استراتژی مهم سیاست خارجی ایران به روایت کمال خرازی/ تهران در منطقه چه خواهد کرد؟
رویداد۲۴ لیلا فرهادی: کمال خرازی رئیس شورای راهبردی روابط خارجی و مشاور رهبری گفتگوی مهمی با خبرگزاری الجزیره قطر کرده و در آن به چند نکته حیاتی در راهبرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال اسرائیل و فلسطین، محور مقاومت و برجام اشاره کرده است. خرازی گفته «اگر همه طرف‌ها و فلسطینی‌ها به این نتیجه برسند که به مرز‌های ۱۹۶۷ برگردند و دو کشور اسرائیل و فلسطین در منطقه شکل بگیرد، ایران تصمیم‌گیرنده نیست، هر چند مخالفت ایران با راه حل دو کشوری، یک مخالفت اصولی است.»
او همچنین گفته ایران از هیچ حمایتی اعم از نظامی و مالی از اعضای محور مقاومت دریغ نمی‌کند و اگر به غزه دسترسی داشت، به حماس کمک نظامی می‌کرد. به گفته خرازی، نقش ایران در محور مقاومت تدوین استراتژی است و در اخذ تصمیمات و ابتکارعمل‌ها به طور دائم دخالت نمی‌کند. مشاور رهبری در سیاست خارجی تاکید کرده سیاست حزب الله در عدم ورود به جنگ تمام عیار با اسرائیل، یک رویکرد خردمندانه بوده است.
خرازی بر خلاف رویکرد دولت ابراهیم رئیسی که از بردن نام «احیای برجام» برای مذاکراتش با طرف‌های برجام خودداری میکند تاکید کرده سیاست ایران، بازگشت به همان توافق برجام با تمام مختصات آن توافق است و قرار نیست به یک توافق جدید دست پیدا کند. بخش‌های مهم گفتگوی الجزیره با کمال خرازی به شرح زیر است.
* رهبر ایران اخیرا گفته ما به دنبال به دریا ریختن یهودی‌ها و صهیونیست‌ها نیستیم. آیا این یعنی ایران از راه حل دو کشوری در صورتی که فلسطینی‌ها با آن موافقت کنند، حمایت میکند؟
ما دیدگاه خودمان را داریم. خوشحالم که رهبری این مساله را روشن کرد که ما به راه حل دو کشور اعتقادی نداریم، چون در وهله نخست، اسرائیل خودش از این طرح حمایت نمی‌کند، در ثانی این راه حل ممکن نیست. چون تنها ۲۰ درصد سرزمین فلسطین در دست فلسطینی هاست و حتی در این ۲۰ درصد هم شهرک‌های زیادی ساخته شده است. این که در مورد راه حل دو کشوری حرف بزنیم عملی نیست. ما معتقدیم راه حل نهایی، ایجاد یک کشور شامل مسلمانان، مسیحیان و یهودیان است و این تصمیم باید توسط افرادی که در این سرزمین زندگی میکنند، گرفته شود.
* آیا فکر می‌کنید اگر فلسطینی‌ها برگشت به مرز‌های ۱۹۶۷ و ایجاد دو کشور را قبول کنند، ایران از این تصمیم حمایت میکند؟
این به ما ربطی ندارد و به آن‌ها ربط دارد؛ این موضع ماست و به کسی دیکته نمی‌کنیم، ولی ما معتقدیم این کمک نمی‌کند و این اعتقاد این حکومت کنونی نیست. حتی پیش از ایجاد اسرائیل در سال ۱۹۴۷ عم این اعقتاد ایرانی‌ها در سازمان ملل بود. در آن زمان نماینده ایران یک سخنرانی داشت و گفت با راه حل دو کشور، درگیری در منطقه بی‌پایان خواهد بود. این درست بود.
* وزیر خارجه ایران گفته ایران به صورت سیاسی، نظری و کمک‌های بشردوستانه به محور مقاومت کمک میکند. آیا می‌توانید تایید کنید که ایران هیچ کمک نظامی و مالی به این گروه‌ها نمی‌کند؟
نه. ما محور مقاومت را با هر ابزاری حمایت می‌کنیم.
* از جمله کمک نظامی؟
اگر ما به آن نقطه از جهان دسترسی داشته باشیم بله؛ اما در مورد (غزه) راهی برای دسترسی به آن‌ها نیست. آن‌ها به ظرفیت‌ها و استعداد خودشان متکی هستند. آن‌ها امروز موشک و تسلیحات نظامی که لازم دارند را می‌سازند. آن‌ها می‌دانند چطور به سلاح دست پیدا کنند و آن را توسعه دهند، اما ما هم آمادگی داریم که آن‌ها را با هر ابزاری حمایت کنیم.
