ابتکارعمل جدید ایران برای احیای برجام/ شرط تهران برای مذاکره با آمریکا

رویداد۲۴ در چنین شرایطی از وین خبر می‌رسد با وجود اینکه قرار شده در شرایط کنونی، جلسه کمیسیون مشترک برجام برگزار نشده و رایزنی‌ها به‌صورت دوجانبه و چندجانبه ادامه یابد، هیأت مذاکره‌کننده جمهوری‌اسلامی با برگزاری نشست‌هایی در قالب جلسه‌های فشرده، آخرین مواضع ایران را برای طرف‌های مقابل تبیین کند.

برهمین اساس هم بود که در روزهای اخیر علی باقری‌کنی، مذاکره‌کننده ارشد کشورمان در ادامه رایزنی‌های خود در وین با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به بحث و تبادل‌نظر پرداخت و در ادامه به‌صورت دوجانبه با انریکه مورا، هماهنگ‌کننده اروپایی دیدار و با نمایندگان تروئیکای اروپایی حاضر در مذاکرات نیز گفت‌وگو کرد تا مسیر دستیابی به راه‌حل جامع برای رسیدن به «توافق مثبت» هموار شود.

رویکرد دوگانه آژانس در قبال ایران

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پیامی توییتری به دیدار خود با مذاکره‌کننده ارشد ایران در وین اشاره کرد و گفت که گفت‌وگوهای مهمی با وی داشته است. گروسی در این پیام به «مذاکرات مهم» خود با باقری‌کنی درباره موضوع‌های دوجانبه و همچنین گفت‌وگوهای برجامی اشاره کرده ‌است. این درحالی است که به‌نظر می‌رسد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رویکرد دوگانه‌ای را در قبال فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان در پیش گرفته و درحالی‌که بر نظارت ویژه بر برنامه اتمی ایران اصرار دارد، به عربستان سعودی و مصر در زمینه توسعه انرژی اتمی کمک می‌کند؛ رویکردی که در سفر اخیر گروسی به عربستان‌سعودی مورد تأکید مدیرکل آژانس قرار گرفت.

گروسی در نشستی به میزبانی ریاض گفت که این نهاد بین‌المللی با مصر و عربستان سعودی برای کمک به‌منظور توسعه انرژی هسته‌ای این دو کشور همکاری خواهد کرد. این درحالی است که پیش از این ترکی الفیصل، رئیس اسبق سازمان اطلاعات عربستان سعودی در مصاحبه با شبکه «سی‌ان‌ان» گفته بود که ریاض باید برای دفاع از خود در برابر ایران هرآنچه لازم است، ازجمله دستیابی به یک بمب هسته‌ای را انجام دهد.

بیشتر بخوانید: توافق هسته‌ای تا پایان ۱۴۰۰ به دست می‌آید؟

شروط ایران برای مذاکره با آمریکا

ناظران معتقدند طرح خواسته‌های فرابرجامی از ایران یکی از مهم‌ترین موانع کند شدن مسیر دستیابی به توافق در گفت‌وگوهای وین است؛ موضوعی که با توجه به سابقه بدعهدی غربی‌ها، با مقاومت مذاکره‌کنندگان کشورمان، مورد پذیرش قرار نگرفته ‌است. دیروز هم دبیر شورای‌عالی امنیت‌ملی آب پاکی را روی دست غربی‌ها ریخت و تأکید کرد با وضعیت موجود، هیچ مذاکره فرابرجامی در کار نخواهد بود.

علی شمخانی در توییتی همزمان با مذاکرات وین در این زمینه نوشت: «آمریکا و اروپا در آزمون اجرای تعهدات‌شان در برجام مردود شدند. اکنون برجام برای ایران در حوزه اقتصادی و رفع تحریم‌ها به پوسته‌ای خالی تبدیل شده‌است. با آمریکای بدعهد و اروپای بی‌عمل، هیچ‌گونه مذاکره فرابرجامی صورت نخواهد گرفت.» این اظهارات دبیر شورای‌عالی امنیت‌ملی درحالی است که وزیر امورخارجه کشورمان نیز تأکید می‌کند که ایران بدون چشم‌انداز روشن با آمریکا مذاکره نخواهد کرد.

حسین امیرعبداللهیان در گفت‌وگو با نشریه انگلیسی فایننشال‌ تایمز، با اشاره به تقاضاهای مکرر آمریکایی‌ها برای مذاکره مستقیم با ایران، تأکید کرد که اگر مقام‌های آمریکا در این زمینه حسن‌نیت دارند، قبل از هرگونه تماسی باید چند اقدام عملی انجام دهند. به‌عنوان مثال بخشی از پول‌های بلوکه شده ایران در بانک‌های خارجی، آزاد یا اینکه بخش‌هایی از تحریم‌هایی که علیه ایران اعمال می‌شود، با یک فرمان اجرایی رئیس‌جمهور صرفا به نشانه حسن‌نیت لغو شود.

پیشنهاد مهم ایران درباره تعهد به برجام

وزیر امورخارجه کشورمان همچنین از ابتکارعمل جدید ایران برای پیشبرد مذاکرات در وین خبر داد و تأکید کرد به مذاکره‌کنندگان ارشد ایران گفته است به طرف‌های غربی پیشنهاد دهند که «حداقل پارلمان‌هایشان یا رؤسای پارلمانی آنها ازجمله کنگره آمریکا به شکل یک «بیانیه سیاسی»، تعهدهای خود را در قبال این توافق و بازگشت به اجرای برجام اعلام کنند.»

امیرعبداللهیان با اشاره به سوء‌پیشینه آمریکا در بدعهدی به تعهداتش تأکید کرده‌است که کنگره باید درباره تعهدات واشنگتن به برجام، بیانیه سیاسی صادر کند. وی همچنین با تأکید مجدد بر موضع ایران مبنی بر اینکه تهران خواهان لغو همه تحریم‌هایی است که در دوران ترامپ علیه جمهوری اسلامی ایران وضع شده‌است، عنوان کرد که افکار عمومی در ایران نمی‌تواند حرف‌های رئیس یک دولت را به‌عنوان یک تضمین بپذیرد؛ چه رسد به آمریکا که از برجام خارج شده‌است. وی همچنین با اظهار خوش‌بینی نسبت به مذاکرات تأکید کرد آنچه برای جمهوری‌اسلامی در روند مذاکرات وین مهم است، لغو تحریم‌های یکجانبه آمریکا و بازگشت همه طرف‌ها به تعهدهای برجامی خود است؛ رویکردی که ایران برای تحقق آن با ابتکار عمل وارد مذاکرات شده، اما طرف مقابل فاقد یک ابتکار عمل جدی است.