عنابستانی حاضر به ملاقات با معلولان نشد/ مستمری خانواده‌های با سرپرست معلول، ۱۲ درصد پایین‌تر از خط فقر

رویداد۲۴ چند روز پیش بود که علی اصغر عنابستانی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس و و رئیس فراکسیون طرح جوانی جمعیت در دفاع از این طرح گفت: «آیا در دهه شصت که بیشترین رشد جمعیت را داشته‌ایم، فرزندان ناقص زیادی متولد شده و ما دهه شصتی‌های معلول جسمی و ذهنی زیادی داریم؟ به هرحال با این طرح به همان نسبتی که جمعیت اضافه می‌شود، درصدی هم با معلولیت متولد می‌شوند که طبیعی است، ضمن این‌که امروزه با پیشرفت علم پزشکی، آن نسبت کاهش زیادی هم پیدا کرده است. در نهایت به نظر ما رشد جمعیت آنقدر مطلوب خواهد بود که در مورد آن تعداد اندک تولد‌های مشکل دار، نباید نگران باشیم.»

به گزارش سلامت نیوز، به هر روی عنابستانی در حالی از این طرح مصرانه دفاع کرده و از تولد‌های دهه شصت می‌گوید که اولا آماری از تعداد معلولان متولد شده در این دهه به نسبت جمعیت آن نمی‌گوید دوم آنکه از مشکلات همچنان حل نشده متولدان فاقد معلولیت این دهه سخن به میان نمی‌آورد، متولدین این دهه قربانی عدم تناسب میان رشد جمعیت و کمبود امکانات و منابع مورد نیاز شدند.

دوران تحصیل متولدان دهه شصت و به‌ویژه نیمه اول آن در کلاس‌های درس دو شیفت و پرجمعیت و در نگرانی از زیاد بودن رقبای کنکور و کمبود صندلی‌های دانشگاه گذشت، آن‌ها همچنان در آستانه رسیدن به چهارمین دهه زندگی خود از نبود شغل و درآمد، عدم امکان تشکیل خانواده و عدم اعتماد به آینده وجسارت فرزندآوری، در رنج هستند، وقتی شرایط افراد فاقد معلولیت این دهه چنین است قطعا شرایط فرزندان دهه شصتی دارای معلولیت با توجه به نبود امکانات و حمایت‌های لازم چندین برابر است.

اینکه این طرح قرار است به افزایش جمعیت با کیفیت کمک کند یا اینکه تنها کمیت جمعیت کشور را بدون در نظر گرفتن امکانات ومنابع مورد نیاز مد نظر قرار داده است سخنی دیگر است.

از سوی دیگر عنابستانی حتی در کلام خود از نحوه مناسب صحبت کردن درباره افراد دارای معلولیت آگاه نیست. او از تولد افراد معلول به عنوان «تولد‌های مشکل‌دار» یاد می‌کند. مشخص نیست در ادبیات آقای نماینده افراد معلول افرادی مشکل‌دار هستند یا اینکه عدم حمایت از آنهاست که مشکل‌آفرین است.
عنابستانی می‌گوید نباید نگران اینگونه تولد‌ها باشیم و به راحتی از کنار مساله می‌گذرد، این نگاه نشان می‌دهد که طراحان این طرح نه آشنایی با مشکلات مادی، معنوی و روانی افراد دارای معلولیت و خانواده‌هایشان دارند و نه نگاهی به رفع مشکلات آن‌ها بلکه به سادگی همچون تمام سال‌های گذشته نگران این تولد‌ها و نیازهایشان نیستند.

سخنان عنابستانی آنچنان عجیب و غیر کارشناسی بود که مردم در توییتر به آن واکنش نشان داده و برخی عنوان کردند: «در حالی عنابستانی مردم را به داشتن ۱۱ فرزند و حتی داشتن فرزند معلول تشویق می‌کند و برای آنان نسخه می‌پیچد که خود دو فرزند سالم دارد.»

پای سخنان بهروز مروتی مدیر کمپین معلولان کشور که خود هم دارای معلولیت است نشستیم و سخنان عنابستانی را از نگاه فردی که خودش در حوزه معولان مشغول فعالیت بوده و سختی‌های زندگی یک فرد دارای معلولیت را با تمام وجود حس کرده، مورد ارزیابی قرار دادیم.

