ماجرای اسناد جدید ویکی‌لیکس درباره نقش سردار سلیمانی در عراق چیست؟

رویداد۲۴ لیلا فرهادی: اسناد ویکی‌لیکس مربوط به سال ۲۰۱۲ در آرشیو قرار گرفته‌اند و اطلاعاتی را درباره حضور سردار سلیمانی در عراق در سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ را نشان می‌دهند؛ سال‌هایی که آمریکا در عراق تثبیت شده بود و ایران سعی داشت در منطقه نقش‌آفرینی کند.

در یک سند که توسط «زلمی خلیل‌زاد» سفیر آمریکا در عراق بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ طبقه‌بندی شده، گزارشی از مذاکرات او با جلال طالبانی رئیس جمهور وقت عراق مشاهده می‌شود. در این گزارش طالبانی به خلیل‌زاد گفته فرمانده نیرو‌های سپاه قدس به تازگی به دمشق سفر کرده و از آن طریق پیامی به طالبانی داده است. خلیل‌زاد گفته «در این پیام ژنرال سلیمانی گفته ایران قصد ندارد آمریکایی‌ها را هدف قرار دهد» و بر اساس این سند طالبانی و سفیر آمریکا در عراق در این نشست درباره راه‌های پیشبرد مذاکرات امنیتی با ایران و سوریه گفتگو کرده‌اند.

بخش دیگری از این سند که همچنان توسط زلمی خلیل‌زاد طبقه‌بندی شده، پیام سردار سلیمانی از زبان جلال طالبانی بازگو شده است. طالبانی گفته سردار سلیمانی با او در عراق دیدار داشته و از او خواسته این پیام را به سفیر آمریکا در عراق برساند که آمریکا و ایران منافع مشترکی در عراق دارند و هر دو می‌خواهند برای موفقیت و امنیت عراق علیه تروریست‌ها کار کنند. سردار سلیمانی گفته «اجازه شلیک یک گلوله علیه آمریکایی‌ها را نداده‌ام.» این پیام قاعدتا بعد از کشته شدن پنج سرباز آمریکایی در کربلا به آمریکایی‌ها داده شده است. عمده پیام‌هایی که از سردار سلیمانی افشا شده، پیام‌هایی بوده که اقدامات او در راستای تنش‌زدایی را نشان می‌داده است.

در بخش دیگر از این سند، سردار سلیمانی گفته نیروهای بسیار زیادی در منطقه تحت فرمان او هستند اما تاکید کرده از هیچ‌کدام تاکنون علیه نیرو‌های آمریکایی استفاده نکرده است. او به طالبانی گفته آماده همکاری مستقیم و غیرمستقیم از طریق مقامات عراقی با آمریکاست و اینکه می‌خواهد استراتژی جدید عراق موفقیت‌آمیز باشد.

بیشتر بخوانید: نیروهای مورد حمایت ایران چگونه بر اقتصاد عراق مسلط شدند؟

در بخشی از این سند به یک اختلاف عملیاتی هم اشاره شده است. در این سند که توسط سفارت آمریکا در عراق طبقه‌بندی شده آمده است که سردار سلیمانی در پیامی به سفیر آمریکا در عراق از طریق جلال طالبانی رئیس جمهور وقت عراق «توضیح داده که ایرانی‌هایی که در اربیل عراق بازداشت شده‌اند ارتباطی با سپاه قدس نداشته‌اند.» او همچنین گفته که آن‌ها قصد حمله به بریتانیایی‌ها را داشته‌اند. طالبانی به ایرانی‌ها هشدار داده که دست از حمله به بریتانیایی‌ها بردارند و شهید سلیمانی قبول کرده که به ایران برگردد و با رهبر ایران درباره این موضوع گفتگو کند.»

در این سند به نقل از جلال طالبانی که حامل پیام سردار سلیمانی به زلمی خلیل‌زاد بوده تاکید شده که فرمانده سپاه قدس گفته ایران آماده مذاکره با آمریکا بر سر امنیت عراق است. او گفته ایرانی‌ها می‌توانند برای امنیت بغداد، امنیت در جنوب و موضوع نیروهای نظامی مورد حمایت ایران با آمریکایی‌ها گفتگو کنند. او به جلال طالبانی گفته که سعی می‌کنند درباره جیش‌المهدی بازنگری کند و از نوری مالکی در این‌باره کمک بگیرد.

زلمی خلیل‌زاد همچنین درباره محتوای این پیام نوشته سردار سلیمانی گفته مذاکره با آمریکا می‌تواند به سه روش انجام بگیرد: پیام‌هایی از طریق جلال طالبانی، مذاکرات دوجانبه بین ایران و آمریکا یا مذاکرات دوجانبه بین ایران و عراق با حضور آمریکایی‌ها در مقام مشورتی.

سند دیگری هم در این اسناد وجود دارد که در تاریخ ۱۴ آگوست سال ۲۰۰۷ توسط رایان کراکر جانشین زلمی خلیل‌زاد در سفارت عراق بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ طبقه‌بندی شده است. در این سند آمده است که در تاریخ ۱۲ آگوست بعد از برگشت نوری المالکی نخست وزیر عراق از ایران، «شروان الوائلی» وزیر دولت در امور امنیت ملی عراق پیامی را از جانب سردار سلیمانی برای پترائوس فرمانده نیرو‌های آمریکایی آورده است.

بر اساس این اسناد، ظاهرا الوائلی در قالب هیات همراه نوری المالکی به تهران سفر کرده بوده و در هتلش در تهران بعد از دیدار با محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهور ایران و علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی، با سردار سلیمانی دیدار کرده است. الوائلی گفته سردار سلیمانی از آن‌ها خواسته این پیام را مخابره کند که ایران درخواست آزادی «قیس خزعلی» رهبرگرو‌های ویژه نیرو‌های جیش المهدی را داشته و در قبال این درخواست قول‌هایی هم داده است اما طبق این اسناد ژنرال پترائوس پاسخ داده که خزعلی یک چهره کلیدی است و نمی‌توانند او را آزاد کنند.

در این اسناد آمده که پترائوس به الوائلی گفته «اقدامات ایران مترادف با اعلان جنگ علیه آمریکاست و ایران باید حمایت خود از نیروهای مخالف آمریکا در عراق را پایان دهد. همچنین الوائلی گفته در دیدار‌هایش با احمدی‌نژاد و لاریجانی برای او روشن شده که آنها کنترل فعالیت‌های ایران درعراق را در دست ندارند، بلکه این سردار سلیمانی است که شخصا اقدامات ایران در عراق را هدایت می‌کند.