان چیست؟

رویداد۲۴ نشریه "فارین پالیسی" در گزارشی، به ریشه یابیِ بحران سوختی جاری در انگلستان و تبعات سیاسی و اجتماعی این بحران برای انگلیس پرداخته است.

فارین پالیسی در این رابطه می‌نویسد: «صف‌های طولانیِ مردم در پمپ بنزین‌های انگلستان، به واقعیتی تلخ و نگران کننده برای مردم این کشور در روز‌های اخیر تبدیل شده و دولت انگلستان را نیز با این نگرانی که شاید در زمستان، با نارضایتی‌های گسترده مردمی در امر تامین سوخت رو به رو شود، مواجه کرده است. دوشنبه گذشته، قریب به ۵۵۰۰ پمپ بنزین مستقل در انگلستان، ذخیره سوختی خود را از دست دادند و انتظار می‌رود که در ادامه راه، این وضعیت وخیم‌تر نیز شود.

با این حال باید توجه داشت که این بحران به معنای واقعی کلمه صرفا یک بحرانِ کمبود سوخت نیست بلکه بحران کمبود کارگر نیز به حساب می‌آید. در ماه‌های اخیر، انگلستان با کمبودِ حدودا ۱۰۰ هزار راننده کامیون که صلاحیتِ راندنِ کامیون‌های سنگین را داشته باشند و کالا‌های اساسی در انگلستان را جابجا کنند، رو به رو بوده است. امری که عملا بسیاری از صنایع را در این کشور، نظیر صنایع غذایی و سوختی، تحت تاثیر قرار داده است و جدای از ایجاد صف‌های طولانی در پمپ بنزین‌های انگلیس، اثرات مخربی را بر ذخایرِ خواروبار، رستوران‌ها، و دیگر مراکز مرتبط با عرضه مواد غذایی نیز از خود برجا گذاشته است.

در این نقطه باید این سوال را پرسید که آیا این بحران، در نتیجه پاندمی ویروس کرونا ایجاد شده است؟ در پاسخ باید گفت که مولفه‌های مختلفی در ایجاد بحران جاری ایفای نقش می‌کنند. با این حال، بحران جدید در انگلستان، جدای از ایجاد تحولات گسترده سیاسی در این کشور، عملا انگلیس را در یک بن بست تمام‌عیار نیز قرار داده است.

اگرچه کمبود تانکر‌های سوختی در بسیاری از کشور‌های اروپایی یک مشکل جدی بوده، این بحران به طور خاص در انگلیس ابعاد و ماهیتی شدیدتر داشته است. در این رابطه، مخصوصا در اروپا، اغلب انگشت اتهام را به سمت برگزیت می‌گیرند و آن را مقصر بحران جاری در انگلستان معرفی می‌کنند. تغییرات در میزان مالیات‌ها و همچنین قوانین مهاجرتی جدید و سخت گیرانه در انگلستان، عملا ورود و خروج اتباعِ اروپایی جهت ورود و کار در انگلستان را سخت‌تر و پرُهزینه‌تر کرده است. در این رابطه، بسیاری از کارگران و راننده‌های خودرو‌های سنگین، مقاصدِ راحت تری را جهت فعالیت‌های خود انتخاب می‌کنند. امری که عملا می‌تواند در شکل گیری بحران سوختی فعلی در انگلستان، نقش قابل توجهی بازی کند.

اضافه بر این باید توجه داشت که بحران شیوع ویروس کرونا نیز تاثیرات مخربی را بر شکل گیری بحران کنونی در انگلستان داشته است. وجود قوانین مرتبط با محدودیت‌های مسافرتی و جابحایی و همچنین اعمال مقررات سخت گیرانه مبنی بر ماندن افراد در خانه در طی یک سال و نیم گذشته در انگلستان، عملا موجب شده تا شمار زیادی از کارگران غیرانگلیسیِ ساکن در انگلستان، آسیب‌هایی جدی ببینند.

امری که عملا موجب شده تا بسیاری از آن‌ها حتی به کشور‌های خود بازگردند و تصمیمی هم مبنی بر بازگشت مجدد به انگلستان ندارند. برقراری مقررات قرنطینه در شهر‌های مختلف انگلستان همچنین مراکز مرتبط با آزمون‌های رانندگی را نیز به تعطیلی کشانده که این مساله بدان معناست که روند آزمون‌های متقاضیان دریافت گواهینامه خودرو‌های سنگین در انگلستان، عملا با اختلال رو به رو شده است. مساله‌ای که موجب شده تا انگلستان در مقایسه با سال گذشته میلادی، شاهد کاهش ورودِ حدودا ۲۵ هزار راننده جدید به بازار حمل و نقل خود باشد.

دراین نقطه باید پرسید که چه چیزی حقیقتا موجب ایجاد فروپاشی کنونی در انگلستان شده است؟

هفت گذشته، شرکت نفتی "بریتیش پترولیوم" اعلام کرد که به طور موقت برخی پمپ بنزین‌های خود را به دلیل مسائل مرتبط با ایجاد نقص و مشکل در امر تحویل سوخت به این شرکت، تعطیل خواهد کرد. در این رابطه شمار انگشت شماری از شرکت‌های نفتی دیگر در انگلیس نیز مشکل مشابهی داشتند. این مساله موجب شد تا مردم انگلستان عملا با نوعی اضطراب رو به رو شوند و به پمپ بنزین‌ها هجوم آورند. امری که عملا موجب شد تا بحران کمبود سوخت در انگلستان، ماهیتی بحرانی به خود بگیرد.

