آیا اسناد اسرائیل درباره شلیک جهاد اسلامی به بیمارستان غزه صحت دارد؟

رویداد۲۴ ساعت ۷ شب سه‌شنبه به وقت فلسطین حمله مرگباری به یک بیمارستان در نوار غزه صورت گرفت. حمله به قدری شدید بود که تا این لحظه دست‌کم ۵۰۰ کشته در پی آن گزارش شده است. بسیاری از سازمان‌های مردم‌نهاد، سران کشور‌ها به‌ویژه حامیان فلسطین و وزارت بهداشت فلسطین اسرائیل را مقصر این کشتار اعلام کرده‌اند اما رسانه‌های غربی و سران کشورهایشان با استناد به ادعای مقامات اسرائیلی، از بیان این خبر خودداری کرده‌اند. اسرائیل مدعی شده این حمله کار گروه جهاد اسلامی بوده است. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل مدعی شده اسرائیل در حمله به بیمارستان نقشی نداشته و گروه‌های فلسطینی مسئول حمله به بیمارستان غزه بوده‌اند.

ماجرای حمله به بیمارستان غزه از چه قرار است؟

در شرایط به وجود آمده، تشخیص سره از ناسره کار دشواری است. دو سناریو از سوی اسرائیلی‌ها درباره نقش گروه‌های فلسطینی در انفجار بیمارستان وجود دارد که خود این سناریوها حاوی اطلاعاتی ضد و نقیض و فاقد سند هستند. در این گزارش این سناریوها بررسی شده است.

سناریوی اول) شلیک اشتباه یا انفجار موشک جهاد اسلامی

اولین خبر از سوی ارتش و دولت اسرائیل مطرح شده که گروه جهاد اسلامی را مقصر انفجاری خواند که در نتیجه یک شلیک اشتباه موشک صورت گرفته است. سناریوی اول می‌گوید جهاد اسلامی از نقطه‌ای در غرب غزه به سمت اسرائیل موشک شلیک کرده، اما یک یا چند موشک به بیمارستان خورده‌اند. نحوه برخورد موشک‌ها به بیمارستان مشخص نیست. برخی مقامات رسمی اسرائیل می‌گویند موشک در هوا منفجر شده و بقایای آن به زمین خورده و انفجار حاصل شده است. برخی دیگر گفته‌اند موشک از مسیر خود منحرف شده و به بیمارستان اصابت کرده است. پس در همین سناریو هم اخبار متناقض است.

اسرائیل با انتشار این تصویر مکان شلیک موشک‌ها از غزه توسط جهاد اسلامی را نشان داده و مدعی است که موشک به اشتباه در میانه مسیر به بیمارستان منحرف شده‌است

«دانیل هاگاری» سخنگوی ارتش اسرائیل در رد اتهام وارده به اسرائیل در حمله به بیمارستان الاهلی که به کشته شدن صد‌ها غیرنظامی منجر شده مدعی است شواهدی ارائه کرده و گفته پس از این انفجار ارتش اسرائیل فورا این حمله را بررسی کرده است. سخنگوی ارتش اسرائیل تاکید کرده هیچ حمله‌ای توسط ارتش اسرائیل از زمین، هوا و دریا به این بیمارستان انجام نشده است. سیستم راداری اسرائیل موشک‌هایی که از غزه شلیک شده بودند را ردیابی کرده بود و دو ویدیوی مستقل عملکرد ناقص موشک‌ها را نشان می‌دهد.

او گفته اطلاعاتی در اختیار (اسرائیل) است که حاکی از ارتباطات شبه نظامیان درباره عملکرد ناقص موشک است؛ سخنگوی ارتش اسرائیل بعضی از آن‌ها را ترجمه کرد. هاگاری مدعی شده ۴۵۰ موشک شلیک شده از غزه به درستی عمل نکرده و در غزه فرود آمده است.

«جاناتان کنریکوس» سخنگوی نیرو‌های دفاعی اسرائیل معتقد است این موشک‌ها در غزه فرود نیامده‌اند بلکه بخشی از آن در هوا به دلیل نقص فنی منفجر شده‌اند و بقایای آن به بیمارستان اصابت کرده است. او در گفتگو با یک رسانه هندی گفته این موشک‌ها توسط جهاد اسلامی که آن را «گروه تروریستی» در غزه خوانده شلیک شده و به اشتباه به زمینی نزدیک به بیمارستان در غزه اصابت کرده است.

