پیش بینی آینده‌ای خشک برای تهران/ جیره بندی آب در ۱۴۰۱ قطعی خواهد بود
رویداد۲۴ مهرماه ۱۴۰۰ اعلام شد که ۴۵۸ میلیون مترمکعب آب در سد‌های تهران ذخیره شده، در حالی که در زمان مشابه سال پیش، این مقدار برابر ۷۵۳ میلیون مترمکعب بوده است. این موضوع نشان دهنده ۲۹۵ میلیون مترمکعب کسری مخازن سد‌های پنجگانه تهران در مهرماه سال جاری است و تصور کنید که در دوره بارش یعنی پاییز و زمستان سال ۱۴۰۰، سد‌های تهران نتوانند این کسری را جبران کنند. در این صورت، به اعتقاد کارشناسان، در خوشبینانه‌ترین حالت، جیره بندی آب تهران در تابستان ۱۴۰۱ قطعی خواهد بود.
داریوش مختاری با بیان اینکه شاید تهران در سال ۱۴۰۱ وضعیتی همانند بخش‌هایی از اصفهان ۱۴۰۰ را پیدا کند و شرکت آب و فاضلاب استان تهران ناچار شود با تانکر به بخش‌هایی از شهر آبرسانی کنند، اظهار کرد: وضعیت جیره بندی و حتی فراتر از آن دقیقا بستگی به حجم آب پشت سد‌ها دارد. پیشنهاد می‌شود شرکت آب و فاضلاب تهران وضعیت مشابه در سال‌های پیش که سد‌های اطراف تهران خالی شدند را بررسی کنند و با توجه به بارگذاری‌های بعدی در تهران، معلوم کنند که با چه میزان بارش، کسری مخزن سد‌ها برطرف خواهد شد و برای تامین تقاضای سال ۱۴۰۱ کافی خواهد بود.
وی افزود: دقت لازم برای پایدارسازی تامین آب استان تهران با جمعیت حدود ۱۷ میلیون نفر و شهر تهران با جمعیت حدود ۹ میلیون نفر بسیار بسیار لازم است. چنانچه بارش‌ها کافی نباشند و برای مثال فقط در حدی باشد که مخازن سد‌ها پر شوند، شاید تا مقطع تابستان ۱۴۰۱ تامین آب را پوشش دهند. در این صورت نقطه کانونی بحران، در پاییز ۱۴۰۱ پدید خواهد آمد. دقیقا جایی که دیگر جیره‌بندی پاسخگو نخواهد بود.
این کارشناس ارشد حوزه منابع آبی اظهار کرد: به نظر می‌رسد فاصله بین کم آبی‌های خطرناک شهر تهران در هر سال، بیشتر و بیشتر می‌شود و معنای این وضعیت، پاسخگو نبودن جیره بندی‌ها برای تامین آب منازل و در نتیجه، گام گذاشتن‌های آغازین در مسیر خالی از سکنه شدن تدریجی تهران است. این وضعیت، نتیجه بارگذاری چند برابری از توان بوم شناختی یک دشت است که در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ هجری خورشیدی کاملا شاداب بود و پس از آن بارگذاری‌های خطرناکی روی این دشت انجام شد. اکنون این دشت با چند میلیون انشعاب آب و استقرار چند ده هزار واحد صنعتی در پیرامون آن به ویژه غرب دشت تهران، با ده‌ها بحران زمین شناختی روبرو شده است.
بیشتر بخوانید: هواشناسی: خشک‌ترین پاییز در راه است
مختاری با بیان اینکه در چنین شرایطی، راهکار‌های حوزه صرفه‌جویی، واقع‌بینانه‌ترین راهکار بوده، این در شرایطی است که قانون توسعه و بهینه سازی مصرف آب شهری (مصوب اسفند ۱۳۹۵) همچنان معطل مانده است، گفت: پرهیز از بارگذاری‌های بیشتر نیز می‌تواند کمک کند. ارایه یک آمار دقیق از مسکن تهران می‌تواند کمک کند که آیا کمبود مسکن یک واقعیت است یا اینکه یک بارگذاری اضافی و غیر ضروری برای افزایش انشعاب‌های آب است. پرهیز از افزایش تغییر کاربری‌های زمین شهری پیرامون دشت تهران، پرهیز از توسعه شهرک سازی‌های گسترده و غیرضروری پیرامون تهران، جزو واقع‌بینانه‌ترین راهکارهاست.
وی ادامه داد: به جز این، مهاجرت یک امر خصوصی بوده و به آسانی و یا به اجبار نمی‌توان از بارگذاری‌های فعلی انجام شده روی این منطقه جغرافیایی کاست. به ویژه آنکه گران‌ترین زمین‌های شهری کشور در کلانشهر تهران واقع شده و به طور معمول، توان جذب مهاجر کلانشهر تهران به مراتب بیش از سایر کلانشهرهاست.
به گفته این کارشناس، ۷۰ درصد آب شهر تهران از محل سد‌های مخزنی تامین می‌شود و بهره برداری بیشتر از آبخوان دشت تهران، به فرونشست سالیانه به میزان حدود ۴۰ سانتی متر (یعنی هر ۱۰ سال برابر ۴ متر) آن دامن می‌زند و هرگونه بهره‌برداری و قرض از حوضه‌های آبریز مجاور نیز انجام گرفته است. به نظر می‌رسد در صورتی، مخاطرات کم آبی سال ۱۴۰۱ از جیره بندی فراتر نخواهد رفت که زمستان سال جاری با بارش‌های سیل آسا روبرو باشیم.
