ترانه علیدوستی کیست؟

رویداد۲۴ سعید شمس: ترانه علیدوستی بازیگر مشهور سینما است. او در کنار فعالیت هنری، فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی هم دارد و دفاع از حقوق زنان را برای خودش تکلیف می‌داند.

بیوگرافی ترانه علیدوستی

ترانه علیدوستی متولد بیست و دومین روز از دی ماه سال ۱۳۶۲ است. پدرش حمید علیدوستی بازیکن تیم ملی فوتبال بود. مادر ترانه، نادره حکیم‌الهی سنگ‌تراش و مجسمه ساز است. او یک برادر به نام پویان داشت که در چهارشنبه سوری سال ۱۳۸۳ بر اثر انفجار مواد محترقه درگذشت. این حادثه با بازی ترانه علیدوستی در فیلم چهارشنبه سوری به کارگردانی اصغر فرهادی همزمان بود. او چند سال قبل با علی منصور ازدواج کرد و یک دختر به نام حنا دارد. ترانه در دوره‌ راهنمایی، دو سال در هنرستان موسیقی تحصیل کرد و کلارینت و پیانو می‌زد. در دوره‌ دبیرستان مشغول تحصیل در رشته‌ علوم تجربی بود تا اینکه در کلاس‌های بازیگری امین تارخ ثبت نام کرد. علیدوستی همچنین به زبان انگلیسی مسلط بوده و مترجم ادبی است.

علاقه ترانه علیدوستی به بازیگری

ترانه شب تا صبح گریه کرد و گفت: «من باید در فیلم دختری با کفش‌های کتانی بازی می‌کردم» این نقل قول از حمید علیدوستی علاقه زیاد ترانه را به بازیگری از همان دوران نوجوانی نشان می‌دهد. رسول صدر عاملی ۲ سال بعد «دختری با کفش های کتانی» فیلمِ «من ترانه ۱۵ سال دارم» را استارت زد، با این تفاوت که این بار به جای پگاه آهنگرانی، قرار شد ترانه علیدوستی نقش اول را بازی کند. ترانه در جشنواره فیلم فجر سال ۱۳۸۰ به واسطه بازی در این فیلم در ۱۸ سالگی توانست سیمرغ بلورین بهترین بازیگر بیستمین دوره جشنواره فیلم فجر را به خود اختصاص دهد.

ترانه علیدوستی؛ روی پرده سینما

ترانه علیدوستی کارنامه پرباری در سینما دارد. او که معمولاً با کارگردانان سطح بالا همکاری دارد، از سال ۸۰ تا امروز در ۲۲ فیلم سینمایی بازی کرده است که به ترتیب در زیر می‌آیند. من ترانه ۱۵ سال دارم، شهر زیبا، چهارشنبه سوری، کنعان، شیرین، تردید، درباره الی، زندگی با چشمان بسته، راز دشت تاران، هر چی خدا بخواد، انتهای خیابان هشتم، پذیرایی ساده، آسمان زرد کم عمق، زندگی مشترک آقای محمودی و بانو، مادر قلب‌اتمی، استراحت مطلق، فروشنده، اکو، اورکا، تفریق، سمفونی حمید و بالاًخره برادران لیلا فیلم‌هایی هستند که عمدتاً ترانه علیدوستی در آن‌ها نقش اصلی داشته است.

ترانه؛ «نه» به تلویزیون

ترانه علیدوستی فقط یکبار در تلویزیون حاضر شده است و بنا به دلایلی اعلام کرده، حاضر به همکاری در پروژه‌ای نیست که صدا و سیما انجام می‌دهد. متن رشته توئیتی که او در این باره زده بود، به این شرح است. «سال ۷۹، اولین فیلمم رو بازی کرده بودم، اما هنوز اکران نشده بود و کسی مطلقا من را نمی‌شناخت. دعوت شدم به برنامه‌ای در شبکه جام‌جم، سر جمع ده دقیقه؛ به عنوان استعداد نوجوان. برنامه زنده بود و در ساختمان شبکه دو ضبط می‌شد. سینمایی بود و مهمان‌های دیگری هم داشت. سر ساعت رسیدم ساختمان شبکه دو. حراست بانوان جلوم رو گرفت که پالتوت کوتاهه؛ تا زیر زانو بود. برق ناخن هم داشتم. گفتن نمیشه بری. گفتم من اینجا کار نمی‌کنم و مهمانم. گفتن خیر نمیشه.

