نادر صادقیان، جامعه شناس، در گفتوگو با رویداد۲۴ تشریح کرد
چرا پاساژگردی به یک تفریح تبدیل شده است؟
یک جامعهشناس معتقد است، زمانی که زیرساختهای اجتماعی از هم گسیخته باشند و ریشه در فرهگ بومی نداشته باشند جامعه دچار مشکلات عدیدهای خواهد شد. در این بین مشاهده میشود که سرلوحه قرار دادن سرمایه و کالا پرستی فاصله طبقاتی را روز به روز بیشتر میکند. نتیجه این فاصله گشت و گذارهای بیهدف در فضاهای سرمایه داری است.
رویداد۲۴- یک جامعهشناس معتقد است، زمانی که زیرساختهای اجتماعی از هم گسیخته باشند و ریشه در فرهگ بومی نداشته باشند جامعه دچار مشکلات عدیدهای خواهد شد. در این بین مشاهده میشود که سرلوحه قرار دادن سرمایه و کالا پرستی فاصله طبقاتی را روز به روز بیشتر میکند. نتیجه این فاصله گشت و گذارهای بیهدف در فضاهای سرمایه داری است.
یک جای امن برای گشت و قدم زدنهایی که هزینه بر هم نباشد پاساژهای بزرگ پایتخت است. پاساژهایی که خرید لباسهای مارک را به گونهای هویت خریدن تبدیل میکند. شهر دچار تب جدیدی از انواع بیماریهای شهری شده است. قدم زدنهای بیهدفی که اگر حتی به خرید کردنهای کوچک هم ختم شود، ثمرهاش مشاهده تبعیض بین قشر متوسط و مرفه است.
نادر صادقیان درباره دلایل گشت و تفریح افراطی جوانان در پاساژها به رویداد۲۴ گفت: زمانی که شهروندان سطح معقولی از تفریح و رفاه ندارند، گشت و گذار در فروشگاههای بزرگ تبدیل به یک تفریح میشود.
وی تاکید کرد؛ هر چند بخشی از افرادی که پاساژگردی را به عنوان یک تفریح انتخاب میکنند از نظر قدرت اقتصادی هم توانایی خریدهای مستمر از این فروشگاهها را ندارند اما گروه اصلی را افراد نوکیسه به خود اختصاص میدهند.
به اعتقاد صادقیان، زمانی که افراد توانمندی مالی نداشته باشند، بعد از گشت و گذاری مکرر در این فروشگاهها دچار نوعی ناکامی روانی میشوند. این در حالیست که رواج کالا پرستی و به زبان عوام چشم و هم چشمی موجب شده است تا جامعه به سمت مور ناپایدار کالایی حرکت کند.
وی تصریح کرد: زمانی که مناسبات و روابط زیرساختی جامعه به درستی پایه ریزی نشده باشد منجر به رشد قارچ گونه چنین فضاهایی میشود. مشکل ما اینجاست که بیهیچ بومی سازی چنین فضاهایی از جامعه سرمایه داری را وارد فضای فرهنگی و اجتماعی ایرانی کردهایم. حتی برای «مال» کلمه معادل فارسی مناسب در نظر نگرفتهایم.
این پژوهشگر در ادامه با اشاره به مناسبات قدرت و روابط سودده اقتصادی گفت: افرادی که قدرت و نفوذ در مدیریت شهری را دارند پایهریزیهای شکلگیری این فروشگاههای بزرگ را کردهاند. متاسفانه اما هیچ مطالعه جدی هم درباره این موضوع انجام نشده است و فقط به سود مالی تکیه شده است.
صادقیان با اشاره به اینکه این فروشگاهها فقط یک الگوبرداری نامنظم از غرب است گفت: چنین فروشگاههایی برای اقشار مرفه جذابیت خاصی ندارند، این قشر از جامعه تفریحات دیگری با توجه به بودجه خود دارد و برای خرید کردن وقت خود را در فروشگاهها صرف نمیکند.
از سویی دیگر وی معتقد است؛ این الگو برداری با هیچ یک از ارزشها و نشانههای ایرانی هماهنگی ندارد. از همین رو جوانی که از قشر متوسط جامعه به این فضاها وارد میشود، تبعیض و تفاوت طبقات الجتماعی را به طور جدی مشاهده میکند.
این جامعهشناس با انتقاد جدی از روند مدیریت شهری گفت: مدیریت شهری در حال بازتولید منافع کلان گروههای اقتصادی است. منطق سود و سرمایه داری دیگر جایی برای مطالعات و بررسیهای فرهنگی خالی نمیگذارد. این روند در نهایت منجر شده است که مدیریت شهری هیچ احساس مسئولیتی نداشته باشد.
وی تاکید کرد: تا زمانی که منطق سود و سرمایه در روند مدیریت شهری حاکم باشد نمیتوان انتظار هیچ تغییر مثبتی از روند مدیریت شهری داشت.
همچنین صادقیان گفت: آنچه مسئله مدیریت شهری را دچار بحران کرده است، اگرچه به دنبال پول و سرمایه بودن این بخش مدیریتی است اما این روند فقط در مدیریت شهری چند سال اخیر حاکم نبوده است و سال هاست، حتی بعد از دفاع مقدس شهرداریهای مختلف آنچه را اهمیت میدهند، رشد فیزیکی شهر کسب سرمایه است.
به اعتقاد وی این تصمیمات مدیریت شهری به قیمت فرهنگ و آرامش مردم تمام شده است. در حالی که با آسیبهای ممختلف اجتماعی مواجه هستیم، گشت و گذار جوانان در پاساژها در حقیقت در گرو مسائل دسته سوم و چهارم آسیبهای اجتماعی است. در همین راستا به حوزه فردی وارد میشویم.
به گفته این پژوهشگر اجتماعی؛ جوانان در شرایط فعلی نه تنها هیچ تفریح مناسبی ندارند، بلکه گروهی به دنبال مقصر نشان دادن جوانان در این موضوع هستند.