سیستم دومجلسی ایده خوبی است به شرطی که مجلس دوم واقعاً «منتخب» باشد

رویداد۲۴ احمد شیرزاد درباره صحبت‌های محمدرضا باهنر مبنی بر اینکه با توجه شرایط کشور نیاز است اصلاح قانون اساسی صورت گیرد و ما هم دارای دو مجلس برای تصمیم‌گیری و قانون‌گذاری داشته باشیم، گفت: باید دید تغییر در قانون اساسی که آقای باهنر مطرح کردند در کدام راستا است. در فحوای کلام ایشان مبنی بر تشکیل ۲ مجلس می‌شود حدس زد بحث مشکلات ما متناظر با شورای نگهبان است که ذهن ایشان و افراد را درگیر کرده است.

این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در حال حاضر هر قانون عادی می‌خواهد به تصویب برسد و اجرا شود باید از ۲ مرحله مجلس و شورای نگهبان عبور کند. در بسیاری از کشور‌ها این اتفاق می‌افتد یعنی یک مجلس سنا وجود دارد و یک مجلس نمایندگان و هر قانونی که از تصویب این ۲ مجلس نگذرد، اعتبار ندارد.

وی افزود: در ایران قبل انقلاب هم ما ۲ مجلس داشتیم، مجلس شورای ملی و مجلس سنا و هر قانونی که در مجلس شورای ملی تصویب می‌شد، باید در مجلس سنا هم به تصویب می‎‌رسید. این سیستم ۲ مجلسی از جهات مختلفی مزیت دارد، اما مشکلش این است که فرآیند قانون‌گذاری را کند می‌کند.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب یادآور شد: ابتدای انقلاب به دلیل آن که همه به دنبال سرعت تحول بودند و می‌خواستند خواسته‌های اصحاب انقلاب به سرعت تحقق پیدا کند، در خبرگان قانون اساسی اول «یک مجلسی» پیشنهاد شد و در بازنگری قانون اساسی هم برای این بخش اصلاحیه صورت نگرفت.

وی خاطرنشان کرد: در موارد متعددی شاهد بودیم «یک مجلسی» می‌تواند مشکل‌ساز و خطرآفرین باشد؛ به این معنا که یک فضا و جو خاصی می‌تواند در مجلس ایجاد شود نمایندگان به سمت یک تصمیمی سوق پیدا کنند؛ که این بسیار اتفاق افتاده است. واقعیت این است که همین شورای نگهبان با ترکیب فعلی می‌تواند در مواردی ضربه‌گیر باشد و جا‌هایی که مجلس دقت نکرده است آن‌ها با دقت بیشتری به مسئله نگاه کنند.

شیرزاد با اشاره به این که سیستم ۲ مجلسی در بسیاری از جا‌های دنیا مرسوم است، گفت: سیستم ۲ مجلسی این خوبی را دارد اگر بر فرض فضایی در مجلس نمایندگان ایجاد شد و آنان در خصوص یک موضوعی بر اساس جو تصمیم گرفتند و جنبه‌های فنی مسائل را ندیدند، این فرصت وجود دارد که به مجلس سنا برود و آنجا مجدداً بررسی شود، اما البته این را هم اضافه کنم گاهی این رفت و آمد‌ها بین مجالس تصمیم‌گیری را کند می‌کند.

وی تاکید کرد: یک اتفاقی که افتاده این است که مجلس سنا در همه جای دنیا به سمت انتخابات دموکراتیک رفته است. در زمان قدیم در انگلستان دو مجلس وجود داشت؛ مجلس عوام که مردمان در آن عضو بودند و مجلس اعیان که اشراف‌زادگان در آن حضور داشتند؛ البته من به طور دقیق نمی‌دانم اشراف‌زادگان با چه ساز و کاری وارد آن مجلس می‌شدند، اما به هر حال این تاریخچه پشت سر مفهوم سنا وجود دارد که سنا به نوعی از منتخبان و نخبه‌های سیاسی طبقات خاص هستند، اما امروز این مفهوم در همه جای دنیا تغییر پیدا کرده است و افراد در «مجلس سنا» با انتخابات تعیین می‌شوند.

