نقد هاشمی‌طبا به سخنان رئیسی درباره یارانه‌ها: تورم شدید در راه است

رویداد۲۴ دولت رئیسی بیش از دولت‌های گذشته و با سرعت روند آزادسازی قیمت‌ها و حذف یارانه‌ها را در پیش گرفته است. سیاستی که فعلا با افزایش قیمت گندم و آرد پیش گرفته شده و به تمامی کالاهای مصرفی و خدماتی خواهد رسید و بار آن بر دوش مردم افتاده است. ابراهیم رئیسی در گفت‌وگوی تلویزیونی به مردم وعده پرداخت یارانه نقدی تا ۴۰۰ هزار تومان را داد که سریعا در حساب سرپرست خانوارها قرار گرفت. اما در صحبت‌های رئیسی درباره این که تورم، گرانی و آزادسازی قیمت‌ها تا کجا پیش خواهد رفت، خالی بود. مصطفی هاشمی طبا که در کارنامه خود، معاونت رئیس‌جمهور و سابقه اجرایی طولانی مدت در دولت ها داشته ،هشدار می دهد با ادامه سیاست های کنونی دولت ،تورم بالایی در انتظار کشور است . وی در ریشه یابی مشکلات موجود می گوید : وقتی کشوری مصرفی است باید مراودات خود را با کشورهای دیگر سامان دهد اما کشورمان به دلیل روحیه انقلابی‌گری با قدرت های دنیا سازگار نیست.

روشی که دولت برای آزادسازی قیمت‌ها و حذف یارانه‌های کالاهای اساسی در پیش گرفته را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

مشکل ما این است که یک کار را می‌گیریم و کارهای دیگر را رها می‌کنیم. ما کشوری انقلابی هستیم که در دنیا تابع کشورهای دیگر نیستیم و فشار بسیاری برای اتخاذ این سیاست بر ما وارد شده است. اما در داخل کشور در راستای آن سیاست چگونه اقدام می‌کنیم؟ آزادسازی قیمت‌ها در کشور ما باید تابع یک نظام مشخص اقتصادی باشد. باید رابطه خود را با دنیا تعریف کنیم و ببینیم در چه مواردی دچار مشکل هستیم و چگونه می‌خواهیم زندگی کنیم تا زمانی که این هویت را تعریف نکنیم، یک زمانی قیمت‌ها کنترل می‌شود و باری دیگر قیمت‌ها آزاد می‌شود.

اگر قصد آزادسازی است با این سیستم اقتصادی نمی‌توان آن را انجام داد. نمی‌شود که آزادسازی قیمت انجام داد و از آن طرف کنترل بر قیمت‌ها داشت. آزادسازی قیمت‌ها نیاز به یک رقابت آزاد در کشور دارد و رقابت آزاد نیاز به آزاد بودن واردات و صادرات و تعادل بین آنها دارد. وقتی هر دوره یک سیاست را پیش گرفته می‌شود، نمی‌توان واردات و صادرات و تولیدات با کیفیت داشت. مگر این که بخواهیم مقطعی عمل کنیم. مشکلات ما ریشه‌ای است و نمی‌توان با انجام کارهای مقطعی بتوان موفق شد.در آزادسازی قیمت‌ها تعزیرات نباید وجود داشته باشد و قیمت درج کردن وجود ندارد. آزادسازی قیمت‌ها به معنای این است که در عرضه و تقاضا، قیمت‌ها توسط بازار تعیین می‌شود و این صحبت‌های قابلیت عملیاتی شدن ندارند.

در این مسیر رفاه و معیشت مردم چگونه تامین می‌شود؟

باید بگویم خود من طرفدار حضور انقلابی در جهان هستم و محافظه‌کاری و سازش با کشورهای دیگر در ذهنم وجود ندارد. من به دنبال استقلال سیاسی در کشور هستم اما معتقدم سیاست ما در داخل کشور، سیستمی است که به ناچار باید با نیروهای جهانی هماهنگی داشته باشیم. مثلا مصرف ما در بنزین و برق و گاز در کشور حساب نشده‌ است. وقتی کشوری مصرفی است باید مراودات خود را با کشورهای دیگر سامان دهد اما کشورمان به دلیل روحیه انقلابی‌گری با قدرت های دنیا سازگار نیست. ما هویت خود را به درستی تعریف نمی‌کنیم. در سیاست‌های خارجی خود به طور دیگر عمل می‌کنیم و در داخل توقع دیگری داریم. این سیاست خارجی با بهبود معیشت مردم سازگاری ندارد و سال‌ها است که این رویه ادامه دارد. سیاست داخلی و خارجی ما هیچ گونه سازگاری یا یکدیگر ندارد، اگر بخواهیم در جهان، کشوری انقلابی باشیم و با این هویت شناخته شویم، باید در داخل کشور ساماندهی انقلابی داشته باشیم و از این حالت درهم و آشفته دربیاییم.

حالا دولت یارانه‌ نقدی تا ۴۰۰ هزار تومان را برای مردم در نظر گرفته است. به نظر شما پرداخت یارانه نقدی چه تاثیر بر تورم خواهد داشت؟

یارانه نقدی مُسکنی است که داده می‌شود ولی مدتی دیگر به علت این که بودجه‌های دولت شدیدا دچار تورم می‌شود، دولت در پرداخت یارانه ناتوان می‌شود و از پس آن برنمی‌آید. برای مثال در روزهای آینده برنامه دولت برای قیمت ارز در بازار ارز آزاد چه خواهد بود؟ برای تامین یارانه نقدی باید نفت بفروشیم و برای فروش نفت باید به دنبال سازش‌کاری با دنیا برویم اما آیا سیاست خارجی ما در این راستا اقدام می‌کند؟ الان در وضعیتی قرار داریم که نفت کمتر و ارزان‌تر می‌فروشیم، بنابراین در معادلات ارزی دچار مشکل می‌شویم. این موارد به سادگی قابل حل و فصل نیست. تاکید می‌کنم که اگر سیاست خارجه انقلابی در پیش گرفته‌ایم باید در داخل کشور نیز همین سیاست پیش گرفته شود و به عبارتی دیگر سیستم سهمیه‌بندی و یارانه‌ای در داخل کشور پیاده شود.

پیش‌بینی شما از ادامه روند پیش گرفته شده، چیست؟

تورم شدید در راه است . کمبودهای بسیاری در کشور وجود دارد و اگر حتی ۵ درصد کمبود کالا در بازار مشاهده شود، قیمت کالا حداقل ۵۰ درصد بالا می‌رود. ما مجبوریم در داخل کشور سیاست‌های کنترلی همراه با سیاست‌های انقلابی را به کار ببریم.