سخنگوی نیرو‌های دفاعی اسرائیل گفته «ما اطمینان کسب کردیم که هیچ عملیاتی توسط اسرائیل در آن زمان انجام نمی‌شده و به این نتیجه رسیدیم که انفجار در اثر برخورد اشتباهی موشک‌های گروه جهاد اسلامی بوده است.»

کنریکوس در گفتگو با رسانه هندی «ایندیا تودی» در توضیح اینکه چرا باید فکر کنیم انفجار بیمارستان کار فلسطینی‌ها بوده می‌گوید «ما تاکید می‌کنیم این موشک‌ها قرار بود به سمت غیرنظامی‌های ما شلیک شود، اما یک مشکل فنی در مسیر رخ داده و در میانه مسیر در هوا و در نزدیکی منطقه‌ای که بیمارستان در آن قرار دارد منفجر شده و بعد به زمین اصابت کرده و یک انفجار بزرگ رخ داده است. این اقدام از سوی فلسطینی‌ها عمدی نبوده بلکه شلیک اشتباهی بوده است.»

اینها مواردی بوده که اسرائیل در مواجهه با این عملیات غیرانسانی مطرح کرده‌اند. آنها اسناد دیگری هم برای ادعایشان منتشر کردند.

سند اول: رکورد گفتگوی دو عامل حماس

در یکی از این سند‌های منتشر شده گفتگوی دو عرب زبان را می‌شنویم که به ادعای نیرو‌های دفاعی اسرائیل، متعلق به «عوامل حماس» است. نفر اول در این گفتگو‌ها به نفر دوم می‌گوید «این اولین باری است که ما موشکی را دیدیم که شبیه به این موشک به زمین خورده و به همین دلیل است که می‌گوییم این موشک به جهاد اسلامی تعلق داشته است.»

مخاطب با تعجب می‌گوید «چی؟» و عامل اول توضیح می‌دهد «آن‌ها می‌گویند که این موشک برای جهاد اسلامی بوده است» عامل دوم می‌گوید: «برای ما بوده؟» او پاسخ می‌دهد «به نظر این طور می‌رسد!» نفر دوم با تعجب می‌گوید «چه کسی چنین چیزی گفته؟» صدای اول ادامه می‌دهد «آن‌ها (احتمالا منظور اسرائیلی‌هاست) می‌گویند انفجار ناشی از موشک مربوط به موشک‌های داخلی بوده و شبیه به انفجار‌های ناشی از موشک‌های اسرائیلی نیست» نفر دوم می‌پرسد «چه می‌گویی؟» صدای این بخش از گفتگو ظاهرا قطع می‌شود و در ادامه صدای نفر دوم شنیده می‌شود که میگوید «اما خدا را شکر این نمی‌تواند جای دیگری برای انفجار پیدا کند.»

در ادامه این رکورد، صدای اولیه می‌گوید «بی‌خیال. بله آن‌ها از سمت قبرستان پست بیمارستان شلیک کردند و شلیک به خطا رفته و روی آن‌ها افتاده است.»

صدای دوم می‌گوید «آن پشت یک قبرستان بوده؟» صدای اول پاسخ می‌دهد بلکه بیمارستان المعدانی درست در محدوده واقع شده است.» نفر دوم می‌پرسد «وقتی وارد محدوده می‌شوی، (بیمارستان) کجا واقع شده است؟» نفر اول پاسخ می‌دهد «همان اول که وارد محدوده می‌شوی و قبل از اینکه به سمت شهر بروی، سمت راست بیمارستان المعدانی است.». در پایان این مکالمه عجیب، عامل دوم منتسب به حماس با اینکه ظاهرا ساعاتی از حمله به بیمارستان گذشته است، انگار تازه متوجه محل بیمارستان شده و میگوید «آهان بله می‌دانم کجاست.»

