موشک خرمشهر ۴ چیست؟

رویداد۲۴  حسین فلاحی: ایران که یکی از بزرگترین برنامه‌های موشکی در خاورمیانه را دارد و مدعی است که تسلیحاتش می‌تواند به پایگاه‌های اسرائیل و آمریکا در منطقه برسد. با وجود مخالفت ایالات متحده و کشورهای اروپایی، تهران گفته است که برنامه موشکی «دفاعی» خود را بیشتر توسعه خواهد داد. در همین راستا، چهارم خرداد ۱۴۰۲، ایران از موشک بالستیک خرمشهر-۴ یا خیبر که چهارمین نسل از موشک های سری خرمشهر است رونمایی کرد. تلویزیون ایران تصاویری از نسخه ارتقا یافته موشک بالستیک خرمشهر 4 ایران با برد 2000 کیلومتر را پخش کرد که می‌تواند کلاهک 1500 کیلوگرمی را حمل کند.

محمدرضا آشتیانی، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، در مراسم رونمایی از موشک خرمشهر۴، آن را یک موشک بالستیک راهبردی نقطه زن با توان رادارگریزی دانست. وزیر دفاع ایران گفت: « پیام ما به دشمنان ایران این است که از کشور و دستاوردهای آن دفاع خواهیم کرد. او افزود که پیام ما به دوستانمان این است که می‌خواهیم به ثبات منطقه کمک کنیم.»

ویژگی‌های بهترین موشک ایران

موشک خرمشهر 4 موتور پیشرفته‌تری دارد که از سوخت هایپرگولیک استفاده می‌کند و با کلاهک 1500 کیلوگرمی، برد 2000 کیلومتری را به آن می‌دهد. بر خلاف سایر انواع ترکیبات سوخت/اکسیدکننده، پیشران جدید را می‌توان برای سال‌ها در مخازن نگه داشت و زمان آماده‌سازی پرتاب را به 12 دقیقه کاهش داد و آن را به یک سلاح تاکتیکی تبدیل کرد.

پیشران جدید همچنین به مخزن های کوچک‌تری نیاز دارد که قسمت موتور خرمشهر را به حدود 13 متر کاهش می‌دهد و سرجنگی آن حدود 4 متر به طول موشک اضافه کرده است. بدنه موشک خیبر نیز از مواد کامپوزیت قوی‌تری ساخته شده است. از دیگر پیشرفت مهم خرمشهر-4 سیستم ناوبری فاز میانی آن است که آن را قادر می‌سازد مسیر خود را در خارج از جو زمین اصلاح کند. این بدان معنی است که به هدایت پایانه‌ای که می‌تواند توسط سیستم های جنگ الکترونیکی مختل شود، متکی نیست.

همانطور که در بالا اشاره شد برد موشک خیبر ۲۰۰۰ کیلومتر است و دارای یک سرجنگی ۱۵۰۰ کیلوگرمی است که به‌عنوان یکی از سنگین‌ترین سرجنگی‌‌های موشک‌های ایرانی محسوب می‌شود. از دیگر ویژگی‌های خرمشهر۴ می توان به سرعت ۱۶ ماخ در بیرون از جو و ۸ ماخ در داخل جو، قابلیت هدایت و کنترل سرجنگی در فاز میانی در بیرون از جو آن اشاره کرد.

بیشتر بخوانید: رتبه بندی قدرت های پهپادی جهان

به گزارش رویداد۲۴ موشک خرمشهر۴ در بخش‌های مختلف دچار تغییرات اساسی شده است. از مهم‌ترین این تغییرات می‌توان به برخورداری از سوخت هایپرگولیک (خودمشتعل) و پیشرانه جدید اشاره کرد. سوخت هایپرگالیک نوعی سوخت مایع است که اجزای آن با تماس با یکدیگر خود به خود مشتعل می‌شوند و به سیستم احتراق نیاز ندارد. به همین دلیل معمولا ساده و بسیار قابل اعتماد هستند؛ البته این موتورها تحت فشار کار می‌کنند و نیاز به توربو پمپهای قدرتمند دارند. سوخت هایپرگالیک از دو جزء، سوخت و اکسیدکننده تشکیل میشود، که همگی در دماها و فشارهای معمولی مایع هستند. بنابراین همانطور که در بالا اشاره شد گاهی اوقات آن‌ها را پیشران مایع قابل ذخیره می‌نامند.

در پیشران‌های هایپرگالیک سوخت با فشار بالا و از طریق دریچه‌های کنترل به محفظه احتراق وارد شده و با ترکیب صحیح آنها واکنش نشان داده و مشتعل می‌شوند. از این رو می‌توان با باز و بسته کردن دریچه‌های سوخت هر چندبار که نیاز باشد موتور موشک را خاموش و روشن کرد تا زمانی که سوخت تمام شود. بنابراین به دلیل این ویژگی و کنترل پذیری موتور، برای مانور فضاپیماها بسیار مناسب هستند.

