شرایط تغییر رشته در دبیرستان؛ سخت‌تر می‌شود/ انتخاب رشته اجباری حذف می‌شود؟
رویداد۲۴ امیر تجلی‌نیا مدیرکل امور تربیتی و مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش درخصوص انتخاب رشته دانش‌آموزان در پایه نهم اظهار کرد: ما امسال قصد داریم به هر دانش‌آموز با توجه به شرایط و ویژگی‌های شخصیتی، علاقه و استعداد، چند شغل و حوزه شغلی و مهارتی پیشنهاد دهیم.
وی ادامه داد: در جلسات مشاوره فردی با دانش‌آموزان، چنانچه دانش‌آموز بر اساس ارزیابی‌های به عمل آمده برای ورود به رشته‌های فنی و مهارتی مناسب باشد، توسط مشاور مدرسه به سمت این رشته‌ها هدایت خواهد شد. البته باید دانست که انتخاب رشته توسط خود دانش‌آموز و والدین اتفاق خواهد افتاد و مشاوره به آنان فقط کمک برای انتخاب مناسب و مطلوب است.
انتخاب رشته اجباری ادامه دارد؟
تجلی‌نیا درباره این پرسش که اگر دانش‌آموز به انتخاب رشته‌ای که جزو اولویت‌های نخست در فرم انتخاب رشته نیست تمایل داشته باشد چگونه باید اقدام کند، گفت: در انتخاب رشته تحصیلی، ۶۵ امتیاز به بررسی‌های مشاوره‌ای اختصاص دارد که عبارتند از (آزمون‌های توانایی و رغبت هر کدام ۱۵ امتیاز، برگه نظرخواهی دانش‌آموز ۱۰ امتیاز، برگه نظرخواهی مشاور۱۰ امتیاز، برگه نظرخواهی دبیران ۱۰ امتیاز و برگه نظرخواهی والدین ۵ امتیاز) همچنین ۳۵ امتیاز مربوط به عملکرد تحصیلی دانش‌آموز است.
وی افزود: نمرات دانش‌آموز برای انتخاب رشته تحصیلی بر اساس ملاک‌هایی که در بالا ذکر شد، محاسبه می‌شود و بعد از مرتب شدن از بالا به پایین، اولویت‌های دانش‌آموز در هر رشته در فرم شماره ۶ هدایت تحصیلی ثبت می‌شود.
مدیرکل امور تربیتی و مشاوره وزارت آموزش و پرورش بیان کرد: همچنین فرم شماره ۷ هدایت تحصیلی، بر اساس عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان و نمرات تمام دروس برای همه رشته‌ها محاسبه و تراز دانش‌آموز در هر رشته محاسبه می‌شود. ظرفیت منطقه در هر رشته به همراه تراز هر رشته، مشخص می‌کند دانش آموز دارای چه اولویتی است».
به گفته وی، ملاک ثبت‌نام دانش‌آموزان، فرم شماره ۷ است و دانش‌آموزان دارای اولویت «الف» 2 هفته ابتدایی فرصت دارند با مراجعه به مدارس متوسطه دوم ثبت‌نام کنند. پس از 2 هفته، در صورتی که ظرفیت در آن رشته هنوز باقی مانده باشد، دانش‌آموزان با اولویت «ب» بر اساس ترازشان ثبت نام خواهند شد.
تجلی‌نیا گفت: ما در حوزه مشاوره هر ساله اولویت‌های دانش‌آموزان و ظرفیت رشته‌ها و زمینه‌های تحصیلی مناطق مختلف کشور را بررسی می‌کنیم. امسال قصد داریم پس از دریافت اطلاعات مورد نیاز از سامانه، چنانچه اختلافی بیش از ۵ درصد بین اولویت نخست دانش‌آموزان هر منطقه، با ظرفیت رشته‌ها و زمینه‌های موجود مشاهده شد، موضوع را در کمیته هدایت تحصیلی مطرح کنیم تا برای رفع چالش مورد نظر، اقدامات مناسبی صورت پذیرد.