این مکالمه به چند دلیل قابل استناد نیست؛ نخست اینکه اصلا مشخص نیست عواملی که اسرائیل گفته نیرو‌های حماس هستند چه کسانی‌اند. دوم اینکه معلوم نیست این رکورد چه زمانی ضبط شده و آیا واقعا در نتیجه یک شنود رادیویی بوده یا اسرائیل برای توجیه ادعای خود دست به سندسازی زده است. سوم اینکه بعد از چندین دقیقه صحبت درباره بیمارستانی که مورد هدف قرار گرفته، یکی از افراد حاضر در رکورد تازه درباره مکان بیمارستان سوال می‌کند که اظهار نظر عجیبی به نظر می‌رسد. در مجموع این رکورد اصلا سند متقنی به نظر نمی‌رسد و مردود است.

سند دوم: ویدئوی منحرف شدن موشک 

سند بعدی ویدئویی است که جاناتان کنریکوس مدعی است اولین بار توسط الجزیره منتشر شده. این ویدئو اصلی ترین سند اسرائیل برای اثبات ادعایش است. در این ویدئو شلیک پی در پی موشک را از نقطه‌ای در تاریکی شب مشاهده می‌کنید که یکی از موشک‌ها به زمین اصابت می‌کند. الجزیره می‌گوید این ویدئو متعلق به روز دیگری است.

به گزارش رویداد۲۴ اگرچه تصاویر منتشر شده در الجزیره ظاهرا همان ساعت حمله به بیمارستان در غزه را به صورت زنده نشان می دهد اما جهت شلیک در ویدئو مشخص نیست.

نکته دیگر اینکه در این تصاویر تعداد بی‌شماری موشک در حال شلیک شدن است که بر اساس ویدئو، یک یا چند موشک به نقطه‌ای روی زمین اصابت می‌کنند. محل شلیک از روی ویدئو قابل شناسایی نیست، اما آنچه مسلم است این است که شب گذشته حمله موشکی با این تعداد از سمت نوار غزه به سمت اسرائیل گزارش نشده است. هیچ یک از رسانه‌های اسرائیلی خبری از یک حمله موشکی با این ابعاد که توسط گنبد آهنین خنثی شده باشد هم نداده‌اند؛ بنابراین نمی‌توان فرض را بر این گذاشت که حمله‌ای با این تعداد موشک شلیک شده انجام شده باشد.

حتی با استناد به ادعای اسرائیل هم این ویدئو نمی‌تواند صحت داشته باشد چرا که به گفته اسرائیل، از بین موشک‌هایی که جهاد اسلامی به سمت اسرائیل شلیک می‌کرده یک موشک دچار نقص فنی شده و باید انتظار داشت سایر موشک‌ها به اهدافی در اسرائیل اصابت کرده باشند. اتفاقی که تا این لحظه هیچ گزارشی از آن وجود ندارد.

بسیاری از رسانه‌ها از جمله «abc news»، «سی.ان.ان»، «CNBC»، «تایمز آو ایندیا» و «بی.بی.سی» به طور زنده تحولات جنگ اسرائیل و حماس را پوشش می‌دهند و آرشیو همه خبر‌های آن‌ها از روز نخست جنگ تاکنون در هر ساعت موجود است. هیچ یک از آن‌ها گزارشی از حملات موشکی به اسرائیل منتشر نکرده‌اند در عوض همه آن‌ها در دقایق نخست از حمله اسرائیل به بیمارستانی در غزه حرف زده‌اند. تایمز آو ایندیا ساعت ۹ شب روز سه شنبه از کشته شدن ۲۰۰ فلسطینی در اثر یک حمله موشکی توسط اسرائیل به بیمارستان غزه خبر داده است.

خبرنگار بی.بی.سی انگلیسی هم ساعت ۸ شب یعنی در همان دقایق اولیه در حال پوشش خبر حمله بیمارستان است. او که در نقطه‌ای از بیت‌المقدس حضور دارد همزمان با انتشار تصاویر بیمارستان می‌گوید «ارتش اسرائیل در پاسخ به تماس‌ها می‌گوید در حال تحقیق است، اما بسیار سخت است که بپذیریم این چیزی غیر از (حمله اسرائیل) است.»

