تناقض‌های هواشناسی در سانحه سقوط بالگرد رئیسی چه نقشی داشت؟

رویداد۲۴| یادداشت تین نیوز درباره «تناقض‌های سازمان هواشناسی در سانحه بالگرد رئیس‌جمهور» در ادامه آمده است:

یک کارشناس هواشناسی در یادداشتی، نگاه متفاوتی در مورد نقش سازمان هواشناسی در پیش‌بینی وضعیت جوی روز حادثه بالگرد ابرهیم رئیسی، رئیس‌جمهور داشته است.

این یادداشت در وبسایت «تین نیوز» منتشر شده و حاوی دیدگاه‌های شخصی است که بدون تایید یا تکذیب محتوای مطلب، عینا در ادامه، منتشر شده است و تاکید داریم آماده انتشار دیدگاه‌های متفاوت با آن هستیم:

«سازمان هواشناسی کشور مسوول تهیه و صدور پیش‌بینی‌های اختصاصی هوانوردی جهت ایمنی پرواز‌ها می‌باشد.

پیش‌بینی‌های اختصاصی هوانوردی به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:

۱- پیش‌بینی‌های سطح فرودگاه‌ها که هر ۶ ساعت به ۶ ساعت تهیه می‌شوند و برای نشست و برخاست هواپیما در فرودگاه‌ها بسیار مهم است و بدون آن‌ها پرواز‌ها انجام نمی‌شود. این‌ها شامل سمت و سرعت باد، دید افقی، نوع ابر و ارتفاع پایه ابر از سطح زمین و پدیده را شامل می‌شوند.

۲- پیش‌بینی‌های مسیر پروازی که در ارتفاع‌های بالا انجام می‌شوند و سمت سرعت باد و پدیده‌های خطرناک را شامل می‌شوند. کاربرد این دو مورد برای هواپیما‌های مسافربری و... می‌باشد.

۳- پیش بینی‌ها ویژه بالگرد‌ها و هواپیما‌های سبک که پیش‌بینی‌های مهم‌تری بوده و اینکه ویژه بالگرد‌ها و هواپیما‌های سبک در ارتفاع پایین‌تری در یک منطقه پرواز می‌کنند و با عنوان (AREA FORCAST» (ARFOR» نامیده و تهیه می‌شوند. این پیش‌بینی‌ها به دلیل اینکه بالگرد‌ها در ارتفاع پایین پرواز می‌کنند و زمان واکنش چندانی ندارند از اهمیت بالاتر و حساسیت بیشتری نسبت به پیش بینی برای هواپیما‌های بزرگ که در ارتفاع بالا پرواز می‌کنند برخودار هستند.

این پیش بینی‌ها دو نوبت در روز تهیه می‌شوند یکی از ساعت ۰۰ گرینویچ (۳۰: ۳ دقیقه محلی) تا ساعت ۱۲ گرینویچ (۳۰: ۱۵ محلی) و دیگری از ساعت ۱۲ تا ۲۴ گرینویچ؛ و از طریق سامانه‌های ویژه در اختیار یگان‌های مرتبط قرار می‌گیرند در مراسم‌های ویژه و پرواز‌های VIP، ضمن برقراری تماس با مسوولان سازمان از آن‌ها خواسته می‌شود که نهایت دقت در تهیه و ارسال این پیش‌بینی‌ها انجام شود. برای تهیه این پیش‌بینی‌ها با توجه به اقلیم‌های مناطق مختلف و شرایط جوی غالب کشور به چند منطقه تقسیم‌بندی می‌شود و برای هر منطقه می‌بایست دید افقی، پدیده (مه، بارندگی، توفان، گرد و خاک و‌...)، نوع ابر و ارتفاع کف ابر از سطح زمین پیش‌بینی شود که مبنای برنامه‌ریزی پرواز قرار می‌گیرد.

بیشتر بخوانید:

وایت سوزناک همسر خلبان دریانوش از سقوط هلیکوپتر رئیسی

تسنیم: عامل احتمالی سقوط بالگرد رئیسی امواج کوهستان بوده است

ویدئوی کامل مستند صداوسیما از لحظۀ پرواز تا سقوط بالگرد

۱- پیش بینی ۱۲ ساعت اول روز حادثه در منطقه شمال غرب کشور (NW) زمان تهیه: ساعت ۳۰: ۲۳ دقیقه شنبه شب مورخ ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ بوده و اعتبار آن از ساعت ۳۰: ۳ صبح یکشنبه تا ساعت ۳۰: ۱۵ روز یکشنبه (روز سانحه) بوده است.