مروتی به سلامت نیوز می‌گوید: سخنی را می‌توان نقد کرد که پایه و اساس علمی، تجربی یا پژوهشی داشته باشد، وقتی عنابستانی عنوان می‌کند که نباید نگران اندک تولد‌های مشکل‌دار باشیم مسائلی مطرح می‌شود به همین دلیل هم ما در صفحه اینستاگرامی کمپین از ایشان دعوت کردیم که در یک برنامه زنده در این خصوص مناظره کنیم که هنوز پاسخی نداده‌اند.

وی ادامه می‌دهد: عنابستانی گفته است اندکی تولد مشکل‌دار مساله‌ای نیست، ایشان حتی از لفظی اشتباه استفاده می‌کند پاسخ ما به ایشان این است که مشکل از افراد دارای معلولیت نیست بلکه مشکل از جامعه‌ای است که آماده پذیرش این افراد نیست.

وی ادامه می‌دهد: وقتی خوب به این سخنان دقت کنید متوجه می‌شوید که این افراد هیچ شناختی از معلولیت و چالش‌های آن ندارند. ما زمانی نباید از تولد افراد دارای معلولیت نگران باشیم که این افراد از رفاهی نسبی، بیمه کامل، شهر‌های دسترس‌پذیر و مناسب‌سازی شده، حمل و نقل عمومی دسترس‌پذیر، دانشگاه‌ها، منابع تحصیلی و ... برخوردار باشند. همه این موارد جزو مولفه‌های رفاهی نسبی برای افراد دارای معلولیت است.

کمبود بیش از ۲۴۹ هزار تخت توانبخشی در کشور

مروتی با اشاره به اینکه در حال حاضر سالانه حداقل ۳۰ هزار نوزاد معلول در کشور متولد می‌شوند، عنوان می‌کند: آیا این میزان اندک است؟ چند سال پیش دکتر قاضی‌زاده هاشمی وزیر وقت بهداشت اعلام کرد که روزانه حداقل ۱۰۰ نفر از افراد در حین کار دچار معلولیت می‌شوند یعنی سالانه حدود ۳۶ تا ۴۰ هزار معلول به دلیل حوادث کار به جامعه معلولان اضافه می‌شود که با احتساب نوزاد این عدد به بیش از ۶۰ هزار نفر می‌رسد. همچنین طی حوادث رانندگی سالانه حدود ۷۰ هزار نفر به این جامعه اضافه می‌شوند، از سوی دیگر در سال حدود ۱۴۰ یا ۱۵۰ هزار نفر دچار سکته شده که از این بین حدود ۹۰ تا ۱۰۰ هزار نفر از این افراد دچار معلولیت موقتی یا دائمی می‌شوند. البته ما حوادث چهارشنبه سوری و... را محاسبه نکردیم.

وی می‌گوید: به گفته مسئولان وزارت بهداشت در سال حداقل ۲۵۰ هزار تخت توانبخشی در کشور لازم داریم، این درحالیست که تنها ۲ بیمارستان در تهران در مجموع ۱۵۰ یا ۱۶۰ تخت توانبخشی دارند و در سایر شهر‌ها که چنین تختی موجود نیست. ما حتی توان تامین ویلچر معلولان را نداریم.

مدیر کمپین معلولان کشور با اشاره به واکنش منتقدانه این کمپین نسبت به مواد ۵۳ تا ۶۵ طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده خاطرنشان می‌کند: ما بار‌ها انتقادات خود را به مجلس ارائه دادیم، سازمان بهزیستی به عنوان متولی امور افراد دارای معلولیت و وزارت بهداشت به عنوان متولی سلامت و بهداشت کشور انتقاداتی جدی به این طرح داشتند.

به گفته مروتی به نظر می‌رسد حامیان این طرح هیچ درکی از وضعیت ندارند، او می‌گوید: وقتی می‌گویند تعداد اندک معلولان متولد شده برای ما این سوال ایجاد می‌شود که آیا این افراد آگاهند که از چه موضوعی صحبت می‌کنند؟ چند روز پیش مدیر کل بهزیستی استان بهزیستی گفت که ما به ۱۲ هزار ویلچر نیاز داریم که هزارو ۸۰۰ نفر آن در اولویت بوده و در شرایط فورس ماژور قرار دارند، اما تنها ۱۰۰ عدد ویلچر به این افراد اهدا شد.