مطالبی برای مطالعه بیشتر

حمله به بیمارستان کودکان غزه کار کیست؟

خبرنگارانی که توسط اسرائیل کشته شدند +جدول

سناریوی دوم: ماجرای ابعاد انفجار

سناریوی دوم از ظهر روز چهارشنبه قوت گرفته است. برخی می‌گوید انفجار بیمارستان هیچ ارتباطی به شلیک موشک نداشته و توسط مواد انفجاری روی زمین صورت گرفته است. وزیر خارجه انگلیس ظاهرا یکی از حامیان این سناریو است و معتقد است حتی تعداد کشته‌شدگان هم محل سوال است. «جیمز کلورلی» وزیر خارجه انگلیس در توییتر خود گفته «شب گذشته، بسیاری ناظران به سرعت به نتایجی درباره تعداد کشته‌شدگان بیمارستان الاهلی رسیدند. این اشتباه شاید جان‌های بیشتری را در خطر بیندازد. باید صبر کنیم که واقعیت روشن شود و اخبار درست و صحیج را منتشر کنیم.»

این سناریو با انتشار تصاویری از پارکینگ نزدیک به بیمارستان مطرح شده است. در این تصاویر ظاهرا به جز خودروها، تاسیسات یا ساختمان‌های دیگر آسیب چندانی ندیده‌اند. با همین فرض برخی رسانه‌های اسرائیلی مدعی‌اند که رسانه‌ها در انتشار تعداد کشته‌شدگان اغراق کرده‌اند.

رسانه‌های اسرائیلی برای اثبات ادعای خود به عمق خرابی ناشی از برخورد موشک به زمین هم در اطراف بیمارستان استناد کرده و گفته‌اند موشک‌های شب گذشته حرفه‌هایی به قطر یک متر و عمق کمتر از ۳۰ سانت ایجاد کرده‌اند. با این مفروضات اسرائیلی ها می‌گویند این موشک‌ها نمی‌توانستند خسارت و تلفاتی با این تعداد در پی داشته باشند و از سوی دیگر این حجم خرابی نمی تواند کار سلاح های اسرائیلی باشد که حفره های بسیار عمیق تری ایجاد می کنند.

IDF هم در تایید این ادعا تصاویر هوایی گرفته شده با پهپاد از قبل و بعد از حادثه بیمارستان را متتشر کرده و مدعی شده خرابی اصلی در بیمارستان رخ نداده بلکه در پارکینگ نزدیک بیمارستان الاهلی رخ داده است.

تصویری که IDF بر اساس آن مدعی شده هم عمق دهانه ایجاد شده توسط موشک‌ها با موشک‌های اسرائیلی همخوانی ندارد هم مکان رخداد با بیمارستان فاصله دارد

در مورد این سناریو نخستین چیزی که جلب توجه می‌کند، تلاش اسرائیلی‌ها برای زیرسوال بردن تعداد کشته‌شدگان به جای زیرسوال بردن اصل ماجرا یعنی بمباران مکانی در غزه است. آن‌ها در واقع در سناریوی دوم سعی دارند بگویند هدف شلیک، بیمارستان نبوده و ابعاد حادثه هم به اندازه ای که اعلام شده نمی توانست باشد.

شاید این تلاش مقدمه‌ای برای پذیرش شلیک از سوی اسرائیلی‌ها باشد تا بتوانند با استناد به این داده‌ها بگویند هدفشان مکانی به جز بیمارستان بوده اساسا این تعداد غیرنظامی هم در بمباران آن‌ها کشته نشده‌اند. یا شاید منظور آنها از این لفاظی ها، تلاش برای اثبات این ادعاست که انفجار روی زمین در اثر برخورد موشک رخ نداده بلکه بقایای موشکی بوده که در اثر یک نقص فنی در هوا منفجر شده و باقیمانده آن در زمین منفجر شده است.

اسنادی که ادعای اسرائیل را درباره حمله به بیمارستان غزه رد می کنند

رسانه‌های عربی از جمله الجزیره در میان اسنادی که مقصر بودن اسرائیل را نشان می‌دهد می‌توان به توییتی از اکانت رسمی نخست وزیر اسرائیل در توییتر اشاره کرد که روز ۱۶ اکتبر به طرز وقیحانه‌ای به خوی کودک‌کشی رژیم صهیونیستی اشاره کرد و گفته بود «این یک جنگ میان کودکان نور و کودکان تاریکی است. بین انسانیت و قانون جنگل.» این توییت به سرعت پاک شد.