* آیا ایران می‌خواهد به آن‌ها سلاح بفرستد؟
اگر ممکن بود هیچ محدودیتی وجود نداشت؛ ولی الان چنین چیزی ممکن نیست.
* اگر می‌توانستید، آیا فکر نمی‌کنید ارسال سلاح از جانب ایران برای حماس می‌توانست وضعیت را پیچیده‌تر کند؟
اساسا باید بگویید این درگیری چیست؟ یک گروهی وارد سرزمین فلسطین شده و آن را اشغال کرده و الان فلسطینی‌ها دارند از خودشان دفاع میکنند. مثل این است که شما در خانه‌تان زندگی می‌کنید، یک نفر می‌آید و شما را از خانه‌تان بیرون میکند. شما باید با آن طرف بجنگید. اسرائیل هیچ حقی ندارد، چون اشغالگر است. اسرائیلی‌ها مدعی‌اند که دارند از خودشان دفاع میکنند، اما این دفاع از خود نیست؛ آن‌ها اشغالگرند.
بیشتر بخوانید: مسیر آینده سیاست خارجی ایران چیست؟
* آمریکا بار‌ها گفته خواستار توسعه جنگ به منطقه نیست و این پیام را به ایران داده. نظر ایران چیست؟
توسعه جنگ به نفع هیچ کسی از جمله آمریکا و کشور‌های منطقه و اروپایی‌ها نیست. ما هم به همین دلیل همیشه با توسعه جنگ مخالف بودیم، اما جنگ محاسبات خودش را دارد. یک اشتباه می‌تواند شما را درگیر جنگ کند و این چیزی است که باید به آن دقت کنید. ما آماده دفاع از خودمان هستیم، مانند همه کشور‌های منطقه. ما آماده دفاع از خودمان با هر ابزاری هستیم.
* آیا منظور شما این است که از ابتدای جنگ، ادوات نظامی ایران در حالت آماده‌باش قرار گرفته‌اند؟
ما همیشه در حالت آماده‌باش هستیم
* چه سناریویی وجود دارد که ایران را به جنگ مستقیم با اسرائیل بکشد؟
اگر آن‌ها علیه ما اقدامی بکنند، طبیعتا ما باید مقابله کنیم. از نظر ما هر اقدام تهاجمی علیه سرزمین ما، با پاسخ روبرو می‌شود.
* آیا ممکن است حزب‌الله وارد درگیری تمام‌عیار با اسرائیل شود؟
حزب الله خیلی خردمندانه رفتار میکند. آن‌ها در خطر حمله اسرائیل به لبنان هستند. مسئولیت حزب الله، دفاع از لبنان است و همزمان می‌تواند به بقیه اعضای محور مقاومت هم کمک کنند. با کاری که حزب‌الله تا کنون در مرز‌های اسرائیل کرده، سه بخش از ارتش اسرائیل درگیر شده‌اند و تعداد زیادی پناهجوی اسرائیلی از شمال به جنوب منتقل شده‌اند و این فشار زیادی به دولت اسرائیل آورده است.
این نوعی کمک و حمایت از حماس بوده. اما اگر اسرائیلی‌ها حمله به لبنان را توسعه دهند، مسئولیت حزب الله دفاع تمام‌قد از لبنان است. اگر اسرائیلی‌ها به لبنان حمله کنند، حزب‌الله به طور تمام عیار وارد جنگ با اسرائیل می‌شود، اما الان به مرز‌ها محدود بوده است. حزب الله تا امروز اقدام معقولی انجام داده است.
* آیا فکر می‌کنید این پاسخ کافی بوده است؟ انتقاداتی به حزب الله بوده که پاسخ قاطعی به اسرائیل نداده است. آیا ایران موافق است؟
ما به کسی دستور نمی‌دهیم و دیگران بر اساس شرایط و موقعیتی که در آن زندگی میکنند تصمیم می‌گیرند. این تصمیم حزب الله تا امروز بوده و من معتقدم معقول بوده است.
* اسرائیل در این مدت بار‌ها بلندی‌های جولان را هدف گرفته در مواردی مقر نیرو‌های سپاه در سوریه هم مورد هدف بوده است. سپاه ایران به درخواست اسد در سوریه حضور دارد. پاسخ ایران چه بوده؟
این حملات علیه سرزمین سوریه بوده، هرچند برخی از این حملات خساراتی را به ایرانی‌ها هم وارد کرده و ما آن را بی‌پاسخ نگذاشته ایم. ما در گذشته پاسخ دادیم و درآینده هم می‌دهیم و اعضای مقاومت هم به این حملات پاسخ داده‌اند. هر تهاجمی با پاسخ روبرو می‌شود.