بیشتر بخوانید: ورود به حریم خصوصی خانواد؛ بی‌توجهی به دلایل واقعی کاهش جمعیت در طرح جوانی جمعیت

مستمری خانواده‌های معلول سرپرست، ۷۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان

او می‌گوید: من اگر با حامیان این طرح از جمله عنابستانی به مناظره بنشینم، این مساله را عنوان می‌کنم که آیا از میزان مستمری افراد دارای معلولیت اطلاع دارید؟ درحالیکه سبد معیشتی کارگران برای یک خانوار ۳ تا ۴ نفره به ۱۱ ونیم میلیون تومان رسیده است، مستمری خانواری که سرپرست آن از افراد دارای معلولیت باشد در صورت داشتن جمعیت ۳ نفره ۷۰۰ هزار تومان و برای خانوار ۴ نفره ۹۰۰ هزار تومان است. یعنی این خانواده‌ها بیش از 17 برابر پایین تر از خط فقر مطلق زندگی می‌کنند.

این فعال حوزه افراد دارای معلولیت خطاب به حامیان این طرح سوالاتی را مطرح کرده و می‌گوید: آیا این افراد از مشقات معلولانی که نیاز به ویلچر هستند، اما از داشتن آن محرومند خبر دارند؟ آیا می‌دانند که افرادی که در سال‌های گذشته ویلچر برقی خریده‌اند امروز به دلیل فقر معیشتی ویلچر خود را می‌فروشند و ویلچر معمولی می‌خرند تا مبلغ ویلچر برقی خود را به زخم زندگی بزنند؟

وی می‌افزاید: آیا افرادی که می‌گویند تولد معلول اهمیت چندانی ندارد از این موضوع آگاهی دارند که از یک میلیون و ۷۹۰ هزار نفر معلول تحت پوشش سازمان بهزیستی بیش از یک میلیون نفر بیکار هستند؟ آیا می‌دانند در این خانواده‌ها چه اتفاقاتی رخ می‌دهد از دغدغه‌های این خانواده‌ها آگاهی دارند؟ آیا اطلاع دارند یک خانواده دارای فرزند اوتیسم متحمل چه هزینه‌های کمرشکنی برای گفتار درمانی، کاردرمانی و ... می‌شوند؟ آیا می‌دانند که خانواده افراد دارای معلولیت تحت چه فشار‌های سنگین روحی و روانی هستند؟

مروتی با بیان اینکه از بودجه توانبخشی بیمه سلامت یک‌دهم آن را نیز به افراد دارای معلولیت نمی‌دهند، تصریح می‌کند: بودجه اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان در سال ۱۴۰۰، بنا به پیش بینی سازمان بهزیستی کشور ۱۵ تا ۲۰ هزار میلیارد تومان بوده است از این بودجه نهایتا ۲ هزار میلیارد تومان تخصیص داده شده که همین مبلغ را هم بعد از کلی پیگیری و بحث توانستیم از سازمان برنامه و بودجه بگیریم. مطابق ماده ۲۷ این قانون که از سال ۹۷ ابلاغ شده دولت مکلف است به افراد دارای معلولیت شدید و خیلی شدید حداقل دستمزد را پرداخت کند که در حال حاضر این مبلغ دو میلیون و ۶۰۰ هزار تومان است، این عدد را با عدد ۱۱ و نیم میلیون تومانی خط فقر مقایسه کنید این رقم ۵ برابر زیر خط فقر است. نکته آن است که تا کنون حتی یک فرد دارای معلولیت هم این دستمزد را دریافت نکرده است که علت آن نیز کمبود بودجه است.