تلویزیون انگلیسی الجزیره در گزارشی به یک پست منتشر شده در اکانت رسمی IDF به زبان عربی در فیسبوک هم اشاره کرده که آشکارا تصمیم اسرائیل برای بمباران بیمارستان الاهلی را ثابت کرده است. در این پست که در روز‌های قبل منتشر شده آمده «به دلیل فقدان تجهیزات درمانی و کادر درمان، تصمیم به بمباران بیمارستان المعمدانی در غزه و محکوم کردن آن‌ها به مرگ اوتانازی گرفته شده است.»

خبرنگار الجزیره در شرق اورشلیم در توضیح این پست فیسبوکی می‌گوید این پست هم بعد از دقایقی حذف شده است. خبرنگاران سایر رسانه‌های غربی هم در ساعات اولیه با استناد به ابعاد ماجرا هرگونه ارتباط دادن آن به گروه‌های فلسطینی را مردود خوانده بودند. خبرنگار بی.بی.سی انگلیسی در اولین گزارش بعد از حادثه حمله به بیمارستان مقابل دوربین زنده تلویزیونی اذعان می‌کند «واقعا با توجه به ابعاد انفجار جز حمله هوایی اسرائیل یا شاید چند حمله هوایی اسرائیل (چیزی نمی‌تواند باشد). چون وقتی راکت از غزه پرتاب می‌شود انفجاری این اندازه و حجم ایجاد نمی‌کند. حداکثر ۵ یا ۶ نفر (در اثر حمله راکتی غزه) کشته می‌شوند، ولی هیچ وقت سبب انفجاری مانند آنچه در تصاویر این محل چند دقیقه پیش دیدم ایجاد نمی‌کند.»

علاوه بر این، سازمان جهاد اسلامی هم در بیانیه‌ای، ادعای ارتش اسرائیل «دروغین» خواند و اعلام کرد که «رژیم صهیونیستی سعی می‌کند مسئولیت فاجعه خون‌بار حمله به بیمارستان غزه را با عادت همیشگی خود در جعل و دروغ، لاپوشانی کند و انگشت اتهام را به سمت جنبش جهاد اسلامی گرفته است. ما همه اتهامات دشمن را دروغ و بی‌اساس می‌خوانیم.»

از سوی دیگر استناد بسیاری از ناظرانی که ادعای اسرائیل را رد می کنند به سابقه طولانی اسرائیل در خبرسازی‌های دروغین است. این اولین بار نیست که اسرائیلی‌ها دست به انتشار اخبار جعلی می‌زنند. در همین جنگ خبر سر بریدن چهل کودک توسط حماس به سرعت تکذیب شد؛ خبری که حتی به کاخ سفید هم رسیده بود و آن‌ها را مجبور به عقب‌نشینی کرد.

در گذشته در حادثه مرگ شیرین ابوعاقله خبرنگار الجزیره هم اسرائیل در ابتدا دست داشتن در حمله را رد کرده بود، اما مشخص شد حمله از جانب تک تیرانداز‌های اسرائیلی انجام شده است. در کشتار قانا هم همین سناریو اتفاق افتاد.  ۱۸ آپریل ۱۹۹۶ ارتش اسرائیل محوطه سازمان ملل روستای قانا در جنوب لبنان را زیر آتش سنگین توپخانه‌ای قرار داد. در اثر این حمله به کشتار قانا معروف شد، ۱۰۶ پناهجوی غیرنظامی لبنانی جان باختند و ۱۱۶ نفر زخمی شدند.

تصاویر ویدئویی نشان می‌داد که هواپیمای بدون سرنشین شناسایی اسرائیلی قبل از گلوله‌باران بر فراز محوطه بوده است. دولت اسرائیل در ابتدا وجود هواپیمای بدون سرنشین را انکار کرد، اما پس از اعلام شواهد ویدئویی گفت که این هواپیمای بدون سرنشین مأموریت دیگری داشته‌است. بعدا تحقیقات سازمان ملل نشان داد که گلوله‌باران اسرائیل عمدی بوده‌است.