ZCZC ۲۲۹ FAIR۳۱ OIII ۱۸۲۰۰۰ ARFOR ۱۹۰۰۱۲ WIND IN MPS NW ۸۰۰۰ FEW۰۶۰CB SCT۰۶۰ BKN۱۲۰ TEMPO ۰۶۱۲ LOC ۴۰۰۰ TSRA FEW۰۶۰CB SCT۰۶۵ BKN۱۲۰ TEMPO ۰۰۰۶ LOC OVER EAST OF AREA ۱۰۰۰ FG DZ BKN۰۱۰، ۴۰۵۰۱۳ VRB۰۱، ۴۱۰۰۰۱، ۱۹۰۰۵، ۴۲۰۰۶۶، ۲۸۰۲۰، ۴۳۰۰۹۲، ۲۹۰۳۰، ۴۴۰۰۰۵، ۲۸۰۳۰=

در این بولتن رسمی ویژه هوانوردی دید افقی غالب ۸۰۰۰ متر، و ابر‌هایی با ارتفاع کف ۶۰۰۰ متری برای منطقه پیش‌بینی شده بود. همچنین پیش‌بینی شده که از ساعت ۳۰: ۹ صبح تا ساعت ۳۰: ۱۵ عصر‌گاهی به‌صورت محلی و با احتمال کمتر از ۴۰ درصد، دید افقی به دلیل رگبار باران و رعد و برق به ۴۰۰۰ متر برسد و همچنین از ساعت ۳۰: ۳ تا ساعت ۳۰: ۹ صبح‌گاهی به صورت محلی و با احتمال کمتر از ۴۰ درصد در نواحی شرقی منطقه دید افقی به دلیل مه و باران ریزه به ۱۰۰۰ متر برسد.

۲- پیش‌بینی ۱۲ ساعت دوم روز حادثه در منطقه شمال غرب کشور (NW) این پیش‌بینی‌ها برای منطقه شمال غرب کشور در روز حادثه تهیه و به همه کاربران اختصاصی از طریق بستر‌های مخابراتی ویژه ارسال گردیده است: زمان ارسال: روز نوزدهم ماه مه‌ساعت ۳۸: ۰۹ دقیقه گرینویچ (ساعت ۰۸: ۱۳ دقیقه محلی روز یکشنبه) که سانحه رخ داده است و اعتبار پیش‌بینی از ساعت ۳۰: ۱۵ روز یکشنبه تا ساعت ۳۰: ۰۳ دقیقه روز دوشنبه می‌باشد.

ZCZC ۲۶۳ FAIR۳۱ OIII ۱۹۰۹۳۸ ARFOR ۱۹۱۲۲۴ WIND IN MPS NW ۷۰۰۰ FEW۰۶۵CB SCT۰۷۰ BKN۱۳۰ TEMPO LOC ۳۰۰۰ TSRA BR SCT۰۶۵CB SCT۰۷۰ BKN۱۲۰۴۰۵۰۱۲، ۲۹۰۰۳، ۴۱۰۰۰۳، ۱۸۰۱۲، ۴۲۰۰۶۳، ۲۹۰۱۹، ۴۳۰۰۹۰، ۲۹۰۳۷، ۴۴۰۰۰۷، ۲۹۰۳۶=

دید افقی کلی منطقه ۷۰۰۰ متر و وضع هوای کلی، نیمه ابری پیش بینی شده و همچنین به صورت محلی و موقت، دید افقی ۳۰۰۰ متر به دلیل رعد و برق و رگبار باران و مه رقیق پیش بینی شده است.

اظهارنظر کلی: در هیچ یک از پیش‌بینی‌های انجام شده برای کل ۲۴ ساعت روز یکشنبه، حتی به صورت محلی و موقت، پیش‌بینی دید افقی کمتر از ۱۰۰۰ متر در کل منطقه انجام نشده است و کمترین دید افقی که به صورت موقت و محلی، در محدوده زمانی رخداد سانحه برای منطقه شمال غرب کشور پیش بینی شده، ۴۰۰۰ متر بوده که با این مقدار دید افقی پیش‌بینی شده، بالگرد می‌توانسته پرواز کند، در حالی که به نظر می‌رسد میزان دید افقی مشاهده شده در منطقه خیلی کمتر از این مقدار بوده است.

به‌طور شفاف باید گفت این پیام تخصصی هوانوردی هیچ گونه تناسبی با هشدار عمومی شماره ۲۰ صادره در روز شنبه ندارد و [‌مطابق]با بولتن پرواز صادر شده، تردد بالگرد رییس‌جمهور در استان آذربایجان شرقی بلامانع بوده است.

در حالی که در سطح هشدار نارنجی که نشانگر وقوع حتمی پدیده جوی با احتمال بسیار بالا در یک منطقه بسیار گسترده می‌باشد می‌بایست در بولتن مذکور کد TEMPO که حالت موقتی است حذف و وقوع مه گسترده به ویژه در ارتفاعات که بخشی از مسیر پروازی بالگرد بوده تاکید می‌گردید.