وی خاطرنشان می‌کند: جامعه هدف این بودجه که حائز دریافت حداقل دستمزد هستند و حدود ۵۰۰ هزار نفرند، به جای ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان، ۱۶۰ هزار تومان پرداخت می‌کنند. ما یک سال و نیم است که می‌خواهیم آقای عنابستانی و تصویب‌کنندگان این طرح را ملاقات کنیم، اما این کار انجام نشده است، این افراد از کدام درد ما خبر دارند؟ این مجلس نتوانسته فراکسیون معلولان را تشکیل دهد، از روزی که مجلس جدید شروع به کار کرد ما خواهان دیدار به قالیباف بودیم، اما نگذاشتند، یکی‌دوبار هم با آقای عنابستانی قرار ملاقات گذاشتیم که این دیدار‌ها انجام نشد. این افراد وقتی با معلولان ملاقات نمی‌کنند، از خط ویژه ترددمی‌کنند و در میان مردم رفت و آمد می‌کنند مسلما از جامعه بی‌اطلاعند.

طراحان جوانی جمعیت نظر بهزیستی و وزارت بهداشت را نپرسیدند

مدیر کمپین معلولان کشور تاکید می‌کند: عنابستانی و امثال ایشان قطعا از بهترین حقوق و مزایا برخوردارند و مطمئن هیچ‌یک از تصویب‌کنندگان این طرح از زندگی افراد دارای معلولیت و شرایط والدینی که سلامت خود را پای جابجا کردن و بر دوش کشیدن مشکلات فرزند دارای معلولیت خود گذاشته و در نهایت خودشان هم معلول می‌شوند خبر ندارند. این افراد از معضل بیکاری و تحقیر و توهینی که افراد دارای معلولیت تحمل می‌کنند خبر ندارند و بعد می‌گویند حالا تعدادی معلول هم به جمعیت اضافه شود. سوال ما از آقای عنابستانی و امثال ایشان که بدون کارشناسی و بهره‌گیری از نظرات کارشناسان چنین سخنانی می‌گویند این است که قرار است به تولدسالانه ۳۰ هزار معلول چه تعداد دیگر اضافه شوند؟

وی با بیان اینکه طراحان جوانی جمعیت با بهزیستی و وزارت بهداشت نشستی نداشته‌اند، عنوان می‌کند: محمدعلی محسنی بندپی عضو کمیسیون بهداشت و کمیته توانبخشی مجلس که برادرشان هم مدتی رئیس سازمان بهزیستی بودند و کاملا با این طرح و تبعات آن آشناست وقتی از این طرح انتقاداتی کرد پاسخ‌های نامناسبی گرفت.

مروتی خاطرنشان می‌کند: تصویب‌کنندگان این طرح می‌گویند به افرادی که فرزندآوری می‌کنند وام و تسهیلات می‌دهند، اما نمی‌گویند برای افراد معلولی که با تصویب این طرح متولد شده و به خانواده و جامعه اضافه می‌شوند چه امکانات، خدمات و حمایت‌هایی در نظر گرفته‌اند، این افراد نمی‌توانند بگویند بچه متولد شود کافی است و اگر معلول بود به خودتان مربوط است. آیا هزینه تولد افراد سالم را یک فرزند معلول با تولد و رنج‌هایی که خواهد کشید باید بدهد و بازهم می‌خواهند این بخش از جمعیت را به فراموشی بسپارند؟

مدیر کمپین معلولان کشور می‌گوید: اگر این افراد حاضر به مناظره شوند که می‌دانم نمی‌شوند از آن‌ها درباره تعداد تذکراتی که در ارتباط با عدم اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان وتعداد نطق‌هایی که در این خصوص داشته‌اند خواهم پرسید. ما احساس نگرانی می‌کنیم نه تنها نگران خودمان هستیم که معلولیت داریم بلکه نگران افزایش جمعیت دارای معلولیت بدون حمایت‌های حاکمیت هستیم.

وی بیان می‌کند: مسئولان مربوطه حتی برای شمارش دقیق افراد دارای معلولیت با مشکل مواجهند، آن‌ها طی تمام این سال‌ها و سرشماری نفوس و مسکن تعداد افراد دارای معلولیت را به درستی شمارش کنند. سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده است که به صورت میانگین ۱۱ تا ۱۵ درصد افراد یک کشور را جمعیت معلولان تشکیل می‌دهند. جالب آن است که در کشور ما تنها یک میلیون و ۷۹۰ هزار نفر تحت پوشش بهزیستی هستند.