بیشتر بخوانید: بهروز افخمی کارگردان مورد اعتماد حاکمیت

 از طرف برنامه یکی آمد دنبالم و اصرار و التماس که می‌شه تا خونه بری و مقنعه سر کنی؟ متاسفانه بچه بودم و گفتم چشم. تا خونه رفتم و برگشتم. راهم دادن. پشت صحنه منتظر نوبت آنتن بودم که آقایی آمد. در حالی که لبخند عریضش تا بناگوش رفته بود، گفت ترانه خانم، محیط اینجا سینما نیستا، لطفا جلوی دوربین رفتی نخند؛ لبخند بزن، ولی کامل نخند. بالاخره رفتیم جلوی دوربین. دو سوال جواب دادم دیدم مجری خانم چشم و ابرو میاد: از پشت صحنه اشاره می‌کنن خانم علیدوستی پا رو نندازه رو پاش. پاییز بود. زدم بیرون و خیابان الوند رو عصبی و پیاده پایین آمدم. نیم ساعت هم توی برنامه نبودم، ولی نصف روز تحقیر شدم. عهد کردم هرگز دیگه پام رو اونجا نذارم. در این ۱۸ سال بار‌ها تو مصاحبه‌هام اینو گفتم که تلویزیون نخواهم رفت و از طرف همکارانم و گاهی مردم انتقاد‌هایی هم بود»

ترانه علیدوستی و اتهام پول کثیف

به گزارش رویداد۲۴ با وجود گستردگی سریال‌هایی که در شبکه خانگی تهیه و پخش می‌شود، علیدوستی فقط در سریال شهرزاد بازی کرده است که می‌توان این تجربه را یکی از بهترین آثار این بازیگر دانست. اما بعد از دستگیری محمد امامی تهیه کننده این سریال به اتهام اختلاس و پولشویی، او و سایر عوامل «شهرزاد» با این اتهام روبرو شدند که حقوق‌شان را از پول‌های دزدی از بیت المال گرفته‌اند. ترانه علیدوستی در واکنش به هجمه‌های وارده اینطور گفته است. «من با آقای امامی در پایان فصل یک «شهرزاد» آشنا شدم و از حضور ایشان در پروژه اطلاعی نداشتم. تهیه‌کننده دیگری به جای ایشان با من قرارداد امضا کرده بود. شاید وظیفه ما بود که باید می‌دانستیم سرمایه سریال چگونه تامین شده و در آن کار نمی‌کردیم»

بیشتر بخوانید: سعید روستایی کیست؟

تحریم اسکار توسط ترانه علیدوستی

در سال ۲۰۱۷ دونالد ترامپ در ادامه روش جنجالی اش فرمان لغو صدور روادید برای مهاجران ۷ کشور از جمله ایران را صادر کرد. ترانه علیدوستی در واکنش به این تصمیم رئیس جمهوری آمریکا مراسم اسکار را تحریم کرد. این خبر در بسیاری از رسانه‌های دنیا از جمله نیویورک تایمز، گاردین و هالیوود ریپورتر واکنش گسترده‌ای در پی داشت. توئیت ترانه درباره این موضوع به شرح زیر است. «تصمیم گرفتم حتی اگر بتوانم در این مراسم شرکت نکنم، چون این مرا عمیقاً متأثر می‌کند که می‌بینم مردم معمولی هموطنم از دیدن فرزندانشان یا ادامه تحصیل در آمریکا محروم می‌شوند در حالی که این حقِ قانونی‌شان است. مطمئنم آمریکا چندین برابر از حضور ایرانیان مهاجر و خدمات آن‌ها در آن کشور سود برده است؛ بنابراین برای من قابل قبول نیست به دولتی احترام بگذارم که برای مردم کشور من احترامی قائل نیست.»

