مشخصات فنی جنگنده کوثر

رویداد۲۴ حسین فلاحی: به گزارش رویترز، در تاریخ ۳ نوامبر سال ۲۰۱۸ ایران تولید هواپیمای جنگنده کوثر با طراحی داخلی برای استفاده در نیروی هوایی خود آغاز کرد. تصویر تلویزیون دولتی، حسن روحانی، رئیس جمهور وقت ایران در آن زمان را نشان می داد که در کابین هواپیمای جدید کوثر در نمایشگاه صنعت دفاعی تهران نشسته است.

رویترز به نقل از امیر خاتمی وزیر دفاع ایران گفت: به زودی تعداد مورد نیاز این هواپیما تولید و در خدمت نیروی هوایی قرار خواهد گرفت. ایران مفتخر است که این اولین خط هواپیما است که به طور کامل در ایران طراحی و ساخته شده است.

ایران می‌گوید کوثر «۱۰۰ درصد ساخت بومی» است و قادر به حمل سلاح‌های مختلف است و قرار است برای مأموریت‌های پشتیبانی هوایی کوتاه استفاده شود. با این حال، برخی از کارشناسان نظامی معتقدند این جت جنگنده یک کپی کربنی از یک F-۵ آمریکایی است. تحلیلگران به سرعت به شباهت‌های بین دو هواپیما اشاره کردند.

جنگنده نورثروپ اف-۵ بخشی از خانواده جنگنده‌های سبک مافوق صوت است که در ابتدا در اواخر دهه ۱۹۵۰ توسط شرکت نورتروپ ایالات متحده طراحی شد. F-۵ در دهه ۱۹۶۰ به ایران فروخته شد و اولین بار در سال ۱۹۶۵ در نیروی هوایی شاهنشاهی ایران وارد عملیات شد. در غرب، خط جت‌های F-۵ بیشتر برای اهداف آموزشی استفاده می‌شود. ایران قبلاً از سکوی F-۵  و به گفته برخی ناظران، قطعات واقعی ناوگان قدیمی F-۵‌های غیر پرنده خود برای توسعه جت‌های جدیدتر خود استفاده کرده است. صاعقه که برای اولین بار در سال ۲۰۰۴ پرواز کرد، یکی از این هواپیما‌ها بود.

در حالی که کوثر در غرب، به عنوان کپی منسوخ شده F-۵ آمریکایی مورد تمسخر قرار گرفت، اما باید خاطر نشان کرد که این جنگنده به نسل چهارم اویونیک مجهز شده است. تصاویر کابین خلبان نشان می‌دهد که گیج‌ها و صفحه‌های آنالوگ F-۵ اصلی با واحد‌های نمایشگر چند منظوره مدرن جایگزین شده‌اند. این جنگنده از شباهت فراونی به جنگنده اف ۵ آمریکا برخوردار است و در حقیقت نسخه بسیار ارتقا یافته همان طرح اف ۵ بوده که از سوی وزارت دفاع به اجرا در آمده است.

کابین خلبان دو صندلی را پشت سر هم زیر سایبان‌های مجزای لولایی عقب قرار می‌دهد. از بخش دماغه بلند آن گرفته تا هواپیما‌های اصلی بال با ارتفاع کم و با سطح کوچک. طراحی بهینه بدنه هوا با کاهش نیروی کششی ناشی از باد‌های تند، عملکرد برتری را ارائه می‌دهد. بدنه اندکی به سمت انتهای هواپیما خم می‌شود که دو نازل اگزوز مجزا در زیر باله دم عمودی منفرد وجود دارد. در کناره‌های بدنه ورودی‌های نیمه‌دایره‌ای کوچکی قرار دارند که برای جذب موتور دوقلو در داخل آن استفاده می‌شوند. بال‌های آن در قسمت پایین بدنه تعبیه شده است. هواپیما‌های اصلی دارای فلپ‌ها، یک لبه جلویی عقب و یک لبه عقبی مستقیم هستند. مانند هواپیما‌های اصلی بال، هواپیما‌های عقب افقی در طراحی کم نصب شده اند.

بیشتر بخوانید: شاهد ۱۳۶ پهپاد ترسناک و ویرانگر ایرانی

کوثر مجهز به ارابه فرود سه چرخه جمع شونده است که شامل یک واحد تک چرخ در قسمت دماغه و دو واحد چرخ جداگانه در قسمت بدنه است. طول این هواپیما ۱۲.۴ متر، ارتفاع ۳.۵ متر و طول بال‌ها ۱۰.۹۷ متر است. این جت جنگنده با وزن خالی ۲۴۲۵ کیلوگرم می‌تواند در ارتفاع حداکثر ۱۵۰۰۰ متری پرواز کند. حداکثر وزن برخاست ۶۱۷۷ کیلوگرم است.

این هواپیمای تهاجمی سبک دارای چندین نقطه سخت در زیر بخش بدنه و بال‌ها است. نقاط سخت را می‌توان با طیف وسیعی از سیستم‌های تسلیحاتی برای افزایش قدرت شلیک هواپیما مسلح کرد.

گفته می‌شود هواپیمای جدید ایرانی به دو موتور توربوفن J۹۰ مجهز شده است که هر کدام دارای حداکثر رانش نامی ۵۰۰۰ پوند هستند. با طراحی آیرودینامیک به ارث رسیده از F-۵ ایالات متحده و موتور قدرتمند جدید که به هواپیما اجازه می‌دهد تا حداکثر سرعت ۱۵۰۰ کیلومتر در ساعت را برساند. حداکثر برد ۲۲۰۰ کیلومتر بدون سوخت گیری. نرخ بالاتر صعود ۷۶۲۰ متر در دقیقه.