مروتی می‌افزاید: طی ۲ هفته اخیر ما ۴ تجمع اعتراضی داشتیم که توسط افراد دارای معلولیت برپا شده بود. این افراد ناشنوا بودند و در شهر‌های اصفهان، یزد، مریوان واراک به دلیل مشکل تامین سمعک، بیکاری و مشکلات معیشتی تجمع کردند. آیا تصویب کنندگان این طرح از این اعتراضات و خواسته‌های معلولان آگاهی داشتند؟ این افراد تا به حال پای صحبت و مشکلات معلولان نشسته‌اند؟ حالا اگر این جمعیت افزایش یابد چه برنامه‌ای برای حمایت و رفاه آنان دارند و چه برنامه‌ای برای حمایت از جمعیت فعلی معلولان کشور دارند؟

این فعال حوزه معلولان خاطرنشان می‌کند: بار زندگی فرزندان معلول خانواده تا همیشه بر دوش اعضای خانواده است و این درست نیست. بار روانی افرادی که دارای معلولیت‌های شدید هستند و از طرف دیگر خدمات و حمایت‌های لازم را هم دریافت نمی‌کنند وصف‌ناشدنی است. در کشور‌های توسعه‌یافته کشور‌ها بهترین امکانات را برای افراد دارای معلولیت در نظر می‌گیرند.

به گفته مروتی در آلمان از هر ۲۰ شغلی که ایجاد می‌شود حتما باید یک فرد معلول را استخدام کنند و اگر این کار را نکنند جریمه می‌شوند، این جریمه هم صرف کارآفرینی برای افراد دارای معلولیت می‌شود و فرد معلول با توجه به ویژگی‌هایی که دارد شاغل شده و سر وسامان پیدا می‌کند. وقتی شرایط برای این فرد به نحوی مهیا شده که مستقلا سوار اتوبوس شده و سر کار برود و استقلال مالی داشته باشد بار روانی خاصی را تحمل نکرده و مانند افرادی عادی زندگی می‌کند.

وی با بیان اینکه یکی از مشکلات ما نگاه پزشکی به معلولیت است، توضیح می‌دهد: مصداق این موضوع سخنان عنابستانی است که گفته این روز‌ها با پیشرفت علم پزشکی تولد افراد دارای معلولیت کاهش زیادی یافته است. آیا ارقامی که پیشتر گفتم نشان از کاهش موارد معلولیت داشت؟ در کشور ما حدود ۲ هزار و ۵۰۰ ناحیه حادثه‌خیز در ارتباط با تصادفات جاده‌ای وجود دارد هنوز این مشکل در کشور رفع نشده تا به تبع آن آمار تصادفات و معلولیت کاهش یابد. باید به جای نگاه پزشکی به معلولیت به نیاز‌های توانبخشی معلولان توجه کنند.

مروتی تصریح می‌کند: این افراد اطلاعی از نیاز‌ها و شرایط افراد معلولیت ندارند. مگر می‌شود طرحی به این مهمی در کمتر از یکسال طرح و تصویب شود درحالیکه طراحان آن به صورت مکتوب نظر کارشناسان، سازمان بهزیستی و وزارت بهداشت را نپرسیدند و این خود سازمان‌ها بودند که به وظیفه خود عمل کرده و مکاتباتی در این راستا انجام دادند. کمپین افراد دارای معلولیت هم واکنش نشان داد و اعلام کرد که مواد این طرح نیاز به اصلاح دارد و با همه این‌ها این طرح تصویب شده و اجرایی می‌شود و خداوند به داد مردم برسد.

به گزارش سلامت نیوز شاید یادآوری این نکته تاسف‌آور لازم باشد که عنابستانی رئیس فراکسیون طرح جوانی جمعیت همان فردی است که سیلی محکمش بر صورت یک جوان کم سن و سال سرباز وظیفه به دلیل انجام وظیفه‌اش همچنان در گوش مردم و به‌ویژه جوانان پیچیده است و هرگز هم پاسخ مناسبی به این رفتار خود از جمله یک عذرخواهی ساده نداشته است.

منبع: سلامت نیوز