بیشتر بخوانید: نمایندگان می‌دانند شفافیت آرا برایشان مشکل‌آفرین است/ دولت در جا‌های دیگری رایزنی می‌کند که جلوی برخی طرح‌های مجلس گرفته شود

این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی بیان کرد: مجلس دوم که اسمش را مجلس سنا بگذاریم مجلسی است که شرایط ورود به آن سخت‌تر است به طور مثال در بعضی از کشور‌ها گفته می‌شود افرادی که قبلاً سابقه وزارت، معاونت وزیر، استانداری یا چند دوره نمایندگی مجلس و امثال این سوابق را در کارنامه خودشان داشته باشند، می‌توانند در این مجلس حضور پیدا کنند و به این ترتیب مجلسی می‌شود که به طور طبیعی از افراد پخته‌تر و صاحب تجربه‌تر تشکیل می‌شود.

وی با بیان این که در حال حاضر در اغلب جا‌های دنیا مجلس دوم یا مجلس سنا انتخابی است و با رأی مردم تشکیل می‌شود و کمتر تردید در مورد آن وجود دارد، اظهار داشت: معتقدم آقای باهنر یک مقداری تحفظ کرده و نخواسته است این قسمت را بیان کند که در واقع اگر ما فرض کنیم امروز شورای نگهبان در جایگاه «مجلس دوم» نشسته است؛ یعنی مصوبات مجلس اول را از لحاظ تطابق با شرع و قانون اساسی بررسی می‌کند، که این سوال پیش می‌آید چرا فقط مسئله شرع و قانون اساسی؟ چرا مسائل دیگر و منافعی که برای مردم وجود دارد را این مجلس نسنجد؟ واقعیت این است همین شورای نگهبان در بسیاری از موارد بر مبنای مصالح دیگر تصمیم می‌گیرد، اما در جواب‌هایی که در مجلس شورای اسلامی می‌دهند لباسی از تطبیق شرع و قانون اساسی بر تن آن می‌کنند در صورتی که در بسیاری از اوقات مصالح دیگر در نظر گرفته می‌شود؛ بنابراین چرا مجلس دوم از هر جهت بررسی نکند که مسائل مطرح شده به نفع مردم است یا خیر.

وی با اشاره به اینکه یک مجلس غیرانتخابی نمی‌تواند تاثیرگذار باشد و به تدریج باعث فاصله مردم از نظام می‌شود، ادامه داد: مجلس شورای اسلامی فعلی هر چقدر هم در انتخاباتش فرض بگیریم یک نظر‌ها و سلایق خاصی اعمال شده باشد به هر حال عنوان یک مجلس منتخب را دارد. من فکر می‌کنم ماحصل صحبت‌های آقای باهنر این است که ایشان خواسته این را صریحاً واکاوی کند که سیستم دو مجلسی با «مجلس دوم» با اختیارات بهتر و بیشتر می‌تواند مشکلات کشورمان را برطرف کند، اما به شرط آنکه واقعاً «مجلس دوم» مجلس منتخب باشد نه یک مجلس تشکیل شده از نخبگان سیاسی، فرهنگی از یک صنف خاص بلکه باید بتواند با رأی مردم از بین نخبگان اجرایی فرهنگی، سیاسی و کسانی‌که سوابقی در اداره کشور دارند، انتخاب شود که به نظر من این پیشنهاد بسیار خوب است.

شیرزاد درباره اینکه مطرح می‌شود شاید اصلاح قانون اساسی نظام را از سیستم ریاست‌جمهوری به سمت سیستم پارلمانی سوق دهد، عنوان کرد: من در فحوای صحبت آقای باهنر تعارضی با انتخاب ریاست‌جمهوری نمی‌بینم. مثلا مثالی که ایشان از آمریکا زده است؛ در آمریکا هم دو مجلس وجود دارد و هم رئیس‌جمهور هست. در بعضی از کشور‌ها هم ممکن است دو مجلس وجود داشته باشد و ریاست جمهوری نباشد. در برخی از کشور‌ها هم ممکن است نظام پادشاهی باشد، اما بسیاری از کشور‌ها «دو مجلس» دارند و رئیس‌جمهور هم در جای خودشان انتخاب می‌شود؛ بنابراین معتقدم صحبت ایشان تعارضی با جمهوریت و انتخاب یک فرد به عنوان یک رئیس‌جمهور ندارد.