پوتین سناریوی جنگ اوکراین را در گرجستان تکرار می‌کند؟

رویداد۲۴ خبرآنلاین نوشت: آلن گاگلویف، رئیس جمهور اوستیای جنوبی از آمادگی انضمام این منطقه به روسیه خبر داد. وی در نشستی با حضور اصلان بژانیا، رئیس جمهور آبخازیا و دیمیتری مدودف، معاون رئیس شورای امنیت روسیه که در آستانه پانزدهمین سالگرد به رسمیت شناختن استقلال آبخازیا و اوستیای جنوبی از سوی روسیه برگزار شد، اظهار داشت: «اوستیا که در سال ۱۷۷۴ میلادی داوطلبانه خواستار پیوستن به امپراطوری روسیه شده بود، هرگز به این انتخاب تاریخی خود پشت نکرده است.»

درحالی رئیس جمهوری اوستیای جنوبی از آمادگی این منطقه به پیوستن به خاک روسیه خبر داد که پیشتر دیمیتری مدودف در مقاله‌ای در هفته نامه آرگیومنتی آی فکتی (Argumenty I Fakty) روسیه هشدار داده است که مسکو ممکن است مناطق جدا شده از گرجستان یعنی اوستیای جنوبی و آبخازیا را ضمیمه روسیه کند. مدودف که از زمان آغاز تهاجم همه جانبه نیرو‌های روسیه به اوکراین خود را به عنوان یکی از جنگ طلب‌ترین صدا‌های سیاسی مسکو معرفی کرده است، در این مقاله غرب را متهم کرد که با بحث درباره عضویت احتمالی گرجستان در ناتو در حال ایجاد تنشی جدید است. مدودف در این مقاله با اشاره به الحاق احتمالی گرجستان به ناتو گفت: «اگر نگرانی‌های ما به واقعیت نزدیک‌تر شود، منتظر نخواهیم بود.»

اوستیای جنوبی کجاست؟

اوستیای جنوبی سرزمینی مورد مناقشه در قفقاز جنوبی و شمال سرزمین گرجستان است. با فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ میلادی و اعلام استقلال گرجستان از اتحاد جماهیر شوروی، ساکنان اوستیای جنوبی حاکمیت گرجستان را نپذیرفتند و اعلام استقلال کردند. این اقدام از همان ابتدا با واکنش منفی گرجستان روبرو شد، اما تفلیس اقدامی جدی علیه اوستیای جنوبی انجام نداد تا اینکه در هفتم اوت ۲۰۰۸ میلادی نیرو‌های گرجستان وارد شهر تسخینوالی، مرکز اوستیای جنوبی شدند، تا حاکمیت تفلیس بر این منطقه را اعمال کنند.

این مساله واکنش جدی مسکو را به همراه داشت. فردای آن روز ارتش روسیه وارد شهر تسخینوالی شد و نیرو‌های گرجستان را به عقب نشینی وادار کرد. پس از این پیروزی علاوه بر روسیه چندین کشور از جمله نیکاراگوئه، ونزوئلا، سوریه، نائورو و تووالو نیز استقلال اوستیای جنوبی را به رسمیت شناختند. اما اعضای ناتو، اتحادیه اروپا، سازمان ملل و اکثر کشور‌های دیگر جهان کماکان اوستیای جنوبی را بخشی از خاک گرجستان می‌دانند.

موضع اوستیای جنوبی در جنگ اوکراین

تهاجم روسیه به اوکراین خاطرات دردناکی را برای گرجستان که در سال ۲۰۰۸ عملا اوستیای جنوبی را از دست داد زنده کرد با این حال از زمان آغاز درگیری در اوکراین دولت گرجستان مراقب بود که روسیه را تحریک نکند.