* محور مقاومت کی تشکیل شد؟
این محور در واکنش به تهاجم خارجی‌ها از جمله اسرائیلی‌ها و در دفاع از آزادی فلسطین و حمایت از آرمان فلسطین تشکیل شده است. این محور در ایجاد فشار به اسرائیلی‌ها و آمریکایی‌هایی که از اسرائیل حمایت میکنند، موفق بوده است.
* یمنی‌ها را ببینید در روز‌های اخیر چه کرده‌اند. آن‌ها توانایی کنترل دریا را به دست آورده‌اند و از محور مقاومت حمایت میکنند.
اعضای محور مقاومت خودشان تصمیم می‌گیرند و ابتکار عمل به خرج می‌دهند. یمنی‌ها این روز‌ها خیلی در مقاومت قوی ظاهر شده‌اند و از دیگر اعضای محور مقاومت هم حمایت میکنند. کاری که آن‌ها کرده‌اند و با موشک‌هایشان در حمایت از حماس میکنند، موفقیت آمیز بوده است. این قدرت محور مقاومت است.
* باید نوعی هماهنگی بین این محور وجود داشته باشد، هر چند که تصمیم را خودشان را می‌گیرند. نقش ایران در این محور چیست؟
این استراتژی است که توسط ایران تدوین شده و آن‌ها از این استراتژی حمایت میکنند. این بدان معنی نیست که در هر نقطه‌ای از محور مقاومت، هر کاری با ایران هماهنگ می‌شود. آن‌ها خودشان تسلیحات می‌سازند، خوددشان را تامین مالی میکنند، اما همزمان هر کمکی لازم داشته باشند از ایران درخواست میکنند.
* این شامل کمک نظامی و مالی هم می‌شود؟
بله اگر امکانش فراهم باشد.
* آژانس انرژی اتمی می‌گوید ایران به تعهداتش پایبند نیست. اگر چیزی برای مخفی کردن ندارید چرا رابطه شما با بازرسان آژانس بهم خورده است؟
ما به یک دلیلی برجام را امضا کردیم و همه اعضا هم متعهد شدند که به این تعهدات پایبند بمانند، اما آمریکا از این توافق خارج شد. با خروج آمریکا، اروپایی‌ها هم در رفتار آمریکا تبعیت کردند و ما چاره‌ای جز محدود کردن تعهداتمان نداشتیم. در واقع ایران سطح غنی‌سازی را افزایش داده است و این مشکلی نیست. در واقع گروسی گفته این سطح از غنی‌سازی اورانیوم در ایران، تنها «در سطح بمب اتم» است.
* چرا به این سطح نیاز دارید اگر قرار نیست بمبی داشته باشید؟
این واکنشی به عدم تعهد دیگران است. این (غنی‌سازی) غیرقانونی نیست و این حق قانونی ایران است. ما استراتژی ساخت بمب اتم را نداریم، هرچند که می‌توانیم. حتی آن‌ها می‌گویند دو هفته ایران با ساخت بمب فاصله دارد. این ظرفیت ایران است و این چیزی است که دیگران می‌گویند که ایران خیلی به ساخت بمب نزدیک است و دو هفته با ساخت بمب فاصله دارد، اما چنین سیاستی نداریم چون این علیه فتوای رهبری است و ما فکر می‌کنیم نیازی به بمب اتم نداریم، چون عضو NPT هستیم و CTBT را امضا کردیم. اما داشتن این ظرفیت می‌تواند برای ما بازدارندگی به همراه بیاورد. اگر همه به برجام برگردند ما هم برمی‌گیرم و به آن پایبند خواهیم بود
* آیا ایران علاقه‌ای به ایجاد یک برجام جدید دارد؟
نه. ما اصرار داریم که آمادگی بازگشت به همان متن سابقی که آن را امضا کرده بودیم، داریم.
* اما سطح غنی‌سازی اورانیوم در ایران به حدی رسیده که باید توافق جدید با آن تطابق داشته باشد؟
نه نیازی (به توافق جدید) نیست. اگر همه به برجام برگردند، ما سطح غنی‌سازی را کاهش می‌دهیم و به ۳.۶۷ درصد غنی‌سازی برمی‌گردیم.
* و از شر اورانیوم‌های غنی‌شده انبار شده تا کنون خلاص می‌شوید؟
هر چیزی که برجام به ما بگوید، ما آمادگی داریم که به آن متعهد باشیم و نیازی به یک ورژن جدید برجام نیست و فقط کافی است بقیه طرف‌ها به این تصمیم برسند که به آن برگردند.
برجام راقراربوددرمچلس آتش بزنند و الان برجام ظریف عزیزشده است بنابرین باید گفت دورود برظریف و لعنت برافکارداعشی های مقیم کشوردردولت ومچلس ایران 