در این راستا، مقام‌های برخی شرکت‌های نفتی انگلسنان نظیر بریتیش پترولیوم، شِل و دیگر شرکت‌های نفتی انگلیسی، در بیانیه مشترکی اعلام کردند که "انگلستان همواره با مشکل کمبود راننده مواجه بوده و این مساله به هیچ عنوان موضوعی تازه نیست. با این حال، به محض اینکه به مردم گفته می‌شود که "کمبود" وجود دارد، مردم شدیدا به این مساله واکنش نشان می‌دهند". این شرکت‌های نفتی در بیانیه مشترک خود تاکید داشته اند که منابع سوختی زیادی وجود دارند و آن‌ها انتظار دارند که روند خریدِ سوخت توام با ترس و اضطراب شهروندان انگلیسی در روز‌های آتی سقوط کند و بار دیگر اوضاع به شرایط عادی خود بازگردد.

در عین حال، شرایط کنونی به دلیل افزایش قابل توجه قیمت سوخت و فروپاشی بسیاری از شرکت‌های کوچکِ تامین برق، خسارت‌های سیاسی را نیز با خود به همراه دارد. اغلب مردم انگلستان از دولت این کشور به دلیل مدیریت ضعیف آن در مواجهه با بحران سوختی این کشور انتقاد دارند. امری که عملا موجب شده تا موقعیت "بوریس جانسون" نخست وزیر بریتانیا نیز به دلیل تشدید ترس و نگرانی‌ها در داخل انگلیس از کمبود سوخت در زمستان (و بازگشت اعتراضات شبیه به دهه ۱۹۷۰ میلادی در این کشور که مرتبط با افزایش نارضایتی‌ها از دولت وقت انگلیس به دلیل عدم تامین سوخت کافی در بحبوحه زمستان بود)، تضعیف شده و این مساله در اغلب نظرسنجی‌های اخیر نیز نمود یافته است.

تاکنون چه کار‌هایی انجام شده است؟

بوریس جانسون در اقدامی که با هدفِ خنثی سازی بحران سوختی جاری در انگلستان انجام شد، اقدام به ارائه روادید موقت به کامیونداران خارجی کرد تا شاید از این طریق بتواند تا حدی زیادی نیاز‌های سوختی انگلستان را تامین کند. حرکتی که البته با انتقاد و نارضایی شدید حامیان برگزیت که مخالف با هرگونه آزادی تردد و حمل و نقل با کشور‌های عضو اتحادیه اروپا هستند، مواجه شد. البته که این طرح نیز چندان از سوی کامیونداران و رانندگان حوزه اتحادیه اروپا با استقبال رو به رو نشد. این افراد قویا از جانبِ برگزیت ضربه خورده اند و نگران هستند که به محض فروکش کردن شعله‌های بحرانِ سوختی انگلستان، بار دیگر رها شوند.

در روز ۲۵ سپتامبر سال جاری میلادی، دولت انگلستان همچنین امتیاز‌های خاصی را برای رانندگان و همچنین شرکت‌های حوزه انرژی این کشور در نظر گرفت تا شاید از طریق آن‌ها بتوان این گروه‌ها را ترغیب به انجام فعالیت‌های بیشتر جهت رفع بحران سوختی انگلستان کند. با این حال، حتی ارائه این امتیازات و مشوق‌ها نیز تاتکنون راهگشا نبوده اند و همچنان این کشور با مشکلات مرتبط با تدارکات و حمل و نقل مواد سوختی و غذایی رو به رو است.

در ادامه چه خواهد شد؟

بوریس جانسون با استفاده از ارتش انگلستان و در قالب طرح موسوم به "اسکالین" سعی دارد تا از ظرفیت‌های ارتش جهت حمل و نقل سوخت در انگلیس و تامین پمپ بنزین‌های ان کشور استفاده کند تا شاید از این طریق بتواند بحران سوختی در انگلیس را به خوبی مخاطب قرار دهد و آن را حل کند. با این حال، دیگر مقام‌های دولتی انگلستان گفته اند که نظامیان ارتش انگلستان فقط جهت کمک به کاهش عقب ماندگی‌ها در امر آموزش رانندگان انگلیسی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در هر صورت، کارشناسانِ بخش صنعت انگلیس می‌گویند که کمبود سوخت به یک مشکلِ بزرگتر اشاره دارد و آن مساله عدم برخورد درست با رانندگان است (چه رانندگان انگلیسی و چه غیر انگلیسی).

این مشکل همچنین به یکی از چالش‌های اساسی پدیده برگزیت نیز اشاره دارد: از دست دادنِ تعداد زیادی از کارگران اروپایی که وجود آن‌ها برای اداره و عملکردِ عادیِ انگلستان حیاتی بود، به هیچ عنوان موجب ایجاد ثبات برای انگلیس نشده است. حتی اگر این مساله قویا مورد حمایت آن دسته از افراد و گروه‌هایی بوده باشد که از بسته شدن مرز‌های انگلستان حمایت می‌کردند و با این نگرشِ خود، موجب به قدرت رسیدن بوریس جانسون نیز شدند.»