هرگاه گفتگوهای سیاسی به نتیجه نمیرسد از اهرم آژانس برای چانهزنی در مذاکرات استفاده میشود
رویداد۲۴ دیاکو حسینی در گفتگو با خبرنگار سیاسی ایلنا، در ارزیابی سخنان اخیر وزیر امور خارجه مبنی بر حساسیت ایران برای اخذ تضمین از آمریکا در قبال احیای برجام و عدم تاکید روی موضوع خروج سپاه از لیست سیاه ایالات متحده و در پاسخ به این سوال که آیا این همان ابتکار جدید تهران در سفر معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ایران است، گفت: من فکر میکنم از ابتدای کار هم که مذاکرات در دولت جدید آغاز شد از نگاه طرف غربی بنا نبود که سپاه از لیست FTO خارج شود چراکه قرار گرفتن سپاه در لیست سیاه وزارت امور خارجه آمریکا اتفاق افتاده بود و خارج از برجام قلمداد میشد؛ بنابراین تا جاییکه ما میدانیم از دید دولت بایدن هیچگاه قرار بر این نبود که این موضوع مطرح شود و اگر طرف ایرانی از این خواسته چشمپوشی کند، نوعی عقبنشینی از موضعی است که خود این دولت جدید مطرح کرده، به نتیجه نرسیده و شکست خورده است.
وی ادامه داد: اگر در این مقطع باز هم بر موضوع تضمین پافشاری شود سرنوشتی متفاوت از خواسته پیشین نخواهد داشت چرا که اساسا این امکان وجود ندارد که دولت آمریکا به ایران تضمین دهد که دولت آینده ایالات متحده از برجام خارج نخواهد شد. نه تنها در خصوص این توافق و برجام بلکه اساسا در توافقهای سیاسی بینالملی چیزی با عنوان ضمانت در این معنا وجود ندارد و من فکر نمیکنم که این مطالبه نیز به جایی برسد و به سرنوشتی بهتر از مطالبه مرتبط با سپاه بینجامد.
این تحلیلگر سیاست خارجی در پاسخ به این سوال که گزارش اخیر مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی پیشرفتی نسبت به پیش از امضای توافق میان این نهاد و سازمان انرژی اتمی ایران در خود نداشته و مجددا ابهامات مرتبط با مکانهای ادعایی بازرسان آژانس در آن تکرار شده است، آیا باید در انتظار صدور قطعنامه از سوی شورای حکام باشیم و آیا این فرض که حل پرونده پادمانی ایران در گرو توافق در وین است را باید قابل قبول بدانیم، گفت: فضایی که امروز در مذاکرات و به تبع آن در بخش فنی ماجرا شاهد هستیم، یک فضای کاملا منفی است و این دو فضا کاملا با یکدیگر مرتبط هستند. به سابقه روابط ایران با آژانس هم اگر مراجعه کنید میبینید هرگاه گفتگوهای سیاسی به نتیجه نمیرسد یا وارد بنبست میشود، به طور خود به خود نگرانیها در خصوص ابعاد فنی برنامه هستهای ایران افزایش پیدا میکند و همینطور از این اهرم برای چانهزنی در مذاکرات و یا طراحی راهحلهای سیاسی جایگزین استفاده میشود.
بیشتر بخوانید: افزایش تنشها بر سر پرونده هستهای؛ چه در پیش است؟
وی ادامه داد: این روند مجددا آغاز شده و ما از دو ماه قبل علامتهای آن را مشاهده میکردیم که صحبت از این بود که آژانس نگران مکانهای اعلام نشده از طرف ایران است و صحبتهای از این دست نشاندهنده این بود که آژانس برای وارد شدن به یک فاز جدیدی آماده میشود که یکی از مسیرهای این فاز جدید میتواند کشاندن پرونده ایران به شورای حکام و نهایتا شورای امنیت باشد. شاید این قطعنامه در نشست آتی شورای حکام صادر نشود، اما قطعا مقدمهای برای اعمال فشار بیشتر بر ایران خواهد بود تا در نهایت پرونده ایران را به شورای امنیت بکشاند و این یک تراژدی خواهد بود.
حسینی در ارزیابی کارزار رسانهای جدید نخستوزیر اسرائیل علیه برنامه هستهای کشورمان و در پاسخ به این سوال که آیا این اقدام نفتالی بنت در هماهنگ با گزارش مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی و در نهایت در هماهنگی با تصمیم جو بایدن برای عدم خارج ساختن سپاه از لیست FTO و بسته شدن پرونده مذاکرات وین صورت گرفته است، گفت: معتقدم اسرائیلیها به خوبی از فضای منفی که در خصوصش صحبت کردیم اطلاع دارند و در شکل دادن به آن نیز نقش اساسی را ایفا کردهاند. در داخل اسرائیل دیدگاههای متفاوتی نسبت به برجام وجود دارد؛ بخشی از مقامات اسرائیلی معتقد هستند برجام میتواند یک راهحل خوب برای متوقف کردن برنامه هستهای ایران حداقل در کوتاهمدت باشد و بخش دیگری از جامعه سیاسی و امنیتی اسرائیل نگاه کاملا متفاوتی دارد، ولی صدای تلآویو در این رابطه بلند است که از فرصتهای موجود برای متوقف کردن مذاکرات برجام بیشترین استفاده را داشته باشد.
وی افزود: بنابراین من فکر میکنم این سخنانی که اخیرا در اسرائیل مطرح میشود کاملا در جهت فرصتسازیهایی برای اسرائیل است که خود این فرصتسازیها و تلاشها از سنجیدن فضای منفی موجود حاصل شده است و می. تواند بسیار موثر باشد همانطور که اقدامات پیشین اسرائیل در اعلام اسناد ادعایی به اصطلاح ربوده شده از ایران این کار را انجام داد و فضای منفی سنگینی را علیه ایران فراهم کرد.
وی ادامه داد: تنها راه حل این است که ما به جای به دور خود چرخیدن و اعلام مطالباتی که میدانیم محقق نمیشود و در حالی که هیچ جایگزین بهتری هم برای برجام وجود ندارد، تلاش کنیم تا این توافق نیم بند را حفظ کنیم و زمان را خریداری کنیم و امیدوار باشیم که بتوانیم در این زمان حاصل شده راههای بهتری را برای حل چالشهای موجود پیدا کنیم و اگرنه در این مقطع زمانی و با وجود چالشهای بینالمللی که وجود دارد و چالشهای اقتصادی داخلی که ایران با آن دست و پنجه نرم میکند، به بن بست کشاندن مذاکرات عواقب بدی برای همه طرفها در پی خواهد داشت.