لازم به ذکر است قرار دادن کد TEMPO با احتمال ۴۰ درصد یک کار روتین در هواشناسی در روز‌هایی است که نوع پدیده در سطح هشدار حتی زرد نیست و جای بسی تعجب است حتی برای ۱۲ ساعت دوم که سامانه جوی کل استان را در برگرفته بود نیز بولتن هوانوردی صادره از شدت عمل برخوردار نبوده و اینکه مسوولان سازمان پشت هشدار نارنجی صادره مخفی می‌شوند و بیان می‌کنند که با هشدار مذکور نباید پرواز بالگرد صورت می‌پذیرفت نوعی فرار از مسوولیت بوده، زیرا ملاک عمل در هوانوردی بولتن (AREA FORCAST (ARFOR می‌باشد و الان زمانی است که باید به این سوال پاسخ دهند که چرا با وجود صدور هشدار با ریسک بالای نارنجی آن هم یک روز قبل از صدور بولتن هوانوردی، بولتن صادره (ARFOR) تناسبی با آن ندارد؟

*هشدار هواشناسی سطح نارنجی شماره ۲۰ سازمان مرکزی شنبه مورخ ۲۹/۰۲/۱۴۰۳

توصیف سامانه: تشدید فعالیت سامانه بارشی به همراه ناپایداری‌های محلی

زمان شروع: شنبه ۲۹/۰۲/۱۴۰۳ زمان پایان: دوشنبه ۳۱/۰۲/۱۴۰۳

نوع مخاطره: رگبار باران، رعدو برق، تگرگ، صاعقه، وزش باد نسبتا شدید تا شدید، آبگرفتگی، رواناب، سیلابی شدن مسیل‌ها و اختلال در سیستم حمل و نقل

منطقه اثر: شنبه ۲۹/۰۲/۱۴۰۳: نیمه شمالی خراسان رضوی، خراسان شمالی، ارتفاعات سمنان، اردبیل و دامنه و ارتفاعات استان‌های گلستان، مازندران و گیلان، یکشنبه ۳۰/۰۲/۱۴۰۳: نوار شرقی خراسان رضوی، اردبیل، آذربایجان شرقی، نیمه شمالی آذربایجان غربی، ارتفاعات زنجان و ارتفاعات و دامنه گیلان، دوشنبه ۳۱/۰۲/۱۴۰۳: آذربایجان شرقی، نیمه شمالی آذربایجان غربی، اردبیل، گیلان، ارتفاعات زنجان و دامنه و ارتفاعات مازندران اثر مخاطره: اختلال در سفرها، کاهش دید، لغزندگی جاده‌ها، آبگرفتگی معابر، جاری شدن روان‌آب، سیلابی شدن مسیل‌ها، طغیان رودخانه‌های فصلی، صاعقه، رخداد تگرگ، خسارت به سازه‌های موقت از جمله بنرها، داربست‌ها و تابلو‌های تبلیغاتی، اختلال در ناوگان حمل و نقل و در نواحی کوهستانی احتمال سقوط سنگ و خسارت به محصولات باغی و زراعی.

ارزیابی کلی فرآیند انجام شده در هواشناسی و اظهارنظر مدیرکل هواشناسی آذربایجان شرقی که اذعان می‌دارد به صورت تلفنی به مقامات اعلام نموده که شرایط پرواز صرفا تا قبل از ساعت ۱۱ صبح در سطح استان برقرار می‌باشد ما را بدین نکته می‌رساند که سیستم جوی حداقل از ساعت ۱۱ صبح وارد استان شده و، چون مسیر حرکت جبهه از غرب به شرق بوده به تدریج تا ساعت ۱۵ کل استان را در بر گرفته است.

مسیر برگشت پرواز بالگرد از سد «قیز قلعه سی» در شمال شرق استان به سمت تبریز با خط مورب شمال شرق جنوب غرب بوده که در ساعت حادثه هنوز جبهه مذکور به سد نرسیده بود، ولی بعد از حرکت، چنین به نظر می‌رسد که در جنگل ارسباران (منطقه اوزی) بالگرد وارد جبهه جوی شده که به صورت مه غلیظ بوده است. استراتژی بالگرد‌ها این بوده که با اوج گرفتن، از مسیر تعریف شده پرواز خارج شده و به سمت شرق مسیر که هنوز سیستم جوی وارد آن نشده حرکت نمایند و با تغییر مسیر در مجتمع مس سونگون که در شرق مسیر تعریف شده بوده فرود آمدند که متاسفانه بالگرد حامل رییس‌جمهور به هر دلیلی (نقص فنی، عدم دید کامل ناشی از مه، باد شدید و...) نتوانست به درستی این کار را انجام دهد. پس با نگاه کلی می‌توان فهمید که سازمان هواشناسی با صدور بولتن هوانوردی که کاملا با هشدار صادره سطح نارنجی در تضاد است، شرایط سختی را برای پرواز بالگرد ایجاد کرده است.»