اتهام فعالیت علیه نظام به ترانه علیدوستی

ترانه علیدوستی هر زمان که لازم ببیند، درباره مسائل سیاسی و اجتماعی اظهارنظر می‌کند. بر همین اساس در ۲۸ دی ۱۳۹۸ وکیل او اعلام کرد، اتهام این بازیگر سینما «فعالیت تبلیغی علیه نظام» و مربوط به شکایت نیروی انتظامی از او در سال ۱۳۹۷ است. در نهایت در ۲ تیر ۱۳۹۹ وکیل ترانه علیدوستی، از صدور حکم پنج ماه زندان تعلیقی برای موکلش خبر داد. همچنین او در اواسط آبان ماه در همراهی با اعتراضاتی که پس از مرگ مهسا امینی شروع شده بود، تصویر بدون روسری خود را در اینستاگرام منتشر کرد و عکسی از خود را با شعار«ژن ژیان ئازادی» به اشتراک گذاشت که این باعث شد در ۲۶ آذر و  در خانه اش بازداشت و بعد از ۱۸ روز با وثیقه یک میلیارد تومانی از زندان اوین آزاد شد. بازداشت او بازتاب زیادی در رسانه‌های جهان و بازیگران داخلی و خارجی داشت.

ترانه علیدوستی و جریان می‌تو ایرانی

جنبش «می‌تو» از خرداد ۱۴۰۱ و با اعتراض برخی از بازیگران به آزار از سوی همکاران به طور گسترده‌ای بازتاب داشت. داستان از این قرار بود که تنی چند از بازیگران سینما به صراحت اسم همکاران مرد خود را آورده و آن‌ها را متهم به آزار و اذیت جنسی کردند. در این بین زنان بازیگر تصمیم گرفتند، به طور جدی و ساختاری با این پدیده مقابله کنند و کمیته‌ای ۵ نفره با حضور ترانه علیدوستی، سمیه میرشمسی، غزاله معتمد، هانیه توسلی و مارال جیرانی تشکیل شد تا این مشکل را به طور قانونی و سیستماتیک پیگیری کنند که در این بین برای این ۵ نفر مشکلاتی هم پیش آمد. ترانه علیدوستی در گفت و گویی که در این موضوع با هوشنگ گلمکانی داشت، توضیح‌هایی داده است. «از روزی که بیانیه ۸۰۰ زن امضاء شده است، من خیلی هویت سینمایی ندارم. یعنی چند وقت است که شبانه روز همه ما درگیر حواشی و سوءتفاهم‌های این قضیه هستیم. اما مشکلات زنان سینما دغدغه من است و خواهد بود. امیدوارم این کار‌ها منبع الهامی برای پزشکان، نقاش‌ها، موزیسین‌ها و ... باشد»

ترانه علیدوستی و برادران لیلا

صحنه‌ای که ترانه علیدوستی در فیلم برادران لیلا به صورت پدرش سیلی می‌زند، بازتاب بسیار و دیدگاه‌های متناقضی را موجب شد. حتی عده‌ای پا را فراتر گذاشته به او برای بازی در چنین صحنه‌ای خرده گرفتند. اما ترانه علیدوستی در این بین با گفتن اینکه «فکر می‌کنم نقش من در این فیلم، استعاره‌ای است از اتفاقی بزرگ که در سطح وسیعی از جامعه ایران در حال اتفاق افتادن است. جامعه زنان کشورم، در خط مقدم تغییرات جامعه هستند. آن‌ها برای حقوق‌شان مبارزه می‌کنند و راهنمای خانواده برای رسیدن به یک زندگی بهتر هستند» از آنچه در «برادران لیلا» گذشته، دفاع کرد.