خاص‌ترین ویژگی دوربردترین موشک ایران

از ویژگی‌های این موشک می‌توان به توان ذخیره‌سازی سوخت، در درون موشک خرمشهر-۴ به‌مدت چندین سال اشاره کرد. با استفاده از این توانمندی، میتوان پس از تزریق سوخت به موشک آن را برای چندین سال در انبار نگه داشت. به عبارت دیگر این موشک یک موشک همواره آماده شلیک است و نیاز به صرف زمان‌های طولانی برای هربار تزریق سوخت مجدد ندارد.

همین ویژگی باعث شده تا زمان آماده‌سازی موشک تا ورود به موضع و پرتاب به کمتر از ۱۲ دقیقه برسد. در بیانیه‌ها و اطلاعات ارائه شده توسط منابع رسمی، برد موشک خرمشهر-۴ تا ۲۰۰۰ کیلومتر و سرجنگی آن ۱۵۰۰ کیلوگرم عنوان شده است، اما با توجه به اطلاعات موجود، به نظر می‌رسد که میزان برد موشک تعمدا کمتر از مقدار واقعی آن بیان شده باشد.

به‌صورت کلی، سرجنگی این موشک با طول ۴ متر و وزن ۱۵۰۰ کیلوگرم یکی از بزرگ‌ترین و سنگین‌ترین سرجنگی‌های تولید شده‌ی ایرانی می‌باشد که در برابر جنگال نیز مقاوم است. لازم به ذکر است از این ۱۵۰۰ کیلوگرم حدود ۱۰۰۰ کیلوگرم مواد منفجره و ۵۰۰ کیلوگرم نیز مربوط به تجهیزات موتور، هدایت و … می‌باشد. سرجنگی این موشک می‌تواند به صورت تکی و سنگین و یا به‌صورت چند سرجنگی سبک تر باشد و همچنین از سرجنگی‌های متنوع مانند ترموباریک استفاده کرد.

 در سرجنگی این موشک از میکروموتورهای هدایتگر برای کنترل وضعیت و اصلاح مسیر در خارج از جو استفاده شده است. به‌عنوان مثال با کاهش وزن سرجنگی به نصف و افزایش میزان سوخت و با وجود موتورهای موجود در سرجنگی و هدایت آن در بیرون از جو، برد این موشک به راحتی تا دو برابر برد اعلام شده قابل افزایش است.

سرعت پرواز این موشک در بیرون از جو ۱۶ ماخ و در درون جو و پیش از اصابت به هدف، ۸ ماخ است و دایره خطای ۱۰ تا ۳۰ متر (CEP) نیز برای این موشک متصور است. سرعت ۱۶ ماخ در بیرون از جو و استفاده از موتورهای هدایتگر برای کنترل و اصلاح مسیر سرجنگی، کار سامانه‌های پدافندی برون جوی را برای رهگیری این موشک بسیار سخت  می‌کند. همچنین سرعت ۸ ماخ در فاز نهایی در درون جو، سرعتی فوق العاده است و عملا بهترین و پیشرفته‌ترین سامانه‌های پدافندی  شانس زیادی برای رهگیری و انهدام این موشک نخواهند داشت.

 برخلاف موشک‌های نسل قبلی ایران که سیستم هدایت و کنترل آنها در درون جو بود و برای دشمن امکان جمینگ و اخلال الکترونیکی روی آنها وجود داشت، هدایت و کنترل خرمشهر ۴ در بیرون از جو انجام میشود و سیستمهای هدایت و کنترل آن در داخل جو فعال نیست و از این رو، سیستم‌های جنگ الکترونیک و جنگال روی موشک‌ خرمشهر ۴ بی تاثیر است.

همچنین علاوه‌ بر از مدار خارج شدن سیستم هدایت و کنترل در جو برای مقابله با جنگ الکترونیک، این موشک دارای سیستم دفاع سایبری است که با استفاده از هوش مصنوعی با انجام مانورپذیری‌های لازم می‌تواند سامانه های دفاعی دشمن را بفریبد و از تیررس دشمن خارج شود. دایره خطای (CEP) موشک خرمشهر ۴ تا حداکثر ۳۰ متر در فاصله ۲۰۰۰ کیلومتر  و ماندگاری سوخت در داخل موشک نیز حداکثر ۳ سال است.

از دیگر توانمندهای خرمشهر ۴، قابلیت استفاده از جستجوگر راداری و اپتیکی به صورت تکی و یا همزمان به‌ همراه به‌کارگیری هوش مصنوعی جهت هدف قرار دادن اهداف متحرک دریایی و زمینی است که بسته به نوع ماموریت و هدف بر روی موشک نصب می‌شود.

مشخصات کلی موشک خرمشهر-۴ یا خیبر:

نام موشک: خرمشهر۴- یا خیبر
تاریخ رونمایی: ۴ خرداد ۱۴۰۲
طول موشک: ۱۳ متر
قطر موشک: ۱/۵ متر
وزن موشک: ۳۰ تن
وزن سرجنگی موشک: ۱۵۰۰ کیلوگرم
برد موشک: ۲۰۰۰ کیلومتر
دقت موشک: ۱۰ تا ۳۰ متر CEP
سوخت موشک: هایپرگالیک – یک مرحله‌ای
سرعت موشک: خارج از جو ۱۶ ماخ و داخل جو ۸ ماخ