به گزارش رویداد۲۴ صرف نظر از اینکه ایران کوثر را یک جنگنده نسل چهارم می‌داند، کارشناسان نظامی غربی می‌گویند جنگنده جدید ایران در واقع فقط به عنوان نسل سوم طبقه‌بندی می‌شود، زیرا بر روی سکوی هواپیمای آمریکایی ساخته شده است.

با وجود اظهارات خصمانه کارشناسان انگلیسی و اسرائیلی، اما کوثر همچنان توانایی قابل توجه مجموعه صنعتی نظامی ایران را نشان می‌دهد. در میان همسایگان جمهوری اسلامی ایران، تنها پاکستان و ترکیه دارای جنگنده‌های ساخت بومی هستند.

در این مورد، PAC JF-۱۷ Thunder پاکستان همراه با شرکت هوانوردی چین و گروه صنعت هواپیماسازی چنگدو توسعه داده شد. هواپیمای پیشرفته آموزشی توربوپراپ سبک وزن برای آموزش خلبانی به نام TAI Hurkus هنوز برای نیروی هوایی ترکیه به خدمت گرفته نشده است. باید اذعان کرد که جنگنده کوثر دستاورد غرورآفرین ایرانیان است، آن هم در شرایطی که این کشور بیش از ۴۰ سال است که مکرراً تحریم شده است.

توسعه جنگنده کوثر

در ۳ نوامبر ۲۰۱۸ مراسمی برپا شد که راه اندازی خط مونتاژ کوثر در شرکت صنایع هواپیماسازی ایران (هسا) با حداقل هفت مورد افتتاح شد. حسن روحانی رئیس جمهور هنگام بازدید از کوثر در مراسم روز صنعت دفاعی در اصفهان حضور یافت.

هسا کوثر دارای ۷ هاردپوینت با ظرفیت کل ۳۲۰۰ کیلوگرم (۷۰۵۴ پوند) تسلیحات و همچنین دارای یک توپ ۲۰ میلی متری است. می‌تواند تا ۴ موشک هوا به هوا فاطر، مهندسی معکوس موشک‌های ساید وایندر، یا دوازده بمب ۲۵۰ کیلوگرمی (۵۵۰ پوند) یا پنج بمب ۴۵۰ کیلوگرمی (۱۰۰۰ پوند) یا دو بمب ۹۰۰ کیلوگرمی (۲۰۰۰ پوند) را حمل کند. کوثر دارای رادار گریفو ایتالیایی (مدل چینی یا تولید داخلی آن استفاده شده است) با برد ۹۳ کیلومتر (۵۷ مایل) دارد که می‌تواند همزمان با دو هدف درگیر شود.

صادرات جنگنده کوثر

سرتیپ عبدالکریم بنی طرفی، مدیرعامل سازمان صنایع هوایی ایران، در تاریخ 26 نوامبر 2018 از آمادگی ایران برای صادرات جت هسا کوثر و توافق با روسیه، چین و اندونزی خبر داد.

انواع جنگنده کوثر

کوثر در دو نوع تک نفره و دو نفره تولید می شود.

سابقه عملیاتی جنگنده کوثر

در تاریخ ۴ خرداد ۱۳۹۹، وزارت دفاع و لجستیک نیروهای مسلح ایران طی مراسمی در اصفهان اعلام کرد که سه فروند هواپیمای جدید کوثر به نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران تحویل داده شده است. تصاویر منتشر شده هواپیما را با رنگ های غیر جنگی نشان می داد.

مشخصات کلی جنگنده کوثر

نقش: جنگنده، جنگنده آموزشی پیشرفته
سازنده: شرکت صنعتی هواپیماسازی ایران (هسا)
اولین پرواز: آگوست ۲۰۱۸
معرفی: ۳ نوامبر ۲۰۱۸
وضعیت: در خدمت
کاربر اصلی: نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران

مشخصات فنی عمومی

خدمه: ۲
طول: ۱۴.۴۵ متر (۴۷ فوت ۵ اینچ)
طول بالها: ۱۶.۲۶ متر (۵۳ فوت ۴ اینچ)
ارتفاع: ۴.۰۸ متر (۱۳ فوت ۵ اینچ)
مساحت بال: ۱۷.۲۸ متر مربع (۱۸۶.۰ فوت مربع)
وزن خالی: ۴۳۴۹ کیلوگرم (۹۵۸۸ پوند)
وزن ناخالص: ۷۱۵۷ کیلوگرم (۱۵۷۷۸ پوند)
حداکثر وزن برخاست: ۹۳۱۲ کیلوگرم (۲۰۵۲۹ پوند)
نیروگاه: ۲ × موتور‌های توربوجت Owj، هر کدام ۱۵.۵ کیلونیوتن (۳۵۰۰ پوند برف) رانش، ۴۹۰۰ پوند برف (۲۲ کیلونیوتن) در پس سوز کامل.

کارایی عملیاتی جنگنده کوثر

حداکثر سرعت: ۱۷۰۰ کیلومتر در ساعت
برد: ۱۱۰۰ کیلومتر (۶۸۰ مایل، ۵۹۰ نانومیل)
برد رزمی: ۲۰۰۰ کیلومتر (۱۲۰۰ مایل، ۱۱۰۰ نانومیل) (با مخازن سوخت خارجی و ۲۰ دقیقه سوخت رزرو شده)
برد کشتی: ۲۹۰۰ کیلومتر (۱۸۰۰ مایل، ۱۶۰۰ نانومیل) (با ۳ مخزن سوخت خارجی)
سقف سرویس: ۱۵۸۰۰ متر (۵۱۸۰۰ فوت)
سرعت صعود: ۱۷۵ متر بر ثانیه (۳۴۴۰۰ فوت در دقیقه)