ایراکلی غریباشویلی، نخست وزیر گرجستان بعد از حمله روسیه به اوکراین گفت که این کشور به متحدان غربی خود در اعمال تحریم‌های اقتصادی علیه روسیه نخواهد پیوست. وی همچنین تاکید کرد که گرجستان از سفر مبارزان داوطلب به اوکراین جلوگیری کرده است. جالب اینجاست که دولت و ملت گرجستان در این مورد با هم توافق ندارند. مردم گرجستان به شدت از اوکراین حمایت می‌کنند و بسیاری از آن‌ها حتی در حال حاضر به عنوان داوطلب در اوکراین می‌جنگند.

باوجود موضع بی طرفانه‌ای که گرجستان در مورد جنگ اوکراین اتخاذ کرده است، اوستیای جنوبی که بعد از جنگ سال ۲۰۰۸ روسیه و گرجستان روابط بسیار نزدیکی با مسکو دارد در مورد جنگ اوکراین به شدت با پوتین همراه است. بیبیلوف رهبر پیشین اوستیای جنوبی بلافاصله پس از آغاز جنگ اوکراین اعلام کرد که این منطقه نیرو‌هایی را برای جنگ در طرف روسیه می‌فرستد تا به حفاظت از روسیه کمک کند. وی همچنین گفت: «ما از روسیه حمایت می‌کنیم، زیرا خودمان تراژدی ناسیونالیسم و فاشیسم را پشت سر گذاشته‌ایم». علاوه بر این، بیبیلوف در بحبوحه جنگ اوکراین طرح برگزاری همه پرسی در اوستیای جنوبی برای الحاق به خاک روسیه را مطرح کرد. او در یک سخنرانی گفت: «اتحاد با روسیه هدف راهبردی، مسیر ما و امید مردم ما است و ما در این مسیر حرکت خواهیم کرد. جمهوری اوستیای جنوبی بخشی از سرزمین تاریخی روسیه خواهد شد». اما این طرح با آمدن آلن گاگلویف به عنوان جانشین وی مسکوت باقی ماند.

آیا روسیه اوستیای جنوبی را به خاک خود ضمیمه می‌کند؟

گرجستان سالهاست علاقه خود را برای پیوستن به ناتو و اتحادیه اروپا ابراز کرده است. مقامات گرجستان بار‌ها گفته اند که متعهد به پیوستن به ائتلاف نظامی ناتو هستند و آن را راهی برای حفظ تمامیت ارضی کشورشان می‌دانند. در سال ۲۰۰۸، یک رفراندوم ملی نشان داد که ۷۷ درصد از مردم گرجستان حامی پیوستن این کشور به ناتو هستند. ناتو نیز بدون شک در برنامه‌های خود برای پیشرفت به سوی شرق پیوستن گرجستان به این اتحاد را لازم و ضروری می‌داند. در این بین روسیه در مقابل پیوستن گرجستان به ناتو همان موضعی را دارد که درباب پیوستن اوکراین به این اتحادیه داشت. درست به همین دلیل است که دیمیتری مدودف در روز‌های اخیر مطرح شدن دوباره طرح پیوستن گرجستان به ناتو را با تهدید الحاق اوستیای جنوبی به روسیه پاسخ داد. در واقع روسیه در نظر دارد تا به گرجستان و ناتو این پیغام را مخابره کند که تلاش برای پیوستن گرجستان به ناتو همان نتیجه‌ای را در بر دارد که اقدامات برای پیوستن اوکراین به این اتحاد به همراه داشت. با کمی دقت می‌توان به خوبی دریافت که این خط و نشان کشی روسیه بیشتر شبیه به یک بلوف سیاسی است چرا که روسیه اینک درگیر جنگی فرسایشی با اوکراین است جنگی که روسیه را به لحاظ نظامی ضعیف و تحریم‌های متعاقب آن اقتصاد روسیه را دچار بحران کرده و مهمتر از همه قدرت و محبوبیت پوتین را در خود روسیه زیر سوال برده است. بسیار بعید است روسیه با توجه به مخمصه‌ای که در آن قرار دارد تصمیم به گشودن جبهه‌ای دیگر و آغاز نبردی جدید داشته باشد.