وی ادامه داد: بر اساس بخشنامه متمم هدایت تحصیلی، چنانچه دانش‌آموزی متقاضی ورود به رشته خاصی باشد و از طریق بررسی وضعیت روان‌شناختی او توسط مشاوران متخصص شاغل در مراکز مشاوره، مشخص شود در صورت عدم ورود به رشته مورد نظر، مخاطراتی وجود دارد با تشکیل کمیته هدایت تحصیلی منطقه و بررسی موضوع، شرایط ورود او به رشته مورد نظر فراهم خواهد شد.
این مسئول تاکید کرد: البته این شرایط بسیار محدود و جزء استثنائات است اما بطور کلی جهت‌گیری ما در حوزه مشاوره این معاونت این است که شرایطی فراهم کنیم تا دانش آموزان بتوانند ضمن کسب شایستگی‌های لازم، انتخابی آگاهانه و آزادانه متناسب با نیاز حال و آینده کشور داشته باشند».
بیشتربخوانید: کدام رشته‌ها از کنکور حذف می‌شوند؟
تغییر رشته دشوارتر می‌شود
مدیرکل امور تربیتی و مشاوره وزارت آموزش و پرورش درباره تغییر رشته اظهار کرد: با توجه به ماده ۷ آیین‌نامه هدایت تحصیلی، دانش‌آموزی که در دوره دوم متوسطه و در پایه دهم به تحصیل اشتغال دارد و متقاضی تغییر شاخه یا رشته تحصیلی باشد، می‌تواند در امتحانات تغییر رشته شرکت و در صورت کسب شرایط لازم، نسبت به ادامه تحصیل در رشته جدید اقدام کند. همچنین، براساس تبصره ۳ ماده ۸۸ آیین‌نامه آموزشی دوره دوم متوسطه روزانه در موارد خاص، تغییر رشته درون شاخه‌ای در پایه یازدهم امکان‌پذیر است.
وی افزود: اما باید در نظر داشت که با توجه به تغییرات صورت گرفته در زمینه کنکور سراسری و تأثیر قطعی سوابق تحصیلی برای ورود به دانشگاه، عملاً تغییر رشته برای سال‌های آینده سخت‌تر خواهد بود، چراکه دانش‌آموز برای کسب معدل لازم در رشته مورد نظر باید تمام دروس آن رشته را در پایه‌های پایین‌تر آزمون بدهد.
این مسئول توضیح داد: به عبارت دیگر چنانچه دانش‌آموزی در پایه یازدهم تغییر رشته دهد، علاوه بر آزمون و کسب نمره در دروسی که برای تغییر رشته نیاز است، باید در طول سال تحصیلی برای کسب نمره معدل تمامی دروس پایه دهم اقدام کند و این عملاً تغییر رشته مشکل‌تر از سال‌های قبل خواهد بود لذا جا دارد که دانش آموزان و اولیا اهتمام بیشتری در این خصوص داشته باشند.
گرایش به رشته ریاضی افزایش داشته است
تجلی‌نیا در پاسخ به این سوال که آیا در روند انتخاب رشته، تمایل دانش‌آموزان به رشته‌های تحصیلی تغییر کرده است، گفت: بررسی آمارهای سال‌های گذشته نشان می‌دهد که گرایش به شاخه‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش نزدیک به ۵۰ درصد و گرایش به شاخه نظری هم هر ساله ۵۰ درصد بوده است. در سال تحصیلی گذشته، گرایش دانش آموزان به زمینه‌های رشته فنی و حرفه ای رشد داشته است و گرایش به زمینه‌های شاخه کار و دانش کمی افت داشته است.
وی ادامه داد: البته در آمار سال تحصیلی گذشته نسبت به سال قبل، سرعت رشد گرایش به رشته علوم تجربی کاهش و رشته علوم انسانی کاهش و گرایش به سمت رشته علوم ریاضی افزایش داشته است. همچنین گرایش به سمت رشته علوم ومعارف اسلامی در طی سالیان گذشته تقریباً ثابت بوده است.
